Þjóðviljinn - 06.07.1944, Blaðsíða 8

,0r borginpí
Naeturvörður er í Reykjavíkurapó
teki.
Næturakstur: Litla bílstjöðin,
sími 1380.
Útvarpið í dag:
19.25 Hljómplötur: Söngdansar.
20.20 Hljómplötur: a) Tilbrigði eft-
ir Arensky við stef eftir
Tschaikowsky. b) Þættir úr
„Eldfuglinum" eftir Stravinsky.
20.50 Frá ’útlöndum (Axel Thor-
steinsson).
21.10 Minning Guðmundar Frið-
jónssonar (VÍllijáimur Þ.
Gíslason).
íslenzk lög.
Æ. P. R.
Félagar.
Sögusýningin í Menntaskó-
anum, og rússneska myndasýn-
ingin í Listamannaskálanum,
verða skoðaðar í kvöld. Að-
gangur að rússnesku sýningunni
er ókeypis.
Mætið öll á Skólavörðustíg 19
kl. 8,30.
ðrslitaleikir í 1. flokki
eru í kvöld
Úrslitaleikir í I. flokksmóti
knattspyrnumanna fer fram á
iþróttavellinum í kvöld.
Þessi fjögur félög keppa:
Valur — Víkingur og K. R. —
Fram.
Færeyska skipið Von
Von.
Þessi ínynd er af færeyska skip-
inu Von, en það var byggt í skipa-
smíðastöð í Þóráhöfn 1940, eða eft-
ir stríðsbyrjun. Er það fyrsta skip-
ið sem smíðað er eftir uppdrætti
skipasmíðameistarans Jógvan Jo-
hannessen.
SkipíT) er með nýtízkusniði og
hefur 220 hestafla Bukh-Diezel-
vél. Burðarmagn 90 tonn.
Skipið er notað tii botnvörpu-
veiða og eft-ir tvo úthöld átti skips-
eigandinn, Sigurd Simonarson,
Fuglafirði, skip sitt skuldlaust.
Hiutur háseta á skipinu var fyrir
4 síðustu mánuðina 8000 kr.
Hafin er smíði skips af svipaðri
stærð í skipasmiðjunni í Þórshöfn
og Skálaskipasmiðju.
ísMmr UiaðanifluF uerfl»r slðlfun sír
n siéii siini sinni m síma I imerfni
í Bandaríkjablaðinu „This
Week" birtist 9. janúar s.l. viðtal
við Benedikt Gröndal, er nú stund-
ar blaðamennskunám við banda-
rískan háskóla. Hefur viðtalið
sýnilega þótt athyglisvert, því það
hefur verið tekið með í úrvals-
greinar úr Bandaríkjablöðum, sem
upplýsingaskrifstofa Bandaríkja-
stjórnar hér sendir blöðunum, þar
á meðal Þjóðviljanum.
Viðtalið er svo stutt, að rétt
þykir að birta það einnig á ensku,
enda eru sum orðin sem notuð cru
nær óþýðanleg .^vo sem nafn grein-
arinnar: Scoop, en það táknar á
bláðamannamáli rosafrétt, sem
einn blaðamaður eða blað nær í á
undan öðrum. Greinin er svoliljóð-
andi:
•
JAWBREAKER. „The Al-
thythubladhidh" is a household
word — in Reykjavik, Iceland,
where it’s the leading daily news-
paper. And, „The Althydthu-
bladhidh" means a lot to its star
reporter, Benedikt Grondal, who
at 19 has more important „scoops“
to' his credit than many a veteran
of thc American press. For five
years he has been writing for the
— er, that paper.
He was one of the first to talk
to the surviving quartermaster of
the Athenia, the first big liner
sunk in this war. He interviewed
Secretary of War Stimson; the first
U. S. Minister to Iceland, Lincoln
MacVeagli; and scored a. „beat“
over all his competitors %vith a
story on Elliott Roosevelt. The
famous Five Senators also met the
youthful interviewer when they
stopped over in Iceland on their
tour of the theaters of war. Ile
thought they were very young, for
he had expected the solons to be
something on the model of the
Roman Senators of antiquity.
BlRTIIRlGIIT. Grondal comes
by his t;dent naturally, for, as he
says, „I am the fifth Benedikt
Grondal in direct line, three óf
whom have been famous Icelandic
authors“.
Iíis father is the haedwaiter in
Reykjavik’s largest hotel. the
•Borg, and has already had four
AUGLÝSIÐ
í WÖÐVILJANUM
Áki Jakobsson
héraðsdómslögmaður
og
Jakob J Jakobsson
Skrífstofa Lækjargötu 10 B.
