Þjóðviljinn - 04.04.1943, Page 1

Sósíalistar!
Munið fundinn annað kvöld,
Einar Olgeirsson talar um ut-
anríkismál fslands. — Rætt
verður um 1. maí.
8. árgangur.
Sunnudagur 4. apríl 1943.
77. tölublað.
Fastsfaherírnír hafa bedtd gífurlegf mann-
fjón og hergagna
í aukatilkynningu sem sovétherstjórnin gaf út, er
skýrt frá þeim stórkostlega árangri, sem náðst hefur í
vetrarsókn rauða hersins, frá 10. nóv. 1942 til 31. marz
1934.
Rauði herinn hefur á jþessum tíma sótt fram á
sjöunda hundrað km., þar sem lengst hefur verið farið
og tekið landsvæði sem er 480 þúsund ferkílómetrar.
Af fasistaherjunum hafa 820 þúsund menn fallið
í orustum vetrarsóknarinnar, og 343 þúsund hermenn
verið teknir til fanga.
Hergagnatjón fasista varð 5090 flugvélar, 9190
skriðdrekar og 20360 fallbyssur, auk gífurlegs magns
annarra hergagna.
Samkvæmt fregnum í gær-
kvöld hefir lítið verið barizt á
austurvígstöðvunum síðastliðinn
sólarhring, nema í Vestur-Káka-
síu, þar sem rauði herinn sækir
fram. Tóku Rússar nokkur þorp
á þessum vígstöðvum í gær-
kvöld.
Rauði herinn bætir aðstöðu
síria.
Rauði herinn hefur bætt stöðu
sína á Leningradvígstöðvunum
og í Staraja Rússa héraðinu. Eru
framsveitir Rússa skammt frá
þeirri borg.
Kolumbía og Sovét-
ríkin skiptast á
sendiherrum
Sovétstjómin hefur tekið
boði stjórnar Kolumbíu um að
skiptast á sendiherrum og
taka upp fullkomið stjóm-
málasamband.
Umleitanir um sendiherra-
skiptin fóm fram bréflega
milli Túrbai, utanríkisráð-
herra Kolumbíu og Litvinoffs,
sendiherra Sovétríkjanna í
Washington.

Gunnar Benediktsson.
Ðagleg framkoma þýzku hermannanna
í Noregi stöðugt versnandi
í fregn frá Noregi segir að ástandið í Sarpsborg á Östfold
sé orðið óþolandi, eftir að 2000 þýzkir hermenn voru sendir til
bæjarins til framhaldsþjálfunar.
Það er orðið ómögulegt fyrir konur að ganga úti að kvöld-
lagi, og friðsamir norskir borgarar verða hvað eftir annað fyrir
árásum af ölvuðum þýzkum hermönnum.
Þekktur Sapsborgarmaður.
Harald Solberg var skotinn
suimudagiiin 14. marz, þegar
hann var á lieimeið um mið-
nætti. Rann hitti nr kra
kunningja, stamaði ^hjá þcim
og fór að tala við þá. Kokkr '
ir þvzkir h'i.'nnenn fóru |
hjá, æptu eituf vað til þeirra
og skutu fin m skammpyssu
skoturn á Solberg. Varö liuiin
fyrir mörgum skotum og lézt
samstundis. Hinir sluppu ó
særðir út í myrkrið. Solberg
var um þrítugt, kvæntur og
átti tvö börn.
Ritstjóri blaðisins Glommen
í Sarpsborg, Harald Hvidsten.
• er látinn af lungnabólgu.
Hann var handtekinn sumar-
ið 1942 og sendur til Þýzka-
lands eftir nokkurra mánaða
fangelsisvist í Noregi. Hann
var 34 ára ókvæntur.
íþróttakvikmynd Ármanns er
sýnd í Tjarnarbíó í dag kl. 1.15.
Leikrit eftir Gunnar
Benediktsson
Leikritið ,Að elska og lifa, eft-
ir Gunnar Benediktsson, er ný-
komið út.
Leikritið fjallar um ástir ungs
byltingasinnaðs verkamanns og
ungrar auðmannsdóttur.
Leikrit þetta vakti allmikið
umtal á sínum tíma, því Leikfé-
lagið hafði ákveðið að sýna það,
en hætti svo á síðustu stundu við
allt saman.
En nú geta menn lesið leikrit-
ið og séð sjálfir hvað það var,
sem vissir menn álitu, að Reyk-
víkingar mættu ekki sjá.
