Þjóðviljinn - 23.06.1944, Qupperneq 5

T’JÓÐVILJINN — Föstudagur 23. júní 1944
þJÓÐVILJIKN
Utgefandi: Samdningarílokkur alþýðu — Sósíalistafloklcurínn.
Ritstjóri: Sigurður Ouðmundsson.
Stjórnmálaritstjórar: Einar Olgeirsson, Sigfús Sigurlijartarson.
Ritstjórnarskrifstofa: Austurstrœti 12, sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingar: Skólavörðustíg 19, sími 2181t.
Áskriftarverð: í Reykjavík og nágrenni: Kr. 6.00 á mánuði.
Úti á landi: Kr. 5.00 á mánuði.
Prentsmiðja: Víkingsprent h.f., Garðastrœti 17.
Fjandmenn lýðveldisins
' Sú klíka, sem harðvítugast og ósvífnast barðist gegn stofnun lýð-
vddisins 17. júní, — Alþýðublaðsklíkan — hefur nú, fyrst hún gat
kki hindrað stofnun lýðveldisins opinberlega, sameinazt þeim amerísku
gentum, sem vilja koma sjálfstæði lýðveldisins sem fyrst fyrir katt-
rnef.
Alþýðublaðsklíkan barðist gegn lýðveldisstofnuninni svo lengi sem
'iún þorði af ótta við algert fylgishrun. Hún níddi alla lýðveldissinna
em „óðagotslið“ og „hraðskilnaðarmenn“.* Hún gekk svo langt að
:eita rétti íslenzku þjóðarinnar til þess að ákveða sjálf að stofna lýð-
ældi, hvenær, sem hún vildi. — Það mun lengi verða í minnum haft,
>egar skjólstæðingar þessarar klíku svívirtu nöfn Jóns Sigurðssonar og
ikúla Thoroddsens með því að skora á íslendinga í þeirra nafni að
.reiða atkvæði gegn lýðveldinu.
•
Svo þegar þjóðin hefur molað þessa fjandmannaklíku undir fótum
ér í krafti voldugrar einingar sinnar, þá koma svikararnir, Alþýðublaðs-
díkan, sem öll heit sveik, og flaðra upp um þjóðina, til þess að reyna
ð koma sér í mjúkinn hjá henni aftur. Þjóðin fyrirlítur þessa Júdasar-
ossa Stefáns Péturssonar og kumpána hans. Hún veit af reynslunni
ð þeir eru aðeins að reyna að koma sér innundir, til þess að geta svikið
inu sinni enn.
•
Svo fer þessi landráðaklíka við Alþýðublaðið að tala um „viður-
:enningu“ lýðveldisins og umsnýr þá að vanda öllum staðreyndum,
il þess eins, og reyna að taka undir með „Vísi“ í lofsöngnum og undir-
ægjuhættinum gagnvart ameríska afturhaldinu.
Það er rétt að rifja upp nokkur höfuðatriði i sjálfstæðismáli voru,
,em afneitarar sjálfsákvörðunarréttarins við Alþýðublaðið gleyma:
1. íslendingar þarfnast ekki sérstakrar viðurkenningar á
ýðveldisstofnuninni frá öðrum þjóðum. Lýðveldisstofnunin er
ramkvæmd af oss samkvæmt ótvíræðum sjálfsákvörðunarrétti
/orum sem sjálfstæð þjóð og án stjómlagarofs eða uppreisnar,
em hefði ef til vill skapað öðrum þjóðum átyllu til afskipta.
Aðrar þjóðir hafa viðurkennt oss sem sjálfstæða þjóð og fyrst
óær ekki kalla sendiherra sína heim, þegar lýðveldi er stofnað,
» heídur auðvitað sú viðurkenning áfram. Það er aðeins eitt
ílri, sem hefur fundið ástæðu til að fara að viðurkenna oss sem
iýðveldi. Það er Svíþjóð. Að líkindum stafar það af því, að Sví-
Ijóð vill líta á aðgerðir vorar sem Norðmanna 1905 sem ólögleg-
ir, sem stjómlagarof, og finnur því ástæðu til þess að taka það
;érstaklega fram að hún viðurkenni lýðveldið. — Engin önnur
jjóð hefur sérstaklega viðurkennt okkur með einhverju viður-
ænningarskjali, heldur hafa þær allar, Bandaríkin, Bretland,
Jovétríkin, Noregur o. s. frv., viðurkennt oss áfram með þeirri
.taðreynd að hafa sína fulltrúa hér áfram, taka boðum lýðveldis-
/fírvaldanna og jafnvel óska oss heilla í einu eða öðra formi.
