Þjóðviljinn - 06.03.1943, Blaðsíða 4

JÓÐVILJINN
Sovétsofnunin
Framh. af 3. síðrn
við. Það er ekhi verið aö tala
um aö senda út nýja listai.
eöa saí'na með auknum krafti
heldur reiknaö meö aö aöeins
20 þúsund kr. bætist viö.
Framkvæmdanefnd Noregs-
söfnunarinnar þarf því áreiö-
anlega ekki aö veröa hissa þó
aó menn litu svo á aö söfnun-
inni væri aö veröa lokiö 3.
febrúar s. 1.
Yfirlýsing framkvæmda-
nefndar Noregssöfnunarinnar
var Alþýöubiaöinu kærkomió
efni til aö ráöast á söfnunina
og Þjóöviljann, hvort arásir
þessar eru réttmætar er rit-
stjóranum gersamlegt auka-
atriöi. Það er alkunnugt aö
eftdr því sem fylgi og álit Al-
þýöuilokksins hefur minnkaö.
en álit og traust almennings
á Sósíalistaflokknum fariö
vaxandi, hafa árásir Alþýöu-
blaösins á sósíalista oröiö
rætnari og móðursjúkari. Og
verklýösríkió rússneska heiur
ekki oröiö fyrir eins miklum
álygum og rógi í neinu ís-
lenzku blaöi eins og Alþýöu-
blaöinu. Stefna Alþýöuflokks-
ins og Alþýöublaösins er sú
aö berjast jafnt gegn fasisma
og „kommúnisma“, aö setja
fasista og róttæka verklýös--
sinna í sama númer. Þessari
óhieillastefnu hafa sósíaldemó-
krataflokkarnir fylgt víöa um
heim og meö því aö sundra
þannig andstæöingum fasism
ans, hafa þeir stuölað aö sigri
hans. Þannig leiddu þýzku
kratarnir nazismann yfir
þýzku þjóöina, þannig uröu
hægri kratarnir orsök í ósigri
spönsku þjóóarinnar og hinni
smánarlegu uppgjöf Frakk-
lands, og á sama hátt sviku
þeir finnsku þjóöina í kjaft
nazismans. En þó aö þessi
sundrunarstefna hægri krata
víöa um heim, hafi hjálpaö
fasismanum til valda og fas-
istarnir síöan launaó þeim
hjálpina meö fangelsi og hót-
unum, hafa hægri kratarnir
íslenzku ekkert lært og engu
gleymt.
Þegar yfirlýsing sú sem Nor
egssöfnunarnefndin gaf út 4.
febrúar, er borin saman viö
bréf til fjárveitinganeíndar
Alþingis 18 dögum áöur, verö-
ur þaö ljóst aö afstaöa nefnd-
arinnar hefur eitthvaö breyzt
því í bréfinu til fjárveitinga-
niefndar 18. jan. segir: „Búast
má viö aö eitthváð bætist
ennþá viö söfnunina“, og
„— nokkrir söfnunarlistar
eru ennþá ókomnir“. En í yf-
irlýsingu sinni 4. febrúar:
„Fjöldi söfnunarlista er enn-
þá úti um land — Noregs-
söfnunin heldur því áfram“.
í staöinn fyrir nokkrir eru nú
sagðir fjölda margir söfnunar
listar úti. Ekki voru þó neinir
söfnunarlistar sendir út í
millitíöinni, en þetta er nú
kannske bara ónákvæmni?
