Þjóðviljinn - 19.08.1943, Side 1

1
8. árgangur.
Fimmtudagur 19. ágúst 1943.
183. tölublai.
Rangar upplýsingar
í skýrslu verk-
smiðjustjórnarinnar
í skýrslu þeirri sem Þjóð-
viljinn birti í gær frá stjóm
síldarverksmiðja ríkisins um
kyndaraverkfallið, var meðal
annars sagt:
„Frá því rekstur hófst i
sumar, hefur forstjóri ríkis-
verksmiðjanna fylgt hinni
fyrmefndri reglu, svo sem
áður hefur tíðkast, en auk
þess greitt þróarmönnum og
kyndurum 10% álag ofan á
það eftirvinnu- og helgidaga-
kaup, er venjulegum verka-
mönnum er greitt.“
Samkvæmt upplýsingum
sem Þjóðviljinn hefur fengið
frá Siglufirði, hefur slík upp-
bót ekki verið greidd á helgi-
dagskaup, og er skýrslan því
beinlínis röng hvað þetta
snertir; hitt mun þó fleira
sem orkar tvímælis í skýrslu
þessari.
Russap taha járnbpauHUii Snlefí
Þjódverfair tefldu fram 100 þás« manna her
í áran$urslausam gagnárásum víd Karkoff
Rauði herinn tók í gær bæinn Smieff 35 km. suð-
austur af Karkoff, og aðeins 15 km. frá járnbraut-
inni frá Karkoff suður til Krím, sem er eina und-
anhaldsleiðin er Þjóðverjar eiga opna frá borginni.
Þýzki herinn á Karkoffvígstöðvunum hefur und-
anfarin dægur gert geysihörð gagnáhlaup í því skyni
að hrekja Rússa frá jámbrautunum Karkoff—Poltava
og Karkoff—Súmi. Hafa Þjóðverjar teflt fram 100
þúsund manna her til árása þessara, en þeim hefur
verið hrundið.
Rússar sóttu 7—10 km. fram á þessum vígstöðv-
um í gær, og tóku 15 þorp.
Á Brjanskvígstöövunum hef
ur rauöi herinn einnig sótt
fram, þrátt fyrir harönandi
mótspyrnu Þjóöverja. Sam-
kvæmt miönæturtilkynningu
Peenenliiile
1500 fonnum sprengna varpad á
míkílvægusfu filraunasföð
þýzfoa hersíns
Brezkar sprengjujlugvélar flugu í íyrrinótt yfir Norðursjó,
Danmörku og Eystrasalt og vörpuðu 1500 tonnum sprengna
á þýzka smábæinn Peenemiinde, 90 km norðvestur af Stettin.
í bæ þessum eru mikilvægustu vísindatilraunastöðvar
þýzka hersins og framleiðsla á radiomiðunartækjum, og varð
mjög mikið tjón á tilraunastofnunum og verksmiðjum, enda var
sprengjunum varpað iir lítilli hæð í glaða tunglsljósi.
Samtímis gerðu Mosquitoflugvélar árás á Berlín.
Peenemiindé er nær falin
í skógum, og allt haföi veriö
gert til aó fela tilraunastöðv-
arnar, er ná yfir svæöi sem
er 7 km. á lengd og 1,5 km.
á breidd.
Brezku flugmönnunum gekk
þó vel aö finna markiö, vegna
þess hve bjart var af tungli,
en varnir Þjóðverja voru mjög
öflugar. Þegar sprengjuflug-
vélamar tóku aö nálgast
Þýzkaland var fjöldi orustu-
flugvéla sendur á móti þeim
og voru háöir loftbardagar
mikinn hluta af leiöinni og
yfir Peenemiinde.
Þegar sprengjuflugvélarnar
nálguöust markió reyndu
þýzku flugvélarnar aó hylja
þaö meó reyk og varna flug-
vélunum að komast inn yfir
staöinn meö ákafri loftvarna-
skóthríó, en allt kom fyrir
ekki. Brezku flugmennirnir
vörpuöu flestir sprengjum sín
um á réttum stööum.
Varö stórkostleg sprenging
í aðalbyggingu , tilraunastööv-
anna og komu upp eldar sem
flugmennirnir sáu á heimleið-
inni alla leiö til Danmerkur.
Fjörutíu og ein af brezku
sprengjuflugvélunum fórust
en margar þýzkar orustu-
flugvélar voru skótnar niður.
sovétherstjórnarinnai' sóttu
Rússar fram 6—10 km. á þess-
um vígstöövum í gær.
Eru framsveitir rauöa hers-
ins sem sækja fram eftir járn-
brautinni að austan aöeins
20 km. frá Brjansk, en sovét-
hersveitirnar er sækja eftir
brautinni úr noröaustri eni 30
km. frá borgnni.
Á öö'rum vígstöövmn voru
aöeins stórskotaliösviöureignir
og bardagar könnunarflokka
í þýzkum fregnum er skýrt
frá áköfum árásum Rússa á
ísjúmsvæðinu, suður og suö-
vestur af Bjelgorod, suövestur
af Vjasma og suöur af La-
dogavatni.
