Þjóðviljinn - 21.05.1939, Page 1

IV. AKGANGUR
SUNNUDAGUR 21. MAÍ 1939
115. TÖLUBLAÐ
Benes
Eduard Benes hefur nýlega í
viðtali gefið upplýsingar um
Tékkóslóvakíumálin, er vekja
mikla athygli. — Lesið útdrátt
úr viðtalinu á 3. síðu.
Kosið i Anstur-
S k a ftaf ellssýsln
25. jfioi.
Dóms- og kirkjumálaráðuneyt-
ið hefur tilkynnt að kosning í
Austur-Skaftafellssýslu í stað Þor
bergs heitins Þorleifssonar, fari
fram sunnudaginn 25. júní n. k.
Framboðsfrestur rennur út þann
4. júní.
Verkalýðsfélag
Borgarness kom-
ið í Landss'm-
bandið.
EINKASK. TIL þJÓÐVILJANS
Verkalýðsfélagið í Borgarnesi
samþykkti einróma á fundi i gær
að gerast stofnandi Landssam-
bands íslenzkra stéttarfélaga.
Kosnir voru fulltrúar á stofn-
þing Landssambandsins þeir Jón-
as Kristjánsson, Jón Pétursson og
Geir Bachmann.
FRÉTTARITARI
I dag er dagnr mæðranna
Mæðradagurínn er sklpulagður af mæðrastyrksnefnd.
sem í eru fulltrúar 21 kvenfélags, þar á meðal kvenfé-
laga stjórnmálaflokkanna.
Mæðrastyrksneindin vefttir þreyttnm mæðrnm og
fátæknm bðrnnm ókeypfts snmardvöl ft sveftt.
Hvað gerftst
í Oeni ?
Ser enska stjórnín að
híkíð du$ar ekki lengur?
Mæðradagurínn er í dag. Sennílega er Keykvík-
íngum ekkí ljóst hvaða starf það er, sem líggur að
baki þeím hátíðahöldum og þeím fjársöfnunum, sem
fram fei þennan dag. Mönnum er ef tíl víll ehhí einu
sínní ljóst hvaða aðilar það eru, sem að þessu starfí
standa, og sennílega er mönnum þó allra sízt ljóst
hvilíkt þjóðþrífavert? þeír hafa unníð og ætla að vinna.
Það ættí að vera tímabært að gefa svar víð öll-
um þessum spurníngum.
Pað er Mæðrastyrksnefndin
sem stendur að hátíðahöldum
dagsins í dag. En hún er skip-
uð fulltrúum frá 21 kvenfélagi
hér í bænum og eruþarámeð-
al stjprnmálafélög kvenna af
ö 11 um stjó rn má 1 aflokk u m.
F'Ormaður nefndarinnar er
Laufev Valdimarsdóttir.
Hlutverk Mæðrastyrksnefndar
er að vinna að hverskonar rétt-
inda- og kjarabótum fyrir mæð-
ur, meðal annars með því að
fá setta löggjöf um þessi efni
pg með því að fylgjast nreð
framkvæmd þeirrar löggjafar
sem þegar er til, og áð því
miðar að tryggja rétt mæðr-
anna.
Pað var árið 1934 sem Mæðra-
styrksnefnd fyrst efndi til
mæðradags. Síðan hefur liann
verið haldinn ár hvert 4. sunnu-
Valur og sjóliðar_Jr
keppa ft kvöld kl. 8,30.
I kvöld keppir meistaraí'Iokkur
„Vals” við sjóliðana af H. M. S.
Vindictive og verður þar vafalaust
skemmtilegur leikur. Á undan
kappleiknum sýna sjóliðarnir her-
göngur og leikur lúðrasveit af
skipinu hergöngulög á meða.n. Var
hún að æfingum í gær og var
það hressilegt og skemmtilegt að
sjá og heyra og mun án efa vekja
hrifningu fólks.
Lið skips þessa hefur ekki tap-
að leik í tvö ár og hefur það þó
leikið víða og marga leiki. Mun
og um daginn milli þessara liða,
að K. R. á kraftinn, löng spörk og
I drifandi leik, en Valur reyndi oft-
ast að byggja áhlaupin upp með
samleik. Eru margir efnilegir leik
menn í þessum liðum.
Síðari leikurinn, milli Fram og
Vikings, var nokkuð ójafn, þó
mörkin sýni ekki rétt hlutföil, og
gátu Fram-arar þakkað það dóm-
aranum, Þorsteini Einarssyni, fyr-
ir þrjú mörk, sem öll voru sett
úr rangstöðu. Framarar eru nokk
uð jafnir og kvikir og gera tilraun
frá því áem það var er það lék
á Uppstigningardag við K. R. og
Víking.