En Noregssöfnunarnefndin
ætti að gera sér vel ljóst, aö
söfnun til rauða kross Sovét-
ríkjanna, er söfnun fyrir
bandamenn Norómanna,
meira aó segja þann banda-
mann þeirra, sem mest allra
hefur gert til aö vinna sig-
ur á hinum sameiginlega ó-
vini þeirra. Margir menn eru
þeirrar skoöunar aö söfnun
þessi, sem veröur afhent Rúss
urn strax, muni veröa Norö-
mönnum meiri hjálp en fé
þaö sem safnaö er handa
Norömönnum og veröur ekki
afhent þeim fyrr en aö stríö-
inu loknu. En hvaö hefur vak
aö fyrir þeim, sem gengnst
fyrir Noregssöfnuninni þegar
þeir ákváöu að það s,em safn-
aöist, skyldi ekki afhent strax
tdl Norðmanna, heldur geymf
og fyrsti afhent aö stríöinu
loknu? Hvers vegna ekki aö
senda Norðmönnum pening—
ana strax þegar þeim liggur
mest á, nú þegar þeir berjast
fyrir lífi og tilveru þjóöar
sinnar? Aó segja þannig viö
vina og frændþjóö okkar:
Frelsisbarátta ykkar kemur
okkur ekki viö, en viö mun-
um safna til almennrar góö-
geróarstarfsemi í Noregi aö
stríöinu loknu. — ÞaÖ er ís-
lendingum til skammar, eöa
þeim sem fyrir því sitanda.
Mér er sagt aö þaö sé fram-
sóknarmáðurinn Guðlaugur
Rósinkranz, sem mest hafi
beitt sér fyrir aö Norömönn-
um yröi ekki afhent söfnunar-
féö strax og er kannske nokk-
urt samhengi milli þess og
greinarkorns, sem birtist í
flokksblaöi hans Tímanum 23.
febrúai' s. 1. Þar segir svo:
„— Ef Svíum tekst aö
lialda hlutleysi sínu og virö-
ingu jafn örugglega og hing-
aö til, er ekki ósennilegt, áö
þeir muni í stríöslokin taka
aö sér förustu NorÖurlanda-
þjóöanna og þess endm’reisn-
arstarfs, sem bíðúr þessara
þjóöa — — — Þaö bíöur
Svía mikilvægt verkefni í
þessum efnum. Framtíö og
samh.cldni Noröurlanda er
fyrsti og íremst undir þeim
komin“.
Hvers vegna er ástæóa til
aö ætla aö Svíar séu sjálf-
kjörnari en Norðmenn til aö
taka aö sér forustu Noröur-
landaþjóöanna eftir stríöið?
Þaö færi illa á því aö ís-
lendingar sýndu Svíum ekki
skilning og létu þá njóta
fyllsta sannmælis, engu síöur
en Norömenn, en afstáöa
þessara tveggjai frændþjóöa
okkar hefur veriö mjög ólík
í þessu stríði. Viö skiljum hve
erfiö afstaöa Svía hefur ver-
iö og að þýzku ofbeldismenn-
irnir heföu í öllum höndum
viö þá ef til stríðs kæmi, viö
afsökum þá með þessu, þegar
viö hugleiöum áö þeir horföu
á hina norsku bræöur sína
myrta og kúgáöa vestan viö
landamæíin, án þess áö koma
þleim til hjálpar og þegar við
heyrum aö Svíar selji hem-
aöarbannvöru til Þjóöverja,
hinn dýrmæta sænska jám-
málm, smíði fyrir þá skip,
eoa ieyfi fiutning á þýzkum
hermonnum yíir Sviþjoö, meó
sænskum járnbrautum, frá
eöa til herstöóvanna. Viö
treystum því aö þetta lajacfi
Svium verið nauóugt, þeir
hafi aöeins látiö undan ofur-
eflinu og vió álösum þeim
ekki, hinsvegar er okkur ljóst,
aö Norömenn eru ennþá fá-
mennari þjóö, samt neituöu
þeir aöl beygja sig fyrir þýzku
nazistunum. Mótþróinn heíur
oröið þeim dýr, en hváöa heiö
arlegur maöur myndi dirfast
aó hallmæla Norömönnum fyr