Þjóöverjar misstu í gær 114
skriódreka og 129 flugvélar á
austurvígstöövunum.
Ríkisstjórnin hefur nú
skipað vísitölunefnd
Svoliljóðandi frétt hefur Þjóð-
viljanum borizt frá fjármála-
ráðuneytinu:
Fjármálaráðuneytið skipaði í
fyrradag 3ja manna nefnd til að
athuga hvort grundvöllur undir
útreikningi framfærsluvísitöl-
unnar sé réttur og sanngjarn. A
nefndin að skila áliti og tillög-
um til ríkisstjórnarinnar.
Formaður nefndarinnar er, dr.
phil. Ólafur Dan Daníelsson, yf-
irkennari. en auk hans eiga sæti
í nefndinni þeir Árni S. Björns-
son, cand. polit, og Torfi Ásgeirs
son, hagfræðingur.
Rooseveit, Churcbill
og Eden í Quebeck
Churchill, Roosevelt og
Anthony Eden brezki utanrík-
isráðherrann, eru komnir til
Quebeck í Kanada, og eru
byrjaðir viðræður um hern-
aðaráætlanir þær, er brezka og
bandaríska herstjórnin hefur
verið að vinna að undanfarið.
Síöar í vikunni er von á
Cordell Hull, utanríkisráö-
herra Bandaríkjanna, til Que-
beck, til þátttöku i viöræöun-
um, og hefur veriö tilkynnt,
að auk hernaðarmálefna verði
einnig rædd pólitisk mál.
Terje Wo!d hótar morð-
Ingjunum refsingu
Norski dómsmálaráðherrann
Terje Wold flutti útvarpsræðu í
London í gærkvöld, og lýsti yfir
því, að allir þeir er hlut ættu að
morði lögreglustjórans í Osló
yrðu leiddir fyrir rétt, allt frá
dómurunum er dæmt hefðu og
til hermannanna er fram-
kvæmdu hann.
Wold sýndi fram á að dómur-
inn á enga stoð í norskum lög-
um, og verður aftaka lögreglu-
stjórans því skoðuð sem morð
og hegnt samkvæmt því.
Amerískur hermaður
dsmdur í 30 ára
betrunarhúsvinnu fyrir
árás á íslenzka kona
Sendiráð Bandarikjanna
hefur nú skýrt utanríkisráðu-
neytinu frá endanlegri niður-
stöðu sektardóms yfir amerísk
um hermanni, fyrh' árás á
konu að Smáravölliun í Fíf»-
hvammslandi, Seltjarnames-
hreppi, aðfaranótt 30 ágTÍst
1942.
Var hermaður þessi dæmd-
ur af herrétti hér á lancö.
þann 5. oktober 1942 fyrir
glæpsamlega árás, og grip-
deild, í 30 ára betrunarhúss-
vinnu og missi sérhverra rétt-
inda sem hermenn annare
eiga tilkall jtÍL *
Dómur þessi hefur nú verið’
endanlega stáðfestur af hin-
um æöstu yfirvöldum, og a£-
plánar hermaöurinn refsing-
una í fangelsi í Bandaríkjun-
um.
Oft hefur verið um það
spurt hverja refsingu þeir
amerísku hermenn hlytu, sem
ráöist hafa á íslenzka þegna
aö ósekju og veitt þeim á-
verka, því undanfariö hefur
veriö hljótt urn þessi mál.
Sendiráö Bandaríkjanna hef
ur nú skýrt frá einum slík-
um dómi, en einmitt meö því
að skýra almenningi opihber-
lega frá afgreiöslu slíkra mála
er komiö í veg fyrir alla tor-
tryggni, sem annars gæti út
af þeim orðiö.
litancHHHi í leaoa m
eertíall di Mast IrUar
«
Fasssíar másstu 176 þtssuud her~
mesiu á Sskíley
Hafnarverkamenn í Genoa hófu í gær verkíall til að leggja
áherzlu á kröfur sínar um frið, segir í fregn frá Sviss.
Þegar herlið var sent á vettvang og ætlaði að einangra höfn-
ina, brutust hafnarverkamenn út úr hringnum og héldu tit
stærsta torgs borgarinnar. Þar var haldinn fjöldafundur og
bornar fram kröfur um tafarlausan frið.
Með þessari nefndarskipun
hefur ríkisstjórnin orðið við
hinni almennu kröfu um endur-
Hermenn og lögreglan í borg-
inni neituðu að skjóta á kröfu-
göngú verkamanna.
skoðun vísitölunnar, en hinsveg-
ar hefur hún ekki orðið við þeim
tilmælum flokkanna, að þeir til-
nefndu sjálfir menn í nefnd
þessa, og hefði þó stjórnin átt
að geta orðið við; þeim tilmæh
um.
Tilkynnt hefur verið að fas-
istaherirnir hafi misst 167 þús-
und hermenn á Sikiley, og þar
af liafi 125 verið tpknir til fanga.
Bandamenn segjast háfa
misst- 25 þúsund hermenn, þar
af 20 þúsund Breta.
Fasistaherirnir á Sikiley
misstu 1300 flugvélar, 502 fall-
byssur. 260 skriðdreka, fjölda
farartækja og miklar birgðir.