Þjóðviljinn - 30.10.1943, Blaðsíða 4

gSIÓÐVILJINN
Síldarsðltan
Naetnrlæknir er í Læknavarðstöö
Kaykjavíkur, s,mi 5030.
Naeturvörður í Reykjavíkurapóteki
Æakulýðsfylkingin heldur skemmti-
kvöld laugardaginn 30. október kl.
9 á Skólavörðustíg 19.
i
Ljósatími bifreiða og bifhjóla er
Irá kl. 4.50 síðd. til kl. 7.30 að
morgni.
Á fundi í 10. deild, sem haldinn
var s. I. þriðjudag, var samþykkt
að skora á 6. deild að safna 50 nýj-
■m kaupendum að Þjóðviljanum í
móvember.
Hacbeth í útvarpinu
í kvðld
Útvarpshlustendur eru farnir
að bíða með óþreyju, ef það
heyrist að Lárus Pálsson eigi
að stjórna útvarpsleikriti, og ó-
hætt er að fullyrða að enginn
sér eftir því að sitja við tækið
sitt í kvöld frá hálfníu til tíu,
og heyra hið mikla leikrit
Shakspeares, Macbeth, í út-
varpsbúningi.
Lárus Pálss. stjórnar. Leikend
ur eru: Regina Þórðardóttir,
Gunnþórunn Halldórsdóttir,
Anna Guðmundsdóttir, Þor-
steinn Ö. Stephensen, Harald-
ur Björnsson, Valur Gíslason,
Lárus Pálsson o. fl.
Heitrofsþáttur
Framh. af 3. «íðu
þessi hersing getur ekki látið
vera að hrópa. Þetta eru álög,
sem ástin lagði á þá. Svo heitt
hafa þau elskað Ólaf, svo áköf
varð ástin á honum, er þeir í
bróðérni unnu gegn ísl. alþýðu
á árunum 1939—1942, að þeir
verða að hrópa.
„Heitrofi heitrofi
hrópa ég á þig.
Það eru álög
sem ástin lagði á mig“.
Vel getur svo farið, að „ástin
sigri“ alla í þessum leik og
að þeir tímar komi að „heitrof-
jnn“ og „ástmeyjan“ gleymi
öllum misgerðum og taki sam-
an á ný, því enn er hægt að
rýja íslenzka alþýðu. En eitt er
það, og aðeins eitt, sem þjóðin
hefur við allar persónur heit-
rofaleiks að segja, hvort
sem það er heitrofinn eða ást-
meyjan eða piltungurinn Ste-
fán, sem lék hjónadjöfulinn,
ög það er þetta:
Þið eigið að skammast ykkar
og hverfa fyrir fullt og allt af
vettvangi stjórnmálanna.
Síðar verður gerð nokkur
grein fyri'jr þeim þjóðfélags-
grundvelli, sem heitrofaleikur-
inn var leikinn á.
Dómar
Pramh. af 2. síðu.
haugunum fyrir tæpu ári,
keyptu þeir þá af hermanni
tómar flöskur og kassa er
fleygja átti, og jukust viðskipt-
in síðan.
8. Tuttugu og fimm ára gam
all maður var dæmdur í 3 mán-
aða fangelsi og sviptur kosn-
ingarrrétti og kjörgengi. Hafði
hann farið ölvaður inn í skrif
stofu Electric í Túngötu 6 í
þeim tilgangi að stela pening
NÝJA Bté
„Glcffar"
(You’ll never get Rich)
Fred Astaire og
Rita Hayworth.
Sýning kl. 7 og 9.
Síðasta sinn.
„Tígris" flugsveitin
Flying Tigers).
Stórmynd með:
JOHN WAYNE,
ANNA LEE,
JOHN CARROLL.
Sýnd kl. 3 og 5.
Börn fá ekki aðgang.
um, en gat þó aldrei opnað pen-
ingaskápinn. Lögreglan hand-
samaði hann þar í skrifstofunm
9. Nítján ára stúlka var
dæmd í 30 daga fangelsi, skil-
orðsbundið, og svipt kosningar-
rétti og kjörgengi fyrir þrjú
brot. Hún hafði farið heim til
konu, og meðan konan brá sér
út úr herberginu fór stúlkan
niður í kommóðu og tók þar á
annað hundrað krónur úr pen-
.ingaveski. Á dansleik í her-
mannaskála tók hún peninga
veski með 50 kr. í, sem lá þar
á bekk. Eyddi hún peningun-
Byssa til lcigu
(This Gun for Hire)
Amerísk lögreglumynd
VERONICA LAKE
ROBERT PRESTON
ALAN LADD
Sýning kl. 5, 7 og 9.
