Þjóðviljinn - 30.01.1943, Blaðsíða 2

s
ÞJÖÐVILJINN
Laugardagur 30. janúar 1943.
TILKYNNING FRÁ MÁLI OG MENNINGU.
íslenzk menning JL
eftir Sigurð Nordal
er nú komin til afgreiðslu handa félagsmönnum i
Reykjavík. Tími vannst ekki til fyrir jólin að inn-
binda nægilega mikið af bókinni, en nú fæst hún bæði
i skinnbandi (ekta cagrinskinn stimplað) og shirtings-
bandi (í litum íslenzka fánans, með skinnlíkingu á
kjöl).
Félagsmenn eru vinsamlega beðnir að vitja bókarinnar i
Bókabúð Máls og menningar, Laugaveg 19.
TILKYNNING
um atvínnuleysfsskránffigu
Hérmeð tilkynnist að atvinnuleysisskráning sam-
kvæmt ákvörðun laga nr. 57 frá 7. maí 1928 fer fram
á RÁÐNINGARSTOFU REYKJAVÍKURBÆJAR,
Bankastræti 7, dagana 1., 2. og 3. febrúar þetta ár, og
eiga hlutaðeigendur er óska að skrá sig samkvæmt
lögunum, að gefa sig þar fram á afgreiðslutímanum
kl. 10—12 f. h. og kl. 1—5 e. h.
Reykjavík, 30. jan. 1943.
BORGARSTJÓRINN í REYKJAVÍK.
HeflöbahsumbilfliF keiiplar
Kaupum fyrst um sinn neftóbaksumbúðir sem hér segir:
1/10 kg. glerkrukkur .................. með loki kr. 0.55
1/5 — glerkrukkur ..............*......... — — — 0.65
1/1 — blikkdósir ......................... — — — 3.00
1/2 — blikkdósir ......................... — — — 1.70
1/2 — blikkdósir (undan óskornu-neftób) — — — 1-30
Dósirnar mega ekki vera ryðgaðar og glösin verða að vera
óbrotin og innan í lokum þeirra samskonar pappa- og gljápapp-
írslag og var upphaflega.
Umbúðirnar verða keyptar í tóbaksgerð vorri 1 Tjarnar-
götu 8, fjórðu hæð (gengið inn frá Vesturgötu) alla virka daga
kl. 9—12 árdegis.
TÓBAKSEINKASALA RÍKISINS.
ÚTSÖLUMENN
ÞJÓÐVILJANS
Að gefnu tilefni viljum við taka fram við útsölu-
menn okkar, að verð blaðsins úti um land er 5 krónur
jmSI
á mánuði, eins og áður var tilkynnt.
ÚTGÁFUSTJÓRN ÞJÓÐÓLFS.

D g'ega Gullmunir handunnir — vandaðir
nýsoðín svíd. Ný egg, Steinhringar, plötuhringar
sodín og hrá. o. m. fl.
Kaffísalan Trúlofunarhringar alltaf fyrirliggjandi.
Hafnarstræti 16. Aðalbjöm Pétursson, gullsm., Hverfisgötu 90.
an52EHai252i2ní2i3fci Sími (fyrst um sinn) 4808.
Úr harmagrát Alþýðu-
blaðsins.
„Kommúnistar þora ekki
að halda ólögmæta fundi.“
Það er óneitanlega dálítið gaman
að máttlausum og árangurslausum
tilraunum Alþýðublaðsins til að
spilla samstarfi innan verkalýðsfé-
laganna, og til að koma í veg fyrir
vaxandi og ósigrandi einingarvilja
Aiþýðuflokksmanna og sósíalista. í
gær birti blaðið eftiriarandi frasögu:
„Kommúnistar, sem nú eru i meiri
hluta í stjórn fulltrúaráðs verkalýðs
félaganna í Reykjavík komust i
mikla klípu í gær á fundi í fulltrúa-
ráðinu.
Það var upplýst af Sigurjóni Á.
Ólaíssyni, að kommúnistar höfðu
boðað til fundarins á ólögmætan
hátt, aðeins með bréfum sólarhring
áður, sem vafasamt er að allir með-
limir fulltrúaráðsins hafi fengið, en
ekki með auglýsingu 1 blöðunum,
eins og reglur fulltrúaráðsins mæla
fyrir.
Eftir þessar upplýsingar kom fát
mikið á kommúnistaforsprakkana,
og þorði Eggert Þorbjarnarson, for-
maður fulltrúaráðsstjómarinnar,
ekki annað en að aflýsa fundinum,
þó að um þrjátíu fulltrúar væru
komnir.
Þeir voru heldur framlágir, kom-
múnistaforsprakkarnir, þegar þeir
fóru að tínast út úr fundarsalnum
eftir þessa fýluför."
