Þjóðviljinn - 10.04.1941, Page 1

VI. árgangur. Fimmtudagur 10. apríl 1941 84. tölubtað.
LeittBrstypiðld ð BalKinsKaga
Þ)óðveríar hafa náð á vald síft Saloníkí, mestum hlufa
Austur-'Gríhhlands og hrofizt þvert yfír Júgóslavíu tíl
landamæra Albaníu, — Churchill flytur þíngræðu
Þjóðverjar hafa tekið Saloniki, þriðju stærstu borg
Grikklands, og eina þýðingarmestu verzlunar- og hafnar-
borg Balkanskaga. Var taka borgarinnar tilkynnt í þýzka
útvarpinu síðdegis í gær, og það með, að óhemju hergagna-
birgðir hefðu fallið í hendurl1 jóðverj um.
Þýzka hemum hefur tekizt að reka fleyg milli Júgó-
slava og Grikkja og sótti herinn í gær hatt fram suður Vard
ardalmn, til Saloniki, og hafa Grikkir og Bretar orðið að yf-
trgefa þá borg.
sótt mjög hratt fram, og hafa
tekið borgina Derna.
Egypfaland í hæffu?
Churchill flutti ræðu í neöri
málstofunni í gær og minntist
á sókn Þjóðverja og ítala í Li-
býu. Sagði Churchill, að Bret-
arar mættu vera viöbúnir
grimmilegum orustum ekki ein
ungis um Cyrenaiku heldur
einnig sjálft Egyptaland.
Dagsbrúnairfiindurínii síðasfí
pnn tp i nahhi uið Brefa um ai lanaa i. mai-
Hagaiiar ag shrðhuar hui að DagsKnínar-
mflnnum a lundinam að banrið sé hamifl á
Hédlnn sfóð eínn og ^firgefínn á fundí þcssura
Sígurður Fínnbogason og
Þórhallur Pálsson homnír
heím frá Breilandí
Sigurðm- Finnbogason og Þórhallur Pálsson, er fluttir
voru til Englands síðastliðið sumar, þótt brezka herstjórn-
in lýsti því yfir sjálf, að engin sök hefði á þá sannazt eru
komnir heim.
Var þeim sleppt fyrirvaralaust, gefinn kostur á því að
fara heim eða fá vinnu í Englandi. Voru þeir ekki lengi að
velja!
Þjóðviljinn býður þá Sigurð og Þórhall velkomna heim.
Leikfélag Reykjavíkur sýnir
A útleið, á annan í páskum kl.
b, og hefst sala aðgöngumiða
ki. 4 á laugardag.
Tónlistarfélagið og Leikfélag
Reykjavíkur sýna óperettuna
Nitouche á annan í páskum
kl. 3 og hefst sala aögöngu-
miöa kl. 3 á laugardag.
,DónaIegt og
síðfausf
sheyfí'
í hinni alræmdu ræðu
sinni um sveitaskólana og
kaupstaðabömin á mánu-
daginn, komst Jónas svo að
orði, að sent hefði verið
„dónalegt og siðlaust
skeyti“ til skólanna í sam
bandi viö þetta mál.
Þjóðviljinn vill nú upp-
lýsa, hvemig þetta „dóna-
lega og siðlausa skeyti hljóð
ar. Það, sem formaður
Framsóknarflokksins á við
er eftirfarandi skeyti, sem
Rauði krossinn hefur sent
í sambandi við undirbúning
xmdir brottflutning bam-
annna:
„Þar sem lagt hefur ver-
ið fram á Alþingi frumvarp
til laga um leigxmám
á skólahúsnæöi í sveitum,
leyfum vér oss að spyrjast
fyrir um eftirfarandi:
Hve mörgum bömum er
hægt að koma fyrir í skóla
yðar?
Hve mörg rúmstæði og
hve margar dýnur em til
staðar?
Svar óskast sent til Rauða
krossins.
Reykjavík 5. apríl.
Amgrímur Kristjánsson“.
Svo geta merm dæmt
sjálfir hvað er dónalegt og
siðlaust.
Þegar blaðið birti síðast skýrslu
stm fangasöfnunina vioru í ílaingía
sjóðnum krónur 652,45.
Blaðið hefur flengið þær upp-
lýsingar hjá söfnunamiefndinni, að
síðan hafi safnazt sem hér segir:
Sending frá verkamönnum á
Eyrarbakka kr. 107,50.
Viðbót frá Vestmannaeyjum kr.
120,00.
Safnað í Reykjavík kr. 195,58.
Eins og fyyrr getur voru í
sjóði kr. 652,45.
Á þessu tímabiii hefur aðstand
endum fanganna verið úthlutað
kr. 300,0D, svo að nú eru ísjóði
kr. 775,53.
Eins og sjá má af þessu hefði
gangið allmikið á sjóðinn, ef
verkamennirnir utan af landi
hefðu eigi hlaupið hér undir
bagga.
Allir þeir, sem hafa söfnunar-
lista, em því beðnir að halda á-
fram söfnuninni og verkámenn
hvattir til að leggja eitthvað af
mörkum í fangasjóðinn, svo að
bann vaxi fremur en minuki.