Sími 1453.
Málfærsla — Innheimta
Reikningshald, Endurskoðun
books published — a volume of
poems and three novels.
Right now, Grondal is an under-
graduate at Harvard. Although he
is the only Icelandic, reporter to
hold a scholarship there, over 200
Icelandic boys and girls are in col-
leges all over the U. S. Tradition-
ally they would have been sent to
Scandinavia, but tlie war changed
that. As Grondal puts it, „a new
wonderland of education“ has been
opened to them.
To keep busy outside of classes,
Grondal is news commentator for
the Icelandic State Radio. But he
is Still loyal to „The Althythu-
blaðhidh“, and is its official U. S.
correspondent. Undoubtedly he
will soon have Boston newsboys
shouting „Paper! Read all i\-bout
it! Get your Althythubladhidh
here!“
— IIELEN ADAMS ERAME
Hér fer á eftir lausleg þýðing
á greininni:
„Alþýðublaðið“ er orð á allra
vörum í Reykjavík Islandi en
það er helzta dagblaðið. Og Al-
þýðublaðið hefur sitt að segja
fyrir fremsta fréttamann þess,
Benedikt Gröndal, sem hefur
19 ára gamall náð fleiri mikil-
vægum „scoops“ en margur gam
alreyndur starfsmaður Banda-
ríkjablaðanna. í fimm ár hef-
ur hann unnið við — já, þetta
blað.
Hann var einn af þeim fyrstu
er ræddi við birgðastjórann sem
komst af er Athenia fórst, fyrsta
stóra farþegaskipið sem sökkt
var í þessu stríði. Hann átti tal
við Stimson hermálaráðherra;
fyrsta Bandaríkjasendiherrann
á íslandi Lincoln Mac Veag; og
sló öllum keppinautum við með
grein um Elliott Roosevelt. Hin
ir fimm frægu senatorar hittu
þennan unga fréttamann, er
þeir komu við á íslandi í för
sinni til vígstöðvanna. Honum
fannst þeir vera ungir, því hann
hafði hugsað sér þá eitthvað i
líkingu við rómverska senatora
fornaldarinnar.
Gröndal á ekki langt að sækja
gáfur sínar, því eftir því sem
hann segir: „Eg er hinn fimmti
Gröndal í beinan legg, og hafa
þrír þeirra verið frægir íslenzk-
ir rithöfundar“.
Faðir hans er yfirþjónn á
stærsta hóteli Reykjavíkur og
hefur þegar gefið út fjórar bæk-
ur, kvæðabók og þrjár skáld
sögur.
Sem stendur er Gröndal við
nám í Harvard. Hann er að vísu
eini íslenzki fréttamaðurinn
sem stundar nám við Harvard,
en yfir 200 íslenzkir piltar og
stúlkur eru í háskólum víðsveg
ar um Bandaríkin. Á venjuleg-
um tímum hefðu þeir farið til
Norðurlanda en stríðið breytti
því. „Nýtt undraland menntun-
ar“, hefur opnazt þeim, svo orð
Gröndals séu viðhöfð.
Tsaritsya Hrakfailabálkar
Stórfengleg rússnesk mynd („It Ain ’t Hay“).
frá vörn borgarinnar Tsar-
itsyn (nú Stalingrad) árið 1918. Aðalhlutverk: ' Fjörug gamanmynd með
skopleikurunum
M. GELOVANI (Stalin) BUD ABBOTT og
N. BOGOLYBOFF LOU COSTELLO.
(Vorosiloff) Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Bönnúð börnum innan 12 | Sýnd kl. 5, 7 og 9.
ára. 1 s
Jarðarför föður míns
Steingríms Jóhannssonar
er ákveðin föstudaginn 7. júlí og hefst í Dómkirkjunni
kl. 11 f. h.
Frá Dómkirkjunni verður ekið til Eyrarbakka og jarð-
sett þar' kl. 2 e. h.
Júlíus Steingrímsson.
Framhald af 4. síðu.
þennan hátt löggæzlustarfsemi —
og hana á alþjóðavettvangi —
undir sömu stjórn og flutninga-
fyrirtæki. Það þætti vafalaust ekki
heppilegt fyrirkomulag í landi, ef
lögreglan og strætisvagnarnir rugl-
uðu saman reytum sínum.