2. Það er hinsvegar eitt ríki, sem hefur beinlínis blandað sér
í vor eigin mál, þvert á móti samningsbundnum loforðum sínum
jg hindrað oss í því að stofna lýðveldi, þegar Alþingi var ákveð-
:ð í að gera það árið 1942. Þessi ríki era Bandaríkin. Þau rufu
jar með samninginn frá 1941 og þau bratu í bág við þá megin-
•eglu sjálfsákvörðunarréttar þjóðanna, Sem þau sjálf síðast höfðu
/iðurkennt í Atlanzhafssáttmálanum. — Það er því hámark und-
irlægjuháttarins, þegar kvislingablöðin Vísir og Alþýðublaðið lof-
,yngja nú þetta stórveldi og vilja láta líta svo út sem vér höfum
jegið fullt frelsi vort af þeim, sem einmitt með hótunum hafa
íindrað oss í að ná því, er þing og þjóð vildi. Og fyrirlitlegri en
iali taki, verður þessi skriðdýrsháttur, þegar samtímis berast til
ass hótanimar frá ameríska afturhaldinu, um að það eigi að ráða
ryrir oss og hafi rétt til að hemema land vort gegn vilja vorum.
•
íslendingar óska eftir góðri sambúð við Bandaríkin, jafnt sem Bret-
’and og Sovétríkin. En vér afbiðjum það að einhver þeirra fari að ráða
fyrir oss. — Og þjóðin heimtar það af yfirvöldum sínum að þau vinni
M-tlnska luOieldM oallr
iiiFásaFseDDlaia
Effír A. Amoldoff
Bófaflolckar Mannerheims
fremja liryllilega glæpi á þeim
hluta karelo-finnska lýðveldisins,
sem þeir hafa haft á valdi sínu
um hríð.
„Nýskipun“ Finna í hinum her-
numdu héruðum er fólgin í ránum
og ofbeldi og frámunalegri kúgun.
í Kalevalsk Trans-Onega og
öðrum héruðum tóku Finnar allt
korn af bændunum. Fólkið lifir á
trjáberki, laufblöðum, grasi og
stráum. Það deyr úr hungri og ves-
öld. Aðeins í litla þorpinu Pagr-
ema, sem er í héraði fyrir handan
Onegavatn, dó 20 manns úr hungri
fyrir skömmu á fáeinum vikum.
Upplýsingar handtekinna
finnskra hermanna og Ijósmyndir,
sem hafa fundizt á þeim, af eyði-
lögðum bæjum og þorpum, og frá-
sagnir ráðstjórnarborgara, sem
hefur tekizt að komazt yfir víg-
línuna, sýna sanna mynd af fas-
istiskri stjórn.
Helmingurinn af Petrozavodsk,
höfuðborg hins unga lýðveldis, var
eyðilagður með eldi eða á annan
hátt. Hin fallega hljómleikahöll,
Verzlánagatan og Severny-Hótel-
ið hafa verið lögð í rúst.
Hið forðum blómlega hcrað fyr-
ir handan Onega með hinum st,óru
skógum sínum, fiskivötnum og
námum er nú dautt og yfirgefið.
- Finnar ráku alla íbúana í Veli-
kognbski Pajanitski og Karosoz-
erski þorpunum burt.
Finnar útrýma íbúunum á kerf-
isbundinn hátt, hlífa hvorki gam-
almennum, konum né börnum.
Fólkið er þúsundum saman sent
í fangabúðir, þar sem dauði, kval-
ir og misþyrmingar bíða þess.
Fyrir skömmu síðan drap flokk-
ur kareliskra skæruliða finnska
héraðsstjórann í Lambasrucheisk,
Alexander Pernanen. Réð hann
yfir hinum hernumdu þorpum
karel-finnska lýðveldisins, Lam-
basruchei, Lezhkozero, Minostreff,
Pagrema og öðrum.
