Þjóðviljinn - 09.07.1943, Blaðsíða 2

Þ J Ó Ð VIL J :
N
Föstudagur, 9. júlí 1943
Viðtal við Óskar B. Bjarnason.
Framh. af 1. síðu.
ig unnið eða notað frekar hér á
landi. Eg vonast til að fá skil-
yrði til að halda áfram rannsókn
um á þessu sviði, því enginn vafi
er á að slíkar rannsóknir geta
haft hagnýta þýðingu fyrir at-
vinnuvegina.
*
— Fórstu víða um landið?
— Eg ferðaðist talsvert um,
og fékk fyrir tilstilli British
Council að skoða háskóla, rann-
sóknarstofnanir og verksmiðjur
í London, Cambridge, Oxford,
Edinborg, Aberdeen og Glasgow
og kynna mér þannig ýmsar nýj
ungar í efnafræði.
C-VITAMIN OG KÚAMJÓLK
Á þessu ferðalagi kom ég með
al annars í rannsóknarstofnun í
London, er nefnist Lister Insti-
tute. Þar mun sem stendur nær
eingöngu fengizt við rannsókn-
ir á C-vitamínum. Mér komu í
hug blaðadeilurnar, sem hér
voru háðar fyrir nokkrum ár-
um, þegar ávaxtabannið var
rökstutt með því að nóg C-vita-
mín væri í mjólkinni. Spurðist
ég fyrir hvað vísindamenn þeir
er þarna ynnu, áliti um C-vita-
mín í kúamjólk. Sögðu þeir að
telja mætti mjólkina C-vitamín
lausa, þegar búið væri að með-
höndla hana eins og gert er áð-
ur en hún kemur til neytenda.
Eg spurði líka um hvort þeim
væri kunnugt um að hrogn væru
auðug að C-vitamínum, en því
hefur einnig verið haldið fram
í íslenzkum blöðum. Það sögð-
ust þeir ekki hafa heyrt nefnt,
og töldu varlegt að treysta full-
yrðingum um slíkt,
ÖLL ÞJÓÐIN í STRÍÐI
— Hvernig leizt þér á fólkið?
— Stríðið setur svip á allt
daglegt líf í Englandi. Öll þjóðin
er í stríði. Maður fær það á til-
finninguna að hver einasta hönd
vinni að styrjaldarrekstrinum á
einhvern hátt. Kvenfólkið er
komið í einkennisbúninga, engu
síður en karlmennirnir. Vöggu-
stofur og dagheimili spretta al-
staðar upp, svo að mæður geti
komið börnum sínum frá sér og
tekið þátt í framleiðslunni. Þeir
sem ekki eru í hernum, eru í
einhverjum hjálparflokkunum,
og leggja mikið að sér við æf- .
ingar í frístundum sínum, t. d.
þeir sem eru í heimavarnarlið-
inu. I því eru m. a. allir brezkir
háskólastúdentar. Bretar voru
mjög hrifnir af því að tveir ís-
lenzkir stúdentar er nám stunda
við háskólann í Edinborg, höfðu
gengið í heimavarnarliðið.
SAMHELDNI
OG SIGURVISSA
Það er ákaflega ólíkur svipur
yfir hversdagslífi í Englandi nú
og 1938, er ég kom þangað síð-
ast.Sambúð manna er orðin óhá-
tíðlegri og einfaldari. Nú getur
maður vikið sér að hverjum
sem er, á götu, í járnbrautar-
lest eða sporvagni og spjallað
við hann eins og bezta kunn-
ingja um stríðið og hvað sem er.
Styrjöldin hefur áreiðanlega
gert menn félagslyndari, fært
menn nær náunga sínum. Eg
varð þess aldrei var að Englend
ingar væru stirfnir og þegjanda
legir, eins og orð er á gert.
— Hvernig lízt þeim á stríðið?
— Þeir eru vissir um sigur, og
sú vissa léttir þeim marga erfið-
leika. Sigrarnir í Afríku voru
mikil uppörvun og Montgomery
hershöfðingi er orðinn þjóð-
hetja Breta. Hrifning á Sovét-
ríkjunum og afrekumrauðahers
ins er mjög áberandi. Mikið er
gefið út af bókum um Sovétrík-
in eða eitthvað þeim viðkom-
andi, og selst ört. Sem dæmi um
áhugann á öllu sem rússneskt
er má nefna að ný útgáfa af
skáldsögu Leo Tolstojs „Stríð og
friður“, seldist í 80 þúsund ein-
tökum fyrir jólin, og á svo
skömmum tíma, að varla var
hægt að segja að hún kæmi í
bókabúðir. Það er mjög áber-
andi hve mikill áhugi ríkir nú í
Englandi fyrir menntun og
lestri. Alstaðar rekst maður á
lesandi fólk. Eg sá iðulega menn
taka upp bók á veitingastöðum
meðan þeir biðu eftir afgreiðslu,
í sporvögnunum eða þar sem
þeir stóðu í biðröðum.