Það er svo sem ekki um að viilast,
Stefáni Péturssyni finnst ekki mik-
ið til um þá menn, spm „ekki þora
að halda ólögmætan fund. Það voru
þó heldur kjarkmeiri karlar, sem
stjórnuðu fulltrúaráðinu á síðustu
einveldisdögum Álþýðuflokksins þar,
þeir hikuðu ekki við lítilræði eins og
selja sjálfum sér eignir verklýðsfé-
laganna, það voru karlar sem þorðu
að ganga á snið við lög og rétt.
En hvað skyldi nú Alþýðublaðið
hafa sagt, ef Eggert Þorbjarnarson
hefði látið réttmæta bendingu Sig-
urjóns Ólafssonar sem vind um eyr-
un þjóta, og . haldið ólögmætan
fund?
Skyldu þeir hafa skilið við
á lögmætan hátt?
Ugglaust kemur það öllum, sem
þekkja Eggert Þorbjarnarson, á ó-
vart, að honum skyldi sjást yfir það
ákvæði í reglum fulltrúaráðsins að
fundi þess skuli auglýsa i Alþýðu-
blaðinu, og að fundur geti því ekki
orðið löglega boðaður nema auglýst
sé í því blaði, jafnvel ekki þó hann
sé boðaður bréflega. En þetta verð-
ur ofurskiljanlegt, þegar þess er
gætt, að hinum. „hugumprúðu" Al-
þýðuflokksleiðtogum, sem stjórnuðu
fulltrúaráðinu á undan núverandi
stjóm hefur láðst að skila reglugerð
þess í hendur núverandi stjórnar,
þessvegna var Eggert ókunnugt um
þetta reglugerðarákvæði.
Tvær bækur —
tveir fundir.
Þegar „hetjur Alþýðublaðsins“
skiluðu a£ sér stjórn fulltrúaráðsins,
skiluðu þeir fundargerðabókum, og
alls 'eHgu öðru af skjölum né skil-
ríkjum fulltrúaráðsins. Önnur þess-
Munið
Kaffisölana
Hafnarsffaeii 16
-----------------------
ara bóka er gerðabók fulltrúaráðs-
stjórnarinnar, í hana er skráð ein
fundargerð, hin er gerðabók full-
trúaráðsins, í hana er einnig skráð
ein fundargerð. Eftir því sem helzt
verður ráðið af þessum bókum hef-
ur fulltrúaráðið haldið einn fund,
tvö síðustu árin og stjórn þess einn
fund. Þarna hafa verið sannir Al-
þýðublaðsmenn að verki, kerlar sem
ekki eru að hikg við að fremja ólög-
mætt athæfi.
En það skyldi þó ekki vera að
þessi tregða Alþýðublaðsmanna í
að skila skilríkjum fulltrúaráðsins
standi í einhverju sambandi við
meðferð þeirra á eignum verklýðs-
félaganna.
En einingarstefnan skal
sigra þrátt fyrir allt.
Rétt er að taka það fram við Al-
þýðublaðspiltana, að þrátt fyrir allt,
skal „einingarstefnan sigra ‘, klofn-
ing og sundrung innan verklýðsfé-
laganna verður með öllu afmáð, og
unnendur sósíalismans á íslandi
munu taka höndum saman, hvort
sem þeir eru í Alþýðuflokknum eða
Sósíalistaflokknum, og þeir tímar
eru ekki langt undan, að þeir sam-
einist allir í einum flokki.
„Heimsmet“.
Blað utanríkismálaráðherra, Vís-
ir, birti í fyrradag forustugrein und-
ir fyrirsögninni „ógeðslegt skrif“. í
greinarstúf þessum heldur Kristján
Guðlaugsson, þjónn Björns Ólaísson
ar því fram, að hegðun blaðamanns
Þjóðviljans sé algert einsdæmi —
— „ekki aðeins hér á landi, heldur
um heim allan.“ Bæjarpósturinn
birtir þessa grein orðrétta, til þess
að gefa lesendum sínum færi á að
kynnast skrifum Vísis og þjónum
utanríkismálaráðherrans.
Greinin er þannig:
„Þjóðviljanum tekst i gær að slá
sín eigin met, og mun óhætt að full-
yrða að aldrei hafi slík viðurstyggð
sézt á prenti, það sem af er, hér á
landi. Ritstjórarnir hafa látið sér
mjög um það hugað, að reyna á all-
an hátt að sverta núverandi fjár-
málaráðherra. Út af fyrir sig er
ekki nema gott um það að Eegja,
með því að almenningur veit, að
þeir menn, sem kommúnistar ráðast
harðast gegn, eru einmitt mennirn-
ir, sem mest má af vænta í nútíð
og framtíð. Verður því enginn hör-
undssár vegna áróðurs þeirra.
