Þjóðviljinn - 09.01.1943, Blaðsíða 2

lO-
ÞftÖÐ VlLfflIfK
Laugardagur 9. januar 1943.
J3£a3$3E8252K£83í2Q
Gullmunir
handunnir — vandaðir
Steinhringar, plötuhringar
o. m. fL
Trúlofunarhringar
alltaf fyrirliggjandi.
Aðalbjöm Pétursson,
gullsm., Hverfisgötu 90.
Sími (fyrst um sinn) 4503.
J352i2!3!2535353E83í3n
!3i2i253i3?353{353nS2i3
örtí orl iil nausios, sooi ekhl loit
H ikflaorherberni
fást enn.
Aðeins litlar birgðir.
Gúmmífatagerðin VOP>íI.
nnnnnnnnnnnn
Útbreiðið
Þjóðviljann
Mörgum kann afi virSast, að
maður, sem ekki veit eða vill
vita hvað orðið íbúðarherbergi
þýðir, sé ekki viðmælandi, en
þó þykir rétt að fara nokkr-
um orðum um greinarstúf eft-
ir Gunnar Stefánsson, sem
nefnist „Húsnæðisfrumvarp og
stóríbúðarskattur kommún-
ísta“, og birtist í Alþýðublað-
inu í gær.
Til þess að sýna hve gersam
lega þessi virðulegi Gunnar
veður villu og reyk á öllum
sínum vegum, er rétt að taka
þetta fram:
í frumvarpi því, sem sósíal-
istar fluttu á þingi því sem
nú situr, um skömmtun hús-
næðis og stóríbúðarskatt er
gólfflötur sá, sem ekki má
skerða hjá hverri fjölskyldu
miðað við íbúðarherbergi. í
frumvarpinu segir orðrétt:
„í gólfflatarmáli eru aðeins
talin íbúðarherbergi", og þessi
Dómnefnd í verðlagsmálum hefur ákveðið hámarks-
verð og hámarksálagningu á eftirtaldar vörutegundír:
Þvottaefni:
i heildsölu:
1 smásölu:
Flik-Flak Kr. 100.00 pr. 100 pk. Kr. 1.30 pr. pk.
Lux sápuspænir — 125.50 — 100 — — 1.65
Rinsó þvottaduft .... — 76.30 — 60 — — 1.65
Gold Dust 7 oz .... — 55.98 — 100 — — 0.75
do. do. 10 oz .... — 51.40 — 60 — — 1.10
do. do. 36 oz .... — 36.71 — 12 — — 9. ' 3.95 ■Jer*
Sxmlight stangasápa . — 85.10 — 100 stangir 1.10 — stöng
Lxxx handsápa — 92.45 — 100 stk. — 1.20 — stk.
Camay — 130.48 — 100 — — 1.70 — —
Casco — 77.05 — 100 — — 1.00
Palmolive . — 141.93 — 144 — — 1.28 *
Charmis — 115.04 — 144 — — 1.05
Ol-O-Palm — 81.60 — 144 — — 0.75
Dorian — 81.80 — 144 — — 0.75
Álagning á ofangreint og allar aðrar tegundir
þvottaefnis og handsápna má ekki vera hærri en 12%
r heildsölu og 30% í smásölu.
Hámarksálagning á allar tegundir af te og cacao í
pökkumtog lausri vigt:
í heildsölu 12%, í smásölu 30%.
Úthlutun ávaxta hai:da siúklingum
Framvegis munum vér alls ekki afgreiða ávexti
gegn lyfseðlum, eða öðrum skilríkjum frá læknum,
nema að greinilega sé tekið fram á þeim, hvaða tegund
ávaxta það er. sem viðkomandi sjúklingur nauðsynlega
þarfnast.
Þær tegundir ávaxta, sem fást í verzlunum, verða
ekki afgreiddar af oss þótt um lyfseðla-ávísanir sé að
Tc6ðfl
Grænmetisverzlun ríkisins.
ummæli tilfærir Gunnar í
grein sinni. Síðan heldurhann
þvi blákalt fram i greininni,
að eldhús sé auðvítað talið
með þegar talað sé um íbúð-
arherbergL
Gunnari til leiðbeiningar þykir
rétt að taka fram, að orðið „íbúð
arherbergi“ er í þessu sambandi
notað í venjulegri merkingu,
getin því alls ekki þýtt eld-
hús, ekki baðherbergi, ekki
gangar, ekki geymsla, ekki
salemi, svo nokkuð sé talið
upp af þvi, sem þessi viröu-
legi rithöfundur þarf að var-
ast að láta orðiö merkja þegar
hann skiifar næst um þessl
mál.
Mikill hluti af grein Gunn-
ars er byggður á þessari stað-
reynd, að hann ekki veit hvað
er kallað íbúðarherbergi og
þaxf þvi ekki að eyða fleiii
oröum xxm hann.
Annar megmþáttur grein-
arinnar byggist á álika rugli.
