Þjóðviljinn - 17.01.1940, Blaðsíða 1

um meira eu
Þadáað faratír Dagsbrtínarkaupí níður í 98 aura um fímann!
Hollenzkir landamæraverðir.
Aukínn sfríðsundírbtíníngur
í Hollandí og Belgíu
Brezka sffórnín lofar öflugrí hjálp cf þessí riki
lenda x sfyrjöld víð Þýzkaland
EINKASKEYTI TIL ÞJÓÐVIL.I
Undaníarna daga hafa verið
gerðar ýmsar ráðstafanir í Hol-
landi og Belgíu, er benda til þess
að óttazt sé um árás frá Þýzka-
landi á þessi lönd. Hefur mikið lið
verið kvatt til vopna, heimfarar-
leyfum frestað og landvamirnar
tryggðar.
Brezkar og franskar fregnir
hafa skýrt þetta sem gagnráðstaf-
anir vegna þess að geysimikill
þýzkur her hafi verið fluttur til
þeirra héraða, er næst liggja landa
mærum Hollands og Belgíu. Hefur
það fylgt fréttunum að her Bandn
manna og þá einkum brezki her-
inn, sé reiðubúinn til hjálpar, ef
Þjóðverjar ráðast inn í Holland og
Belgíu.
Þýzk blöð telja fregnirnar um
herflutninga Þjóðverja að landa-
mærum Hollands og Belgíu upp-
spuna, og sé ráðstafanir þessara
landa byggðar á fölsuðum upplýs-
ingum. Telja blöðin að hér sé um
herbragð að ræða af Bretum til
að reyna að vekja andúð gegn
Þýzkalandi í Hollandi og Belgíu og
æsa þau til þátttöku í styrjöldinni
lefiilco noMr
IDINKASKEYTI TIL ÞJÖÐVILJ.
Hinn 13. jan. kl. 8,17 (ísl. tími)
lagði ísbrjóturinn „Jósef Stalin”
að „Sedoff”, sovétskipinu, sem ver
ið hefur á annað ár að rannsókn-
arstörfum í Norðuríshafi. Ferðin
til „Sedoffs” var ákaflega örðug,
og búizt við að heimferðin verði
einnig erfiðleikum bundin.
Lýsing eins þátttakanda í leið-
angrinum á „Jósef Stalin”, á því
er ísbrjóturinn brauzt inn í ísinn
til bjargar „Sedoff”, birtist í Þjóð
viljanum á morgun.
Tílgangurínn með sambræðslunni í Dagsbrún er
að reyna að ná Dagsbrún úr höndum verka*
manna svo hún verðí ekkí nofuð fil að híndra
þessa gífurlegu kauplaekkun
Það verður nú með hverjum deginum ljósara að hverju hin
smánarlega sambræðsla íhalds og Skjaldborgar stefnir. Hið nýjasta
um fyrirætlanir þessa þokkalega þjóðstjórnarsamsæris er eftirfar-
andi:
Ríkisstjórnin hefur ákveðið að lækka kaupið við vegavinnu þá
sem unnin er í atvinnubótavinnu í Krísuvíkurveginum um þriðj-
ung. Til Krísuvíkurvegarins eru veittar á f járhagsáætlun af at-
vinnubótafé 100,000 kr. Helmingurinn af vinnunni á að verða fyrir
reykvíska verkamenn, en helmingurinn fyrir hafnfirzka verkamenn
Er verkamönnum sagt að þetta eigi að vera uppbót til þeirra fyrir
að öll malbikunin er nú burtfelld
En ríkisstjórnin ætlar að notv sér neyðarástandið meðal verka-
manna til að koma fram kauplækkun í vegavinnunni. Það á að
lækka kaupið úr því, sem Dagsbrún hingað til hefur ákveðið, —
og nú er það kr. 1.58, um tímann, — niður í almennt vegavinnu-
kaup, sem mun nú verða 98 aurar um tímann. Það er með öðrum
orðum 60 aura á tímann, sem ríkisstjórnin ætlar að ræna af hverj-
um Dagsbrúnarmanni, — eða 6 krónur á dag.
Heimildina fyrir þessari fyrirhuguðu ránsherferð þjóðstjórnar-
innar er að finna í áliti fjárveitinganefndar Alþingis, þar sem
segir:
„Sú venja hefur haldizt á undanförnum árum, að mun hærra
kaup hefur verið goldið verkantönnum, sem störfuðu að vegagerð
suður hjá Krísuvík, heldur en við aðra vegi. Nefndin er mótfallin
því. að nokkurt slíkt ósamræmi eigi sér stað við landssjóðsvinnu
út um byggðir landsins”.
Undir þetta nefndarálit skrifa
allir fjárveitinganefndarmenn og
gerir fulltrúi Alþýðuflokksins, Em
il Jónsson, engan fyrirvara út af
þessu.
