Þjóðviljinn - 17.01.1945, Blaðsíða 7

pJOÐVILJINN
7
Miðvikudagur 17. janúar 1945-
Flóttinn til Ameríku
(Þýtt).
„Hinir hafa líklega verið lengra inn í skóginum“.
„Eg segi það bara, að við vorum heppnir að sleppa.
— En eigum við að leggja af stað aftur eða fara inn?“
„Við förum inn núna. Við getum alveg eins lagt afx
stað á morgun“.
„Það er bara. verst að við komumst ekki inn“.
Þetta voru vandræði. Ef þeir berðu að dyrum, mundi
Friðrik frændi koiba út. Þá yrðu þeir að segja eins og
var og hann legði blátt bann fyrir allar Amerikuferðir.
Þeir töluðu um þetta fram og aftur. Seinast kom
þeim saman um, að sofa í skemmunni og laumast inn,
þegar María gamla fæiá út í fjós að mjólka. Þeir ætl-
uðu að segja Dóru og Signýju að þeir hefðu maétt ræn-
ingj um í skóginum.
Árna langaði reyndar ekki til að vera í skemmunni.
Þar var dimmt og draugalegt. Þeir hreiðruðu um sig á
pokum á gólfinu. Dyrunum höíðu þeir lokað. Og það
var heppni, því að annars hefðu þeir séð mann læð-
ast framhjá skemmunni.
Þessi maður var Friðrik frændi þeirra. Hann hesp-
aði hurðina að utan og gekk heim.
Drengjunum gekk illa að sofna. Þeir þóttust heyra
allra handa undarleg hljóð.
Birgir vaknaði snemma og reis á fætur. Hann gekk
að dyrunum og ætlaði út. Þá fann hann að þær voru
lokaðar að utan. Hann vakti Árna í ofboði. Þeir skildu
ekkert 1 þessu og þeim var ómögulegt að opna. Sein-
ast fóru þeir að kalla á Maríu, í þeirri von, að hún
væri komin á fætur — og heyrði til þeirra.
María — María — góða María!
Enginn kom. Var hún orðin heyrnarlaus? •
Þeir lömdu hurðina með spýtu. Enginn heyrði.
„María — María.“ Birgir tók stærðar staur og lét
höggin dynja á hurðinni.
Allt í einu opnaðist hurðin. Og í dyrunum stóðu
Friðrik frændi, Dóra, Signý og Ragnar.
„Því eruð þið hér?“ spurði Friðrik.
„Eruð þið ekki farnir?“ spurði Signý undrandi.
„Eruð þið með lömbin?“ kallaði Ragnar.
ítalski greifinn Bamabo Vis-
conti, átti fimm þús. veiðihunda
og hafði það sér til gamans að
láta ala þá sem bezt. Urðu
landsetar hans að fæða þennan
hundaher og annast að öllu
leyti. Tvisvar í mánuði sendi
greifinn embættismenn til að
líta eftir, hvort rakkarnir sættu
góðri meðferð. Og kæmist það
upp, að ekki hafði verið farið
með þá eftir settum reglum,
varðaði það þungri refsingu.
•
Terres lávarður, sem uppi
var á dögum Georgs fyrsta
Englandskonungs, var dæmdur
til lífláts fyrir morð_En konung
ur gaf jafnframt skipun um
að vegna ættgöfgi mannsine og
ÞETT4
stéttar skyldi ekki nota snöru
úr kaðli — heldur silki.
•
Við hjónavígslur í Kóreu er
það siður að breiða eldrautt
klæði á borð og leggja á það
tvö gyllt hjörtu- Síðan er komið
með lifandi gæs og hún sett
milli hjartnanna. Gæsin er
nefnilega í hávegum höfð þar í
landi. Hún er ekki einungis
tákn vizkunnar heldur og ást-
arinnar. Eftir það drekka brúð-
hjónin hvort öðru til og fara
síðan heim til foreldra brúð-
gumans. Þar eru þau meðan
gömlu hjónin eru á lífi. Ef fað
irinn deyr klæðast bömin gul-
um sorgarbúningi og fara ekki
úr honum í þrjú ár. Geri hann
sig sekan um eitthvað, sem er
hegningarvert, er sonum hans
refsað líka. *

ERICH MARIA REMARQUE:
VINIR
’d
hvít segl blakta undir stjömu-
björtum himni um milda sum-
arnótt og ég fann blómailm
fjarlægra stranda. Þunglyndið
var horfið. Lífið var sólskin
ást og söngur. Og égmundiekki
að neitt væri til í heimimim
sem líktst þjáningum, skorti
og vonleysi.