„FORSMÁN SKORTSINS“
SKAL ÚTRÝMT
— Er mikið rætt um ástandið
að stríðinu loknu?
— Það vantar ekki áhugann
á þeim málum. Allir, meira að
segja harðsvíruðustu íhalds-
þingmenn, segja það hiklaust,
að þá skuli útrýmt „forsmán
skortsins“ og atvinnuleysi ekki
þekkjast. Það myndi enginn
brezkur þingmaður þora að
koma út í kjördæmi sitt og
ympra á því, að eftir stríðið
megi búast við atvinnuleysi og
hruni.
Gott dæmi um hugarfar al-
mennings um þessi mál var sú
geysimikla athygli er Beveridge
tillögurnar vöktu. En slíkt verð-
ur ekki framkvæmt mótspyrnu-
laust. Voldug blöð og hin auð-
ugu tryggingarfélög hófu þegar
ákafa baráttu gegn tillögunum,
og fengu því komið til leiðar,
að afgreiðsla þings og stjórnar
var á þann hátt, að Beveridge
sjálfur taldi óvinnandi.
„BÓNDINN ' í SOGAMÝRI OG
JARÐFRÆÐINGURINN
Á LÆKJAMÓTI
— Hafa Bretar ekki almennt
litla hugmynd um íslenzk mál?
— Það er upp og ofan. Það er
áberandi hve almennt er hald-
Sumapleylisíepflip Ferðaíélays Islaifls
Farið verður til margra fegnrstu staða landsins
Eins og að undanförnu gengst
Ferðafélag íslands fyrir allmörg-
um sumarleyfisferðalögum.
Ferðir þessar standa yfir í 4—
8 daga, flestar um vikutíma.
Ferðir Ferðafélagsins hafa æ-
tíð verið mjög vinsælar og fara
vinsældir þeirra alltaf vaxandi.
Þátttaka í ferðunum er orðin svo
mikil, að menn þurfa að hafa
tímann fyrir sér til þess að
tryggja sér farmiða, svo þeir geti
komizt m'eð, því að erfitt er að fá
nægan bílakost.
Hefur Ferðafélagið í hyggju,
að eignast sjna eigin bíla, 1—2,
til þessara ferða, en ennþá hef-
ur það eigi tekizt.
Fyrsta sumarleyfisferð félags-
ins hófst s. 1. laugardag. Var það
ferð til Mývatnssveitar.
Næsta ferðin hefst á morgun,
laugardaginn 10. þ. m. Verður þá
farið til Breiðafjarðar, sjóveg í
Borgarnes, þaðan með bifreiðum
til Stykkishólms, síðan farið með
vélbát yfir þveran Breiðafjörð
með viðkomu í Flatey að Brjáns-
læk, þaðan inn í Vatnsfjörð og
þar dvalið í tjöldum í skógin-
um.
Heimleiðis verður farinn sjó-
vegur yfir Þorskafjörð og þaðan
með bifreiðum frá Kinnarstöð-
um til Reykjavíkur.
3. ferð. Vikuferð í óbygðum.
17. júlí. Ekið í bílum austur að
Gullfoss eða Geysi, en farið það-
an ríðandi inn að Hvítárvatni, í
Karlsdrátt, Þjófadal, Hveravelli,
Kerlingafjöll og víðar. Gengið á
Hrútafell og Langjökul, líka á
Blágnípu og hæst Kerlinga-
fjöll. Ferðast á hestum um ó-
byggðirnar og gist í sæluhúsum
F. L
4. ferð. Að Arnarfelli til Kerl-
ingarfjalla.
24. júlí. Ekið austur í Þjórsár-
dal, en farið þaðan ríðandi og að
ið að hér sé miklu kaldara en er.
Annars hafa sjálfsagt borizt tals
verð kynni með hermönnunum
sem hér dvöldu. Eg hitti einn
ungan Breta, giftan íslenzkri
stúlku, sem sagðist hafa „búið
tvö ár í Sogamýrinni og vildi
gjarna búa þar enn!“ Á jarðvegs
rannsóknarstofnun í Aberdeen
hitti ég skozkan jarðfræðing,
sem spurði mig ýtarlega eftir
því hvar Lækjamót væru á ís-
landi og um jarðfræðinginn Ja-
kob Líndal, hann hafði lesið eitt
hvað af greinum hans. Undr-
aðist hann mjög að Jakob skyldi
vera bóndi að atvinnu, og hafa
jarðfræðina aðeins í hjáverkum.