Hér skai tilfærð oröréttxxr
kafli xxi' grein hr. Gxmnars því
til sönnxxxiar:
„i HÖfðahverfi býr maðxxr
nokkvu', sem ég þekki Ueili á,
og hefxxr þar á leigu 2 her-
bergi og eldhxxs, að stærð^ 60
feim. Hjónin eru bara tvö í
heimili, og mættu því hafa
aöeins 30 ferm. Annað her-
bergið er geysistórt, hitt mjög
lítið og eldhxxsið eins og skáp-
ar. Þessi maöxxr hefur helm-
ingi of stóra íbúð. — Hvaö á
hann að gjöra? Að íramleiða
5 böm í flýti er ekkert á-
hlaupaverk, en svo mörg böm
þyrfti hann að eiga til þess
að mega halda húsnæðinu ó-
skertu“.
í fvrsta lagi má maðxxrinn
draga eldhixsiö frá elns og áð-
ur er sagt. 1 öðm iagi er ekk-
ert það í lagafrumvarpi þessu,
sem banni manni þessxim að
hafa staerri íbúð en 30 ferm. í
íbúðarherbergjum. Þvert á móti
er það bannað að taka af hon
xxm húsnæði ef hann hefxxr
ekki stærri íbúð en þetta. Það
er því engin nauðsyn fyrir
þennan mann að fara aö ham
ast við að eiga börn, því fxxll-
víst má telja að búið yrði að
fxxllnægja íbúðaþörf allra
bæjarbxxa áðxxr en að til þess
kæmi aö af hans íbúð þyrfti
aö taka.
Ekki þykir ástæða til að
fjölyrða meira um grein hr-
Gunnars, forsendur hennar.
útúrsnúning og misskilning
og hún er skrifuð til þess
að vekja supdrxxng og tor-
tryggni milli þeirra manna,
som vinna aö því, að koma á
heilbrigöú 'og einlægu sam-
starfi milli Alþýðuflokksins og
Sósíalistaflokksins.
Fulltrúum vinstri flokkanna
í allsherjarnefnd neðii deildar
hefur verið falið, aö athuga
öll þau frxxmvörp í samein-
ingu, sem húsnæðismálið varð
ar, og reyna að finna sem
bezta lausn þeirra. Þar er
reynt að starfa á skynsamleg-
xxm og réttum grandvelli, en
oBœjaz póotu-zínn

Samvinna og sósíalisml.
Öllum sósíalistum er ljóst, að hægt
er að leysa ýms vandamál víðskipta-
lífsins á samvinnugrundvelll. Allir
sósíalistar eru því samvinnumenn,
og veita samvinnuhreyfingunni lið,
þar sem því verður við komið.
Síðasta þing Sósíalistaflokksins tók
þessi mál til rækilegrar meðferðar.
Þinginu var ljóst, að launastéttunum
og smóframleiðendum við sjóinn
bæri hin mesta nauðsyn til að feta í
fótspor samvinnubændanna ó sviði
viðskiptanna. Slíkt mundi í senn
verða þessum stéttum til ómetan-
legra hagsbóta, og samvinnuhreyf-
ingunni á íslandi til hins mesta fram
dráttar.
Augljóst er það hverjum hugsandi
manni, að starfsvið þeirra félaga,
sem hafa það eitt með höndum, að
útvega kaupstaðabúum neyzluvörur,
þeirra sem annast innkaup útgerðar-
nauðsynja og ef til vill fisksölu, og
þeirra, sem annast sölu landbúnaðar-
afurða og innkaup á landbúnaðar-
nauðsynjum, hlýtur að vera næsta
ólíkt. Hér er því um þrjú megin
verksvið samvinnuhreyfingarinnar ó
íslandi að ræða, og er í alla staði
sjólfsagt, að á hverju þessu starfs-
sviði myndist samvinnusambönd, er
hafi sín á milli uáið samstarf og jafn
vel skipulagssamband.
Tillögur sósíalista um þessi mál
ei*u svo sjálfsagðar og eðlilegar, að
allir viðurkenna réttmæti þeirra,
enda munu þær verða framkvæmdar
fyrr en varir.
En þá kom hljóð úr horni.
Það er löng grein í Tímanum á
fimmtudaginn, sem heitir ,Jíýr ófrið
ur gegn kaupfélögum“.
Greinin hefst á því að rifjuð er upp
árás sú sem kaupmannastéttin gerði
á kaupfélögin undir forustu Bjöms
Kristjánssonar árið 1922. Síðan er
því lýst yfir, að stefna og aðgerðir
sósíalista í samvinnumálum sé beint
íramhald af þessari berferð kaup-
mannanna, og má jaínvel skUja grein
arhöfund svo, að nú séu kaupmenn-
imir orðnir hinir sönnu vinir sam-
vinnuhreyfingarinnar.
Hér koma nokkur ummæli úr grein
Tímans:
„Nú er byrjaður nýr hernaður á
móti kaupfélögunum og Samband-
inu. Opinberlega var þessi ófriður
haíinn á nýafstöðnum landsfundi
kommúnistastefnunnar á íslandi.