Eg hélt áfram að horfa á
Pat — hvernig hljómlistin'end-
urspeglaðist á andliti hennar
Hún var langt í burtu. Mér
þótti vænt um að hún hugsaði
ekki um mig- Hún hvorkd hall-
aði sér að mér né hélt í hönd
mína í myrkrinu. Á þessu
augnabliki var ekki rúm í huga
hennar fyrir kjass og gælur.
Þetta var mér ein sönnun þess,
hve sönn og óskipt hún var í
öllum tilfinningum sínum. Mér
hafði alltaf geðjast illa að
þeirri tilhneigingu, að þurfa að
hjúfra sig að öðrum í barna-
legri hræðslu, þó að eitthvað
óttalegt beri fyrir augu, í stað
þess að stæla hugrekkið í sjálf
um sér. Það er aumleg sjón
að sjá elskendur misbjóða áhrif
um listarinnar með því að nota
þau til að æsa hálfkulnaðar
ástir til stundarhammgju. Það
minnti á sauðkindur, sem þjóta
saman í hóp í þrumuveðri. Eg
áleit að hamingjan væri fólgin
í því, að báðir aðilar gætu verið
sjálfum sér nógir, þegar þeir
eru sinn í hvoru lagi. Það er
skilyrðið til að geta notið end-
urfundanna.
Þó að Pat hefði gleymt mér
núna um stundarsakir, vissi ég,
að hún kæmi öll til mín aftur.
Það var þetta, sem gerði mig
hamingjusaman.
Þegar hlé varð, spurði ég Pat,
hvort hún vildi fara út. Hún
hristi höfuðið.
„Guði sé lof,“ sagði ég. ,,Eg
veit ekkert gremjulegra en
þetta sífellda ráp í hléunum.
JSn á ég ekki að sækja þér app-
elsínuvatn?“
Það var hægra sagt en gert.
Þrengslin voru svo mikil fram-
an við söluborðið. Það er eins
,og hljómlist örfi matarlyst.
Heitu pylsumar voru búnar.
Ósjálfrátt datt mér ,amma“ í
hug. Hún ætti að vera hér með
pylsuvagninn sinn.
Hingað til hafði ég gert mér
far um að haga mér eins og
prúðmenni, en nú sá ég, að ég
varð að fá olbogarúm með
kappi og harðfylgni. Eg komst
alla leið að borðinu á síðustu
stundu og keypti síðasta glasið
rétt við nefið á rauðbirknum
manni með rostungsskegg.
Hann urraði af bræði. „Takið
þér þvi með stillingu,“ sagði
ég. „Þér voruð búinn að fá
þrjú.“
„Mátti þá alveg eins fá það
ljórða,“ svaraði hann. — „Nei,
nú er röðin komin að mér.“
Þegar ég kom aftuv inr í salinn,
sá ég að ókunnur maður stóð
hjá Pat og var að tala við hana.
Hún hallaði höfðinu aftur á
bak og virtist hafa mjög gam-
an af að tala við hann. En hún
varð ekkert vandræðaleg eða
ókyrr, þegar ég kom. Hún
kynnti okkur: „Róbert, þetta
er hr. Breuer.“
Eg gerði mér ekkert far um
að vera alúðlegur. Hvers vegna
hafð hún kallað mig Robert en
ekki Robby? Eg setti glasið fyr-
ir framan hana og beið þess
að maðurinn færi. En hann hélt
áfram að tala — tala um Offen
bach og var í sjöunda himni
Hann var í „smoking", sem fór
honum listavel. Allt í einu
sneri Pat sér að mér: „Breuer
er að spyrja, hvort við viljum
fara til ,,Kaskade“ á eftir.“
,.Þú ræður því,“ svaraði ég.
Breuer var ekkert nema á-
nægjan og nærgætnin* Hann
gekk að því vísu, að ég hefði
ætlað að bjóða Pat á efti'r á ein
hvern skemmtistað, þar sem við
gætum dansað. Mér geðjaðist
að sumu leyti vei að honum.
Bara að hann hefði ekki verið
svona óaðfinnanlega klæddur
og öruggur í framkomu. Eg var
hárviss um, að Pat væri að bera
okkur saman og kæmi nú loks-
ins auga á alla galla mína.'
• Þrátt fyrr það var ég í þann
veginn að sætta mig við allt
saman, þegar reiðarslagið kom.
Fyrst hélt ég að mér hefði mis-
heyrst. En svo heyrði ég það
aftur og aftur. Pat þúaði hann.
