Þjóðviljinn - 17.11.1939, Page 4

HJÓOWUINH
Úp bopgtnnt,
Næturlæknir: Kristín Ölafsdótt-
ir Ingólfsstræti 14, sími 2161.
Næturvörður er í Reykjavíkur-
apóteki og Lyfjabúðinni Iðunn.
Næturakstur: Steindórsstöð
Hafnarstræti, sími 1580.
Halldór Kristjánsson frá Kirkju
bóli flytur æskulýðsþátt í útvarp-
ið.
M. A.-kvartettinn syngur á
sunnudaginn kl. 3 síðdegis í Gamla
Bíó vegna ítrekaðra áskorana.
Fjölbreytt söngskrá, Bjarni Þórð-
arson aðstoðar. Aðgöngumiðar
seldir í Bókavérzlun Sigfúsar Ey-
mundssonar og Bókaverzlun Isa-
foldarprentsmiðju.
Austfirðingafélagið heldur aðal-
fund og gleðskaparkvöld að Hótel
Borg (í innri salnum) í kvöld kl.
9. Stendur mótið til kl. 2 um nótt-
ina. Aðgangur er ókeypis, en með-
limagjald verður innheimt á fund-
inum. Allir Austfirðingar eru vel-
komnir.
Afmælisfagnað heldur Æsku-
lýðsfylkingin í Reykjavík annað
kvöld ltl. 9 í Oddfellowhúsinu.
Skemmtiskráin er mjög fjölbreytt
ræður, upplestur, kvikm'ynd, gítar-
leikur og dans. Aðgöngumiðar fást
á skrifstofu Æ. F. R. eftir kl. 5 í
dag og á morgun og kosta þeir kr
2.50..
Ctvarpið í dag:
10.00 Veðurfregnir.
12.00—13.00 Hádegisútvarp.
15.00 Veðurfregnir.
18.40 Þýzkukennsla, 2. fl.
19.10 Veðurfregnir.
19.20 Þingfréttir.
19.40 Auglýsingar.
19.50 Fréttir.
20.15 Vegna stríðsins: Erindi.
20.30 Otvarpssagan: „Ljósið, sem
hvarf” eftir Kipling.
21.00 Hljómplötur: Létt lög.
21.05 Æskulýðsþáttur (Halldór
Kristjánsson frá Kirkjubóli).
21.25 Píanókvartett útvarpsins:
Píanókvartett nr. 20, eftir
Mozart.
21.50 Fréttir.
Dagskrárlok.
Póstar á moigun:
Frá Reykjavík: Mosfellssveitar,
Kjalarness, Reykjaness, Ölfuss og
Flóapóstar, Þingvellir, Laugarvatn
Hafnarfjörður, Grímsness- og Bisk
upstungnapóstar, Akranes, Álfta-
nespóstur, Fljótshlíðarpóstur.
Til Reykjavíkur: Mosfellssveit-
ar, Kjalamess, Reykjaness, Ölfuss
og Flóapóstar, Þingvellir, Hafnar-
fjörður, Austanpóstur, Akranes
Álftanespóstur, Snæfellsnespóstur.
Kíkisskip. Esja fór frá Siglufirði
kl. 6 síðdegis í gær áleiðis til isa-
f jarðar.
Kvikmyndahúsin. Gamla Bíó
sýnir í kvöld amerísku kvikmynd-
ina Marie Antoinette, sem byggð
er að nokkru leyti á hinni frægu
ævisögu hennar eftir austurríska
rithöfundinn Stefan Zweig. Nýja
Bíó sýnir Fox-myndina. Njósnari
kardinálans og gerist hún á dög-
um Riehelieu kardinála, sem var
einn af valdamestu mönnum
Frakklands á sínum tíma. Aðal-
Ojc Nýyaíóib ag
jiNjósnari
Spennandi
kardínálans$
X
I
og viðburðarik |
amerísk kvikmynd frá Fox, *t*
um hreysti og hetjudáðir,
er gerist í Frakklandi á dög-
um Richeleu kardínála.