II. flokks mó íð.
Valur—K. R. 2 : 1
I ratn—Víkingur 5 : 0
I eærkvölai fóru ixam Lveir ieik-
ir í II. íl.-móLnu. Fyrri leikurinn
var á milli K. R. og Vals. Var.
leikurinn mjög jafn, þó að svona
færu leikar. Valur setur 2 mörk í
fyrri hálfleik eftir góð áhlaup.
Kom fram í þessum leik það sama
liðið verða styrkt á 3—4 stöðum t.il að leika leikinn og voru oft
skemmtileg tilþrif í leik þeirra. —
Víkingar voru aftur á móti ójafn
ari og staðsetning þeirra óákveðn-
ari, en þar eru líka til menn, sem
lofa góðu þegar þeir eldast. Mr.
dag í maí. Fé því, sem inn
hefur komið á mæðradaginn,
hefur verið varið til þess að
gefa þreyttum mæðrum og fá-
tækum börnum tækifæri tjl að
dvelja í sveit einhvern tíma að
sumrinu.
í 5 sumur hafa nokkrar konur
dvalið vikutíma á Laugarvatni
á vegum Mæðrastyrksnefndar.
Fyrsta sumarið urðu 20 konur
þessarar sumardvalar aðnjót-
andi, en síðastliðið sumar 57.
Auk þessa hefur nefndin veitt
nokkrum konum styrlo til að
komast til ættingja og vina í
sveitum til lengri eða skemmri
sumardvalar.
S t.j ó i' n in ál a u í n ræ ð u r n ;ir. Ákveð-
ið hefur verið að útvarpsumræður
um stjórnmál fari fram á þriðju-
dagskvöld í þessari viku, — bara
þeim verði þá ekki frestað á síð-
ustu stundu eins og hingað til.
Laufey Valdimarsdóttir
form. Mæðrastyrksnefndar
Prjú síöastliðin sunnir hefur
nefndin starfrækt sumarheimili
fyrir fátækar mæður og börn.
Fyrstu árin var heimili þptta
að Egilsstöðum í ÖIvusi og gat
tekið við um 200 mæðpum og
börnum ,sem dvöldu þar frá
',l> mánuði til sex vikur hvert.
En sfðastliðið sumar var heim-
ilið flutt að Reykholti í Bisk-
upstungum, og gat ))á sölcum
húsnæðisskorts ekki tekið \ið
ncma um 100 mæðrum og börn
um. Bæði dvöl mæðranna. á
Laugarvatni og mæðra og
barna á sumarheimilmmm á-
samt ferðurri að heiman og
heim, hefur verið hlutaðeigend-
um með öllu kostnaðarlaust.
Og fé til allrar þessarar starf-
semi? Hvaðan kemur það?
Jú, það er í tuttugu og fimnt
Móðir og börn í sumardvöl á gistiheimili Mæðrastyrksnefndarinnar.
Maisky
EINILASK. TIL ÞJÓÐVILJANS,
KAUPM.HÖFN I GÆRKVELDI
Athygli manna beinist nú til
Genf, þar sem fundur Þjóðabanda
lagsins hefst á mánudag. Maisky,
sendiherra Sovétríkjanna, sem
verður forseti fundarins, er farinn
af stað til Genf. Er nú látið í ljós
í ýmsum blöðum, að vilji Cham-
berlainstjórnin gagnkvæma samn-
inga við Sovétríkin, þá beri henni
nú að gera þá. Halifax hefur á leið
inni til Genf rætt við Daladier og
Bonnet.
1 Berlín verður samningur
Þýzkalands og ítalíu um hernaðar
bandalag undirskrifaður um leið
og fundur Þjóðabandalagsins
hefst. Er Ciano greifi farinn til
Berlín. Líka er von á Victor Eman
uel, Italíukonungi, og Páli, ríkis-
stjóra Jugoslavíu, þangað bráð-
lega. Fara æsingar í nazistablöð-
unum í garð Bretlands vaxandi.
FRÉTTARITARI.
eyringum, sem borgarbúar láta
fyrir blómin á mæðradaginn,
það kemur frá hjálpfúsum ein-
staklingum, sem gefa stærri eða
smærri upphæðir, hver eftir
sinni getu, og það kemur frá
ríki ~og bæ, sem styrkja starf-
semina, með 1500 kr. hvor aðili.
Mæðrastyrksnefnd vill auka
starfsemi sína til mikilla rmjna,
En Iivort henni tekst það er
undir því komið, hvort margir
kaupa blóm mæðradagsins, hve
Framh. á 4. síðu.