Skæruliðarnir fundu spjaldskrá
með fyrirskipunu'm hans og fyrir-
mælum, sem gefa ljósa hugmynd
um „nýskipun“ þá, sem hinir
finnsku þrælar Hitlers innleiddu í
hinum hernumdu sovéthéruðum.
— Alexander Pernanen fylgdi trú-
lega fyrirskipunum finnsku „her-
máladeildarinnar í Austur-Kare-
líu“ um að mergsjúga íbúana.
Ránsfenginn sendi hann til
Finnlands. Þessi dyggi þjónn
Mannerheims gekk hús úr liúsi,
vopnaður kylfu og hótaði dauða,
til að ræna síðustu kindum bænd-
anna.
Hér eru nokkrir útdrættir úr
fyrirskipunum þessa áhugasama
höfðingja: „. ... Þegar búið er að
þreskja uppskeruna, verður að
flytja. hana í geymsluhús mitt“.
— Á blaði, sem sent var þorps-
öldungunum hafði liann skrifað:
„.... Safnið saman kartöflubirgð-
um hvers heimilis án tafar og lát-
ið þær allar í eina gryfju til
geymslu“. — Onnur fyrirskipun er
á þessa leið: „Sendið strax allar
gærur til Lambasruchei“. — „Rek-
ið allt sauðféð til Kosmozero. Það-
an verður það flutt á ákvörðun-
arstað sinn ...?“
Finnar tóku upp þrælkunar-
vinnu á ökrum, í skógum og við
vegagerð. Sérstaklega var níðzt á
Ítií
Föstudagur 23. júní 1944 — ÞJÓÐVILJINN
Lýðveldishátíðahöldin jóru jram með allmiklum myndarhrag víða
úti um land og jara hér á ejtir jrásagnir aj hátíðahöldunum á nokkr-
um stöðum.
Á fæðingarstað
Jóns Sigurðssonar
Talið er að um 2000 manns hafi
verið saman komin á Hrafnseyri
— fæðingarstað Jóns Sigurðsson-
ar — á lýðveldishátíðinni 17. júní.
Hátíðasvæðið, umhverfis minn-
ismerki Jóns Sigurðssonar, var
fagurlega skreytt. Yfir minnis-
merkið var strengdur hvítur borði,
á hann var letrað með lifandi
lyngi: Sómi íslands. Hliðið að há-
tíðasvæðinu var skreytt íslenzkum
fánum og yfir það var letrað: ís-
landi allt.
Hátíðin hófst kl. 12, Björn Guð-
mundsson, fyrrverandi skólastjóri
að Núpi, setti hana, en Þingeyrar-
kórinn söng: „Faðir andanna“. Þá
flutti séra Jón Kr. ísfeld bæn, en
síðan ílutti Björn Guðmundsson
Böðvari Bjarnasyni fyrrv. sóknar-
presti að Ilrafnseyri og að henni
lokinni flutti Björn ræðu, síðan
söng Þingeyrarkórinn: „Þagnið
dægurþras og rígur“.
Því næst flutti Sigurður prófess-
or Nordal aðalræðu hátíðarinnar.
Að lokinni ræðu prófessors Nor-
dals söng Þingeyrarkórinn: „Sjá
roðann á hnúkunum íiáu“ og fleiri
lög. Því næst var fellt. inn í há-
tíðadagskrána útvarp frá Þing-
völlum.
Klukkan 4.30 hélt hátíðin áfram.
Björn Guðmundsson lagði blóm-
sveig á minnismerki Jóns Sigurðs-
sonar. Séra Eiríkur J. Eiríksson
skólastjóri á Núpi flutti ræðu, að
henni lokinni söng kórinn þjóð-
sönginn.
Þá fór fram fimleikasýning und-
ir stjórn Bjarna Bachmanns í-
þróttakennara. Ólafur Ólafsson
frá Núpi ljóðakveðju frá séraskólastjóri á Þingeyri flutti ræðu,
Þessi mynd af
finnska fasisman-
um er eftir hrczka
teiknarann Ric-
hards. — Hægri
hönd hinna blóði
drifnu finnsku fas-
ista eru hersveit-
ir þýzka hershöfð-
ingjans Dietls.
unglingum og bÖrnum. — Fyrir-
skipun héraðsstjórans, dagsctt 15.
júní 1943, hljóðar svo: „.... Börn
eldri en 10 ára verður að neyða
til að taka þátt í heyskap. Hvert
þeirra verður að afla a. m. k.
tveggja tonna af heyi“.