ir afstööu sína? Sannarlega
hafa Norömenn áunniö sér þá
virðingu í þessu stríöi, aó
flestir munu telja aó einmitt
þeir hljóti aö hafa forustuna
fyrir Norðurlandaþjóöimum
eftir stríöiö. Ef sú Norður-
landaþjóöin sem ríkust væri
af fé, ætti aö hafa forustuna
eftir stríöið, veröa þaö senni-
lega ekki Norömenn, en ef
fara ætti eítir þeim kostum
sem hingaö til hafa meöal
norrænna þjóöa veriö taldir
merkastir og göfugastir, kost-
ir eins og frelsisást, framúr-
skarandi hugdirfska, ást á
þjóð sinni og fööurlandi:
drengskapur og stórhugur, þá
veröur ekki um þaó deilt aö
þaö er norska þjóóin, sem er
hin sjálfkjörna forustuþjóö
Noröurlanda eftir stríðiö. Þeg-
ar norska þjóöin hefur endur-
heimt fööurland sitt úr hönd-
um ránsmannanna og réttlát-
lega gert upp viö fööurlands-
svikarana, sem geröust leign-
þý þeirra, munu yfirburöir
þeir sem þessi hetjulega og
framsýna þjóö sýndi þegar á
hana var ráöizt, hafia þroskast
og aukizt svo mikiö aö þeir
ásamt viröingu þeirri og aö-
dáun, sem þjóön nýtur um
allan heim, skipa henni svo
greinilega í öndvegiö meöal
Noröurlandaþjóöanna, aö þá
veröur ekki um þaö deilt.
Þó aö viö íslendingar ber-
um hlýjan hug í brjósti til
allra Noróurlandaþjóöáinna;
þá standa Norömenn næst
hjarta okkar, þess vegna
hryggir þaó menn þegar einn
nazisti er aö níöa þá niöur
eöa þegai' þeim er sýnit slíkt
smekkleysi eins og í um-
ræddri Tímagrein og meö til-
högun Ncregssöfnuniar Nor-
ræna félagsins. Þaö er þegar
hafin önnur söfnun hér á
landi handa Norömönnum og
veröur þaö fé afhient þeim
strax, ýmsir af mætustu
mönnum þjóöarinnar standa
að þessari söfnun og færi vel
á aö yröi helmingi meiri en
Noregssöfnunin meö tilhögun
Guöl. Rósinkranz. Þaö er
sannarlega heimskulegt aö
setja Noregssöfnunina og
söfnunina til Rauöa kross
Sovétríkjanna hvora upp á
mcvi annari, í báöar þessar
safnanir eiga islendingar aö
gefa og eftir því sem safnan-
ir þessar vei'öa stærri, er líka
sómi íslendinga meiri.
Þóroddur Guömundsson. j
NÝJA Bíé
Útvarp Amerika?
(The Great American Broad-
cast).
Skemmtileg „músik“-mynd.
ALICE FAYE
JACK OAKIE
JOHN PAYNE.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
■ TJARNARBÉÓ M
Æríiígá
(Fröken Vildkatt).
Sænsk söngva- og gaman-
mynd.
Marguerite Vilby
Áke Södcrblom.
Frá orustunni um Stalin-
grad.
Rússnesk mynd.
Sýnd kl. 5, 7 og í).
,Fagnrt er á f Jðlluin*
Skopleikur í þremur þáttum staðfærður af
EMIL THORODDSEN.
Sýning annað kvöld kl. 8.
Aðgöngumiðar seldir frá kl. 4 til 7 i dag.
Sdsiaiistaf ilai lafnartjardar
heldur aðalfund næstkomandi sunnudag kl. V/t í Góðtemplara-
húsinu, uppi.
DAGSKRÁ:
Venjuleg aðalfundarstörí.
STJÓRNIN.
Næturlæknir: Axel Blöndal, Eiríks
götu 31, sími 3951.
Næturvörður er í Laugavegsapó-
Leikfélag Rykjavíkur sýnir fagurt
er ó fjöllum annað kvöld og hefst
sala aðgöngumiða kl. 4 í dag.
Guðsþjónusta verður haldin í kap-
ellu háskólans á morgun, sunnudag-
inn 7. þ. m. kl. 5 e. h. Stud. theol.
