Þjóðviljinn - 06.12.1939, Qupperneq 3

ÞjóEVILJiNN
MIÐVIKUDAGINN 6. DES. 1939
Áflótta undan staðreyndunum
Þjóðstjórnaríhaldíð veít, að hérí bænum eru á tólfta hundr-
að atvínnuleysíngjar, sem hafa ekkí málungí matar.
Samkvæmt skráningu Vinnumiðl-
únarskrifstofunnar voru 1136 atvinnu
leysingjar skráðir þar í fyrradag.
Af pessum mönnum voru 200 í at-
vinnubótavinnu, en 936 höfðu ekkert
handtak að gera.
handtak að gera. Á þeim eru 188
menn einhleypir; 748 hafa 1863
menn á framfæri sínu.
Þannig er ástandið 'hér í Reykja-
vík dagana, sem togarafarmurinn
er að kom'ast upp í kvartmilljón
króna, og útflutningsauðvaldið græð
jr á tá og fingri. Hér er kjörorð
þjóðstjórnaríhaldsins „eitt yfir alla“
i framkvæmd, annarsvegar á annað
þúsund atvinnuleysingjar, sem eiga
ekkert framundan, hinsvegar stór"
gróði útflytjenda, á öðru leitinu
nrargföld dýrtíð, en á hinu marg-
faldur gróði. Þannig er ástandið
í Reykjavík nú undir stjóm hins
þrieina þjóðstjórnaríhalds.
Kröfur verkalýðsins um aukn-
ar atvinnubætur eru hundsaðar.
Þjóðstjórnin er sett á laggirnar til
að slá vörð um hagsmuni auðmann-
anna, gæta þess að þeir geti grætt
meira, meðan verkalýðurinn svelt-
ur og skortir allt.
En þjóðstjómaríhaldið veit
hvað er að gerast. Það veit um
óánægjuna og reiði almennings. En
því dettur ekki í hug að bæta úr
því. Ráða er leitað og hamingjan
var þjóðstjórninni svo hliðholl að
styrjöld liófst milli Finna og Rússa.
Þarna þóttist þjóðstjórnin sjá smugu
til þess að flýja veruleikann. Nif
var engu líkara en að Sósíalista-;
flokkurinn og íslenzk verklýðshreyf
ing hefði ráðist á Finna með báli
og brandi. Þegar litið er yfir skrif
hinna þríeinu blaða er það grunn-
tónninn. Á svo ódýran máta ætlaði
þjóðstjórnin að hrista af sér kröfur
alþýðunnar. Af samúð með baráttu
og raunum Finna er róið í eigendur
samkomuhúss eins hér í bænum,-
unz þeir þora ekki annað en Irregð
ast gefnum loforðum um fundarhús
fyrir almennan verklýðsfund. Verka
menn takið eftir: Samúðin með
Finnum er svo áköf að þið megið
ekki bera fram kröfur ykkar, sem
ekki sneria Finnlandsmálin frekar
en kötturinn snertir sjöstjörnuna.
Haldið þið að þetta sé af ást á
Nú koma Andvökur
Siephans 6.
Framhald aí 2. síðu.
voru undirstaða menntunar hans. En
hann kúíði ckki með þessa heima'
fengnu björg sem lágvaxinn runnj
íur í einangnm og hléi, heldur réttj
sig svo hátt upp að hann naut ljóss-
jns frá hinu nýja umhverfi og all-
ir stormar samtíðarinnar gnúðu
,l)ni hann. Hann skilaði arfinum, er
hann hafði þegið, með ríku-
legum vöxtum. En þó að Stephan
væri íslendingur og honum verði
liklega seint verulegur gaurnur gef-
inn af öðrum þjóðum, er gildi hans
ekki einskorðað við þjóðemið. Slik
ir menn styrkja trú vora á mátt
og megin manneðlisins. í allri sögu.
inenningarinnar mun seinfundið ó-
rækara vilni þess hverju orka má
i kröppum kjörum, þegar einlægur
þroskavilji beinist að réttu marki“.