Böðlar Mannerheims fluttu
að slíkri góðri sambúð við þau öll. Það hefur marga furðað á því, hve
áberandi „heiðranir“ í vorn garð voru frá liálfu Bandaríkjanna, en
lítið um slíkt frá liálfu Sovétríkjanna, sem þó eru venjulega fyrri til
að viðurkenna sjálfsákvörðunarrétt þjóða en Bandaríkin.
íslenzka þjóðin myndi fagna því að fá að vita um ástæðuna til
þ^|ss. Hún grunar Coca-cola-liðið um græsku í þessum efnum sem
fléiri. —
Ef aðeins einn hundraðasti hluti þess haturs á Sovétríkjunum,
sem birtist í Vísi og Alþýðublaðinu, eða einn þúsundasti hluti þeirrar
ástar, sem þau hafa á Bandaríkjunum, skyldi koma fram hjá því
opinberlega, t. d. í hlutdrægri afstöðu þess til þessara tveggja stór-
velda, sem oss ber að hafa jafn góða sambúð við, — þá er það nóg
til þess að móðga hvaða ríkisstjórn sem er, sem annars vill vera oss
vinveitt.
Ef til vill upplýsist það einhvern tíma. En eitt er víst og það er
það: að fjandmönnum lýðveldisins, sem ekki tókst að hindra stofnun
þess, skal heldur ekki takast að ofurselja það ameríska afturlialdinu.
Sú þjóð, sem skóp lýðveldið, þrátt fyrir þá, — mun og varðveita það,
þrátt fyrir þá.
unga pilta og stúlkur frá her-
numdu héruðunum til Finnlands
í þrælkunarvinnu. — Hér er sýn-
ishorn af fyrirskipunum um þetta
efni frá héraðsstjóranum í Lam-
basrncheisk héraði, Alexander
Pernanen, til þorpsöldunganna.
„Til öldungsins í Pagrem-þorpi.
Ég skipa þér hér með að senda
mér fimm stúlkur til ráðstöfun-
ar. Þær eiga að mæta á mánudags-
morgun í Lambasruchei og vera
undir það búnar að fara lengra. —
7. júlí 1943. Alexander Pernanen“.
Fyrir minnstu yfirsjón eða óá-
nægjuvott er fólkinu refsað með
pyndingum og hýðingum. — Fyrir
skömmu síðan sagði verkamaður
í Pesky, Peter Sergejeff að nafni,
við finnskan verkstjóra: „Þið lát-
ið okkur vinna, en þið gefið okk-
tir ekkert brauð“. — Fyrir þetta
var hann hýddur til bana.
Opinberar hýðingar eru algeng-
ar í þorpunum og fara vanalega
fram á sunnudögum.
Hundruð manna eru send í
fangabúðir. — Peter Epifanoff, 62
ára gamall bóndi í Leshkoozero-
þorpi, kom úr fiskileiðangri nokkr-
um mínútum eftir fyrirskipaðan
tíma. Lögregluvarðsveit handtók
hann, barði hann og setti hann í
fangabúðir.
Öll Bgbushkin-fjölskyldan var
látin í fangabúðir.
Finnarnir fremja hroðalega
glæpi í fangelsunum, sem eru troð-
full af sovétfólki. Mannerheim-
böðlarnir kvöldu formann ráð-
stjórnarinnar í Velikogubski þorpi
í marga daga, á meðan þeir yfir-
heyrðu hann, án þess að gefa hon-
um vatn eða mat, og skutu hann
að lokum.
Finnarnir hafa upp á síðkastið
notað nýja pyndingaraðferð. —
Fanginn er fyrst lúbarinn, síðan
klæddur úr öllum fötum og meidd-
ur líkaminn vafinn innan í ábreið-
ur, sem hafa verið gegnbleyttar í
sterku saltvatni og er látinn vera
þannig í nokkra klukkutíma.