Þar er lagt tU, að hefja skipulega
sundrungarstarfsemi í kaupfélögun-
um og Sambaridinu. Það á að mynda
mörg kaupfélög á hverjum þeim
stað, þar sem hægt er að koma við
sprengingu“.
„Hér er áreiðanlega um að ræða
mjög víðtæka sundrungar- og upp-
lausnarstarfsemi á vettvangi sam-
vinnumálanna. Að vísu eru ekki
miklar líkur til að kommúnistum
verði mikið ágengt í þessu efni, og
veldúr þar nokkru um, að þeir kunna
aðeins að rífa niður en ekki að
byggja upp. En tilgangurinn er auð-
saer. Kommúnistar óttast hin þjóð-
félagsbaetandi ábrif íslenzku sam-
vinnustefnunnar. Þeir vita, að þar
sem heilbrigð kaupfélög eru starf-
andi, líður fólkinu vel. Það bætir
fjárhag sinn og lífsafkomu með fram
sýnum aðgerðurn og miklu hágnýtu
starfi. Þar sem myndarleg samvinnu
félög eru að verki, faer sjálfsbjarg-
arhvötin að njóta sín, en jafnframt
því eru slíkir íélagsmenn frábitnir
öllum áróðri fyrir byltingu og of-
beldisaðgerðum.
En með stríðsyfirlýsingu sinni i
haust hafa teiðtogar íslenzku komm
úmstanna gert það ljóst, að þeir ætla
sér að valda þeirri upplausn og
truflun, sem þeir mega við koma í
íslenzku kaupfélögunum. Hltt er ann
að mál, að íslenzku kaupfélögln eru
vön illvígum árósum og munu kunna
tök á því að venja stuðningslið
Rússa ó íslandi af. óþörfum heim-
sóknum í herbúðir samvinnumanna“.
Einkennin.
Það er gaman að athuga einkenni
þessara ummæte. Þau eru þessi:
1) Forðast að segja frá í hverju
tillögur sósíalista raunverulega
eru fólgnar.
2) Sagt vísvitandi rangt írá til-
gangi þeirra.
3) Reynt að koma inn úlfúð og
hatri milli hinnar gömlu sam-
vinnuhreyfingar í sveitum og
hinnar ungu og vaxandi sam-
vinnuhreyfingar við sjóinn.
4) Fullkomin litilsvirðing höfund-
ar ó öllu sem heitir staðreyndir
og sannleikur.
En þetta er nú bara hann
Jónas.
Rétt er og skylt að taka fram, að
það er Jónas Jónsson, sem skrifað
heíur þessa Tímagrein, og mun því
mega fullyrða að Framsóknarmenu
almennt séu henni andvígir.
Fjórða höfuðeinkenni greinarinnar
er aðalhöfundareinkenni Jónasar, en
fyrsta til þriðja einkennið eru vitnis-
burðir um samvínnumanninn Jónas
Jónsson.
Jónas Jónsson hefur aldrei litið á
samvinnuhreyfinguna öðruvisi en
sem tæki í persónulegri valdabarr
óttu hans sjálfs, hver sá angi sam-
vinnuhreyfingarinnar, sem ekki
þjónar þessu marki, er Jónasi viður-
styggilegur kommúnismi.
En þetta er nú bara Jónás en ekki
Framsóknarflokkurinn, sem þannig
hugsar, og vonandi verður ekki langt
þess að bíða, að flokkurinn hætti að
leyfa karlinum að blaðra á kostnað
samvinnuhreyfingarinnar og fram-
sóknarstefnunnar.
ekki á grxxndvelli fíflsskapar
og- illgirni eins og hr. Gixnnar
vStefánsson reisir skrif sín á.
Kaupþingið. Föstud. 8. 1. ’43. Birt án ábyrgf Xar. ú X c/i '3 •I
Vextir Iviðsk.- gengi Kauploka- gengi
4 Veðd. 13. fl. — ’ 101% :—
4Ví> — 4. fl. — 100
4% Rikisv.br. ’41 — 100*4 —
5% Rikisv.br. ’40 — ■ 103 —
5V2 Rikisv.br. ’38 — 103 —
4Vb Kreppubr. 1. fl. , — 101 —
4Vb Kreppubr. 2. fl. —. • 101 —
5*4 Kreppubr. — 104 —
5 Nýbýlasj.br. — 101*4 —
4*4 Bygg-sj. ’48 — 101 —
4 Bygg.sj. ’42 ■ — 100 —
4*/2 Sildarv.br. — 102 —
4 Hitavéitubr. 100 100 175
3*4 Hitaveitubr. — 99 —
5 Rvík ’40 1. fl. — t 100 —
5 Rvík ’40 2. fl. — . 101*4 —-
6 Rvík ’31 — . 102*4
mmnmmnmixm
Rfainið
Kaffis^tuna
Hafnarstræti 16.
5353535353535353535353531