Þjóðviljinn - 16.09.1943, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 16. sept. 1943.
Þ J V ILJIM M
3
^iðowunn
Utgeíandi:
Sameiningarflokknr elþýðu —
Sóaíaiiataflokkurizm
Kitatjórar:
Einar Olgeirsson
Sigfús Sigurhjartarson (áb.)
Ritatjórn:
Garðaatrœti 17 — Víkingaprent
Sími 2270.
Afgreiðsia og auglýaingaakrif-
atofa, Auaturatrœti 12 (I. haeð)
Sími 2184.
Vikingaprent h.f. Garðaatraeti 17.
r______________________________
Er 1,70 fcr. meíra
en 1,75 br. ?
l>etta er fáránlega spurt,
og líklega segja flestir er þeir
lesa spurninguna: Er maöur-
inn oröinn vitlaus eða er
hann aö gera grín aö okkur?
En hvorugu er til aö dreifa.
En astæóan til aó svo fárán-
lega er spurt er, að Alþýöu-
blaöiö heldur því blákalt
fram, og MorgunblaÖ'ió raun
ar líka, að 1,70 kr. sé meira
en 1,75 kr.
Lásuð þið ekki1 svohljóð-
andi fyrirsögn i Alþýðublað
inu í gær: „Stórkostleg verð-
hækkun á mjolk frá því á
morgun! Nýmjólkin á að
kosta 1,70 líterinn. Mjólkur
verölagsnefnd samþykkti í
gær stórkostlega verðhækkun
á mjólk og mjólkurafurðum
frá 16 september að telja.
Samkvæmt samþykkt hennar
veröur nú útsöluverð mjólkur
frá þeim tíma 1,70 líterinn".
Svo mörg eru þau orð Al-
þýðublaðsins.
Síð'asta ákvörðun mjólkur
vérðlagsnefndar, á undan
þeirri sem Alþýöuölaðiö grein
ir frá, um útsöluverð mjólk-
ur, var tekin í nóvember síð
astliðnum. Þá ákvað nefndm
aó verðið' skyldi vera 1,75 kr.
Við' þaö hefur setið' síðan, þar
til í fyrradag aö nefndin á-
kva'ð að breyta þessu veröi í
1,70, þaö kalla víst flestir
dauðlegir menn að mjólkin
lækki um 5 aura líterinn en
ekki að' hún stórhækki.
En viö höfum keypt mjólk
ina á 1,40 kr. í búöunum?
segja menn. Alveg rétt. Viö
búöai'boröiö höfum viö greitt
1,40 kr., en svo hefur ríkis-
sjóöur greitt 35 aura af skött
unum sem hann tók úr okk-
ar vasa. MjólkurverÖið' var
meö öörum orö'um 1,75 kr, en
það' var greitt í tvennu lagi,
og þetta haglega kerfi var
fundið út til þess aö lækka
vísitöluna, án þess að lækka
dýrtíöina, það er með’ öörum
orðum til þess aö falsa vísi
töluna til að lækka kaupið.
Rétt er aö geta þess í þessu
sambandi, að eftir aö mjólk-
ursölunefnd ákvaö’ aö mjólk
urverðið skyldi vera 1,75, kr.
mun stjórnin hafa lækkað
það ofan í ca. 1,65, svo að sá
hluti, sem rikissjóðurinn tók
að sér að greiöa fyrir okkur
af veröi hvers mjólkurlíters
hefur veriö um 25 aura.
Nú munu þaö vissulega
vera tilmæli margra manna.
Sameining verkalýðsins á
seytjánda þingi Alþýöusam
bandsins veitti nýjum lifs-
þrótti í verklýðssamtökin.
