Þjóðviljinn - 30.04.1944, Qupperneq 6

6
ÞJÓÐVILJINN
Sunnudagur 30. apríl 1944.
flfhuæaagrBiðsla
utan kjörstaðar, er greinir í þingsályktunartillögu

PhYLLIS BeNTLEY:

ARFUR

samþykktri á Alþingi 25. febr. 1944 um niðurfell-
ingu dansk-íslenzka sambandslagasamningsins
frá 1918 og í stjórnskipunarlögum frá 15 desember
1942, fer fram í Reykjavík í Góðtemplarahúsinu
við Vonarstræti (uppi) hvern virkan dag frá og
með n. k. þriðjudegi kl. 10—12 og kl. 13—16 og í
skrifstofu borgarfógeta í Arnarhvoli sömu daga
kl. 17—19 og kl. 20—22.
Reykjavík, 29. apr. 1944.
Yfirkjörstjórnin.
Auglýsing
frá ríbísstfórnfnni m
Alþingi hefur ályktað að fela ríkisstjórninni m. a.
„að hvetja bæjarstjórnir, sýslunefndir og hrepps-
nefndir um land allt og félög og félagasamtök, er
vinna að menningar- og þjóðernismálum, til þess
að beita áhrifum sínum í þá átt, að sem flest
heimili, stofnanir og fyrirtæki eigmst íslenzkan
fána, komi sér upp fánastöngum og dragi íslenzka
fánann að hún áhátíðlegum stundum“.
Ríkisstjórnin beinir því hér með mjög eindreg-
ið til allra ofangreindra aðila að stuðla að því, að
svo megi verða sem í framangreindri ályktun Al-
' _ZA
þingis segir.
Forsætisráðherrann, 29. apríl 1944.
TILKYNNING
um atvinnuleysisskráningu
Atvinnuleysisskráning samkvæmt ákvörðun
laga nr. 57 frá 7. maí 1928, fer fram á Ráðningar-
stofu Reykjavíkurbæjar, Bankastræti 7, hér í
bænum, dagana 2., 3. og 4. maí þ. á. og eiga hlut-
aðeigendur er óska að skrá sig samkvæmt lögun-
um að gefa sig þar fram í afgreiðslutímanum kl.
10—12 f. h. og 1—5 e. h. hina tilteknu daga.
Reykjavík, 30. apr. 1944.
BORGARSTJÓRINN í REYKJAVÍK.
WÍCLÝSIÐ f þJÓÐVIUAlVIJM
kenndi, að hann vissi deili á
þessum miða og það gerði Old-
royd smeikan, að meðal verka-
manna hans voru áreiðanlega
einhverjir samsærismenn. Hann
fekk því framgengt þrátt fyrir
andmæli viðkomandi liðsfor-
ingja, að fallbyssa var flutt
heim að verkstæðinu og gengið
þar frá henni.
Þessi vígbúnaður á Syke Mill
varð umtalsefni um allan dal-
inn. Og næsta sunnudag komu
sumir með konu og börn, til að
skoða þetta mannvirki.
Will þótti það leitt, að María
skyldi ekki koma. Hann hafði
þó orðað það við Joe. Hann
hlakkaði til þeirrar stundar,
þegar hann gæti sagt Joe að
þau María og hann væru trú-
lofuð. En hann hafði lofað föð-
ur sínum því að láta allt kyrrt
liggja, þar til vélarnar væru
komnar heim.
Vélarnar voru að vísu fullgerð
ar. en þær voru enn í smiðju i
Enochs og biðu aðeins eftir að
verða sóttar.
| ,Hvenær ætlarðu að láta
sækja vélarnar?“ spurði Will
föður sinn, því að hann hugsaði
ekki um annað en Maríu.
„Eg ætlast ekki til að aðrir
viti það en við Enoch, fyrr en
þær eru komnar heim, drengur
minn,“ svaraði Oldroyd.
En Will var áfram um að
flýta fyrir brúðkaupi sínu og
gafst ekki upp: Hann sagði föð
ur sínum að margir verksmiðju
eigendur í Annotsfield hefðu
þegar fengið vélar sínar og
væru farnir að nota þær. Ef
þessu héldi áfram yrðu þessir
menn oían á í samkeppninni.
sagði Will.
„Þessvegna er mér annt um
að láta ekki brjóta fyrir mér
vélarnar, og ætla heldur að
bíða einn mánuð enn,“ svaraði
Oldroyd reiðilega. ,,Eg risi ekki
undir því tjóni, ef vélarnar
yrðu eyðilagðar. Þá gætum við
alveg eins lokað Syke Mill,
drengur minn.“
2.
Það voru fleiri en Will
sem hefðu gjarnan viljað spyrja
þess sama og fá svar.
Mellor og félagar hans réðu
sér varla fyrir heift, þegar Old-
royd setti hervörð um verk-
smiðjuna. Það var tveimur dög
um eftir að Joe vann eiðinn og
það lá við að þeir settu þetta
í samband við það. En þeir
hurfu frá þessari skoðun, þegar
'i þeir heyrðu hann blístra söng
Luddistanna, sem verkamenn
frá Leveredge höfðu kennt öðr-
um Luddistum hér um slóðir.
Joe hafði líka skrifað fjölda
afrita af Luddistaeiðnum og
hann var fús til að skrifa hót-
unarbréfin. Hann ritaði þau
með greinilegum prentstöfum
g allir voru hrifnir af kunn-
ttu hans. Aftur á móti dugði
.ann ekki til æfinga í vopna-
>urði. Þær fóru fram á nótt-
unni uppi á heiði. Joe tók svo
nærri sér að vera þar viðstadd-
ir, að Mellor bannaði honum
.ð koma þangað.
Þrátt fyrir það skoðuðu allir.