Það var snemma vetrar 1939,
SOVÉTSÖFNUNIN
Söfnunin nemur nú 89 þús. 180 krónur
Þrátt fyrir allan mótblástur er söfnunin til Rauða kross
Sovétríkjanna nú orðin tæpar 90 þúsundir króna, eða nákvæm-
lega kr. 89180,93.
Meðal þeirra upphæða, sem borizt hafa eru 300 kr. frá starfs-
mönnum í „Segull“ og 370 kr. frá starfsfólki eirrnar Sútunar-
verksmiðju. Sérstaklega athyglisverð er þátttaka sveitafólks í
söfnuninni. í tveimur hreppum, Hraunhreppi og Álftaneshreppi
söfnuðust rúmar 500 krónuy og tóku allir bæimir þátt í söfnun-
inni nema tveir.
Þá skulu hér nefndir nokkrir staðir og upphæðir þær, sem
þar hafa safnazt: Reykjavík: kr. 65 342,93, Akureyri 12 þús.,
Siglufjörður 4 þús., Neskaupstaður 1 þús.; Hólmavík 727 kr.,
Bæjarhreppur 200 kr., Sauðárkrókur 1 319 kr., Eyrarbakki 315
kr., Svalbarðsstrandarhreppur 580 kr. og Verklýðsfélag Glæsi-
bæjarhrepps 697 kr.
1. maí-nefndir verklýðsfélaganna
í 1. maí-nefnd verklýðsfélaganna hafa þessir menn verið
tilnefndir:
Frá Fulltrúaráði verklýðsfélaganna:
Frá Verkamannafélaginu Dagsbrún:
— Sjómannafélagi Reykjavíkur:
— Sveinafélagi Húsgagnabólstrara:
— Félagi bifvélavirkja:
— Iðju, félagi verksmiðjufólks:
— Bílstjórafélaginu „Hreyfill":
— Verkakvennafélginu „Framsókn“
— Sveinafélgi skipasmiða:
— Nót, félagi netavinnufólks:
— Félagi járniðnaðarmanna:
— Múrarafélagi Reykjavíkur:
— Hinu íslenzka prentarafélagi:
— Bakarasveinafélagi íslands:
— Þvottakvennafélginu „Freyja“:
— Prentnemafélginu:
Björn Bjarnason
Eðvarð Sigurðsson
Sæmundur Ólafsson
Snorri Jónsson
Jóhanna Egilsdóttir
Hannes Stephensen
Sigurgeir Halldórsson
Samúel Valberg
Árni Stefánsson
Halldór Pétursson
Bergsteinn Guðjónsson
Hólmfríður Ingjaldsd.
Finnur Richter
Guðmundur Halldórss.
Ásgeir Jónsson
Ragnar Finnsson
Helgi Hóseasson
Ágúst Pétursson
Halldóra Magnúsdóttir
Vilhelm Ingimundarson
Nefndin starfar nú af fullum krafti að undirbúningi 1. maí,
en ýms félög, sem ekki hafa enn tilnefnt fulltrúa í nefndina,
munu gera það innan skamms. Formaður nefndarinnar er Bjöm
Bjamason.
sem Leikfélagið hafði ákveðið að
hafa þetta leikrit á leikskrá
sinni þá um veturinn.
Framh. á 4. síðu.
Þjóðræknisfélagið
safnar i herbergi fyr-
íslenzkan stúdent
í nýja Garði
Fulltrúaráð Þjóðræknisfé-
lagsins hefur ákveðið að hefja
fjársöfnun á meðal meölima
félagsins og annana,, er vilja
suðla að því aö treysta bönd-
in á milli íslendinga vestan
hafs og austan með það fyrir
augum að félagið geti greitt
fyrir eitt herbergi í nýja stú-
sooo~ioooo Nord^
menn i fan$a~
búðum
í sænskum blöðum segir að
8000—10 000 Norðmenn séu
hafðir í haldi í fangabúðum.
Þar af eru aðeins 300—400 í
fangelsum norsku ríkislögregl-
unnar, um 1500 fangar hafa
verið fluttir til Þýzkalands,
en hinir eru í þýzkum fang-
elsum og fangabúðum í Nor-
egi.
í Grinifangabúðumun ein-
um saman eru 1800 fangar.
dentagai’ðinum og ánafnáð
það til afnota íslenzkum stú-
dentum frá Vestiurheimi.
Framhald á 4. síðu
i