Glæpir Mannerheimsböðlanna
eru margir og ljótir. Þorparaskap-
ur virðist vera orðinn fag finnskra
hermanna, herforingja og ýmissa
„héraðshöfðingja“ í hinum her-
numdu þorpum karel-finnska sov-
étlýðveldisins. — Glæpir þeirra
krefjast endurgjalds. Það mun
koma. — Og stund reikningsskil-
anna er ekki langt undan.
síðan var kórsöngur og fjöldasöng-
ur.
Að lokum voru flutt ljóð, voru
lesin allmörg Ijóð, er borizt höfðu
í tilefni hátíðarinnar, en kvæði sín
fluttu þessir sjálfir: Guðmundur
Ingi Kristjánsson, Kirkjubóli,
Halldór Kristjánsson frá Kirkju-
bóli og Jens Ilermannsson skóla-
stjóri. Að lokum flutti Sveinn
Gunnlaugsson skólastjöri á Flat-
eyri ávarp til yngstu hátíðargest-
anna.
Siglufjörður
Lýðveldishátíðahöldin hér,
hófust með hátíðarguðþjónustu
í kirkjunni að morgni 17. júní.
Sóknarpresturinn las bæn, Guð-
mundur Hannesson, bæjarfógeti
flutti ræðu og karlakórinn Vísir
söng.
Kl. 12,30 var farin skrúð-
ganga. Fremst gengu skólaiböm
síðan íþróttamenn, skátar, stúk-
urnar, verklýðsfélögin o. s. frv.
Á íþróttavellinum fluttu ræður
Þormóður Eyjólfsson, Halldór
Kristinsson, Sigurður Kristjáns-
son og Guðmundur Hannesson.
Síðan fór fram vígsla vallarins
sem er nýgerður og fluttu ræð-
ur bæjarstjóri og formaður í-
þróttaráðs. Sýndar voru íþrótt-
ir. Karlakórinn Vísir söng. Um
kvöldið var dansað á hótel Siglu
nes og hótel Hvanneyri.
18. júní var íþróttamót á veg-
um Knattspyrnufélags Siglu-
fjarðar. Keppt var í 80 m.
hlaupi, Svafar Helgason sigraði,
langstökki, íngvi Brynjar
Jakobsson sigraði, kringlukasti,
Eldjárn Magnússon sigraði,
spjótkasti, Ingvi Brynjar Jak-
obsson sigraði, kúluvarpi, Al-
freð Jónsson sigraði. Síðan fór
fram knattspyrnukeppni milli
giftra og ógiftra K.S.-inga og
sigruðu ógiftir. Á eftir fór fram
keppni milli Færeyinga og Norð
manna og sigruðu Færeyingar.
Um kvöldið var skemmtun í
bíóhúsinu. Var úthlutað verð-
launum fyrir afrek í keppni
dagsins og á skíðalandsmótinu
í vetur.
Ræður fluttu Vigfús Friðjóns-
son, Gunnar Jóhannsson og
Kjartan Friðbjarnarson, Aage
Schiöth söng einsöng, síðan var
reiptog og hnefaleikur og að
lokum dansa5.
Siglfirðingar höfðu mjög
prýtt bæinn; málað hús, lagað
til og komið upp fánastöngum.
Var bærinn fánum skreyttur og
í hátíðarbúningi.
Almenn þátttaka var í hátíða
höldunum.
Fréttaritari.
ísafjörður
Fullveldi fslands var fagnað
á ísafirði þannig:
Kl. 10 árdegis fór fram hátíð-
arguðsþjónusta, séra Sigurður
Kristjánsson prédikaði en
Sunnukórinn, undir stjórn Jón-
asar Tómassonar annaðist söng
inn. Kl. 13 tók fólk að safnast
á leikvelli skólanna en þar voru
hátalarar og útvarpað frá Þing-
yöllum.