Finnum eða af fjandskap við kröf-
ur ykkar?
Þjóðstjómaríhaldið flýr af hólmi
bg reynir í skjóli erlendra atburða
að loka augunum fyrir þeirri sann
reynd, að hér eru á annað þúsund
manns, sem hafa ekkert að gera
og skortir allt, sem þarf til lífsins.
Verkamenn og alþýða Reykjavíkur
sýnið valdhöfunum að þeim þýðir
ekki að renna af hóhni, að þeir
verða að standa auglitis til auglit-
is við vandamál þjóðarinnar, leysa
þau eða sleppa stjómartaumunum
ella. Engar æsingar um erlend mál
geta dregið fjöður yfir sannreyndir
atvinnuleysisins, eða varpað ryki í
augu fjöldans og fengið hann til
þess að hverfa frá réttlátum kröf-
um.
Verkamerm og alþýða, standið
sameinuð um hagsmunakröfur ykk-
hr, og sameinaðir vinnið þið sigur.
l'erkamaður.
Lelðrétting.
Greinagóður sósialdemókrat, er
staddur var á fundi Alþýðuflokksins
í Iðnó föstudagskvöldið 1. þessa
mánaðar, tjáir mér, að Sigurður
Einarsson guðfræðidósent hafi haft
þar eftir mér, það sem hér fer á
eftir.
Sigurður kvaðst hafa lagt fyrir
mig tvær spurningar á fundi Frið-
arvinafélagsins þá fyrir nokkrum
dögum og spurningarnar hefðu ver-
ið þessar:
1 fyrsta lagi: Hvað myndir þú
segja við því, ef Gísli Jðnsson vél-
stjóri og Jakob Sigurðsson bílstjóri
héldu fund í liinu nýstofnaða naz-
istafélagi og létu þar samþykkja á-
skorun til Þýzkalands um hernaðar-
lega aðstoð til þess, eins og þeir1
segja, að losa þjóðina við þá kúg-
unarstjórn, sem hún eigi við að búa?
Þessu hefði ég svarað á þá leið,
að það væru vitanlega tvímælalauS
landráð.
I öðru lagi: En hvað myndir þú1
þá segja við því, ef Einar Olgeirs-
son og Brjmjólfur Bjarnason bæðu
um hernaðarlega aðstoð frá Rúss-
landi til þess, eins og þeir segja,
að frelsa íslenzkan verkalýð? Þess-
ari spurningu hefði ég svarað á
þann veg, að þetta væri sjálfsagt
að gera, ef kúgunin væri komin á
nægilegci hátt stig.
Þetta segir sosíaldemókratinn að
Sigurður Einarsson hafi haft eftir
mér. Og það var í ræðu fyrir fullú
húsi í Iðnó.
Ég vil lýsa hér með yfir því, að
þessi söguburður guðfræðikennar-
ans er ein rakalaus ósannindi frá
upphafi til enda.
f fyrsta lagi lagði Sigurður Ein-
arsson ekki fyrir mig eina ginustu
spurningu, hvorki um þau efni,
sem hann segist hafa spurt mig
um, né um nein örrnur, og hvorki
á fundinum né neins staðar utan
fundarins. Hann gekk út af fundi
fáum inínútum eftir að ég byrjaði
að tala, kom ekki aftur inn fyrr en
fáum mínútum áður en ég lauk
máli mínu og svaraði ekki tölu
minni einu aukateknu orði.
I öðru lagi sagði ég ekki heldur
óspurður eitt einasta orð af því,
sem Sigurður Einarsson á að hafa
haft eftir mér, hvorki á umræddum
fundi né utan hans.