Margt hefur breytzt frá þeim
tíma, að þessari skipan var komið
á. Þá var hvortveggja starfsemin
á byrjunarstigi, að hcita mátti, og
vér fórum þá eigi heldur með öll
vor mál sjálfir. Nú er þessi starf-
semi hvor um sig orðin geypi um-
fangsmikil. Margir tugir manna
eru í þjónustu varðskipanna, og
landhelgisgæzlan kostar oss nú á
aðra milljón kr. á ári. —- Vér meg-
um heldur ekki gleyma því, að það
er talsvert meira en landhelgis-
gæzlan ein, sem er eðlilegur þáttur
í starfi varðskipanna. Má í því
sambandi minna á björgunarstarf-
semi, sem undanfarin ár hefur ver-
ið eitt aðalviðfangsefni þeirra. Sú
starfsemi hefur aukizt ár frá ári,
og stöðugt berast óskir og kröfur
um meiri og betri framkvæmd
þeirra mála. Þá má nefna fiski-
rannsóknir, en þar hafa varðskip-
in einnig komið mjög við sögu.
Oss er brýn nauðsyn vegna fisk-
veiðanna að halda þeim rannsókn-
um áfram, enda höfum vér þar ó-
venju góða aðstöðu til þess að
vinna að vísindastarfsemi á al-
heimsmælikvarða. Vér ættum því
sem sjálfstæð þjóð að leggja á-
herzlu á að sinna þeim störfum
enn betur en gert héfur verið fram
til þessa. Sama máli gegnir um alls
konar hafrannsóknir og sjómæling-
ar, og þegar þar við bætast ótal
önnur störf af ýmsu tagi, þá virð-
ist augljóst, að ærin verkefni eru
fyrir hendi að þessu leytinu. En
Jafnframt náminu er Grönd-
al fréttaritari íslenzka ríkisút-
varpsins. En hann heldur samt
tryggð við Alþýðublaðið og er
hinn viðurkenndi fréttaritari
þess í Bandaríkjunum. Og það
verður áreiðanlega ekki langt
þangað til hann £ær blaðastrák
ana í Boston til að hrópa: Dag-
blað — lesið nýjustu fréttir
Kaupið Alþýðublaðið!
Helen Adams Frame“,
Athugasemdir óþarfar.
allt þetta krefst ekki aðeins skipa,
útbúnaðar og sérstaklega þjálfaðra
skipshafna, heldur og að sú stofn-
un, sem fer með þessi mál, hafi
bæði tíma og aðstöðu til þess að
sinna og vinna að lausn þessara
mála.
Þegar svo á það er litið, að
raunveruleg lieildarlöggjöf um
landhelgisgæzluna er ekki til, held-
ur aðeins sundurlausar lagagrein-
ar og sumar hverjar löngu lireltar,
þá virðist full ástæða fyrir lög-
gjafann eða ríkisvaldið að taka
þessi mál hið bráðasta til athug-
uuar, — og það sérstaklega nú á
þessum tímamótum sögu vorrar.
Eflaust eru skiptar skoðanir um
það, hvernig þessum málum verði
haganlegast fyrir koinið, þegar
fullt tillit er tekið til fjárhagsgetu
vorrar. Það virðist þó ekki ástæða
til að ætla, að deildar meiningar
verði um það, að landhelgisgæzl-
unni verði stjórnað af sérstakri og
sjálfstæðri stofnun. Hins vegar
gæti verið haganlegt, að sú stofn-
un hefði t. d. ýmislegt sameiginlegt
með skipaútgerð ríkisins, svo sem
innkaup alls konar.
Saga vorrar eigin landhelgis-
gæzlu er stutt en lærdómsrík. Hún
hefst raunverulega í lok fyrri
heimsstyrjaldar, enda þótt óskir
vorar í þeim efnum væru miklu
eldri, en stjórnmálaleg og fjár-
hagsleg geta hefði hamlað fram-
ikvæmdum. Þessi saga er flestum
svo kunn, að óþarft er að rekja
hana hér. Það var nauðsyn, sem
knúði oss til þess að byrja land-
helgisgæzlu upp á eigin spýtur, þar
sem gæzla sambandsþjóðar vorrar
hafði alltaf reynzt ónóg. Það þótti
nauðsyn að vér héldum henni á-
fram, og það er margföld nauðsyn
nú, að vér gerum lienni beztu skil
í framtíðinni, skipuleggjum hana
og vöndum til hennar eftir beztu
getu. Hún var einn þátturinn í
sjálfstæðisviðleitni þjóðarinnar, og
vér settum metnað vorn í að
hrinda henni í framkvæmd. Vér
höfum stundum rasað um ráð
fram, en vér höfum líka margt
lært og unnið marga sigra. Nú
ber oss að sýna, að vér sem sjálf-
stæð þjóð séum menn til þess að
halda vel og réttilega á framkvæmd
löggæzlunnar á hafinu.
L. K.