Þjóðviljinn - 27.03.1943, Qupperneq 4

þJÓÐVILIINN
Nœturlœk.nir: Jóhannes Björnsson,
Hverfisgötu 117, sími 5989.
NœturvörSur er í Ingólfsapótcki.
Utvarpið í dag:
18,30 Dönskukennsla, 1. flokkur.
19,00 Enskukennsla, 2. flokkur.
19,25 Hljómplötur: Samsöngur.
20,20 Leikrit: „Syndir annarra" eftir
Einar H. Kvaran: (Leikendur: Sig-
urður Sigmundsson, Anna Guð-
mundsdóttir, Gissur Pálsson, Þór-
unn Magnúsdóttir, Lára Guðmunds
dóttir, Soffía Briem, Guðjón Einars
son, Gunnar Arnason, Svava Jóns-
dóttir, Elín Kjartansdóttir, Arni
Óla, Sigþrúður Pétursdóttir. — Leik
Stjóri: frú Anna Guðmundsdóttir).
Leikfélag Reykjavíknr sýnir Fagurt er á
íjöllum, annað kvöld og hefst sala að-
göngumiða kl. 4 í dag.
Gu&sþjónuata verður haldin í kapellu
háskó.lans sunnudaginn 28. þ. m. kl. 5
e. h. Séra Sigurður Einarsson messar.
Allir velkomnir.
Fyrirlestur í háttöasal háskólans. Gylfi
Þ. Gíslason dósent flytur fyrirlestur í há-
fðasal háskólans sunnudaginn 28. marz
kl. 2 e. h. Efni: Er slyrjöldin stríiS milli
hagkerja? Öllum heimill aðgangur.
Skíóafélag ReykjaVtkur ráðgerir að fara
skíðaför á morgun (sunnudag) kl. 9. Far-
ið verður frá Austurvelli. Farmiðar seldir
hjá L. H. Muller á laugardaginn kl. 10
til 5 til félagsmanna, en kl. 5 til 6 til ut-
anfélagsmanna, ef afgangs er.
Hljómleikar. Tónlistarféjagið og söng-
félagið Harpa endurtaka flutning sinn á
,,Arstíðunum eftir Joseph Haydn á
morgun kl. 1,30 í Gamla Bíó.
íþróttakvikmynd Ármanns verður sýnd
í Tjarnarbíó á morgun kl. 1,15.
Bretar vínna á
í Sudur-Túnís
Af bardögunum í Suður-Túnis
er lítið að frétta. Bretar sögðu í
hinni opinberu tilkynningu í
gær, að áttundi herinn hefði sótt
nokkuð fram og bætt aðstöðu
sína á Marethvígstöðvunum.
Á Gafsavígstöðvunum í Mið-
Túnis var lítið barizt í gær. í
Norður-Túnis hafa fasistaherirn-
ir heldur unnið á, en bardagar
þar eru aðeins staðbundnir.
Catroux hershöfðingi, fulltrúi
de Gaulle, er kominn til Alsír,
og á að undirbúa fund þeirra
Girauds hershöfðingja og de
Gaulle, sem talið er að verði í
náinni framtíð.
Laval rekur ráðherra
Laval hefur losað sig við
nokkra af ráðherrum sínum og
tekið sjálfur embætti þeirra.
Eru það ráðherrarnir sem fóru
með hermál, flota, flugher og
nýlendumál.
Ekki er talið að um sé að ræða
neina stefnubreytingu Vichy-
stjórnarinnar, en Laval þykir
öruggara að hafa einnig form-
lega öll völd í sínum höndum.
Úthlutunarnefnd
Þormððssifnunarinnar
NÝJA BlÓ
Klaufskir kúrekar
(Ride ‘em Cowboy)
með skopleikurunum
RUD ABBOTT og
LOU COSTELLO.
Sýning kl. 5, 7 og 9
\
Æskulýðsfylkingin heldur skemmtifund
að Amtmannsstíg 4 í kvöld kj. 9. ~
Einar Olgeireson flytur erindi og kvik-
mynd verður sýnd af I. maí hátíðahöld-
unum.
TJABNARBtÓ
Heillastund
(The Golden Hour)
Amerísk söngva- og gaman-
mynd.
JAMES STEWART
PAULETTE GODDARD
Kl. 3 — 5 — 7 — 9.
fþrótiabvikmynd
„ÁRMANNS“
, i
verður sýnd n. k. sunnudag
kl. 1.15.
Aðgöngumiðar seldir í
Bókaverzlun ísafoldar.
LEIKFÉLAG REYKJAVÍKUB.
,Fagort er á f|öllum(
Skopleikur í þremur þáttum staðfærður af
EMIL THORODDSEN.
Sýning annað kvöld kl. 8.
Aðgöngumiðar seldir frá kl. 4 til 7 í dag.