Nú í gær lætur Þjóðviljinn, —
eða réttara sagt Sigfús Sigurhjart-
arson, sem kveðst vera ritstjóri
„Bæjarpóstsins"* svokallaða, — sér
sæma að reyna að læða því inn hjá
almenningi, að íyrirtæki, sem ráð-
herrann er við riðinn, bruggi og
bjóði fólki til neyzlu ákveðið eitur-
lyf. Óþarfi er að taka það fram, að
slíkur áburður, — þótt hann sé til-
efnislaus, — er lagaður til að eyði-
leggja atvinnugrein þessa, jafnframt
því, sem spillt er mannorði þeirra,
sem við hana eru riðnir. Er slíkur
áburður tilefni til sérstakra ráðstaf-
ana, — meiðyrðamáls, þar sem jafn-
framt yrði sett fram skaðabóta-
krafa, sem gæti væntanlega orðið
æði tilfinnanleg fyrir Þjóðviljann og
þá, sem að blaðinu standa.
Þótt ritstjórarnir séu Alþingis-
menn og eigi þannig rétt á friðhelgi
meðbn þing situr, er hart að þessir
menn skuli misbjóða svo almennu
velsæmi, sem að ofan getur, og þótt
þeir séu að því leyti fyrir utan lög
og rétt, að menn nenni ekki að taka
þá alvarlega yfirleitt, eru þó tak-
mörk fyrir því hve lengi menn þola
að ráðist sé á æru þeirra og atvinnu,
einkum þegar lævíslegustu leiðir
eru valdar í því efni. Fjármálaráð-
herrann er rúmliggjandi þessa. dag-
ana, r>g er því væntanlega ókunnugt
um svívirðingar Þjóðviljans, enda
óvíst að hve miklu leyti hann kann
að sinna þeim, en vegna almenns
velsæmis verður að átelja þunglega
slíka hegðun blaðamanna, sem er
álgert einsdæmi, — ekki aðeins hér
á landi, heldur um heim allan. Sýn-
ir þetta á hvaða siðferðisstigi menn
geta staðið, jafnvel þótt þeir hafi
notið þeirrar tegunndar menntunar,
sem gerandi væri ráð fyrir að ó-
reyndu að kynni að loða að ein-
hverju leyti við þá í æði og orði.“
Tilefnið.
Svo lesendur Þjóðviljans eigi enn-
þá hægra með að dæma um skrif
Vísis, birtist greinarstúfur sá, sem
gaf Kristjáni tilefni til þessarar
„heimsmetaskrifa“ hér á eftir. Fyr-
irsögnin var: „Hvaða efni eru í
cocacola?" og greinarstúfurinn
sjálfur var þannig:
„Það er mikið talað um hinn nýja
drykk Coca-cola, ýmsar sögur ganga
um hvernig hann er saman settur.
Því er t. d. mjög almennt haldið
fram að í honum sé vottur af coca-
ini, sem valdi því að menn verði
sólgnir í drykkinn, og jafnvel svo að
ástríðu megi kalla.
Ekkert skal um það fullyrt hvað
hæft er í þessum orðrómi, en aðeins
skal á það bent, að ástæða er til að
fá úr þessu skorið.
Hvað segir matvælaeftirlitið?
Heyrir þetta ekki undir verka-
hring þess?
Því er hérmeð beint til matvæla-
eftirlitsins að láta efnagreina Coca-
cola og birta niðurstöðurnar.“
Bæjarpóstinum þykir ekki þurfa
fleiri orða með í viðskiptum við
Kristján Guðlaugsson út af þessu
máli, lesendur Þjóðviljans og Vísis
eru yfirleitt vitibornir menn, og það
er því misskilningur hjá Kristjáni,
að skrifa fyrir fífl.
Greinargerð viðskiptaráðu-
neytisins iim verð i
skðmmtunarvðrum
Vegna þess að nokkrar um-
ræður hafa orðið í blöðum um
hvaða verð eigi að vera gild-
andi á kornvöru og sykri, hin-
um svonefndu skömmtunarvör-
um, vill ráðuneytið gefa eftir-
farandi upplýsingar.
Síðan tekið var upp eftirlit
með verðlagi nefndra skömmt-
unarvara og hámarksálagning
ákveðin, hefur jafnan öðru-
hvor verið tvennskonar verð, og
hvorttveggja löglegt, á þessum
vörum, vegpa þess áð eldri
birgðir má ekki hækka í verði
þótt nýjar birgðir komi sem eru
í hærra verði. Slíkt hefur aldrei
verið leyft. Verzlanir eru skyld
ar að halda hinu lægra verði
meðan þær birgðir endast sem
verðið er miðað við.
Síðasta verðbreyting á
skömmtunarvörum var gerð 2.
desember s.l. og þá auglýst af
Varð þá nokkur verðhækkun á
sykri, haframjöli, hveiti og rúg-
mjöli. Eins og jafan hefur verið
áður í sambandi við slíkar verð
breytingar hefur misjafnt stað-
ið á um það hversu verzlunum
hafa enzt hinar eldri birgðir,
bæði í Reykjavík og úti um
land.
Þegar lögin um verðfesting-
una frá 19. desember komu til
framkvæmda, munu eldri birgð
irnar yfirleitt hafa. verið að
mestu seldar, en á því hafa þó
verið undantekningar, þó sér-
staklega úti um land.
Þegar breytingin var gerð á
FramhaM á 4. síðu.