Þjóðviljinn - 17.11.1940, Blaðsíða 3

PJOÐVILJINN
Suimudagur 17 jióvember 1940
Hringrásin er að verba fallkomn
«S. Arnór er ad finna leiðina tí>-
föðnrhúsanna. Hann fór úr Fram-
sóknarflokknam, pegar flokkir sa
var skikkanlegar, frjálslyndar flokk
ar, andstœSar samvinnu við Thors-
ara. Hann hefar nú gist Alpýða-
flokkinn, Sósialis tafl okkinn og Skjalt
borgina nýja og eygir nú loks land
fyrir stafni. Birtist pað í síðasta
ritstjórmrgrein hans, er hann legg-
ar til að Hermanni Jónassyni sé
fengið atanrUdsmálaembœttið og
fœrir m. a 'fiessi rök fyrir: „Pvi
má enn bœta við, að prátt fyrir
rúmr fasistiskar tilhneygðir og til-
barði i Framsóknarflokknam, páer
pað pó ÍSLENZKUR fasismi1’.
Svo petta er pá pmatalendingin.
„Verta ekki að aka pér
œtthmds frjálsi blómi!
Bam ef lúsin íslenzk er,
•er pér bitið sómi“.
*
Ó, hve scel má pýzka alpýðan
vera með sinn Hitler, — pað er pó
alltaf pýzk'jr fasismi. — Hve wiaðs-
legf má pað ekki vera að verá t-
talskar verkamaður píndur af Musso
lini, pað er pó alltaf ttalskar fas-
'tsmi. — Hvi skyldi spánska al-
pýðan ekki lita zipp til Franaos.?
Hann er pó með spánskan fasisma
eftir beztu pjóðlegam fyrirmyndum
spánslm rannsöknurréttarins. — Og
pví skylda Englmdingar eða Banda
rikjamenn kvarta, ef Churchill eða
Raosevelt skylda vipprœta siðustn
leifar lýðrœðisins í peim löndumi.
Pað yrði pó alltaf enskar og amer-
iskur fasismi! T. d. viðarkenndar
pjóðlegar aðferðir Ku-Klux-Klim
með aftökum án dóms og lagu ann-
arsvegar og fyrirmyndar, aldagaml
ar kúganaraðferðir hákristins ensks
aðals, prautreyndar með góðum á-
rangri í Indlandi, Afrikn og Palest
inu hinsvegar.
*
Jdikil huggun hlýtur pað að hafa
verið Pórði Andréssyni og öðmm
lslendingium, sem Gis&ur Porvalds
son dpap, að Gissur skyldi pó vera
lslendingur!! Og erfitt hlýtar Amór
að eiga með að skilja hugsunar-
hátt pam, er Skúli Magnússon lýsti
svo er hann varð landfógeti að
,/xllir arðu forvirraðir, pví áður
höfðu peir peinkt, að so ill'JT Ðiöf
sem Landfógpten gicete ómögulega
vered lslendskur“. — En nú á 20.
öldinni boða merm pann hugmnar-
hátt að Jandfógetinn“ má gjaman
vera „illur djöfalí“, bara ef harnn
er íslenzkar.
Petta hefur pjóðarmetmði ts-
lendinga hrakað síðan á 18. öld.
Nýtt
Kvengúmmískór með ristarbandi.
Allar gúmmískóviðgerðir fljótt
og vel af hendi Ieystar.
Gúmmískógerðin
VOPNI
Aðalstræti 16, sími 5830.
Eigum við verkamerm alla okkar
æfi, og bömin okkar á eftir okkur,
að purfa að ganga hinn þunga gang
til atvinnurekendanna, til að biðja
um vinnu? Eigum við alltaf að vera
eins og vara, sem er seld á opin
beru sölutorgi — og alltaf er of
mikið til af? Eigum við alltaf að
vera háðir geðþótta þeirra, sem
eiga togarana, verksmiðjurnar, skip-
in, vinnuvélarnar, um hvort við fá-
wm að vinna eða ekki? Og eigum
við alltaf að búa við það skipulag,
að vera því aðeins nýttir, að þessir
menn geti grætt á okkur, en ann-
ars kastað út á kaldan klakann?
Er þetta framtíðin, sem bíður
okkar og afkomenda okkar?
Eða eigum við sjálfir að eiga
framleiðslutækin, sem við vinnum
við: togarána, stóru vélskipin, sam-
göngutækin, verksmiðjurnar,
sjálfir að fá ávextina af vinnu
vorri, — sjálfir að mega auka
framleiðsluna í sífellu, lausir vio
kreppur og markaðsvandræði?
