Þjóðviljinn - 16.07.1939, Blaðsíða 3

Þ J rt Ð V I L J I N N
Sunnudaginn 16. júli 1939
Far- og fisklmannasambandið skorar
á rikisstj. að leyfa stækknn á ,Ranðku(
Álykluti sambandsþíngslns
,,Með skýrskotun til meðfylgj
andi tillögu, sem samþykkt var
einróma af 3. þingi F. F. S. í.,
svo og greinargerðar, sem einn-
ig fylgir, leyfir stjórn F. F. S.
I. sér, að skora á háttvirtarík
isstjórn íslands, að hún þegar í
stað leyfi Siglufjarðarkaupstað
að endurbyggja verksmiðju sína
Svo og að veita umbeðið leyfi
til byggingar síldarverksmiðju
á Sauðárkróki'b
Tillagan:
„3. þing F. F. S. I felur stjórn;
sambandsnis að koma á fram-
færi við ríkisstjórnina áskorun
þess efnis, að hún leyfi Siglu-
fjarðarkaupstað að endurbyggja
verksmiðju sína svo og að veita
umbeðið leyfi til byggingar síld
arverksmiðju á Sauðárkróki".
Greinargerð:
Þriðja þing F. F. S. í. lítur
svo á, að ennþá beri að leggja
áherzlu á, að auka síldar-
bræðslustöðvar í landinu að
miklum mun, þar sem síldar-.
floti landsmanna getur ekki
stundað veiðar með fullum ár-
angri, þann tíma, sem mest
veiðivon er, heldur verður oft
að liggja með veiðina svo dög-
um skiptir, án þess að geta af-
fermt, sökum þess að þær verk-
smiðjur, sem til eru nú, hafa
ekki við að vinna úr því hrá-
efni, sem að berst. Kemur þetta
hvað mest fram þegar góðviðri
eru og næg veiðivon. Fjárhags-
legt tap útgerðarmanna og sjó-
manna og gjaldeyristap ríkis-
sjóðs af þes^sum ástæðum er
mjög mikið.
I sambandi við þetta lýsir
þing sambandsins yfir undrun
sinni, á því seinlæti og þeirri
tregðu ríkisstjórnarinnar, sem
hún hefur sýnt við það aðveita
Siglufjarðarkaupstað leyfi til að
stækka og endurbyggja síldar-
verksmiðju sína, ^Rauðku".
Þetta virðist javí óskiljanlegri
aðstaða ríkisvald&ins, þegar í
þessu tilfelli liggur fyrir nægur
útlendur gjaldeyrjr til innkaupa
á vélum og öðrum útlendum
nauðsynjum. til endurbygging-
ar og stækkunar á verksmiðj-
unni án þess að nein ríkis-
ábyrgð komi til, og er því að-
eins um lögákveðið formsatriði
að ræða, er ætla mætti að væri
kærkomið tækifæri ríkisvaldsinS
til þess að sýna vilja sinjn í því,
að stuðla að auknu athafnalífi
þjóðarinnar til lands og sjávar.
Vill sambandið því beina
þeirri eindregnu áskorun til rík-
isstjórnar og atvinnumálaráð-
herra að hið löngu umbeðna
leyfi verði nú þegar veittSiglu-
fjarðarkaupstað til endurbygg-
ingar og stækkunar téðrarverk-
smiðju.
Svo og að veita umbeðið
leyfi til byggingar síldarverk-
smiðju á Sauðárkrók.
Þá var samþ. svohljóðandi
tillaga:
„Þriðja þing F. F. S. í. skor-
iar á stjórn Síldarv. r! smiðji r k
isins, að stækka og endur
byggja síldarverksmiðjuna á
Raufarhöfn, skv. Iögum (.ar um. i
Ennfremur að á Siglufirði
verði löndunarskilyrði bætt,
[iinni ::C !. i' \. :vi krön ’.ni
fyrir á bryggjum. v.r .smiðj/
anna og flytjurum upp; í þrær.
Felur þingið stjórn sambands
ins að vinna að framgangi
þessara mála, eftir getu.
Hálfvolgír menn, gegn her-
skorum eíturnaufnanna
Eftir Péfur Sígurdsson
I
I
t
t
X
„Hvað á að gera við ólukk-
ans áfengisbölið?" spyrja hinir
rólyndu, en hugsandi og vel
vijljuðu menn. Og þeir eru marg
i/r, sem þannig spyrja. Já, hvað
á að gera? Sumir svara: full-
komið áfengisbann er hið eina
sem dugar. Aðriý segja: Meira
áfengi og ódýrara áfengi, svo
að menn venjist því og fái við-
bjóð á því. Og svo eru svörin
mörg á milli þessára andstæðu
póía.
