Þjóðviljinn - 26.07.1939, Blaðsíða 3

ÞJÓÐVILJINN
ÞRIÐJUDAGINN 25. JÚLÍ 1939
Þátttaka bnr-
gelsa og kenni-
lýðsíhðtíðahbld-
nm sjðmannn
Eftírfarandl greln hefur Islendíngur,
sem dvelur erlendis sent Þfóð~
víl|anum.
Það væri ekki nema vel til fall-
ið að íslenzka burgeisastéttin sýndi
íslenzkum sjómönnum, sem hún hef-
ur arðrænt manna mest, nokkurn
sóma.
Ef til slíks kemur Jrarf þó eng-
an að undra, þótt það verði í sam-
ræmi við skoðun og stefnu stéttar-
innar og lýsi sér í hlutum, sem
skaða ekki ágóðann. Burgeisinn
verður, svo sem kunnugt er, að villi-
dýri strax og hreyft er við honum.
Mönnum er enn í minni hin háðu-
lega útreið, sem frumv.' Guðrúnar
Lárusdóttur, um friðun skírdags eft-
ir kl. 6 að kveldi, fékk á þingi,
efijr að vondur maður hafði skofið
þar inn þeim fleyg að togarar
skyldu liggja í heimahöfnum yfir
allar helztu stórhátíðar. Sú atkvæða
greiðsla um guð og mammon end-
aði á þann sviplega hátt, að skír-
dagur friðaðist ekki, þótt sorglegt
sé frá að segja, og guð beið lægri
hlut eins og í glímunni við Jakob
forðum.
Fulltrúar burgeisastéttarinnar á
á Alþingi réttu þar allir upp sínar
munaðarlausu hendur gegn guði.
Annars er þetta ekki einstakt dæmi.
Ef ágóðinn er ekki í voða er trúin
mikil, og þess krafizt að ahnenning-
ur sé fóðraður á sönnum kristin-
dómi svo oft sem unnt er. Þetta var
t. d. ekki sparað á sjómannadaginn
því náðamieðulum virðist hafa ver-
ið útbítt þaú' í stórum stíl, jafnframt
því sem hið veraldlega vald lét sitt
hunang drjúpa, svo úr þessu varð
einskonar himnesk blanda af guð-
fræðisnakki og lýðskrumi. Nú eru
kröfugöngur sjómanna fyrir slíkuin
náðarmeðulum, með burgeisa og
limastat í broddi fylkingar, næsta efa-
samur ágóði fyrir sjómannastéttina.
Kjaftaskúmar, sem rísa upp á slík-
um samkomum og breiða sig út
með óliemju vináttutali og smjaðri
eru, þegar kemur til stéttarátaka,
ffremstir í flokki þeirra, sem standa
á móti hverri kröfu til hagsbótn j
fyrir sjómenn. Helgislepjan og lýð-
skrumið er þá rekiðl út í vieður og
vind, og stéttamótsetningarnar, sem
fiestir þessara manna hafa því mið-
ur ekki heyrt talað um, koma fram
í dagsins ljós, þrátt fyrir það þó
nýlega sé búið að lýsa yfir því, að
þær séu ekki til. Það virðist sem
sagt vera svo með íslenzka burgeisa
að þeir trúa ekki á sféttarbaráttu
nema þegar hún ler barin inn; í haus-
inn á þeim, eins og 9. nóv. 1932.
Á „sjómannadeginum“ í Reykja-
vík hélt hinn nýi félagsmálarúðherra
ræðu, og lýsti sínum fyrstu kynn-
um af sjómennsku, er- hann sem
unglingur vitjaði um hrognkelsanet,
á smáhorni, fór síðan á „nótabrúk“
þá á vélbát og loks á skakskútu.
Bar hann síðan saman nútimatækni
sjómannsins og öryggi við hinn ó-
fullkomna útbúnað sem sjómenn
áttu við að búa fyrr, og hinum
hröðu framförum til öryggis síðustu
tugi ára“ (Mbl. 6. júní 1939)
Það er erfitt að véfengja mann
með „praksis“ í hrognkelsaveiðum,
nótabrúki og skaki — en frá þeim
sama degi er liiennt, að atvinnu-
málaráðherra hafi haldið ræðu og
sagt: „Vid lslendingar eigum nú
minni og lélegri togai'aflola en fyr-
ir 15 -20 árum sidarí' (Mbl. 6. júní
1939).