1 þriðja lagi voru þeir ekki nefnd-
ir á nafn meðan ég var á fundinum
(ég kom á fundinn um hálftima
eftir fundarbyrjun), þeir félagarnir
Gísh Jónsson vélstjóri eða Jakob
Sigurðsson bílstjóri né Einar 01-
geirsson eða Brynjólfur Bjamason
og ekki heldur þeir pólitisku flokk-
ar, er þeir iýdgja eða veita for-
ystu.
Þessa leiðréttingu bið ég Þjóð-
viljan vinsamlega að birta.
Reykjavik, 4. desember 1939.
Þórbergur Þórbar&on.
„Sigur" þjóð~
sfíórnarinnar í
Vcsf mannacyjn m
i
1 fyrrakvöld boðuðu Skjaldbyrg-
ingar til fundá,r í Nýja Bfiö í Vest-
mannaeyjum. Var húsið alskipað.
Ræðumenn frá öllum öngum þjóð-
stjórnarinnar tróðu þar upp. Þeir
séra Sigurjón Ámason, Páll Þor-
björnsson og Guðlaugur Gíslason
fyrir Skjaldbyrginga. Kristján Linn
et bæjarfógeti fyrir Framsókn og
Stefán Árnason póUtí fj'rir íhaldið.
Réðust ræðumenn lveiftúðlega á
sósíalista og Sovétríkin og reyndu
með öllum hugsanlegum ráðum að
koma af stað múgæsingum gegn
SósíaUstaflokknum og lveimta bann
á honum. En árangurinn varð-býsna
lítill. Fyrir hönd Sósíalista töluðu
þau Helga Rafnsdóttir og Guðm.
Gislason. Fengu þau ágætt hljóð.
Sýndu þau fundarmönnum fram
á að allt þetta brambolt um Finn-
landsmál væri hræsni og yfirdreps- ',
skajiur, en meiningin væri sú að I
draga athygU almennings frá árás-
( um þjóðstjórnarinnar á kjör hans
og frelsi. Var ræðmn þeirra tekið
með dynjandi lófataki alls þorra
fundarmanna og telja hlutlausir á-
heyrendur að í riaun og veru hafi
með undirtektunum þannig verið
felldar allar tillögur þjóðstjórnar-
liðsins, þó að hinsvegar, er til at-
kvæðagreiðslunnar kom að þeir
fengju tillögur sinar samþykktar
með lítilli þátttöku fundarmanna
og fjölda nvótatkvæða sem hvorug
voru talin.
Vakti það sérstaka óbeit fólksins
er þeir Páll og prestur og fleiri
stóðu upp að lokinni ræðu Helgu
Rafnsdóttur og jusu úr sér persónu
legum skömmum og fúkyrðmn.
Jafnvel í þessu höfuðvígi aftur-
haldsins, Vestmannaeyjum, hefur
þjóðstjórnarklikunni misheppnast að
vekja múgæsingar gegn sósíalistunv
og hefur allt heiðvirt og hugsandi
'fólk í Eyjunv hina megnustu and-
istyggð á framferði krata og annarS
bitlingalýðs.
Magnús nokkur, er kallaður vaö
HUðaskáld orkti eftirfarandi vísu,
er hann var á leið til kirkju að
gif tast:
Drösull þinga lamdi lúma,
lundur brýma hlés;
upp vill stinga skjóður skúma,
skatthol indæles.
Bóndi einn, senv bjó í Hrútafirði
átti áUtlega dóttir, senv Valgerður
hét. Var þetta á þeim tíma þegar
norðjenzkir vermenn fóru í stór-
um flokkum til vertíðar á Suður-
landi. Eitt sinn hitti bóndi þessi
kunningja sinn, og barst þá Val-
gerður dóttir hans á góma.