Kl. 15 gengu bæjarbúar skrúð
göngu upp í Stórurð sem er rétt
fyrir ofan bæinn og gamall
samkomustaður bæjarbúa. í
fararbroddi gengu íþróttamenn
og skátar með fána, en lúðra-
sveit undir stjórn Gunnars
Hallgrímssonar lék. Eftir skát-
unum gengu börn en síðast full-
orðið fólk. Elztu menn muna
ekki aðra eins mannþyrpingu í
Stórurð. Flutti ræðu Guðmund-
ur Hagalín og þessir menn
fluttu ávörp: Sverrir Guðmunds
son, formaður íþróttabandalags
ísfirðinga, Haraldur Guðmunds :
son bæjarfulltrúi, formaður sjó-
mannadagsráðs ísfirðinga, Bárð
ur G. Tómasson, formaður Iðn-
aðarmannafélags ísfirðinga,
Ragnar Guðjónsson, fjármálarit
ari verkalýðsfélagsins Baldurs,
frú Bergþóra Árnadóttir, ritari
Kvenfélagsins Ósk, var frúin
klædd skautbúningi, Guðmund-
ur Sveinsson fyrrverandi um-
dæmistemplar og Haukur Helga
son bæjarfulltrúi, formaður
Stúdentafélags ísafjarðar.
Milli atriða sungu Sunnukór-
inn og karlakórinn, undir stjórn
Högna Gunnarssonar. Fimleika-
flokkur kvenna undir stjórn
Maríu Gunnarsdóttur og karla,
undir stjórn Halldórs Erlerids-
sonar, sýndu fimleika.
Um kvöldið var samkoma í
Alþýðuhúsinu., Baldur Johnsen,
héraðslæknir, flutti ræðu, Guð-
mundur Haglín las upp, Sunnu-
kórinn og karlakórinn sungu og
lúðrasveitin lék.
Milt var í veðri allan daginn
en smáskúrir. Bærinn var fán-
um skreyttur og mikill hátíðar-
blær var á deginum. *
Fréttaritari.
Seyðisfjörður
Ilátíðahöldin 17. júní hójust kl.
11.50 með skrúðgöngu. Fyrst
gengu börn með jána í hönd, þá
íþróttamenn, þar nœst aðrir bœj-
arbúar. Gengið var til kirkju.
Sóknarpresturinn, Erlendur Sig-
mundsson flutti hátíðaguðsþjón-
ustu. Að henni lokinni var liátíða-
höldunum haldið áfram á hátíða-
svæði, fagurlega fánum skreyttu.
Erlendur Björnsson bæjarstjóri
flutti lýðveldisræðu. Jóhannes
Arngrímsson flutti hátíðaljóð,
frumort í tilefni lýðveldisstofnun-
arinnar.
Inn í dagskrána var fellt útvarp
frá Lögbergi til kl. 14.45, þá var
fánahylling. Klulckan 16 flutti
Gunnlaugur Jónasson minni Aust-
urlands og Jóhannes Arngrímsson
minni Seyðisfjarðar. Milli atriða
söng karlakór undir stjórn Jóns
Vigfússonar og blandaður kór und-
ir stjórn Steins Stefánssonar. Loks
var fimleikasýning undir stjórn
Björns Jónssonar, meðal áhalda
voru svifrá og tvíslá.
18. júní liélt sóknarpresturinn
barnaguðsþjónustu. Þá fór fram
J/íidriMmisr
1 í
Visir og Tíminn ráðast á sósíal-
ista jyrir að skila auðu við jorseta-
kjör.
. „Tíminn“ skammast út aj því,
að þeir skuli sýna þá óeiningu að
kjósa eklci allir Svein Bjömsson!
En „Vísir“ segir að það hejði
nú ekkert gert til, þó að mörg
hejðu verið jorsetaejnin, bara ej
það hejði verið sýnt að þjóðin œtti
nógu mörg. Er helzt á Vísi að
skilja að hann haji óskað ejtir því
að t. d. 20 menn vœru í lcjöri á
Lögbergi!!, t. d. að bœði jorsœtis-
ráðherra og utanríkismálaráðherra
og ótal jleiri menn hejðu jengið
þar atkvœði, svo þingheimur sæi
hvílíkt mannval ísland œtti!! Og
út jrá þess,u hamast svo Vísir gegn
því að skilað skyldi jimmtán auð-
um seðlum.
En aj hverju var auðum seðlum
slcilað?