Frá alþíngí
í neðri deild Alþingis var í
gær til umræðu tillaga til þings
ályktunar um undirbúning að
stofnun menntaskóla að Laugar
vatni. Tillagan er svohljóðandi:
„Neðri deild Alþingis ályktar,
að skora á ríkisstj., að hún láti
fram fara athugun á möguleik-
um til að hefja menntaskóla-
kennslu að Laugarvatni eins
fljótt og kostur er“.
Miklar umræður urðu um
málidf. Er flutningsmaður, Svein
björn Högnason, hafði lokið
máli sínu, tók Áki Jakobsson til
máls, og benti á, að ekki væri
hyggilegt annað en að mennta-
skólar landsins 1 heild sinni
væru athugaðir, bæði ástand
þeirrá, kenslukraftar, og hús-
næði, áður en teknar væru á-
kvarðanir um að stofna nýja
menntaskóla. Er lítið gagn að
því að eiga marga menntaskóla
og alla lélega, réttara væri að
byggja yfir þá, sem fyrir væru
og bæta kennsluaðstöðu alla, enn
fremur vildi Áki láta styrkja
nemendur utan af landi til þess
að sækja þá skóla, sem fyrir eru.
Við umræðurnar kom það
fram, að tillaga Sveinbjörns er
að nokkru leyti endurvakning á
hinni frægu tillögu Pálma
Hannessonar um að flytja
menntaskólann í Reykjavík að
Skálholti. 1 Auk þeirra Svein-
björns og Áka tók Einar Olgeirs
Fræðsluerindi Dagsbrúnar
Framhald af 2. síðu.
hitt hefur fremur torveldað
þessa starfsemi, að mjög erf-
itt hefur reynzt að fá heppi-
legt húsnæöi fyrir han.a.
Valda þeir öröugleikar mest
um þaö, hve litlu fræöslunefnd
in hefur enn orkaö á þessu
sviöi.
Á morgun kl. 1,15 e. h. verö
ur annaö fræösluerindi Dags-
brúnar flutt í Iönó.
Aö þessu sinni veröur þaö
Sverrir Kristjánsson sagnfræö
ingur, sem flytur erindi, er
hann nefnir: Baráttan um
Evrópu.
Er Sverrir oröinn þegar
þekktur og mjög vinsæll fyr-
irlesari. Er þess aö vænta aö
marga fýsi aö hlusta á mál
Sverris um efni, sem hann
hefur kynnt sér mjög ræki-
lega og mikiö hefur veriö um-
rætt og umdeilt frá ýmsurn
hliöum undanfarin ár. Enn-
fremur veröur sýnd kvik-
mynd frá hátíðarhöldunum 1.
maí í fyrra.
Öllum meölimum verkalýös-
samtakanna er heimill aö-
gangur a'ö’ fyrirlestrinum og
eru aögöngumiölar seldir í
skrifstofu Dagsbrúnar og kosta
kr. 1.50.
Aögöngumið'ar veröa einnig
seldir viö innganginn, ef ein-
hverjir verða þá óseldir.
Ríkisstjórnin hejur nú skipað
nefnd þá, sem ráðstafa á fé því
sem gefið hefu.r verið tií Þor-
móðssöfnunarinnar.
í nefndina voru skipaðir þess-
ir menn: Siguj-geir Sigurðsson,
biskup, Eggert Kristjánsson
stórkaupmaður, Jalkob Kristins-
son fræðslumáí.astjóri, Ólafur
Lárusson prófesiior og Sigurjón
son til máls, og urðu umræður
mjög heitar, en varð ekki lokið.
Á. Ólafsson formaður Sjómanna
félags Reykjavíkur.
Nefndin hélt fyrsta fund sinn
í gær, var Sigurgeir Sigurðsson
biskup kosinn formaður, Ólafur
Lárusson, ritari og Eggert
Kristjánsson gjaldkeri.
Vatnssalerni í hvert hús
Bæjarráð samþykkti í gær
eftir tillögu Guðmundar Ás-
björnssonar að óska eftir, að Al-
þingi samþykkti heimildarlög,
til handa bæjarstjórn, um að
skylda alla húseigendur í bæn-
um til að hafa vatnssalerni í hús-
um sínum.
DREKAKYN
Eflir Pearl Buck
Hennaðurinn hrópaði til matsveinsins: Hér er komin
gömul kona með fulla körfu af nokkru, sem er gulli dýr-
mætara og ég fer ekki fram á annað en að fá bragð þegar
matreitt verður.
Hann hló og fór til baka, en Jada varð eftir við eldhús-
í dyrnar. Feitur og geðvondur matsveinn kom fram. Hann
> var ekki frá óvinunum heldur úr eldhúsi matsöluhúss, sem
i lagt hafði verið í rústir. Hann lyfti lokinu af kálkörfunni
» og bölvaði í hljóði, en hún heyrði ekki hvað hann sagði.
í Tvo silfurpeninga ,sagði hann upphátt.
í Hún hristi höfuðið. Þú veizt hvað kál er dýrt nú, sagði
5 hún.