Eg hefði svo sem átt að géfa
sagt mér það sjálfur, að allt
gæti verið með felldu fyrir því,
En ég varð ofsalega reiður og
hefði heizt viljað gefa honum
löðrung.
Til allrgr hamingja var
hringt. Hljómsveitin kom aftur.
„ Það er þá ákveðið að við
hittumst við dymar,“ sagði
Breuer og hvarf loksins til sæt-
is síns.
Eg gat ekki stillt mig lengur.
„Hvaða náungi er þetta?“
spurði ég. Pat hló. „Það er eng-
inn „náungi.“ Þetta er ágætis
maður. Við erum gamlir kunn-
ingjar.“
En hún hélt bara áfram að
hlæja og sagði: „Blessaður,
vertu ekki svona mikið flón.“
En ég hafði fleiri áhyggjur.
„Kaskade“ var ákaflega dýr
skemmtistaður- Ef ég hefði nú
ekki nóga peninga'
— Mér varð þyngra og
þyngra í skapi. Orð frú Zal-
weski hljómuðu í eyrum mín-
um. Hún hafði talað um „ríkan
mann“ — og nú hafði Breuer
þessi komið fram á sjónarsvið-
ið. Hann beið okkar í anddyr-
inu.
Eg ætlaði út til að ná í bíl, en
hann stöðvaði mig. „Bíllinn
minn er hérna úti. Við kom-
umst öll í hann.“ Eg gL: ckh-
ert sagt við þessu, en ekki
þótti mér það gott.
Það kom líka í ljós að Pat
þekkti bílinn. Hún gekk beint
að honum og sagði: „Það er
búið að mála hann.“
„Kaskade" var einhver fín-
asti skemmtistaður borgarinn-
ar- En þegar við komum inn
í forstofuna ba”, létti mér mik-
ið. Hér var auðsjaanlegq troð-
fullt. En gleði mín var ekki
langvinn. Breuer var þekktur
gestur hér og ur^dir eins og um
sjónarmaðurinn kom auga á
hann, var sett fram fyrir hann
borð — meira að segja á bezta
stað í salnum.
Við vorum ekki fyrr sezt en
hljóðfærasláttur hófst. Það var
tango. Pat brosti. „Það er orð-
ið langt síðan ég hef dansað-“
Breuer stóð á fætur: ,,Má ég
dansa við þig?“
Hún leit spyrjandi á mig um
leið, glöð og ástúðleg. Eg svar-
! aði ekki öðru en því, að ég
ætlaði að fá mér einhverja
hressingu á með<in.
Þetta var langur „tango“- Pat
brosti við mér í íivert skipti,
sem hún dansaði fram hjá mér.
Eg brosti auðvitað líka Hún
var ljómandi fögur og dansaði
aðdáanlega vel. Því miður dans
^ði Breuer vel líka og þau áttu
vel saman. Þau voru víst vön
að dansa saman. Eg bað um
stórt rommglas.
Þegar þau komu aftur, her-
tóku einhverjir kunningjar
Breuers hann, og þá varð ég
einn eftir hjá Pat litla stund.
„Hafið þið þekkst lengi?“
spurði ég.
„Já, æði lengi. Hvers vegna
spyrðu að því?“
„Eg veit það ekki- — Hafið
þið þá ekki oft verið hérna?“
Hún leit á mig: , Eg man bað
ekki.“
Eg skildi hvað hún átti við.
En ég gat ekki stillt mig um
að særa hana ofurlítið: „Er
hægt að gléyma slíku?“ spurði
ég-
Hún hneigði höfuðið bros-
andi. Eg vissi í raun og veru, að
ég þurfti ekki að vera hi’æddur
um hana, en afbrýðisemin hélt
áfram að kvelja mig, þó að ég
fyndi, að ég gerði mig hlægi-
legan. „Þér er alveg óhætt að
segja mér, hvort eitthvað hefur
verið á milli ykkar. Eg á engan
rétt á að skipta mér af því.“
Eg tæmdi glasið. •
Pat horfði á mig. En nú
brosti hún ekki: „Heldurðu, að
ég hefði farið með ykkur báð-
um hingað, ef þa$ hefði verið?“
Auðvitað sagði ég nei- Og
auðvitað skammaðist ég mín.
Breuer kom aftur og hljóm-
sveitin byrjaði nýtt lag. „Ætl-
ið þér ekki að dansa?“ spurði
hann mig.
„Nei.“
„Það er leiðiuleg'." sagði