Af hverju hefur kaupið verið
hærra í Krísuvíkurveginum undan
farin ár en í annari vegavinnu?
Af því Dagsbrún hefur verið nógú
sterk og undir nógu róttækri for-
ustu til að knýja fram hátt kaup
í veginum.
Þegar þjóðstjórnin þessvegna
ætlar sér að lækka kaupið í Krísu-
víkurveginum um 6 krónur á dag
hjá hverjum verkamanni, þá veit
hún að hún verður að byi’ja með
því að lama Dagsbrún, eyðileggja
Dagsbrún sem vopn í hendi verka-
lýðsins, því ella myndi Dagsbrún
hindra þessa kauplækkun. Þess-
vegna er það að kaupkúgunarráð-
herrarnir Stefán Jóhann og Ölafur
Thors koma sér saman um kaup-
kúgunarlista í Dagsbrún. Með hon
um á að reyna að eyðileggja Dags
brún innan frá, af því þeir treysta
sér ekki til árásar á hana utan
frá. B-listinn, það er rýtingur þjóð
stjórnarinnar, sem reka á í bak
Dagsbrúnar, svo kaupkúgararnir
geti yfir lík hennar gengið að því
að koma þessum svivirðilegu kaup
lækkunaráformum sínum í fram-
kvæmd.
Þessi kauplækkunaráform há-
launamannanna, að ætla að ræna
6 krónum af dagkaupi hvers verka
manns í Krísuvíkurveginum — eru
þau ljótustu, sem sögur fara af i
íslenzkri verklýðshreyfingu. Þau
Framhald á 4. síðu
HowHel lehiral-
stOðu len M-
QglilMimonm I
Horooi
I Nonegi hefur af hólfu afturhald*
blaðanna „Tidens Tegn“ og „Aften-
posten“ verið rekinn ákafur undir-
róður fyrir því að Noregur styddi
Mannerheim hemaðarlega. Hafa
menn eins og Rolfsen, fyrverandi að-
miráll, Vogt, fyrverandi ráðherra
og Lemkuhl, fj'rrum ríkisráð, eink
ium látið á sér beraj í sambandi við
slíkan undirróður.
Movinckel, fyrverandi forsætisj
ráðherra, sem islendingum er að
góðu kunnur frá heimsókn hans í
sumar sem leið, flutti ræðu 22. des-
þar sem harai tók eindrégna afstöðu
gegn þessum undirTóðri. Sýndi hann
fram á að ef Noregur og Svíþjóð
færu i stríðið við Sovétríkin, þá
myndu þau dragast inn í styrjöldina
alla og gætu þá alls ekki hjálpað
Finnlandi hemaðarlega. Movinckel
kvað hina ábyrgu menn Noregs
þurfa að hugsa, áður en þeir töluðu
og framkvæmdu. Þeir mættu ekki
láta pólitísk verk sín stjórnast at
tilfinningum á eins léttúðarfullan
hátt og hinir þrír herrar, sem hér
er getið um.
Ot af þessari ræðu Movinckels
hefur afturhaldið ráðizt heiftarlega
á hann, þar ó meðal flokksbræður
hans, eins og t. d. Ræstad, fyrver-
andi utanrikismálaráðherra.
looapaeioeniluF paka samaa fi í
ísfisksöl
Hreinn ágódí af 3ja víkna fúr er off 100 þús. kr.
Og fogarafélögín eru skaftfrjáls • o§ úfsvarsfrí,
meðan verkalýður o$ míllísféffír eru þraufpínd
af því opínbera
Gróðinn á ísfiskssölu togaj’anna
þessa dagana er gífurlegur. Vegna
bannsins við að gefa upplýsingar
um fei’ðir skipa, er ekld hægt að
nefna hér fyrir hvað hver selur.
En það er vitanlegt að sölurnar
þessa dagána eru iyrir frá 140
þús. kr. til 170 þús. kr. á togara.
En það þýðir að gróðinn á þessum
togurum er oft um 100 þús. kr.
jafnvel íyrir þriggja rikna túr.
Með því að liætta lífi sjómann-
anna ná togaraeigendur þessum
ofsagróða. Sjómennirnir hætta lífi
sínu fyrir þjóðina og fyrir gróða
togarafélaganna. En hvernig
rækja togaraeigendur skyldur sín-
ar við þjóðfélagið?
Af þessum ofsagróða greiða
þeir hvorki skatta né útsvör. Þjóð-
stjórnin hefur séð svo fyrir að tog
arafélögin eru skattfrjáls og út-
svarsfrjáls.
Meðan byrðarnar á verkamönn-
um og millistéttum eru þyngdar
þannig að menn eru að sligast und
ir sköttum, útsvörum og dýrtíð,
þá ganga togaraeigendur skatt-
og útsvarsfrjálsir. Það má sannar-
lega segja að ríkisstjóm Kveld-
úlfs sér vel fyrir sínum, en að
Framhald á 4. síðu