5 Jæja þá, þrjá, sagði hann hirðuleysislega. Það eru fjanda-
\ kornið ekki mínir peningar sem ég borga með og ég hef
\ engan tíma til að karpa. Hér á að verða veizla. Veizla enn,
\ er mér sagt. — Það er alltaf verið að halda veizlur og hvað-
l an á ég að fá veizlumat? Áttu nokkuð kjöt, kona? Get-
; urðu útvegað svínakjöt? Og fisk — fisk — fisk — en hvern-
í^ig er hægt að halda veizlu án þess að hafa svínakjöt, eða
Ú þó ekki væri nema önd?
[í Hún horfði hvasst á hann. Var þessi maður svikari?
Viltu borga mér tíu silfurpeninga, ef ég kem með tvær
endur?
Komdu með þær og vittu til, sagði hann.
Hann fór í beltið sitt og tók þaðan silfrið fyrir kálið og
fékk henni og hún spurði hann: Hvenær verður veizlan?
Eftir tvo daga, sagði hann. Svo varð hann þrunginn
gremju. Eftir tvo daga er ár liðið síðan þeir unnu fyrsta
sigurinn á okkur. Því skipa þeir mér að undirbúa stór-
veizlu og allir broddarnir koma saman til að borða.
Hún hallaði sér að honum. Þú ert einn af okkur, hvíslaði
hún.
Matsveinninn digri leit snögglega í kringum sig. Að baki
honum var tómt eldhúsið, en þó þorði hann ekki að svara
henni.
En hvað þú getur fengið gott tækifæri, hvíslaði hún. Þú
getur í ógáti sett hvað sem þér sýnist í mat Jpeirra. Hvað
margir eru í eldhúsinu?
Fískverdíd læbkar í Englandí
Franahald af 1. síðu.
landi, aö nýjan fisk vantaöi.
En hvaö á aö gera í þessu
máli?
Svo má ekki lengur ganga,
aö bátaflotinn liggi í landi, þá
loksins gefur á sjó og nægur
afli er. Útgeröin þolir enga
stöövun aö óþörfu, eftir jafn
erfiöar gæftir og hafa veriö í
vetur. Og sjómennirnir þola
enn síöur landlegur af þess-
um ástæöum ofan á jafn
tekjuríra vertíö og þessi hefur
veriö fram aö þessu, þegai
einnig er tekiö tillit til þess,
aö kaup þeirra er fastbundiö
meö sama fiskverði og var í
fyrra, þó aö hins vegar allt.
sem þarf til aö lifa af, hafí
stórkostlega hækkaö í veröi.
Ríkisstjórnin veröur aö
skerast í leikinn og mótmæla'
verölækkun þessari, sem órétt-
mætri og óeölilegri. Og hún
vieröur aó- benda þeim á, sem
ákvöröun þessa hafa tekið, að
hún hlýtur aö stööva aö
miklu leyti útflutning á nýjfiski.
Þá veröur stjórnin einnig
aó gera þá kröfu, áó fiskverö-
iö haldist yfirleitt óbreytt á
meöan fisksölusamningarnir
eru í gildi, þvi annaö hlýtur
í rauninni aö skoöast sem van
efndir á samningnum. Á meö-t
an leiöréttingum þessum er
komið í kring veröur stjórnin
aö hafa forystu um a'ð flytja
nægiar saltbirgöir á aðalveiöi-
stöövarnar og fjnrirbyggja, eft-
ir því sem unnt er, að veiði
stöðvist.
Þetta mál verður ekki leyst
nema meö einbeitni og festu
og ef ekki á tjón af að hljót-
ast, þá veröur aö skerast í
leikinn þegar í staö.
Þaö er stórhættulegt aö
blanda þessu máli á nokkurn
hátt saman viö okkar inn-
lendu dýrtíöarmál og alveg’
furöulegt, aö Vísir skuli segja
um leiö og hann segir frá
verölækkuninni, aö menn
veröi hennar vegna aö fylgja
dýrtíöar tillögum st j órnarinn-
ar.
Þegar fiskveröiö er á órétti-
legan hátt lækkaö, eins og hér
er um aö ræöa, þá eigum viö
ekki aö leysa þaö mál meö því
aó taka á okkur allsherjav
kauplækkun og jafna á þann
hátt kaup fiskimanna og ann-
arra aðila. Dýrtíöarmál okkar
eru þessu máli óskyld, enn
sem komiö er og okkur ber
skylda til, undanbragöalaust
aö beita okkur fyrir hækkun
á fiskveröinu strax vió fyrstu
fisksölusamninga, en nú fyrir
því að verðiö haldist óbreytt
þar til samningstíminn er út-
runninn.,
Innbrof í nýft hús
í fyrrinótt var brotizt inn í
hús sem er í smíðum við Kjart-
ansgötu. Brotin var rúða í kjall-
aranum og voru tvær tunnur
með kalki fyrir innan gluggan.
Sá, er innbrotið framdi, hafði
lent ííiður í aðra kalktunnuna,
snúið síðan víð og mátti rekja
slóð hans út á götuna.