En því annaðhvort? Því ekki
að fylgja sömu reglu hér eins
og víðast hvar á öðrum svið-
um
en aðrir vilja venja menn á
reglusemi, en ekki hafa bann.
Nefnilega þetta, að örfa menn
til þess að forðast hættuna, en
taka haria einnig frá þeiin allt
sem unnt er. Mun nokkur góð-
ur faðir segja við barnið sitt:
Farðu varlega! í kringum bæ-
inn eru einlægar hættur, opnir
brunnar og annað stórhættu-
legt, en gera ekkert til þess
að byrgja brunnana og fjarlæga
hætturnar? Vissulega ekki.
Það er okkar mikla mein,
hve :menn eru hálfvolgir og
tvdskiptir í þessu alvarlega
vandamáli.. Einn vill faraþessa
leið og annar aðra. Hikandi og
fræða menn og mennta menn
venja þá á reglusemi, en svo á
líka að lögleiða fullkomið bann
og byrgja þannig hættulegasta
brunninn. En þá,sem eru á móti
banni, og álíta að nægilegt sé
að fræða menn og mennta, vil
ég spyrja nokkrum spurning-
um:
1. Hvers vegna hafa þá þeir
oft verið brotlegastir, sem í £ _
mesta fræðslu, þekkmgu og
menntun hafa fengið? 4*
2. Hversvegna hefur drykkju. j
reikningur Svía farið hækkandi
allt ,fram að hinu síðasta, þrátt
fyrir ágæta alþýðumenntu'n, sér
lega mikla bindindisstarfsemi í
ýmsum myndum, sérstakt áfeng
isúthlutunarkerfi, og ekki bann.
3. Hversvegna tókst Englend-
ingum að lækka drykkjureikn-
ing þjóðarinnar úr 500 milljón-
um sterlingspunda niður í 232,
með lagahömlum, á stríðstím-
um, en svo liefur hann farið
hækkandi síðan, þrátt fyrir öfl-
uga bindindiss'riarfsemi frá
hálfu hinna ágætustu leiðtoga
þjóðarinnar, kirkju, skóla og
margra bindindissambanda ? Og
hvað á að gera við vínframleið-
endur, sem nota fjármagn sitt
— eins og til dæmis bruggar-
arnir á Englandi, tvær milljón-
ir sterlingspunda til áfengisaug-
lýsinga og eyðileggingar bind-
indisstarfsemi ? Vilja hinir trú-
uðu á fræðslu og fortölur taka
að sér að snúa þessuin mönn-
um ? Ætli það verði ekki eins
og með þr.ælasöluna illræmdu,
að sterkari átök þurfi til. Menn
eru tregir til að sleppa ávinn-
ingi, og það þótt blóðpeningar
séu.
4. Hve miklu verður búið að
fórna, áður en menn læra ag
♦
X
$
•:• cssflaK2R*»«55öflöflQflQflö'oa
I
X
t
?
t
t
Y
y
Dannterkurfarar knatt-
spyrnsfélagsins FRAN
Keppa á íþróffavellinutn víd úrvalslíð (K.
R., Vals o$ Víkíngs) mánuda$inn 17. ýúls
kL 8,30
Gefa sígurvegarnír frá Danmörku sígrað
úrvalslíðíð.
Spennandf keppnL Allír úlávöll
x
t
v
!

X~X~X*<K~XK~X**>*>*>*X~X**>*>*X**X**X**X**X**>*X**X**X**>*
vvvvvw*.*
v v V V ♦!*
v v v wvvvv
I
♦>
!
X
Y
t
♦>
HUdl verðlækknn á
Tomötnm
t
t
t
Y
X
| Fásl í öllum malvöruverzlunum t
.;. y
c , , . ... , . ,| tara með afengi svo að engan
? Sumir viha fa algert bann, i halfvolgir ganga menn svo ut 1 ,, s
J s 1 s s a saki ? Hve langan tíma mun taka
að kenna þjóðum slíkt? Hverju
Því ekki hvorttveggja? Áflest- j Sumir staðhæfa, að almenn- ^ '
um öðrum sviðum er það svo, ingsálitið sé á móti banni, og
í þennan hatrama hildarkik, og
hvernig má slíkt sigur veita.
