Þjóðviljinn - 29.12.1940, Blaðsíða 1

5. árgangur. Sunnudagur 29. des. 1940. 297. tölblað.
Brelar segjast hafa fekið 38 þúsund fanga í sóknínní
í Norður^Afríku
Sóknin gegn ítölum beggja megin Miðjarðarhafs heldur
áfram. í hernaðartilkynningum Breta frá Kairo segir að
hernaðaraðgerðir haldi áfram fyrir vestan líbýsku borgina
Bardía, en þar eru nu innikróaðir um 20 þúsund ítalskir
liermenn.
Jafnframt berast þær fregnir að Graziani hafi sett þús-
undir hermanna í vinnu við að efla varnir ítalska hersins
við Tobruk. Við þá borg, sem er um 100 km. vestar en Bar-
día, er önnur varnarlína ítala, og er búizt við að Bretar reyni
að sækja þangað þegar er þeir hafa náð Bardía á vald sitt.
Samkvæmt tilkynningum Breta hafa tekið alis 38114
fanga síðan sóknin gegn ítölum hófst í Egyptalandi. Af
föngum þessum eru 24845 ítalskir hermenn og liðforingjar.
Fær eín kolaverelunin kol hjá Bret
um fyrír 40—50 krónur fonníð?
Í allan vetur hafa Reykvíkingar orðið að kaupa kola-
tonnið á 134 krónur, og allan þann tíma hefði verið hægt að
fá kol fyrir 80—90 kr. tonnið, jafnvel 60 kr., ef stjórnarvöltí-
in hefðu látið þessi mál afskiptalaus. Alit er þetta mál svo
athyglisvert, að mönnum ber að gera sér fulla grein fyrir
hvernig á öllum þessum ósköpum stendur, og draga réttar
alyktanir af þeim staðreyndum, sem þeir koma auga á.
Það er mikið talað um kola-
verðið hér í bæ og þó ekki von-
Gríski herinn sækir fram
noröur með Adríahafi, að því
er segir í hernaðartilkynning-
um frá Aþenu, og er hin þýð-
ingarmikla hafnarborg Valona
talin í hættu. Á miövígstöðv-
unum halda hernaöaraögerðir
áfram, þrátt fyrir snjóveður og
kulda. Segjast Grikkir hafa
tekið þarna 200 fanga undan-
farna tvo sólarhringa og mikið
af hergögnum.
Brezkar sprengjuflugvélar
halda uppi stöðugum loftárás-
um á herstöðvar ítala í Líbýu,
og Austur-Afríku.
Blað. sovéthersins “Rauða •
stjarnan” birtir ritstjórnar-
grein um hernað Breta og ít-
ala, og telur aö ítölum geti
IfeM Mí IIMl-
Mlhirn M. 12
í ntMlt
Félag hljóðfæraleikara hefur
samþykkt með 26 atkvæðum gegn
1 að stöðva vinnu kl. 12 á nýárs-
nótt, ef samningar hafa ekki tek-
izt fyrir þann tíma. Getur því svo
farið að áramótadansleikir endi
fyrr en varir og þátttakendur
vildu.
Alþýðusambandið fer með
samninga fyrir hljóðfiæraleikar-
ana.
Bakarasveínar sam-
þykkja verkfall
Bakarasveinafélag Reykjavíkur
hefur samþykkt með 44 atkvæð
um gegn 3 að hefja vinnustöðv-
un kl. 12 á hádegi 5. janúar, ef
samningar verða ekki komnir á
fyrir þann tíma.
stafað alvarleg hætta af olíu-
og benzínleysi, einkum þó í
Norður-Afríku, því að brezki
flotinn geri alla flutninga
þangaö örðuga. ítalir veröi nú
eingöngu að treysta á olíu frá
Rúmeníu, því aö þaö sem þeir
fái frá Albaníu sé ekki teljandi
og geti alveg tekið fyrir það ef
sókn Grikkja haldi áfram. Því
lengur sem styrjöldin standi,
því meir muni hún breiðast út,
og þurfi hernaðarþjóðirnar því
á sífellt meira og meira
brennsluefni að halda. Telur
blaðið að hinar tíðu loftárásir
Breta á olíu og benzínstöðvar
ítala og Þjóðverja hafi hina
mestu hernaðarþýðingu.
Kínverskí herínn
undfrbýr sókn
Talsmaður kínversku stjórn-
arinnar liefur látið svo um
mælt, að nú Jíði að þeiiýi tíma,
er Kínverjar verði færir um að
hefja sókn í stórum stil gegn
innrásarher Japana.
Kína hafi nú um þrjár millj-
ónir manna undir vopnum, og
sé það betur æfður her en
nokkru sinni hafi þekkzt 1
Kína, Árið sem nú er að enda
hafi Japönum hvergi tekizt að
sækja fram, og allvíða hafi Kín
verjar gert gagnárásir með á-
gætum árangri.
„Sjálfsfætt fólk"
komíd úfá rúss~
nesku
„Sjálfstætt fólk“ eftir Halldór
Riljan Laxness, hefur nú verið
þýtt á rússnesku og er nýkomið
út hjá forlaginu Gosiitizdat í
Moskva.
Sjfmenn m lierO-
miiii feli sla-
SNijara að aara
maiunartillöBD
Sjómannafélögin og togara-
eigendur hafa fengið sátta-
semjara deilur sínar til með-
ferðar og mun hann koma með
sáttatillögur mjög bráðlega.
Engu verður að svo stöddu
spáð um árangur þessarar til-
högunar.