Petta eru spurningarnar, sem þús
undir verkamanna velta daglega fyr
ir sér. Þetta eru spurningamar, sem
við viljum fá svar við, og við vitum
vel að það geta engir nema við
sjálfir svarað þeimi í verki.
Það er talað öll ósköp um pers-
ónufrelsi og lýðræði um þessar
mundir.
En ég vil spyrja?
Er það persónufrelsi að helm-
ingur þjóðarinnar, verkamannastétt
in, skuli vera meðhöndluð eins og
þrælar eða vinnudýr, — að verka-
menn skuli verða að eiga það undir
nokkrum auðmtinnum, sem braska
í því að kaupa vinnuafl lifandi fólks,
hvort þeir. fá að vinna og fram-
leiða eða ekki?
Er það lýðræði að t. d. 30—40
menn geti ráðið því t. d. með eigna-
valdi sínu á togaraflotanum, hvort
þúsundir sjómanna og landvefka-
manna fá að vinna og lifa?
Ég segi að þetta ástand sé per-
sónulegt ófnelsi, í rauninni nokk-
urskonar þrælahald gagnvart verka
mönnum, en atvinnulegt einræði
fyiir stóratvinnurekenduir.
ÞacTer hmeyksli að dirfast að tala
um lýðræði, meðan atvinnulegt ein-
ræði nokkurra auðmanna er grund-
völlur þjóðfélagsins. Það eT napr-
asta háð að kalia það persónu-
frelsi okkar verkamanna að við
megum ráða þvT sjálfir hvort við
sveltum heilu hungri án aðstoðar
sveitarinnar, eða hálfu hungri með
aðstoð hennar, en megum ekki ráða
hinu, að vinna og framleiða án þess
að spyrja einhverja braskara eins
og Thorsara eða aðra slfka leyfis.
Aldrei höfum vér séð það áþreif-
anlegar ien nú hvemig þessir brask-
arar leika sér með líf og vinnuafl
okkar'ibg græða á því tugi milljóna,
afla sér svo enn fleiri framleiðslu-
tækja, én fleygja okkur svo út á
götuna, hvenær sem þeir næst leiða
kreppu yfir þjóðfélagið eða þurfa
af einhverjum ástæðum iekki á vinnu
afli okkar að halda.
Eignavald pessara braskara á at-
vinnutcekfunum er hvorki meira né
minna en einrceði peirra yfir lífi og
afkomu okkar vcrkarrtanm.
Og þessir einræðisherrar atvinnu
lífsins ætla sér nú auðsjáanlega að
hefja herferð gegn okkur verka-
mönnum, óg þá fyrst og fremst
gegn þeim af iokkur, sem berjást
fyrir því að verkalýðurinn verði
ekki um alla eilífð aðeins vinnudýr
fyrir Thorsara og aðria braskara, svo
þeir geti rakað að sér milljónum á
kostnað verkalýðsins. En slíkakalla
einræðishierrar atvinnulífsins og þý
þeirra venjulega kommúnista.
Ég áíit að allir þeir verkamenn,
sem vilja berjast fyrir þvi að þræla
hald einræðisherranna hverfi, en
Iýðræði verkamannanna, sameign
þeirra á atvinnutækjúnum, komi í
staðinn verði að standa saman gegn
þessum lofsóknum. Við sjáum hvem
ig slíkar ofsóknir, þegar hafa flutt
þessum einræðisherrum skattfrelsi
og milljónagröða, en verkamönnum
þrælalög og útsvarsrán.
En það er ekki nóg að allir þeir
verkamenn, sem raunvemlega vilja
fullkiomið lýðræði, líka í atvinnu-
málúm standi saman. Verkamanna
stéttin á sem heild hagsmuna að
gæta um það að þessir einræðisherr
ar geti ekki haldið áfram að færa
sig uppi á skaftið eins og þeir hafa
gert undanfarið, heldur verði að
sleppa þeim forréttindum, sem þeir
í krafti pólitiskrar spillingar hafa
sölsað undir sig upp á síðkastið.
Allar ráðstafanir þessara stóratvinnu
rekendakliku miða að því að veikja
verkalýðinn og tvístra honum póli-
tískt svo stétt okkar verði ekki það
afl, sem hún svd hæglega getur arð-
ið og á að verða.
Þessvegna hvetur Morgunblaðið
nú til almennrar herferðar gegn
kommúnistum og fyrirskipar þjónum
einræðisherranna að vena til taks.