Bönnuð fyrir börn innan 16
ára
Áukamynd: Norskt fréttablað
(m. a. frá Akureyri)
ooooooooooooooooo
MUNIÐ
Kaffisöluna
Hafnarstræti 16
um. Síðar tók hún peninga-
buddu með 30 kr. í frá stúlku á
dansleik.
10. Tveir menn, annar 27
ára en hinn 31, voru dæmdir í
45 daga fangelsi hvor og 500
kr. sekt fyrir það, að aðfara-
nótt 13. þ. m. voru þeir ölvaðir
á ferð um Klapparstíginn, sáu
þar sementspoka og urðu ásátt-
ir um að stela þeim. Fundu þeir
handvagn í porti við Hverfis-
götu, tóku síðan 6 poka af se-
menti og lögðu af stað, en lög
reglan handtók þá á Frakka-
stígnum.
Pramhald af 1. aíðu
skylda hvílir á oss íslending-
um, — ekki sízt þar sem vér er-
um eina Evrópuþjóðin, sem
getur óskipt gefið sig að mat-
arframleiðslu, — að gera allt,
sem í voru valdi stendur, til
þess að framleiða svo mikinn
mat sem unnt er.
íslenzka síldin er talin ein-
hver næringarríkasta matvara,
sem framleidd er. í góðum síld-
arsumrum er hægt að veiða hér
2—3 milljónir hektólítra af síld.
Það væri hart aðgöngu að verða
að kasta mestallri söltunarhæfu
síldinni í bræðslu næstu sumur,
meðan Evrópuþjóðirnar skortir
mat svo átakanlega, að hundr-
uð þúsundir manna dæju úr
hungri. Ef saltað væri eins
mikið og söltunarhæft væri,
mætti, ef síldin er góð, komast
upp í það að salta jafnvel tvö-
falt eða þrefalt meira en salt-
að hefur verið mest áður á
landi hér, en það mun hafa
verið um 300 þúsund tunnur
síldar.
Jafnvel þótt íslendingar gætu
framleitt allt að einni milljón
tunna af síld, þá væri það ekki
meira en Englendingar fram-
leiddu af síld fyrir stríð.
Enginn efast um þörfina fyr-
ir hina feitu, góðu Íslandssíld
meðal hinna hungruðu þjóða
Evrópu, þegar aðgangur opn-
ast að þeim.
Hins vegar er vitanlegt, að
það yrði að leggja mjög mikið
af síldinni eftir á niður í dósir
til þess að geta flutt þær til
þeirra staða, þar sem þörf er
fyrir síldina, og öruggast mundi
að vera við því búinn að leggja
meiri hluta síldarframleiðslunn-
ar niður í dósir. Ef til þess yrði
að koma upp niðursuðuverk-
smiðjum hér í svo stórum stíl,
að hægt væri að vinna úr t. d.
2000 tunnum síldar á dag. Það
eykur mikið á þörfina á slíkum
niðursuðuverksmiðjum hér, að
að öllum líkindum verða t. d.
öll frystihús, — svo sem í Ham-
borg, — þau er áður tóku til
geymslu útflutta matjessíld
vora, í rústum í stríðslokin.
Það hvílir sú skylda á hinni
alþjóðlegu hjálparstofnun að að-
stoða við skipulagningu mat-
vælaframleiðslunnar. Það, sem
íslendingar þyrftu að fá af vél-
um, efni og verksmiðjuútbún-
aði til þess að geta afkastað á-
líka mikilli síldarframleiðslu og
t. d. Englendingar áður, er ekki
svo mikið á alþjóðamælikvarða,
að nokkur vandræði ættu að
verða með það, ef hugur fylgir
máli, bæði hjá oss og hjálpar-
stofnuninni. ísland mundi hins
vegar með svona stórfelldri
síldarframleiðslu vinna fram-
leiðslustarf, sem væri stórvirki
á sviði matvælaframleiðslunn-
ar nú.
Rétt er og að athuga þá hlið
málsins, sem snýr að framtíð
síldarframleiðslunnar og alls at-
vinnulífs okkar. Ef íslendingar
gætu á næstu árum komið ís-
landssíldinni út til tuga millj-
óna af íbúum Evrópu, sem al-
drei hafa þekkt hana áður, þá
er ekkert líklegra en skapa
mætti með því — í einu vet-
fangi — stórfelldari og örugg-
ari framtíðarmarkað fyrir þessa
ágætu matvöru en vér ella hefð
um getað unnið upp á mörgum
árum og með ærnum kostnaði.