í austurhluta Grikklands,
þeim er næst liggur Tyrklandi,
hefur her Þjóðverja sótt fram
suSur að Eyjahafi á stóru
svæði, og er þar með rofið allt
samband á landi milli Grikkja
og Tyrkja. Er talin hætta á að
allur sá hluti Grikklands, er
liggur austan Vardardalsins,
lcndi á vald Þjóðverja fyrr en
varir.
Sókn Þjóðverja í Júgóslavíu
hefur einnig verið mjög hörð
og heldur nokkur hluti hers-
ins er brauzt fram til Vardar-
dalsins áfram í áttina til Alb-
aníu. Tilkynntu Þjóðverjar í
gærkvöld að þeim hefði tekizt
að sækja fram allt til landa-
mæra í Albaníu.
Þjóðverjar játa að mót-
spyma Grikkja og Júgóslava
hafi verið mjög harövitug.
Júgóslavneski herinn, sem tók
borgina Skútarí í Albaníu, hef-
ur sótt fram um 25 km. til
suðurs, og tekið bæinn Lesh.
Brezki herinn í Eritreu hef-
ur tekið hafnarborgina Mass-
ava við Rauðahaf, og hafa ítal
ir þá aðeins eina hafnarborg í
Eritreu á valdi sínu, Assab.
Tilkynnt hefur verið að
brezkur her frá Eeritreu verði
fluttur til Líbýu. Þar hafa véla
hersveitir Þjóðverja og ítala
Skotæfíngar i
Reykjavík og
grennd
Tiikynning frá stjóm brezka
setuliðsins:
í dag, einhvemtíma á tíma-
bilinu milli klukkan 9 árdegis
og kl. 5 síðdegis, verður, ef veð
ur leyfir skotið af loftvarna-
byssum í Reykjavík og grennd.
til æfinga. Engin hætta verður
samfara skotæfingum þess-
um nema því aðeins að gert
veröi aðvart með venjulegum
loftvarnamerkjum.
Dagsbrúnarfundurirm í fyrra-
kvöld sýndi það ómótmælanlega
að allt einræðisbrauk Héðins, siem
hann druslar íhaldsmömminium út
í með sér á engu fylgi að fagna
í félaginu- Á fyrri hluta aðal-
ifundarins í janúar, sýindi það sig
að engin hrifning var til á
fundinum fyrir hiinni nýju stjórn
því enginn klappáði þá, er Héðinn
tók við formennsku. En nú hef-
ur hrifningarleysið snúizt upp í
algera andúð. Á þessum fundi
átti Héðinn og íhaldsleppar hans
ekkert fylgi, ekkert nema and-
stæðinga. Varð Héðinn að gripa
ýmist til ofbeldis eða ósanninda
til að dylja hrakfarir sínar, en
tókst það þó ekki betur ien nú
skal greina.
Út af samningi þeim, sem stjórn
in hefur gert við Bretann um
yinnuna í Vatnsmýrinni var bor-
in fram svohljóðandi tillaga:
Flugvallarsamníngurínn
„Fundur haldinn í Verkamanm
félaginu Dagsbrún 8- april 1941,
lítur svo á, að samningur sá, sem
stjórn félagsins hefur gert um
Bretavinnuna í Vatnsmýrinni hafi
verið gerður í fuliu heimildar-
leysi og sé brot á taxta félagsins.
Slíkur samningur sem þessi,
snertandi kaup og kjör, er mál
alls félagsins, sem taka verður
ákvörðun um á fundi og viður-
kennir félagið ekki neina þá
samninga, sem stjórnin kann að
gera á þiennan hátt“.
Þessi tillaga átti eindregið fylgi
fundarins og sá Héðinn það- I
Greip hann því til þess ofbeldis
að úrskurða hana frá atkvæða-
greiðslu. Þannig beitir hinn
brezki agent einræði og ofbeldi
við hin réttmætu samtök verka-
manna til að hjálpa yfirboðumm
sínum til að lækka kaupið hjá
þeim.
Þá kom fram eftirfarandi til-
laga um að fordæma ofsóknimár
í Bretavinnunni:
„Verkamannafélagið Dags-
brún felur stjóm sinni að sjá
til þess, að ef menn eru rekn-
ir úr vinnu án þess að gildar
sakir séu vegna sviksemi í
vinnubrögðum, þá verði það
tafarlaust leiðrétt. Heimilar
fundurinn stjórninni að stöðva
vinnu, hvar sem slíkt kemur
fyrir, ef á þarf að halda“.
Héðni rann strax blóðið til
skyldunnar og tók að verja þessa
svívirðilegu skioðanakúgun. Fannst
þessum umboðsmanni hins brezka
auðvalds sjálfsagt að reka þá ís-
lenzka verkamenn úr vininu, sem
reyndust trúir sósíaíismanum og
vildu hvorki knékrjúpa því né
berjast fyrir inniimun landsins í
Bretaveldi, eins og Héðinn gerir.
Fundurinn var einróma á því
að fordæma brottrekstrana og
Framhald á 2. síð«.