Verelunaríöfnuð-
urlnn éliagsteð**
ur um siær 11
mlljónír kréna
Eftir nýútkominni skýrslu frá
Hagstofu íslands nam inn-
innflutningurinn í júnílok kr.
30.154,950,00. Til sama tímás
var útflutningurinn aðeins kr.
19.237.340,00. Er verzhmarjöfn-
uðurinn því það sem af er árinu
óhagstæður um tæpar 11 millj-
ónir króna.
Til samanburðar má geta
þess, ,að á sama tíma í fyrra
var innflutningurinn kr. 26.623.-
550,00, en útflutningurinn kr.
18.426.000,00. V,ar verzlunarjöfn
uðurinn því óhagstæður um ca.
8 milljónir króna.
Getur hér ,að líta eitt af verk-
um þjóðstjóimarinnar tala.
að mönnum er kennt að varast
hætturnar, en svo er líka reynt
að fækka hættunum sem rnest
og taka þær af vegum manna.
Því ekki gera hið sama viðvíkj-
andi áfengisbölinu: kennamönn
um ,að forðast það, en taka það
einnig frá mönnum.
Þjóðir semja umferðarreglur
og lög um akstur á þjóðvegun-
um. Mönnum er kennt að forð-
,ast hættur, en svó er gert alll
hugsanlegt bæði með góðri
vegalagningu og öðru, til þess
að taka hættur af vegurn far-
manna. Mönnum er kennt að
fara með eld, en svo er einnig
gert allt til þess að draga úr
eldhættu. Mönnum er kennt að
umgangast vélar, en þeir eru
einnig verndaðir fyrir liættum
frá þem, eftir því, sem viðverð-
ur komið. Fyrst þegar farið
var að setja vélknúðar vindur
ískiphérvið land, þá varstund-
um vanrækt að setja hlífar yfir
tannhjólin, menn áttu að passa
sig, en svo komu slysin — eg
var sjónarvottur að einu, ,er
tannhjólin tuggðu framan af
fingrunum á hendi manns, er
var að vinna við net á euiu
slíku skipi. Hjólin voru hlífa-
Iaus, en þegar maðurinn var
búinn að missa nokkuð af fingr-
um sínum, þá var sett hlíf yfir
tannhjólin.
Reyndur og gætinn maður
stórslasaðist í verksmiðju hér
á landi, vegna þess að vanrækt
hafði verið að setja fallvörn
á loftskör í verksmiðjunni, en
eftir þetta slys var séð við því,
að ekki skyldu fleiri slík koma
fyrir. Þaiinig fara menn að í
þessum sökum, lær,a af skaðan-
um. Er ekki skaðinn orðinn
nógu mikill af áfengisbölinu, að
menn viti hvað gera skal?
hefur alltaf verið síðan bannið
fyrst var lögleitt. Afnám þess
var að kenna dansandi ogdrekk
andi lýð í Reykjavík og lötum
mönnum úti um land, sem ekki
nenntu á kjörstaðinn til þess að ,
greiða atkvæði. Úti um land j
óska menn .einskis fremur, en j
að áfengisverzlunum verði lok-
,að, og margir munu óska þsss
hins sama hér í Reykjavík. Hitt
kann satt að vera, að ákjósan-
legt væri að fá enn sterkara
almenningsálit gegn áfengisböl-
inu, áður en banni er skellt
á, og ber þá þeim, er hátt
standa í þjóðfélaginu að ganga
á undan og skapa slíkt álit, ef
þeir vilja siðaðir menn heita.
En ef landskunnir menn og há^
launaðir hegða sér eins og
skepnur óátalið — ganga á fjór-
um fótum í skemmtislölunum,
eða gera þarfjr sínar á gólfin,
má búast við að þeir, sem
lægra eru settir haldi sér sitt
,af hvoru leyfilegt. Á þessu verð-
ur að taka betur en gert hefur
vereið hingað til, og verði það
ekki gert, þá skulum við taka
það ráð að nafngreina menn-
ina, og sjá þá hvaða umtalskap
ast. Ungur og ágætur maður
| sagði mér nýlega, aðhannhefði
j verið á skemmtun, sem íþrótta-
menn stóðu að. Það er ekki
j ýkja langt síðan. Á þessari
skemmtun hefði verið hátt á
þriðja lmndrað manna, en hann
fullyrti að hann og kærastan
hans hefðu verið nálega hin
einu, sem ekki voru undir áhrif-
um áfengis. Áfengisflöskur
hefðu staðið á hverju einasta
borði. Hvað segja íþróttamenn
við þess'u? Ætlast þeir til, að
vér heiðruni íþróttamennsku
þeirra?