í gær gerðist annars ekkert
markvert í launadeilunum.
Vinnuveitendafélag íslands
reynir auðsjáanlega af fremsta
megni aö ná öllum samning-
um í sinar hendur fyrir hönd
atvinnurekenda og mun þegar
vel á vegi statt með það.
Hinsvegar hefur Alþýðusam-
bandið ekki fengið umboð
nema mjög fárra félaga til
þess að fara með samninga fyr
ir þeirra hönd, en atvinnurek-
endur virðast sækja mjög fast
að geta átt við Alþýðusam-
bandið eitt um þessi mál, og
útkljáð þau með heildarsamn-
ingum, sem raunverulega jafn-
gildi lögum, enda væri slíkt
hinn mesti sigur fyrir þá.
Eins og Þjóðviljinn hefur áð-
ur skýrt frá hafa innrásarhur-
mennirnir fundið upp á því að
halda jólaskemmtanir fyrir börn
Jiér í bænum. Þjóðviljinn átaldi
þetta tiltæki harðrlega og sýndj
fram á iað banna bæri að láta
börn sækja þessar skemmtanir,
og það meðal annars af því, að
réttilega hefur verið lagt fyrir
kennara að sjá um að börn hefðu
ekki óþarfa samneyti við hermenn
ina.
Stéttarfélag barnakennara hér í
Reykjavík tók mál þetta til með-
ferðar á fundi í gær, og sam-
þykkti einróma að lýsa yfir að
um meira. Hinar furðulegustu
sögur eru sagöar í þessu sam-
bandi, t. d. er þaö almælt að
ein kolaverzlun bæjarins fái
kol sín hjá Bretum og sleppi
þannig við aö borga af þeim
hafnargjöld, tolla o. s. frv. Sé
þetta rétt hlýtur þessi kola-
verzlun að hagnast á hverju
kolatonni um 80—90 kr. að
minnsta kosti.
Ekki getur Þjóöviljinn neitt
fullyrt um þetta mál, en all
sterkar líkur hafa verið færðar
að því, að saga þessi sé sönn,
og ekki skortir spillinguna.
klíkuskapinn og nefndirnar, til
þess hún geti verið sönn.
En hvað sem þessu líður, þá
Lofthernaðurínn
í fyrrinótt var gerð áköf loft
árás á London og stóö hún í
fjórar klukkustundir. Var mikl
um fjölda sþrengja varþað yf-
ir borgina, en fregnir um tjón
hafa ekki verið birtar.
Brezkar sprengjuflugvélar
geröu í fyrrinótt og gær loftá-
rásir á hafnarborgir í hinum
hertekna hluta Frakklands og
á hafnir í Noregi.
ef skólabörn sæktu skemmtanir
þessar þá kæmi það í bág við
fyrstu grein reglna fyrir skóla-
nemendur, en hún hljóðar þannig'.-
„Nemendur skulu forðast allt
óþarfa samneyti við hið erlenda
setulið. Ef þeir þurfa að skipta
sér af hinum erlendu mönnum
ber nemendum að sýna þeim
fulla kurteisi".
Það er vel farið að kennarar
hafa tekið þetta mál til meðferð
ar, og er þess að vænta að af-
skipti þeirra verði til þess að
kom^ í veg fyrir starfsemi þessa.
Annars hefur Þjóðviljinn engu
við það að hæta, sem hann liefur
verða menn að gera sér ljóst,
að ef kolaverzlunin hefði verið
, /
frjals siðastliðið sumar, þá
hefðu Reykvíkingar ekki þurft
að kaupa kolatonnið fyrir
meira en en 80—90 kr. Senni-
lega hefði enginn kolakaup-
maður orðið svo óhygginn, að
kaupa kol inn á þeim óheppi-
lega tíma, sem ríkisstjómin
valdi til þess, en þó svo hefði
farið, þá hefði slíkt aðeins bitn
að á hinum óhyggna kaup-
manni, en almenningur hefði
ekki goldið óhygginda hans.
Það er því augljóst, að þaö
er klíkuskapur með tilheyrandi
nefndafargani, sem Reykvík-
ingar eru að borga með því 40
—50 kr. álagi á kolatonnið,
sem ríkisstjórnin lætur þá
borga.
En hversvegna allt þetta
nefndafargan?
Nefndirnar eru þær brauð-
fætur, sem valdakerfi þjóö-
stjórnarinnar hvílir á, launin,
sem nefndunum eru greidd eru
mútur til trúrra þjóna innan-
Framhald á 4. síðu.
iio kr* bœfasf í
nýársgíaf asf ód *
ínn
I igær bættust alls 110 krón-
ur i nýársgjafasjóð Þjóðvilj-
ans. Voru það yfir 10 gefendur
sem að þeirri gjöf stóðu og
er það rausnarlega gert.
Þá eru alls komnar 317 kr,
í nýársgjafasjóðinn. Er áhuigi
fyrir sjóðstofnun þessari mjög
að aukast nú og er jafnvel
líka farið að berast í hann ut-
an af landi.
Má þvi búast við að velunn
arar Þjóðviljans herði enn á
sjóðsöfnun þessari.
áður sagt um þetta mál, þó er
ekki vert að gleyma því, að bæði
Alþýðublaðið qg Morgunblaðið
hafa lagzt svo lágt að tala vin-
sainlega um þessa áróðursstarf-
semi Breta, og er sagt að prest-
ar Dómkirkjunnar ltafi léð henni
lið á ýmsan hátt.
Barnaheiiarar ulOa elli al MnM
sshl sheiuitanlr IM IrMann