Verkamenn um land allt
fögnuöu henni sem veiga
mesta áfanganum á leiðinni
til fullkomins frelsis vinnandi
stéttanna. Með sameinuöum
átökum verkamanna og
stjórnar Alþýðusambandsins
voru síöustu sundrungarvígin
yfirrunnin. Eining Alþýðu-
sambandsins og skihiaðui'
þess við Alþýðuí'lokkinn geröu
því fært að taka frumkvæö
ið að sameiningu hinnar vinn
andi þjóðar um lausn þeirra
vandamála, sem valdhafar yf-
irstéttarinnar hafa reynzt ó
færir um aö leysa.
En samhliða vaxandi ein-
ingu verklýössamtakanna
hafa margháttaöar tilraunir
veriö geröar til kð tefja hana
og eyöileggja.
Einna markveröust þessara
tilrauna, sem gerðar eru utan
frá, er framkoma ríkisstjórn
arinnar gagnvart 8-stunda
vinnudeginum. I allri vega-
vinnu og öllum opinberum
verkum, þar sem verkamenn
unnu í sumar, fyrirskipaði
ríkisstjórnin, aö einungis 8
stundir skyldu unnar á dag.
Umsóknum um að vinna af
sér laugardaginn í vegavinnu
var harðlega neitað. En sam
tímis var kynnt undir kröf
unni um 10 stunda vinnu
með dagvrnnukaupi alla
tíma.
Þessi framkoma, þegar yf
ii-vinna er annars unnin um
land allt og allir launþegai'
eru sannfærðir um óhag
stæöa vísitöluuppbót á grunn
kaupiö, var ekkert annað en
hnefahögg ríkisstjómarinnar
framan í Alþýöusambandiö,
ætlað til a’ð' eýðileggja gildi
8 stunda vinnudagsins í aug-
til hæstvirtrai' ríkisstjömar,
aö hún sé ekkert að blanda
séi' inn í kaupin, margir em
þess sinnis að þeir óska ekki
milligöngu riksins með 25—
35 aura af því sem þeir greiða
fyrir hvern mjólkurlíter. Þeir
vilja gxeiöa verðið eins og
það er sjálfir, og fá laun í
samræmi við hið raunveru-
lega verð. Sennilega eru flest
ir Reykvíkingar á þessari
skoðun.
En svo komum við að öðr-
um þætti þessa máls, sem
rakinn er nánar annars stað
ar í blaðinu, og það er þátt-
ur. mjólkurverölagsnefndar.
Samkvæmt samkomulagi sex
mannanefndarinnar um að
bændur eigi að fá 1,23 kr.
fyrir mjólkm’líterinn, ætti út
söluverð mjólkur hér 1
Reykjavík ekki að' vera 1,70
kr. heldur ca. 1,50, nefndin
átti því að lækka verðið um
ca. 25 aura í stað þess aö
hún lækkaði það um 5 aura.
um verkamanna og sundra
samtökum þeirra.
Árásir sem þessi á einingu
verklýössamtakanna munu
þó fyrst og fremst stæla þau
eins og fyrri viðureignir
þeirra við atvinnurekendur
og ríkisvald þeirra.
Miklum mun hættulegri
eru þær árásir á einingu
verkalýösins, sem koma inn-
an frá og gerðar eru undir
fölsku flaggi verklýðsvinátt
unrrar.
Þessi moldvörpustarfsemi
i hefur þegar verið færð út
fyrir ramma verklýðssamtak
anna sjálfra með skrifum Al-
þýóublaösins, og því ógern
ingur að' þegja við henni.
Pyrsta verulega höggið,
sem einingu Alþýðysambands
ins var greitt innan frá, var
í sambandi við frumkvæði
•þess aö myndun bandalags
alþýðusamtakanna. Varla var
stefnuskrá og ávarp Alþýðu-
sambandsins, um þetta mál,
undirritaö, þegar Alþýðú
blaðiö birti viðtal við einn
af meðlimum sambandsstjórn
ar, Sæmund Ölafsson, þai’
sem hann ræðst heiftarlega
á samþykkt Alþýöusambands
ins og reynir að rýra banda-
lagshugmyndina eftir föng
um. Þó var honurn þetta ekki
nóg. Hann hafði brjóstheil-
indi til að’ sýna þann dæma
fáa ódrengskap og óhollustu
við Alþýóusambandið og
stjórn þess, sem hann sjálfur
situr í, að gera að opinberu
máli þann ágreining, sem var
í sambandsstjórninni og skýra
meira og minna frá fundum
hennar.