Hvað á þá að gera? Það á að
5. Hversvegna er minnzt
drukkið þar sem erfiðast er að
iná í áfengi og áfengissölur eru
ekki, en mikið drukkið þar sem
opnar eru sölubúðir?
Einhver sagði, að öllum sem
kynnu að fara með áfengi, væri
illa við allar hömlur". — En
sú kenning. Eg hef aldrei þekkt
m.ann, sem hefur kunnað að
fara með áfengi, því þeir, sem
aldrei drekka sig fulla og nota
sarnt áfengi, og nota lítið, eru
hættulegustu mennirnir og leiða
aðra helzt afvega, því einhverj-
ir reyna alltaf að leika hið sama
eftir,, en geta ekki. Ekkert er
viðbjóðsjegra í sambandi við
áfengi, en hófdrykk'an og a)lt
blekkjandi tal um hófdrykkju.
Reynzla þjóðanna hefur sann-
arlega ekki afsannað það, sem
hinn ágæti forseti Bandaríkj-
3nna - Abraham Lincoln
sagði: að áfengisineyzlan yrði
ekki tamin, það væri ekki hægt
að hafa hemil á henni, hún yrði
því að afnemast. Þessi ósvikni
mannvinur notaði heila sinn og
hugsaði skýrt, en hann hugsaði
líka með stóru og göfugu hjartá
og þessvegna var hann á móti
þrælasölti og áfengissölu, en
með þrælasölubanni og áfengis-
sölubanni. Það mun hverjum
m,anni, sem menningu og um-
bótum ann, óhætt að feta í fót-,
spor hans.
Vér eigum að auka fræðslu
og hin menningarlegu áhrif,
skapa sterkt og heilbrigt al-
menningsálit, en stef'ia líka
markvisst og hröðum skrefum
að fullkomnu áfengissölubanni.
Ástandið gefur ekkert efni til
hálfvelgju og tvílyndis.
SafDið ðshrffendom
Svcínaíélag múrafa tslhynnír:
Þar sem samningar við IV^úrarameistarafélag Reykjavíkur
eru útrunnir, geta meðlimir félagsins ráðið sig til múrara-
vinnu hjá hverjum þeim, sem skuldbindur sig til að verða
við eftirfarandi lágmarkskröfum félagsins.
1. að taka ekki aðra en meðlimi Sveinafélags múrara í
vinnu til þeirra verka, sem tilgreind eru í verðlista félags-
ins, eða annarra þeirra, sem viðurkennt hefur verið að
heyrði undir múraraiðnina.
2. Að greiða gildandi tímavinnutaxta félagsins eða sam-
kvæmt gildandi verðlista þess.
3. Að greiða kaup meðlima félagsins á skrifstofu Sveina-
sambandsins fyrir kl. 7 síðdegis hvern fimmtudag.
4. Að sjá um viðunandi aðbúð og öryggi á vinnustöðun-
um. Virðingarfyllst
STJÓRNIN.
Hraðferðlr Steiodðrs
Allar okkar hraðferðir til Akureyrar eru um Akranes.
FRÁ REYKJAVIK: alla mánudaga, miðvikudaga og fösiu-
daga.
FRÁ AKUREYRI: alla mánudaga, fimmtudaga og laug-
alrdaga.
M. s. Fagiranes annast sjóleiðina. — Nýjar upphitaðai bifreið-
ar með útx'arpi.
STEINDÓR Sími: 1580, 1581. 15S2. 15S3, 15? 4.
Tilkynnlng
tíl kaupenda úl á landf sem fá blað~
íð senl beínt frá afgreíðslunnL
Árgjaldið fyrir yfirstandandi ár á að greiðast í júlí þ. á.
ÞUr, sem ekki hafa gert skil fyrir 1. ágúst eiga á hættu
að blaðsendingar til þeirra verði stöðvaðar eftir þann tíma.
Árg. 1939 kostar kr. 20.50. Munið að gera skil fyrir 1.
ágúst.
Afgreiðsla ÞjéðviIJams
Box 57. ReykjavHf