Verkalýðurinn hefur fram til
þessa gengið í kröfugöngum sín-
um undir hinum sterku rauðu fán-
um baráttunnar. Það þarf engan að
furða, þótt slíkir fánar ættu ekki
heima í skrúðgöngu 'þeirri er hér
fór fram. Einhver ónefndur ,sem
i kristilegu lítillæti óskaði ekki að
láta nafns síns getið, hafði líka gef-
ið fána, sem betur samsvaraði ánda
og innihaldi dagsins. Morgunblaðið
lýsir honum svo: Fáninn er hvítur
silkifáni, með blárri bogadreginni
rönd að ofan, sem á að tákna him-
inhvolfið. Á hvíta dúkinn eru festar
31 gylltar stjörnur, eða jafnmargir
og þeir, sem drukknað hafa á ár-
inu. Stjörnurnar mynda kross, tákn
kirkjunnar, sem stofnuð er af fiski
manni fyrir 1900 árum, sagði ræðu-
maðurinn ,sem afhen/i fánann. Efst
á fánastönginni er Kristsmynd með
útbreiddan faðm. Þessi setning er
letruð ofan til á fánann: Friður sé
meT) y’öur. Og sjóinennirnir flogn-
jr beint í náðarfaðm Jesú, frá öllu
arðráni og þar af leiðandi hættir
að gera verkföll.
Það verður ekki annað sagt en
að fáninn sé hæfilegt tákn dagsins,
og eflaust hefur margur burgeisinn
klökknað og sogið upp í nefið á
þessari hátíðlegu stund, er fáninn
var afhentur. Kaupdeilurnar og bar-
áttan móti hverri kjarabót, sem þess
jr menn höfðu krafizt er svo gleymt
og grafið á þessari hátíðlegu stundu
En sumir muná lengra en liurgeis-
arnir. Friður sé með yður íslenzkir
sjómenn, sem látið hafa lífið i
baráttunni við liafið. Það er ekki
íslenzkra liurgeisa, sem alla tið hafa
staðið á móti umbótum á kjörum
ykkar og arðrænt ykkur, að minn-
ast ykkar. Það munu stéttarbræður
ykkar gera á verðugri hátt með
aukinni baráttu fyrir þeim kröfum
sem ykkur ekki auðnaðist að sjá
uppfylltar, og það kemur ekki til
með að þýða frið heldur stríð und-
ir liinum rauðu fánum sósíalismans.
íslenzkri burgeisastétt nægir ekki
að drúpa höfði einu sinni á ári til
að afmá sinar svívirðingar.
Utan Reykjavikur — að undan-
Hvenær kemur niðurskurð-
urinn á bitlingunum?
Eda á að gera hverja snapvínnu að bííling, sem
kosfar sál o§ sannfærfngu?
Hver einasta stjórn, sem hér !
hefur komist til valda, >— hver
einasti flokkur, sem barist hefur
fyrir að komast í stjóm — hefur
lofað því að skera niður bitling-
ana að „dregið verði úr beinum,
óþörfum eyðsluútgjöldum ríkis-
sjóðs” — eins og stendur í- 4 ára
áætlunirini. Og nú þegar íhaldið
fór í flatsængina með, þá átti nú
heldur en ekki til skarar að skríða
móti bitlingunum, þau voru ekki
búin að tala svo lítið um þá, íhalds
blöðin, á undanförnum árum.
En hvað gerist?
Það gerist ekkert,
Hálaunaðir bankastjórar og aðr-
ir hátekjumenn sitja áfram í gjald
eyrisnefnd með 19200 kr. laun —
og neita um gjaldeyri. Hálaunaðir
menn sitja í stjórn síldarverk-
smiðja ríkisins og fá 21500 kr.
fyrir — og meiri hluti þeirra vinn-
ur aðallega að því að spilla fyrir
því að ný, stórvirk síldarverk-
smiðja komi upp. Hálaunaðir nefnd
armenn sitja í fiskimálanefnd, —
og gera ekki neitt, — fá bara
14400 krónur fyrir. Og þannig
mætti lengi telja.
Fjármálaspillingin hjá ríkinu
keyrir fram úr öllu hófi. Ef póli-
tískur klíkuskapur gerir einhvern
fjáraustur nauðsynlegan, þá er
hann sjálfsagður, t. d. ef Jónas
Guðmundsson þarf að fá bitling,
þá eru bara búin til ný lög og em-
bættið skapað og maðurinn svo lát-
mn sigla á ríkisins kostnað. En ef
Siglufjarðarbær segir: Eg vil koma
upp síldarverksmiðju og útvega
hundruðum manna atvinnu, beint
og óbeint, — þá ætla bitlingahöfð-
ingjarnir að ærast og brjótast um
á hæl og hnakka til að hindra að
leyfið verði veitt.
Hvers konar ástand er þetta orð
ið í landinu?
Er ekki snefill af sómatilfinn-
ingu til í stjórnmálaflokkunum,
eftir að þeir hafa komizt að rík s-
jötunni ?
Hér göngum við, verkamenn,
hundruðum saman atvinnulausir.
teknum Siglufirði — virðist „sjó-
mannadagurinn" fyrst og fremst
liafa gengið út á guðsþjónustur.
Vist er það án efa áhugamál presta
að reita fólk í kirkju einu sinni
á ári, en það er áreiðanlega til lít-
illar uppbyggingar fyrir sjómenn
og vandséður hagnaður. Þó íslenzka
kirkjan sé vesöl og geri því minna
ógagn en ella, þarf enguin að bland-
ast hugur um, hvar hún stendur í
flokki og kemur til með að standa
i þeirri baráttu, sem framundan er.