*
— Hvað ferðu að starfa á næst
unni?
— Eg er á förum til Raufar-
hafnar, og vinn þar í sumar við
síldarverksmiðjuna.
Arnarfelli hinu mikla og þaðan
í Kerlingarfjöll og- svo til
byggða. 8—9 daga ferð.
5. ferð. Ferð í Öræfin.
21. júlí. Ekið að Vík í Mýrdal
og gist þar. Næsta dag haldið
austur Síðu að Kálaffelli. Þriðja
daginn farið á hestum austur
yfir Skeiðará að Skaftafelli eða
Svínafelli: Dvalið í Öræfunum
í 5 daga. Farið austur á Ingólfs-
höfða í Bæjarstaðaskóg og víð-
ar. Gengið á Öræfajökul bjart-
asta daginn. 10. daga ferð.
7. ferð Austur á Síðu og Fljóts-
hverfi.
7. ágúst. Ekið í bifreiðum endi
langa Vestur-Skaftafellssýslu
með viðkomu á öllum merkustu
stöðum. Gist í Vík og Kirkju-
bæjarklaustri. 4 daga ferð.
8. ferð. Önnur Breiðafjarðarför.
Um miðjan ágústmánuð farið
með bifreiðum vestur um Dali
í Reykhólasveitina og í Þorska-
fjörðinn (að Kinnarstöðum).
Síðan farið ríðandi vestur á
Barðaströnd með viðdvöl á merk
um sögustöðum. Til baka með
skipi frá Brjánslæk til Stykkis-
hólms og bílum og skipi til
Reykjavíkur. 5—6 daga ferð.
Auk þessa gengst félagið fyrir
skemmri ferðum um hverja
helgi. Á næstu helgi verður far-
ið austur í Þjórsárdal. Lagt af
stað á laugardag, gist á Ásólfs-
stöðum, daginn eftir haldið á-
fram og skoðaðir merkustu stað
ir í Þjórsárdal.
Upplýsingar um allar ferðirn-
ar, sumarleyfisferðir og
skemmri ferðir geta menn feng
ið hjá framkvæmdastjóra félags
ins, Kristjáni Ó. Skagfjörð,
Túngötu 5, sími 3647.
Nýr yfirmaður
kaþólskra á íslandi
Jóhannes Gunnarsson var í
fyrradag vígður Hólabiskup í
Washington af Henri, sendiherra
páfa þar í borg. Að lokinni bisk-
upsvígslunni hafði sendiherra
páfa hádegisverðarboð á Hótel
Mayflower, og bauð þangað
fjölda íslendinga, búsettum í
Washington og New York. Síðar
um daginn hafði sendiherra ís-
lands móttöku á heimili sínu til
heiðurs hinum nývígða Hóla-
biskupi, og voru þangað boðnir
sendiherra páfa, fulltrúar ka-
þólsku kirkjunnar og ýmsir ís-
lendingar.
I /f
Er hægt að lækna karakúl-pest
með coca-cola?
Ef dæma má eftir sauðnum Vísi,
þá er það óbrigðult ráð.
*
Eins og menn muna birtist „kara-
kúlpestin“ fyrst á síðum Vísis, en
nú virðist coca-cola algerlega hafa
læknað hana, minnsta kosti sést hún
þar ekki meir. — Sumir illkvitnir
menn halda því samt fram að kara-
kúlpestin hafi slegið sér á heila
sauðsins, svo hann haldi sig nú sjálf-
ur heilbrigðan, en sé í rauninni gagn
sósa.
nri :Vnnfm
Rifsnes
Tökum á móti flutningi til
Reyðarfjarðar og Eskifjarð
ar fram til hádegis í dag,,
eftir því sem rúm leyfir.
Gúmmístakkar
minni stærðin fyrirliggj
andi.
Gúmmífatagerðin VOPNI,
Aðalstærti 16.
0<>00<><><><><><><><><>0<>C><>
ULLAREFNI
rautt, svart og blátt
nýkomið.
Verzlun H. Toft
Skólavörðustíg 5
Sími 1035
OOOÓOOOOOÓOOOOÓÓÓ
MUNIÐ
Kaffisöluna
Hafnarstræti 16
ooooooooooooooooo
KAUPIÐ
ÞJÓÐVILJANN
í dag er síðasti soludagur í 5. fiokki nappdrættið
1