Enginn véfengir rétt Al-
þýðublaðsins til að. deila á
opinberar gerðir Alþýðusam
bandsins, enda er sá réttur
notaður til fulls. En menn
þurfa ekki að vera sammála
Kemur fram í þessu athæfi
neíndarinnai' hin herfileg-
asta og svívirðilegasta fram
sóknarfrekja, eins og betur er
skýrt annarsstaðar í blaöinu.
í þriðja lagi er svo þáttur
Alþýöublaðsins. Því er þaö aö
falsa niöurstööur nefndarinn-
ar, þær eru nógu fráleitar þó
að rétt sé skýrt frá?
Þessu er auösvaraö. „Hinn
eini sanni kommiinisti á Is
landi“ Stefán Pétursson er
að reyna að afflytja gerö-
ir sex manna nefndar
innar, það er nú eitt sinn
hans iöja, aumingjans, að
reyna aö gera allt tortryggi
legt sem Alþýðusambandið er
eitthvað við riöið. En betta er
eins og annað, sem Stefán og
Alþýöuflokkurinn gerir, þýö-
ingarlaust að öðru leyti en
því að það opinberar volæði
andans hjá öllum sem stjórna
undanhaldi hins _ gumla verk
lýðsflokks yfir í herbúöir auð-
valds og íhalds.
um margt til aó sjá, aö þegar
meöiimur Alþýðusambands-
stjórnar ræðst opinberlega á
geröir hennar á þann hátt
að skýra frá innri málum
hennar og fundum, þá eru
hin óskráöu lög verklýöshreyf
ingarinnar um hollustu og
drengskap aö engu gerð og
einingin rofin.
Þó er þaö hastarlegasta
eftir: Að vísu var ágreining
ur um málið í sambands-
stjórninni, en ekki meiri en
svo, aö hann var jafnaður og
stefnuskrá og ávarp sam
þykkt og undirritaö af öllum
meölimum sambandsstjórnar,
einnig af Sæmundi Ólafssyni.
Með árás sinni á samþykkt
sambandsstjórnar ræð'st hann
því á sína eigin undirskrift
og" ómerkir hana.
Þettá tilræði viö einingu
Alþýðusambandsins sýnir ljós
lega hvaðan hættan steójar.
Og þaö' sýnir ennfremur, að
meðan menn, sem forsmá
opinberlega sína eigin undir
skrift, sitja í sambandsstjórn,
getur hún ekki átt nein trún
aóarmál og heldur ekki treyst
orði eða undirskrift þessarra
manna. Meö öó'rum oröum:
atvinnurekendur, meö Claess-
en í broddi fylkingar, þurfa
ekki annað en lesa upplýs
ingar Sæmudar Ólafssonar á
hverjum tíma í Alþýöublaö-
inu til þess að fá vitneskju
um þá veikleika, sem kunna
að fyrirfinnast í háborg verk
lýössamtakanna.
Annaö verulega höggið,
sem einingu Alþý'öusambands
ins var greitt, voru fréttir
þær, sem Alþýöublaöið flutti
nýlega um fundi sambands
stjórnar, þegar mótmæli þess
gegn samsæri afturhaldsins
á Alþingi voru gerö. AlþýÖu-
blaöiö skýrð'i nákvæmlega
frá fundinum og ágreiningi
ssm þar hafði átt að vera.
Þessar upplýsingar geta
ekki verið komnar til Alþbl.
nema frá einhverjum meö
limi sambandsstjórnar. Og
þær voru auk þess uppspun-
ar aó því leyti aö bréf A1
þýöusambandsins til Alþing-
is var samþykkt samhljóða.