oe sem nokkurskonar foringja.
lann hafði mjög næma heyrn
og stjórnaði oft hóp manna,
sem hélt vörð í nánd við smiðju
Enochs á nóttunni. Þeir höfðu
bækistöð sína í skugga undir
húsgafli, reistu hamarinn. En-
och“ upp að veggnum og hlust-
uðu eftir hverju grunsamlegu
hljóði.
Mellor áleit, að ef það heppn-
aðist að brjóta vélar Oldroyds
mundi enginn maður í Iredaln-
um framar þora að taka upp
vélavinnu. Það var því mjög
ýðingarmikið að vera á verði
egar þær yrðu fluttar.
Joe virtist hver einasti verka
naður, sem hann mætti, líta á
ann spurnaraugum og allir
ildu vita það sama, hvort Old-
'oyd hefði enn ekki ákveðið
iaginn. Sjálfur þráði Joe af
llu hjarta, að sú stund kæmi
em fyrst, að vélarnar yrðu
luttar — og eyðilagðar. Fyrr
at hann ekki litið glaðan dag.
Jafnframt kenndi hann í
rjósti um Oldroyd, sem átti í
’ændum að verða fyrir miklu
jóni. Eða var það Enoch
mith Hann var ekki viss um
im það. Það var svo margt, sem
hann vissi ekki. En æsingin á
íeynifundunum, fregnir dag-
blaðanna um ofbeldisverk ör-
yæntingarfullra verkamanna,
em svarist höfðu í óleyfilegan
lélagsskap — og meðvitundin
pm að hann var sjálfur einn
þeirra, veiklaði taugar hans,
svo að hann vissi stundum
hvorki í þennan heim né annan.
Hann vann af æðisgengnu
kappi. Á nóttunni svaf hann ó-
rólega. Þær fáu stundir, sem
hann hafði hvíld, dreymdi hann
nryllilega drauma. Honura rann
til rifja að sjá örbirgð verka-
mannanna. Hann gat varla lit-
ið framan í Tom Thorpe nú orð
ið, síðan hann varð atvinnulaus.
Þessi giaði, liraustlegi piltur
var orðinn svo horaður í andliti
og tekinn til augnanna að hann
var tæpast þekkjanlegur.
Því gladdi það Joe mikið,
þegar Oldroyd sagði, nýkominn
frá Annotsfield, 1 rigningu á
f immtudagskvöldi:
„Jæja, drengir. Á laugardags-
kvöldið flytjum við heim vél-
arnar. Eg vona að þið komið
allir og hjálpið til að setja þær
niður.“
Joe hugsaði með sér, að. ef-
laust mundu þeir allir mæta, en
hve mikil hjálp yrði í því, var
annað mál.
Nú var orðið svo lítið að gera
á verkstæðinu hjá stjúpföður
Mellors að Mellor var ævinlega
farinn heimleiðis löngu á und-
an Joe og var oft kominn á
fundi Luddista, áður en Joe
náði heim. Þannig var það
þetta fimmtudagskvöld. Þess-
vegna flýtti Joe sér á eftir hon-
um í rigningunni niður til
Moorcock, innilega feginn því,
að biðin væri loks á enda. Fé-
lagsskapur Luddista í Iredaln-
um mundi leggjast niður jafn-
skjótt og samsærið gegn vélum
Oldroyds yrði útkljáð.
Hann gekk beint inn í veit-
ingastofuna, óstyrkur af geðs-
hræringu og sagði hinum fregn
irnar. Þeim var tekið með miki
um fögnuði.
„Vel gert, Joe,“ sagði Thorpe
og klappaði á öxl honum. „Nú
skulum við kenna þeim betri
siði,“ hélt hann áfram. Rödd
hans var há og skær og augu
hans brunnu af ákafa. „Georg,
lofaðu mér að halda á Enoch á
laugardaginn."
Mellor þagði, en Walker svar
aði: „Þú ert ekki nógu sterkur“.
„Áttu við að þú sért rétti
maðurinn til að fara með „En-
och“? spurði Thorpe snöggt og
sneri sér að Walker.
,.Nei, það verður að vera ein-
hver, sem er hærri en við báð-
ir.
Nú varð samkomulag um
hvar þeir ættu að koma saman
á laugardagskvöldið og það var
ákveðið að Thorpe, sem ekki
hafði annað að gera, skyldi
hitta að máli Luddista héraðs-
ins. Þeir voru fjölmennir i
Annotsfield, Halifax og Lever-
edge og nú mátti engan vanta.
„Enginn má skríða í felur,“
sagði Mellor og augu hans tindr
uðu. „Við mætum allir, hver
einasti eiðbundinn félagi, og
snúum bökum saman.
Þeir stöppuðu í gólfið og létu
ljós samþykki sitt. Joe skalf
af geðshræringu. „Hver eið-
bundinn félagi!“ þannig hljóð-
aði það.
„Félagar!“ kallaði hann allt
einu. „Engar blóðsúthellingar!
Oldroyd hefur alltaf komið vel
fram við mig.“
Þessu var svarað með hlátri
og köllum. Og utan úr skuggan-
um heyrðist rödd: „Þér verður
falið að ráðast á Will.“
,,Við verðum að gá vel að
framkomu okkar þessa daga,
sem eftir eru, til þess að vekja
engan grun,“ sagði Thorpe og
var nú kominn í sitt gamla,
góða skap.
„Já, við skulum fara að hátta
klukkan átta — og hjá ein-
hverri stúlku auðvitað," sagði
Walker.
„Joe nær ekki í neina,“ sagði