Aj því, að þcgar það var á-
kveðið að Sveinn Björnsson yrði
kosinn, þá óskaði jorseti samein-
aðs þings ejtir því að þeir, sem
ekki vildu kjósa Svein, skiluðu
helzt auðu, til þess að gera óein-
inguna sem minnsta. — Og m. a
urðu sósíalistar við þeirri áskorun
— En Vísi mun vajalaust verða
að þeirri ósk sinni við nœsta jor-
setalcjör að sjá að þjóðin eigi nœg
jorsetaejni, þó sósíalistar haji ekki
að þessu sinni viljað sundra at
kvœðunum við jorsetakjörið.
Prífi
Haillaðskir til forseta Islands
Hlsgilegur áróður
Hið gamla málgagn Gyð-
ingahaturs og nazisma,
„Vísir“, sem nú hefur sleg-
ið ást sinni á ameríska aft-
urhaldið, er að gera sig
hlægilegt þessa dagana
með offorsi út af smámáli.
Forseti sameinaðs þings
bað þingmenn nýlega að
samþykkja að fela sér að
senda Bandaríkjaþingi árn
aðaróskir. Hafði hann þá
aðferð við atkvæðagreiðslu
að biðja þá að standa, er
væru því samþykkir.
Nokkrir þingmenn greiddu
ekki atkvæði með því að
gefa forseta þetta umboð,
hafa líklega viljað sjá
skeytið, er senda ætti.
Og nú er „Vísir“ vitlaus.
Heldur þetta fyrirlitlega
fasistamálgagn að það hafi
negrapískinn yfir höfðum
Islendinga nú þegar, — eða
hvað á frekja þessa land-
ráðalýðs að þýða.
Forseta Islafids hafa borizt þessi
heillaskeyti:
„Ilavana, 19.’júní.
Ilæstvirtur forseti lýðveldisins
íslands, herra Sveinn Björnsson,
Reykjavík.
í tilefni af stofnun lýðveldisins
íslands og kjöri yðar sem æðsta
embættismanns þess er mér mikil
ánægja að því að færa yður, hæst-
virti forseti, hamingjuóskir þjððar
og stjórnar Cuba-lýðveldisins, á-
samt óskum um vaxandi lieill og
velferð hins nýstofnaða lýðveldis
og yður sjálfum persónulega.
Með sérstakri virðingu.
Fulencio Batista,
forseti lýðveldisins Cuba.
„Herra forseti Sveinn Björnsson,
Þingvöllum.
Thórsliavn, 17. júní.
Færeyingar, sem saman eru
komnir á fundi í Thórshavn í til-
efni af mesta merkisdegi í sögu
íslands, senda þjóðinni, forsetan-
um, Alþingi og stjórninni hjartan-
legustu kveðjur sínar. Vér sam-
gleðjumst frændunr vorum, sem
í dag hafa algerlega tekið örlög
lands síns í eigin hendur. Vér
treystum því og trúum, að þetta
mesta sögulega stórvirki yðar, sem
þér hafið lokið við eftir margra
ára erfiði, megi verða til blessun-
ar landi og lýð og til þjóðarsóma
á ókomnum árum.
Heilir og sælir, íslendingar,
bræðraþjóð vorf
Jóhannes Patursson“.
Frá þessum bæjar- og sveita-
stjórnum hafa forseta íslands bor-
izt hlýjar kveðjur og árnaðaróskir:
Bæjarstjórn Akraness, bæjar-
stjórn Siglufjarðar, bæjarstjórn
Seyðisfjarðar, og íbúum Bessa-
staðahrepps.
Frá héraðsncfndum og þjóðhá-
tíðarnefndum:
[kórsöngur: blandaði kórinn og
karlakórinn. Einnig var fimleika-
sýning og frjálsar íþróttir. Dansað
var í sölum barnaskólans bæði
kvöldin.
Bærinn var fánum skreyttur og
með miklum hátíðablæ. Þátttaka
í hatiðahöldunum var hin glæsi-
legasta og almenn ánægja ríkti.
Fréttaritari.
Héraðsnefnd Austur-IIúna-
vatnssýslu, þjóðhátíðarnefnd Eski-
fjarðar og hátíðargestum, þjóðhá-
tíðarnefnd Norðfjarðar, þjóðhátíð-
arnefnd Fljótsdalshéraðs.