Þaö þarf enga skarp
skyggdi til að sjá, aö þessi
framkoma veikir stórum af-
stööu Alþýöusambandsins
gagnvart afturhaldsöflunum
og gefur þeim til kynna, að
mótmæli þess þurfi þurfi
ekki aö taka hátíölega.
Þær staðreyndir, sem hér
hafa verið raktar,. gefa til
kynna, aö haldið er uppi
kerfisbundinni starfsemi til
aö sundra> Alþýöusamband
inu innan frá og veikja þaö
á alla lund gagnvart atvinnu
rekendum og ríkisvaldi.
Þær gefa ennfremur til
kynna aö þess er ekki einu
sinni svifizt aö fremja trún-
aðarbrot gagnvart æöstu
stjórn og sterkasta vígi verk
lýðssamtakanna meö því að'
birta skýrslur um fundi Al-
þýöusambandsst j órnar.
Og aö síöustu gefa þær til
kynna, að mennirnir, sem
gera Alþýðusambandiö aö
opinni bók fyrir atvinnurek-
endur, eru þeirrar tegundar,
að þeir fyrirverða sig ekki
fyrir aö fótumtroöa sína eig-
in undirskrift og ómerkja
sitt eigiö atkvæöi.
Þaö þarf engum blööum um
þaö aö fletta, aö þessh' menn
eiga heima i þeirri fámennu
klíku Alþýöuflokksforingja,
sem hefur ritstjóra Alþýöu
blaðsins fyrir aöal spámann
sinn. Þessi klíka, sem hefur
misst fylgiö og glátaö hand-
járnum sínum á Alþýöusam
bandinu, vegur nú aö því og
reynir a'ö eitra einingu þá,
1 sem fátækir verkamenn hafa
skapað með samheldni sinni.
Auövitaö sigla þessir herrar
undir flaggi verklýösvinátt-
unnar. Um leiö og þeir reyna
aö grafa undan einingu A1
þýðusambandsins spila þeir
sig róttækari en allt sem rót-
tækt er. En það eru þeir
sömu, sem studdu ríkisstjórn
Framsóknarflokksins öll at
vinnuleysisárin, og höfnuöu
svo síðan í þeirri verstu aftur-
haldsríkisstjórn, sem hér hef-
ur þekkzt. Þeir gengu heldur
ekki til einskis í skóla Hriflu-
Jónasar og Þjóðstjórnarinnar.
Kjörorö þeirra í moldvörpu
starfinu gegn Alþýöusam-
bandinu er hið sameiginlega
kjörorö afturhaldsins gegn
verklýðssamtökunum: „bai'átt
an gegn kommúnismanum“.
Þaö er hernaöaraöferöin
geg-n einingu verkalýösins.
■f
Þaó sem hér hefur veriö
sagt. um þá menn, sem vinna
aö sundrungu verklýössam-
takanna, á engan veginn viö
alla þá meðlimi sambands
stjómar, sem telja síg til Al-
þýöuflokksins. Sérstaklega vil
ég undanskilja forseta Alþýöu
sambandsins, sem reynt hef
■ur meö miklum árangri að'
vemda einingu þess og
reynzt hefur hinn heiöarleg-
asti samstarfsmaður í hví
vetna.
Baráttan fyi’ir einingu verk
lýössamtakanna hefur sýnt,
að' í henni stendur saméinað-
ur yí'irgnæfandi meirihluti
verkalýösins, af því aö hann
veit hvaö í húfi er.
En þessi einingarbarátta
þarf aö eflast. Þeir, sem ætla
a'ö svíkja vei’klýössamtökin
meó kossi, veröa aö finna, aö
þeir standa einir meö silfriö
í lóí'anum. Mönnunum, sem
brjóta drengskaparheit og
opna atvinnurekendunum all
ar gáttir, veröur að svara
með órjúfandi einingu á
Framh. á 4. síðu.