Sigmar Torfason, prédikar. Allir vel-
komnir.
teki.
Skíðafélag Reykjavíkur ráðgerir
að fara skíðaför næstk. sunnudags-
morgun. Lagt á stað kl. 9 frá Aust-
urvelli. Farmiðar seldir hjá L. H.
Möller á laugardaginn kl. 10—5 til
íélaganna, en frá 5—G til utaníélags-
manna, ef óselt er.
Happdrættið. Athygli skal vakin á
auglýsingu happdræltisins í blaðinu
í dag'. Vegna geysimikillar eftirspurn
ar er ekki hægt að geyma lengur þá
miða, sem viðskiptamenn sumir
hafa haft frátekna í umboðunum.
Ættu menn því að flýta sér að
tryggja sér miðana.
Úlvarpið í dag:
13.00—15.00 Húsmæðra- og bænda-
vika Búnaðarfélagsins: Ýms
erindi.
18.30 Dönskukennsla, 1. fl.
19.00 Enskukennsla, 2. fl.
19.25 Hljómplötur: Samspngur.
20.30 Húsmæðra- og bændavika Bún
aðarfélagsins: Kvöldvaka.
Ávörp og erindi. — Kórsöngur.
Tónleikar.
Minningarathöfnin.
Framhald af 1. síðu.
fjórðu fulltrúar sjómanna og þá
fimmtu og síðustu fulltrúar
slysavarnaf élaganna.
Opinberum skrifstofum, skól-
um og sölubúðum var lokað og
sýningar kvikmyndahúsanna
féllu niður í gærkvöldi.
í’ánar blöktu 1 hálfa stöng á
fjölda húsa víðsvegar um bæ-
inn.
Frú Sjang Kajsjek.
Framh. af l. síðu.
um um hjálp Bandamanna til
Kínverja en taldi að hún væri
ekki nándar nærri nóg til þess
að kínversku herirnir gætu haf-
ið stórsókn á hendur innrásar-
hernum.
liótmæli verkalýðslns
l Verklýðsfélag Austur-Hún-
vetninga hefur samþykkt eftir-
t farandi mótmæli gegn dýrtíðar-
frumvarpi ríkisstjórnarinnar.
j „Verkalýðsfélag Austur-Húnvetn-
inga á Blönduósi, mótmælir harð-
lega því gerræði ríkisstjórnarinnar,
um skerðingu kaupgjalds verkafólks
og\ annara launþega á landinu og
skorar á Alþingi að félla frumvarpið
í þcssu formi.
Ennfremur skorar félagið á Al-
þingi að framkvæma dýrtíðarráð-
stafanir 17. þings Alþýðusambands
íslands frá í nóv. síðastliðinn."
Árshátíð Blaðamanna
ilélagsins
Ársliátíð Blaðamannafélags
íslands fór fram í fyrrakvöld að
Hótel Borg.
Meða gestanan voru fulltrúar
erlendra ríkja.
Skúli Skúlason, formaður
Blaðamannafélagsins setti hátíð
ina.
Jóhann Sæmundsson, félags-
málaráðherra flutíi ræðu.
Lárus Pálsson leikari las upp
tvö kvæði, Skilmálana eftir Þor-
stein Erlingsson og Væringja eft
ir Einar Benediktsson.
Lárus Ingólfsson, leikar söng
fyndnar gamanvísur og sagði
stutta sögu.
Þá var gefið út sérstakt blað
„Pressan“, í tilefni af hátíðinni,
þar sem öllu var snúið öfugt, og
hentu menn mikið gaman að.
Að lokum var stiginn dans til
kl. 4 og skemmtu menn sér hið
bezta.
OOOOOOOO^OOOOOOOT
Flokkurinn |
OOOOOO >00000Y
Tilkymiing frá stjórn Sósíalistafé-
lags Reykjavíkur:
Deildafundir falla niður næstkom-
andi mánudag vegna kvöldvöku fé-
lagsins í Oddfellowhúsinu þaun dag.