Aðalhlutverkin leika:
Annabella og
Conrad Veidt.
Aukamynd:
Röntgengeislar.
Stórmerkileg mynd um töfra- *j*
mátt röntgengeislanna. *:*
v
4
4
*
I
?
?
4
V
X
x
§. ©amlal31b %

IMaríe Antoínetté^:
Heimsfræg og hrífandi fögur •*•
•{• Metro Goldwyn Mayer stór- X
y
V mynd. að nokkru leyti gerð •>
y sanikvæmt æfisögu drottning- 4
y ♦%
y arinnar eftir Stefan Zweig. •>
•{• Aðalhlutverkin leika:
|
♦{* Norma Sliearer og
X
A Tyrone Power.
*t*
I
I
$
;*.>:..;~x~;..»<~:-:”»X":“:-»*:**:-:*‘:-:->
Vísir fer með vísvitandi
ósannindi.
„Vísir” reynir í gær aö halda
því fram, að starfsemi Sósíalista-
flokksins sé rekin fyrir rússneskt
fé- Ekki færir blaðið eina einustu
siaðreynd fram sinurn ósvífna á-
burði til stuðnings, nema hvað blað-
ið reynir að staðhæfa það sama og
Alþýðublaðið, að skeyti séu send
frá Rússlandi til einstakra manna
í Sósíalistaflokknum.
1 frásögn Alþýðublaðsins um
skeytasendingar frá Sovétríkjun-
um, segir orðrétt:
„Meginið af þessum ótrúlegu
skeytasendingum frá Rússlandi
hefur verið til Þjóðviljans, en
nokkuð til Kommúnistaflokksins
sjálfs, eða til þeirra manna innan
hans, sem halda uppi sambandinu
við Kússland”.
Blaðaskeyti geta auðvitað allir
lesið, en hvaðan hefur Alþýðu-
blaðið upplýsingar um það, til
hverra önnur skeyti frá Sovétríkj-
unum en blaðaskeyti hafa verið?
Landssíminn mun ekki gefa upp-
lýsingar um viðtakendur sím-
skeyta nema samkvæmt dómsúr-
'skurði. Það er ekki nema tvennt
til: Annaðhvort hefur ritstjóri Al-
þýðublaðsins sjálfur búið þessar
„fréttir” til, eða þá í orðum hans
felst ósvífin aðdróttun að starfs-
mönnum símans um brot á em-
bættisskyldu.
Væri æskilegt að ritstjóri Al-
þýðublaðsins tæki af öll tvímæli:
Hvaðan eru upplýsingar hans um
viðtakendur símskeyta frá Sovét-
ríkjunum ?
Þjóðstjórnarblöðin þykjast ætla
að sanna með þessum skrifum, að
„yfirstjórn” Sósíalistaflokksins sé
„austur í Moskva”.
Hvorki flokksstjóm Sósíalista
flokksins né einstakir flokksstjórn
armeðlimir hafa fengið eitt einasta
símskeyti frá Sovétríkjunum á því
tímabili, sem umrædd skeyti hafa
verið send. Þjóðviljinn veit ekki
heldur til að neinir „einstakir
menn” í Sósíalistaflolcknum hafi
fengið skeyti þaðan. Allar aðdrótt
anir um að send séu nokkur fyrir-
mæli til flokksins frá Sovétríkjun-
um í skeytum eða öðruvísi er al-
ger upi»spuni.