Hátíðahöldín í dag
Skemmtanir Mæðradagsins eru
fjölbreyttar og glæsilegar, og er
ekki að efa, að þær verða vel sótt-
ar
Mæðrablómið verður selt á göt-
unum allan daginn. Börn, sem
ætla að selja blómið, ltomi í barna
skólana tvo eða í Þingholtsstræti
18 kl. 10 f. hád. í dag
Dagskrá dagsins fer hér á eftir:
Kl. 4 e. hád. leikur Lúðrasveit
Reykjavíkur í garðinum við Lækj-
argötu. Kl. 9.30 er skemmtun að
Hótel Borg: Öskar Guðnason og
Pétur Jónson syngja dúetta úr
„Bláu kápunni”, Sigrún Magnús-
dóttir og Lárus Ingólfsson syngja
dúett úr „Systurnar frá Prag”.
Nína Sveinsdóttir og Pétur Jóns-
son syngja dúett úr „Meyjaskemm
unni”, Elly Þorláksson dansar, Sig
rún Magnúsdóttir syngur „Útvið
himinbláu sundin”, Lárus Ingólfs-
son syngur Chaplin-vísurnar, og
loks er dans. Aðgöngumiðar á kr.
3.00 eru seldir frá kl. 4 í dag á
Hótel Borg (suðurdyrnar). Kl.
10 er dansleikur í Oddfellowhúsinu
og verður þar til skemmtunar:
Upplestur (Þorst. ö. Stephensen),
Listdans (Elly Þorláksson), söng-
ur (ólafur Beinteinsson og Gunn-
ar Ásgeirsson). Hljómsveit Bjarna
Böðvarssonar leikur undir dansin-
um. Aðgöngumiðar á kr. 2.00 eru
seldir í Oddfellow frá kl. 4 í dag.
Kaupiðl Mæðrablómið!
Samningar nndirritaðir milli Lands-
símans og símalagnlngarmanna.
Pað voru áhrlf Dagsbrúnar sem
ridu baggamunínn.
I gær voru samningar undirrit-
aðir milli Landssímans annarsveg-
ar og símalagningarmanna hins
vegar. Fyrir hönd Landssímans
undirritaði Guðmundur Hlíðdal
póst- og simamálastjóri, en Jakob
Möller samþylikti fyrir hönd ríkis-
stjórnarinnar. Fyrir hönd síma-
lagningarmanna undirritaði stjórn
Dagsbrúnar, ásamt tveim mönn-
um úr stjórn Félags símalagningar
manna.
Aðalefni samningsins var lagt
fyrir fund í Félagi símalagningar-
manna.
Með samningi þessum hafa síma
lagningarmen unnið mikinn sigur.
Þeir hafa fengið félag sitt viður-
kennt sem samningsaðila og for-
gangsrétt fyrir félagsmenn til
vinnu að tveim þriðju, þó má ekki
taka aðra en félagsbundna rnenn
i símavinnu í Reykjavík, nema
sem lærlinga. Þeir sehm unnið hafa
4 ár eða lengur í þjónustu símans,
fá 3 mánaða uppsagnarfrest. Sum
arfrí fyrir fasta starfsmenn er á-
kveðið 6 dagar, en þeir sem unnið
hafa 10 ár á vegum símans, fá
10 daga frí. Síminn greiðir veik-
indakostnað þar til Sjúkrasamlag-
ið tekur við. Á kaupi símamanna
hafa engar breytingar orðið, enda
stóð deilan ekki um það.
1 deilu þessari hafa símalagning
armenn staðið l'ast og drengilega
saman og sýnt í hvívetna mikinn
stéttarlegan þroska. En þrátt fyrir
það hefði þeim verið ókleyft að
vinna þennan sigur, sem raun varð
á. ef Dagsbrún hefði ekki tekið
mál þeirra í sínar hendur og meðal
annars stöðvað flutninga á efni til
símans út um land.
Dagsbrún létti því banni af í
fyrradag, þegar víst var orðið að
samningar mundu takast.
Það er öllum kunnugt, að gervi-
samband St. Jóhanns, sem kallar
sig Alþýðusamband, hefur sýnt
símalagningarmönnunum fullan
fjandskap í deilu þessari. En þess
aðstoð þurfti ekki á að halda,
enda spyrja nú fáir um vinsemd
þess eða fjandskap.
Það hefur hinsvegar sýnt sig
enn á ný, að Dagsbrún er það
verkalýðsfélag landsins, sem
mestu ræður um úrslit allra vinnu
deilna.
Það samband verkalýðsfélaga,
sem Dagsbrún hefur forustu í,
er vald í þessu landi.
Dingvallamðtið
Æskulýðsfylkingin efnir til al-
menns æskulýðsmóts og útilegu á
Þingvöllum yfir hvítasunnuna.
verður lagt af stað á laugardag og
komið aftur á mánudagskvöld.
Dagskrá mótsins verður birt
hér í blaðinu á þriðjudag. Verður
þarna margt til skemmtunar og
l'róðleiks og verður þetta einstakt
tækifæri til ágæts hátíðahalds.
Æskulýðsfylkingin hefur látið
búa til fallegan „plakat’ um mótið
/