En svd mikil er hræsni og frekja
þessara manna, að þeir skirrast
ekki við að reyna að nota lýðræð-
ið að yfirvarpi við þessa ófsókn
sina. En einmitt þessir einræðisherr
iar í latvinnulífinu hafa á undanförn
um árum verið að skerða lýðræð-
ið á stjórnmálasviðinu og búa sig
undir að afnema það, af þvi þeir
sjá að til lengdar fær þetta hvort
tveggja ekki samrýmzt, því alþýða
sem nýtur pólitísks lýðræðis mun
ekki til lengdar sætta sig við að
vera þræll atvinnulegs einræðisi
Herferð þessara einræðisherra bein-
ist því einmitt gegn öllu því lýð-
ræði, sem enn er til í þjóðfélagi
inu og að þvi að koma einræði
á, á öllum sviðum. Og til þess ætl-
ast þeir, að við verkamenn ljá-
um þeim liðH
Nei, verkainenn! OkkaT svar á
að vera að verja enn betur lýðræði
og mannréttindi okkar á stjórn-
málasviðinu, fylkja sainan allri
stéttinni til einhuga sóknar á kaup-
gjaídssviðinu, nú þegar lýðræðið er
að sigra í félagsmálum okkar, —
Daglega nýsoðin
S VIÐ
Kaffistofan.
Hafnarstræti 16.
og búa okkur undir sókn fram til
lýðræðiS í atvinnulifinu, hindra ein-
ræði Thorsaranna og annarra brask-
ara yfir lífi og atvinnu okkar.
Það erurn við verkamennimir, al-
þýðan, fjöldinn, sem erum hinir
eðlilegu f'jrvígismcnn lýðræðisins:
þess að lýðurinn, fjöldinn ráði. Það
þýðir ekkert fyrir fjrréttindamenn
þjóðfélagsins, peningaaðallinn, iog-
arabarónana og Landsbankagreifana
að reyna að hjúpa sig í skikkju
lýðræðisins. Einræðið talar í öllum
þeirra gerðum.
B.
■ RAFTÆKJA
: «2 VIDGERDIR
VANDAÐAR-ÓDÝRAR
SÆKJUM & SENDUM
IAUGAVEG 2Í>
RAPTAKJAVERUUN - RAPVIRKJUH - VH>GEROAlT0fA
1 blaðinu „Le Temps“ hefur ný-
lega birzt grein þar sem ofdrykkju
hermannanna, þessa 18 mánuði, setn
fóru á undan ósigri Frakka, er
kennt um þennan hræðilega ósigur
þjóðarinnar. Sagt er að áfengiseitr
un hafi verið mjög algeng á meðal
hermannanna, og að tala þeirra
hermanna, sem sendir vjm á sjúkra
hús sökum áfengiseitrunar, hafi ver-
ið 20 sinnum hærrí en á verstu
árunum eftir siðustu heimsstyrjöld.
—0—
1 hinum hertekna hluta Frakk-
lands geta þýzkir hermenn fengið
flösku af hinum léttari vínum fyr-
ir eitt mark. Sem afleiðing af þessu
hefur drykkjuskapur farið ákaflega
i vöxt á meðal þeirra.
“0- s
Herstjórnin i Svisslandi hefur
óskað þess, að þeir bjrgarar, sem
gera vilja hermönnunum got, gefi
þeim mjólk, ávexti eða te, en ekki
áfengi, því að reynzlan hafi sýnt og
sannað, að þróttleysi geri vart við
sig hjá hermönnunum að afstað-
inni áfengisneyzlu.
lerid Sir sael-
ir hm CIíIds
(eftir James Hilton, í
þýöingu Boga Ólafs-
sonar)
er bókin, sem setti
Ameríku á annan
endann.
Kvikmyndin, sem tek-
in hefur verið eftir
þessari sögu, er nú
komin hér á Bíó, og
hefur hún fengið ein-
róma lof erlendis,
enda hlotið fyrstu
verðlaun í samkeppni
um beztu mynd ársins
Lesið bókina áður en
þið sjáiö myndina!
nýtir og þarflegir:
Hefst kL 3 í da$ í Várdarhúsínu,
Fataefni — Prjónles — Málningarvörur — snyrtivörur —
Kex — Leikföng — Sælgætisvörur — Þvottaefni — Niður-
suðuvörur — Niðursuðudósir — Blómsturpottar — Tóvörur
Vefnaðarvara,
AÍlt míllí hímíns oq jarðar.
ÁVÍSANIR Á: 100 poka af uppkveikju — Saum á kvenkápu
Hárgreiðslur — ýmiskonar saumaskap — Skipaferðir — Nýj-
an fisk — Kökur.
0$ foppunktur fombólunnar
500 kr. í peníngutn í eínutn drættu
Glymjandi músík allan daginn! Ekkert happdrætti!