Sagði þá bóndi:
„Valgerður dóttir mín er breizk
stúlka. Þegar vermenn koma, þá
sezt hún niður, tekur „dopperað-
an“ (þ. e. með nótnm) grallara og
fer að syngja fyrir þá, maðuir!“
Á fundi einunv á Isafirði var Finn
ur okkar Jónsson, að halda ræðu og
konvst að orði eitthvað á þá leið að
hann þekkti til sjómennsku, þá var
þeSsari stöku kastað franv:
Finnur örbirgð fæddist í
fékk hann snemma að kenna á því
hvað það er að sækja sjó,
seinna margan bita dró.
Níels Jónsson skáldi liafði eitt
sinn beðið sér stúlku, en hún annað-
V
hvort neitað honum eða lirugðið
við hann iryggðum. Þá orkti Ní-
els þessa vísu:
Þótt sundurtáin sé ég í parta,
seggjum má það vera ljóst.
Legg ég á að ærlegt hjarta,
uldrei slái þér við brjóst.

f
4
V
!:4
Flobburínn
f
x
x
T
Námsflokkur unv samvinuumál.
Fundur í kvöld kl. 8y2 í Hafnar-
stræti 21, uppi.
Happdrætti templara. I gær var
dregið hjá lögmanni í happdrætti
Landnáms I. O. G. T., og komu
upp eftirfarandi vinningar: 2454
peningar 100 kr., 1508 peningar
50 kr., 2774 peningar 25 kr., 2808
Ijó^mynd eftir Sig. Guðmundsson
150 tunna af steinolíu, 1835 stand-
lampi, 1630 ljósmynd eftir Vigf.
Sigurgeirsson, 1530 fataefni, 2868
Ævintýri og sögur H. C. Andersen
1632 Frá Malajalöndum, eftir Bj.
Ól„, 845 Árin og eilífðin, eftir Har.
Níelsson, 1039 Tesla ljóslækninga-
tæki. Vinninganna sé vitjað hjá
hr. Hirti Hanssyni, Aðalstræti 18.
Baldur Bjarnason, stud. mag.
flytur erindi á kvöldvöku útvarps-
ins í kvöld um Atla Húnakonung.
lesendur!
Skíptíð víð þá,
sem auglýsa [
Þjóðvíljanum
Selur allskonar rafmagnsíæki
vjelar og raflagningaefni. • • •
Annasf raflagnir og viðgerðir
á lögiium og rafmagnsiækjum.
Duglégir rafvirkjar. Fljót afgrciðsla
Bókameon
Vantar yður ebbí eftírtaldar
bæbur í skáp yðar.
Þófbcrgur Þórðarson fímmtugur
eftir dr. Stefán Einarsson háskólakennara í Baltimore. Ein
snjallasta lýsing á ævi og störfum íslenzks rithöfundar.
Verð innbundin kr. 5,50, óbundin kr. 3,50.
Skílníngsiré góðs o$ ílls
eftir Gunnar Benediktsson. Ritgerðasafn, þar sem höfundurinn
húðstrýkir borgaralega hleypidóma og hótfyndni með vægðarlausri
gagnrýni.-Verð iunbundin kr. 7.00, óbundin kr. 5,00.
Hart cr i heímí,
ljóðabók Jóhannesar úr Kötlum Hver vill ekki eiga ljóð Jóhann-
esar. - Verð innbundin kr. 7,00, óbundin kr. 5,00.
Féiagar í Mál og menningu fá 15% alslátt, el' skipt er við'
okkur.
Bókavcrelun Hclmskritiglu
Laugaveg 38. - Sínvi 5055.
Trésmlðafélag Kcyhjavíbur
40 ára,
AFMÆLISF AGN AÐUR
verður haldinn að Hótel Borg laugardaginn 9. des. 1939 og hefst
með sameiginlegu borðhaldi kl. 714 e. h.
Til skemmtunar verður:
BÆÐUR,
SÖNGUR,
GAMANVÍSUR.
Aðgöngumiðar verða seldir á skrifstofu félagsins, Kirkjuhvoli,
Járnvörudeild Jes Zimsen og Brynju.