Það er ástæðulaust fyrir verklýðs-
hreyfinguna að veita henni nokkra
stoð.
I Islenzkum sjómönnum er til þess
I treystandi að gera ,sjómannadaginn“
( framvegis að sinum degi og gera
þaöan útlægar þær boðflennur, er
sett liafa svip sinn á þennan síðasta
sjómannadag. Það er bezt fyrir is- .
lenzka burgeisa og presta að halda
kig í eigin herbúðum jafnt þennan
dag sem aðra, og lofa íslenzkum
ajómönnum að eiga daginn í frifiil
a—b
Við biðjum ekki um bankastjóra-
stöður að viðbættum 400 kr. mán-
aðarlaunum í gjaldeyrisnefnd. Við
biðjum ekki um 4000 kr. árslaun
fyrir þriggja tíma „starf” í viku
við nefndarstörf.
Við biðjum um að fá að vinna,
— fá að reisa síldarverksmiðju á
Siglufirði, -— fá að ausa meiri síld
úr sjónum, — fá að byggja verka-
mannabústaði í Reykjavík í ár.
Við getum séð um þetta allt sjálf-
ir, útvegað féð með okkar eigin á-
hrifum í bæjarstjórn Siglufjarðar
í Byggingarfélagi alþýðu, — bara
ef við fáum að vera í friði fyrir
ríkisvaldinu, bara ef það hindraði
okkur ekki í þessu með ofbeldi og
harðstjórn,
En þetta fáum við ekki. Hatur
þessarar klíku, sem svikizt hefur
til valda á okkar landi, ofsækir
okkur, hvað sem við reynum til að
bjarga okkur. Við erum rúðir inn
að skinninu með tollum á tolla of-
an, til að halda uppi bitlingaher
ríkisstjórnarinnar, — en fyrir okk-
ur sjálfa þykir ærleg vinna of góð.
Við vitum hvað veldur. Það á að
svelta úr okkur sannfæringuna.
Það á að neita okkur um vinnu,
nema við krjúpum fram og lofum
bitlingahöfðingjunum fylgi. Það á
að merja úr okkur manndáð og
frelsisþrá, svo við verðum nógu
meyrir handa höfðingjunum til að
hnoða okkur eftir vild.
En við verkamenn skulum sýna
þessum „höfðingjum” hverjir það
eru, halda uppi heiðri Islendinga
í þessu landi. Okkur er kennt, að
forfeður okkar hafi flúið Noreg af
því, að þeir vildu ekki una harð-
stjórn. Við vitum hvernig beztu
menn þessa lands hafa verið of-
sóttir á öllum öldum af embættis-
lýðnum og þýjum hans,
íslenzka alþýðan er arftaki þess-
ara manna. Hún selur ekki frum-
burðarrétt sinn fyrir baunaskál.
Hún krefst þess að fá að starfa
frjáls í þessu landi að velfarnaði
sinum, andlegum og líkamlegum.
Og hún mun hrista af sér þá f jötra
hverrar tegundar sem þeir eru,
sem arftakar og eftirapendur er-
lendra harðstjóra reyna að
smeygja henni um háls.
Verkamaður.
Sonur okkar
Pcíur Fínnbo$asonf sbólasfjórí
verður jarðsettur í Hítardal föstudaginn 28. júlí kl.
1 e. h.
rí'" Sígríður Tcífsdóffír Fínnbogí Hclgason
Hítardal.
Hraðferðir Steindórs
fíl Akureyirair um Akranes eru
FRÁ REYKJAVIK: alla mánudaga, miðvikudaga og föstu-
daga.
FRÁ AKUREYRI: alla mánudaga, fimmtudaga og laug-
atrdaga.
Afgrcíðsla okkar á Akurcyrí cr á bífrcíðasföð
Oddcyrar, símí 260.
M. s. Fagranes annast sjóleiðina. — Nýjar upphitaðai bifreið-
ar með útvarpi.
Bifreiðnstðð Steindórs
Sími: 1580, 1581. 1582. 1583, 1584.
■ Selur allskotuir rcfmaý.nsi<vhi,
vjelar r,iflagnirígaefri;. - •
Annast raflat^nir Ov vidií^r.iijr
álögniim oíí rafmat4i: sLvkjinn.
Duí’legiv^ rafvirkjar.. Fljöt afgreiöala.
Vantar
dreng eða telpu til að bera blað-
ið til áskrifenda.
Upplýsingar á afgreiðslu Þjóð-
viljans í dag.
E.s. Lyra
fer liéðan fimmtudaginn 27. þ. m.
kl. 7 siðdegis til Bergen um Vest-
mannaeyjar og Thorshavn.
Flutningi veitt móttaka til há-
ðegis á fimmtudag.
Farseðlar sækist fyrir kl. 6 í
dag, annars seldir öðrum.
P. Smíth & Co.
%%