Rannsóknir í þessu efni þola
enga bið.
Fyrsti fundur hinnar alþjóð-
legu hjálparstofnunar mun
verða haldinn í Washington í
næsta mánuði. Það væri á-
nægjulegt fyrir ísland að geta
þá þegar boðizt tl þess að vinna
svona starf, ef skilyrði eru sköp
uð til þess.
En strax og horfur væru á
því, að mögulegt yrði að fram-
kvæma þetta, þá þyrfti nefnd-
in. að semja lagafrumvarp um
stjórn og allt fyrirkomulag
þessa fyrirtækis, svo að engin
töf yrði á framkvæmdum.
Ofnasmiðjan
\ Framh. af 1. síðu.
því ört, þrátt fyrir ótrú ýmsra
á ofnum úr plötujárni. Árið
1939 var salan komin upp í
9 þús. fermetra.
Auk ofnanna hefur verksmiðj
an framleitt rafsuðupotta og
miðstöðvarkatla.
Bygging fyrirtækisins reynd-
ist brátt of lítil og var því fyr-
ir hálfu öðru ári byrjað á við-
bótarbyggingu, sem nú er lokið.
Er véla- og vinnusalurinn nú
orðinn 700 ferm. að stærð.
Er það ætlun þeirra manna
er fyrirtækinu veita forstöðu,
að það geti hér eftir fullnægt
þörf þjóðarinnar fyrir miðstöðv
arofna og katla.
Á þeim 7 árum sem verk-
smiðjan hefur starfað, hafa alls
verið seldir 53.941,20 ferm. af
Hellu-ofnum, en það svarar til
hitaflatar í 2200 venjulegar 3ja
herbergja íbúðir. Hafa ofnarnir
verið settir í byggingar um allt
land, og þó einkum á síðustu
árum verið mikið notaðir hér í
Reykjavík.
Framkvæmdarstjóri Ofna-
smiðjunnar, herra Sveinbjörn
Jónsson, fór nokkuð inn á þann
orðróm sem studdur hefur ver-
ið af verkfræðingum Reykja-
- víkurbæjar, o. fl., að plötujárns-
ofnar muni endast illa við heita
vatnið frá Reykjum. Taldi hann
orðróm þennan á litlum rökum
reistann, minnti á álit sænska
verkfræðingsins er kom hingað
1937 vegna hinnar væntanlegu
hitaveitu, en hann taldi vatnið
frá Reykjum svo hreint að það
skemmdi ekki rör eða ofna.
Ennfremur benti Sveinbjörn á
það, að erlendir plötujárnsofn-
ar, úr sama efni og Hellu-
ofnarnir hefðu verið notaðir
hér í 11 ár, með vatninu frá
Þvottalaugunum. Þá hefðu
Hellu-ofnar verið notaðir hér
í 5 ár með sama vatni.
Með þeim tækjum og vinnu-
plássi, sem verksmiðjan nú hef-
ur, telur Sveinbjörn vera hægt
að framleiða 500 ferm. af ofn-
um á viku, eða sem svarar í
20 3ja herbergja íbúðir, eða
1000 slíkar íbúðir á ári, og
ætti það að vera fullnægjandi
framleiðsla fyrir þjóðina alla.
Starfsmenn verksmiðjunnar
eru nú 26 að tölu.
LEIKFELAG REYKJAVIKUR
9?
LÉNHARÐUR FÓGETI“
eftir Einar H. Kvaran.
Sýningr annað kvöld kl. 8.
Aðgöngumiðasalan er opin frá kl. 4 til 7 í dag.
Æ. F. R.
Æ. F. R.
Sfeemmtikvðld
heldur Æskulýðsfylkingin í kvöld kl. 8.30 á Skólavörðustíg 19.
SKEMMTIATRIÐI:
1. Framhaldsvist
2. Upplestur: Halldór Á Gunnars
3. íslenzkur sjónhverfing-amaður sýnir list-
ir sínar.
4. ? ? ?
FÉLAGAR! Fjölmennið, takið með ykkur gesti og MÆTIÐ
STUNDVÍSLEGA!
Aðgöngumiðar að skemtikvöldinu fást á skrifstofu Æskulýðs-
fylkingarinnar, Skólavörðustíg 19 kl. 6—8,30, og við innganginn.
SKEMMTINEFNDIN.
NORRÆNAFÉLAGIÐ
Veizlan á Sólhaugum
verður sýnd í Iðnó á morgun kl. 4.
NÆST SÍÐASTA SINÍN.
Aðgöngumiðasala hefst í dag kl. 2.