Frá þessum félögum: Det danske
Selskab í Reykjavík, Verkfræð-
ingafélagi íslands, Bandalagi ís-
lenzkra skáta, Færeyingafélaginu
í Reykjavík, Stúdentafélagi Siglu-
fjarðar, Svifflugfélagi íslands,
Leikfélagi Akureyrar og Sambandi
íslenzkra karlakóra.
Eru þá ótaldar , kveðjur frá
fjöldamörgum einstaklingum.
Auk heillaóskaskeyta er for-
seta íslands bárust til Þing-
valla 17. júní, og birt voru í
Þjóðviljanum 20. júní, fara hér
á eftir nokkur skeyti er þá
féllu niður í blaðinu vegna rúm-
leysis.
„Félag íslendinga í Vancouver
sendir hlýjar kveðjur og lætur í
í ljós stolt sitt yfir stofnun hins
íslenzka lýðvcldis. Megi framtíð
þess blessast og allar vonir þess
rætast.
L. H. Thorlaksson, vara-
ræðismaður“.
„Alúðarfyllstu árnaðaróskir til
íslenzka lýðveldisins. Óska öllum
blessunar guðs.
Kitty Cheatham, New
York“.
„Tökum þátt í hinni miklu hrifn
ingu íslendinga og sendum ein-
lægustu heillaóskir og vinarkveðj-
ur.
Dr. Ilolbek, Montreux,
Sviss“.
„íþróttjasamband íslands og ís-
lenzkir íþróttamenn senda vinar-
kveðjur og árnaðaróskir með end-
urreisn hins íslenzka lýðveldis og
forsetakjör.
Gæfuríka og fatsæla framtíð!
Renedikt G. Waage“.
(Fréttatilkynning frá skrif-
stofu forseta íslands).
iðlMnHW sonar lafstili
Náttúrulœkningajélag íslands hejur opnað matstoju á Skálholtsstíg
7. t tilejni aj því bauð jelagið jréttamönnum ásamt öðrum gestum til
kvöldverðar. Jónas Kristjánsson lœknir, jorseti jélagsins, og Bjöm L.
Jónsson veðurjrœðingur jluttu aðalrœðumar, þar sem þeir skýrðu jrá
stejnu jélagsins og markmiði með matstoju þessari.
Björn L. Jónsson skýrði frá und-
irbúningi þessarar stofnunar, sem
verður rekin af Náttúrulækninga-
félaginu sem sjálfseignarstofnun.
Forstöðukona verður frú Dagbjört
Jónsdóttir. 100 manns hafa þegar
sótt um fast fæði, en það eru allt
félagar í Náttúrulækningafélagi ís-
lands og verður ekki hægt að taka
á móti fleirum fyrst um sinn.
Mátarhæfi þarna er með óvenju-
legum hætti. Áherzla lögð á græn-
meti, ávexti, rétti úr soyubaun-
um, heilhveiti og rúgi og innlenda
fæðu, þ. á. m. liarðfisk, súrt skyr
og sýru.
Réttirnir sem fram voru bornir
féllu gestunum vel í geð, þ. á. m.
var kruska — réttur úr höfrum,
rúsínum og rúgi, ásamt mjólk —
| sem óhætt er að mæla með við
hvern sem er.
Jónas Kristjánsson kvaðst telja
að heilsufarið væri yfirleitt allmik-
ið lakara en það þyrfti að vera.
Ilinir tíðu meltingarkvillar, þ. á.
m. magasár, stöfuðu af röngu mat-
arhæfi. „í mínu ungdæmi minnist
ég aðeins einnar tegundar maga-
veiki“, sagði hann, „það var sult-
urinn“. Einnig væri orsök hinnar
auknu tannveiki ócðlilegt matar-
hæfi. Matarhæfið þarf að breyt-
ast, verða sem upprunalegast og
eðlilegast.
„Það sem fyrir okkur vakir“,
sagði Jónas Kristjánsson, „er að
við viljum sjá fólkið glaðara og
hraustara en það oft er“.
Náttúrulækningafélagið er nú
rúmlega 5 ára gamalt. 1 því eru nú
um 1050 félagsmenn.
i