Rikisstjórnimi stendur opió ad
rannsaka öll pessi skeyti■ d Landsi-
símanum — og er máske biíin oS
pví. Hún hefur láiið hlera í
síma fyrr. —
Það er ekki til neins fyrir þessi
blöð að reyna að 'ljú'ga
upp sökum á Sósíalistaflokkinn og
hlutverkin leika Annabella og Con
rad Weidt.
blöð hans til aö reyna að skapa
grundvöll fyrir að banna hann. —
FeimskuLegust af öllu eru þó ó-
sannindin um rússneska féð til
starfsemi hans. Er þetta alveg sér-
staklega kaldhæðin lygi andstæð-
inga vorra, þar sem þeim enganveg-
inn er ókunnugt um þá fjárhags-
legu e rfiðleika, sem flokkurinn á í.
Hásfcólínn,
•’RAMH. AF 1. SIÐU.
Verður þá allur kostnaður við
hinar nýju deildir eins og hér seg-
ir:
1. Viðskiptaháskóli í 3
deildum kr. 9000.00
2. Verkfræðinám — 7000.00
3. Náttúrufræði — 6000.00
4. Hagfræðinám — 2000.00
Samtals kr. 24000.00
Ef þessum undirbúningsdeildum
yrði komið á, yrði stúdentafjöldinn
þessum nýju deildum að 2 árum
liðnum:
30 í viðskiptadeild,
18—20 í verkfræði,
6—8 í náttúrufræði,
8 í hagfræði,
eða samtals nál. 65 stúdentar, og
væri þá auðveldara að takmarka
tölu stúdenta í lagadeild og lækna-
deild allverulega.
Hagnaður við þetta fyrirkomu-
lag væri:
1. Sparnaður á erlendum gjald-
eyri nál. 130.000 kr. árlega.
2. Efling háskólans, en það
verðnr að telja skyldu hvers þjóð-
félags, er hefur sinn eigin háskóla,
að veita stúdentunum kennslu í
öllum |>eim greinum, er þjóðfélag-
inu megi að gagni verða, ef þess
er nokkur kostur.
3. Margbreytni í námi, sem
beinir nýjum stúdentum inn á
fleiri brautir, en nú er kostur á.
Árlega útskrifast um 80 nýir
stúdentar og leita margir þeirra til
erlendra háskóla, þótt engan utan-
fvrarstyrk fái, ef aðstandendur
þeirra eru þess megnugir, og er
því engin leið að hindra framhalds
nám þeirra við háskóla, enda verð
ur það að teljast ógerlegt að
stöðva framalöngun ungra og efni-
legra stúdenta.
Til þess að standast kostnað við
hinar nýju deildir mætti verja
þeim 20000.00 kr., sem nú eru á
fjárlögum til viðskiptaháskóla, en
gera má ráð fyrir að hákólinn gæti
sjálfur lagt fram 4000.00 kr. úr al-
manakssjóði til kennslu í eðlis-
fræði og stærðfræði.
EDNA FERBER
SYONASTOR
19*
• •
að bisa við að opna ryðgaðan útidyralásinn. Loks opn-
uðusL dyrnar, og kennslusloi'ulyktin gaus á ínóti henni,
sambland ai’ ösku- og oliulykt, angan aí' óþvegnum
krökkum, ryki, músum, kalki, eldivið, brauðleifum,
mold og steinspjölddm þvegnum með munnvatni. Og
Selína steypti sér inn í þetta, og nú hóist stríðið við'oín-
inn. í ganginum inn í kennslustofuna var kassi með eldi-
\ið og annar með þurrurn kornviskum. Lar lijá slóð
olíudúnkur. Kornviskarnar voru hafðar í uppkveikju. Af
þeim tók maður einar tíu-tólí, rennbleytti i olíu og dreif
þær inn í ginið á ryðguðum járnofninum. Þá að kveikja
á eldspýtu og bera hana að. Iíornviskarnar blossuðu upp.
Lá átti að leggja á nokkrar viðarflísar og loka svo ofii-
hurðinni. Nú tók við reykur og svæla og dálílil bið.
Svo kom blossi og snark, — kviknaði í viðnum. Þá þurfti
að drífa í hann stóran klump, og bíða þar lil kviknað
var í honum. Þá annan klump. Uppkveikiunni í skóla-
ofninum lokið þann daginn. Smám saman hlýnaði i stof-
unni og þiðnaði af rúðunum, svo að Selína treysti sér lil
að fara úr utanyfirfölunum. Um það leyti sem börnin
komu, var orðið verandi i skólanum.
En auðvitað ætluðu börnin, er næsL sátu ofninúm
að slikna, en þau sem sátu við gluggann að drepast í
'kulda. Stundum fannst Selínu hún ælla að ganga af
göflunum er hún sá allan bekkinn aka sér og klóra.
— þegar hitinn óx í slofunni höfðu krakkarnir ekki við-
þol í ullarnærfötunum og dúðanum.
Selína hafði séð sig í anda, virðulega og þó milda, í
kennarastól, veitandi prúðum, hollenzkum börnum und-
irstöðuatriði þekkingarinnar. En það er ekki auðvelt að
vera virðulegur og mildur í framkomu ef maður þjáisl
ai kuldabólgu. Selína fékk að kénna á þessum leiða
kvilla, og allir nemendurnir meira eða minna. Hún ým-
ist sal i kennarasætinu eða gekk um gólf, með svarta is-
garnshyrnu á herðum þegar næðingurinn var bitrastur
eða ef ofninn var óþægur venju fremur. Litla föla and-
litiö sýndist þá óvenju föll. Smágervu hendurnar henn-
ar voru orðnar gófar og sollnar. Elzla barnið í skólan-
um. var þrettán ára, yngsla hálfs fimmta árs. Frá klukk-
an hálfníu á morgnana til fjögur á daginn stjórnaði
Selína þessu litla ríki, — fullri stofu af krökkum, sumum
of heitt og öðrum of kalt, hnerrandi, hóstandi, iðandi
hóp, — alltaf var einhver að klóra viðþolslausum kulda-
bólguhæl með tánum eða viðþolslausum tám með hæl-
unum, einn lók \ið af öðrum, klórið Lók engan enda.
Aggie Vander Sijde, viltu greina setninguna: Jörðin er
vot af regni”.
Miss Vander Sijde sprettur upp, fiún er ellefu ára og
gular flétlustrítlurnar standa' beint úl í lol'tið. „Jörðin —
frumlag, er vol — úmsögn — —”.
Selína hlustar með áhuga eg hvatningarsvip. „Jan
Snip, viltu greina setninguna: Blómið fölnar ef þáð er
slitið upp”.
Brúni vinnukjóllinn, svar'a ísgarnshyrnan, krítin og
skólinn, — allt þelta taiínaði aðeins stutlan þátt í ævin-
týrinu. Til þessa tíma mundi hún bráðum hugsa með
undrun og gamansemi. Nú fyrst færi eitthvað að gerast.
Miklir viðburðir og merkilegir, og liún átti langt og
skennntilegl líf l'ramundan. Eftir finnn ár, tvö ár, 'kann-
ske eitl ár, — hver vissi nema hún lægi þá í knipplings-
búnum svæfli einmitt kaldan velrarmorgun sem þenn-
an, með mjúkar og hlýjar ábreiður yfir sér, og rósrauð
gluggafjöld milduðu birluna í svefnslofunni (Hugmvndin
var úr tímaritinu góða „Viö arineldinn”), og þá uumdi
hun kalla á þernuna og segja:
„Hvað er framorðið, Celeste?”
„Klukkan ei ellefu, írú mín góð”.
„Er hún" ekki nema elllefu .
„A ég að undirbúa borðið handa lrúnni strax i*ða ekki
fyrr en seinna?”
„Seinna, Celeste. Færðu mér súkkulaðiö mitt og bréf-
in” . . . ”—-— slitið er sögn, heitir að slíla”, Jan Snip
var þá reyndar enn að greina setninguna, og hafði von-
andi gert það rétt.
I