Þjóðviljinn - 25.01.1945, Blaðsíða 1

10. árgangur.
Fimmtudagur 25. janúar 1945.
20. tölublað.
Þjódverjar scgja;
flustiF-Prísslanl innikFðai
Rauðí herínn talínn vera komínn yfír Oder á eínum stað
— Hefur tekíð Oppeln og helztu samgönguleíðírnar á
millí Míð-Þýzkalands og aðalíðnadarhéraðsins í Slésíu
Sú fregn frá austurvígstöðvunum, sem mesta at-
hygli vakti í gær, kom frá talsmanni þýzku herstjóm-
arinnar, en er óstaðfest af sovétherstjóminni. —
Þjóðverjinn sagði, að rauði herinn væri kominn að ós-
um Vislu austan megin. Samkvæmt þessu eru Rúss-
ar búnir að rjúfa allt landsamband á milli Austur-
Prússlands og Þýzkálands sjálfs.
Sú tilkynning Stalíns, að her Konéffs hafi tekið
borgina Oppeln, höfuðborg Efri-Slésíu, hoðar e. t. v.
engu min^i sigur, því að þar með hafa aðalsamgöngu-
Ieiðirnar verið rofnar á milfi annars mesta iðnaðar-
héraðs Þjóðverja og Mið-Þýzkalands, — og reynist það
rétt, sem fréttaritarar segja, — að rauði herinn sé kom-
inn yfir Oder á einum stað, eru aukaleiðirnar líka í
hættu.
Fjörutíu km. frá landamærum Slésíu hafa her-
sveitir Súkoffs tekið fomfræga pólska borg, Kalisz.
Her Malinovski hefur byrjað sókn í Tékkoslóvakíu
fyrir vestan Kosice.
Súkoff tók samtals um 800 bæi
og'þorp í Póllandi.
INNIKRÓUÐU LIÐI EYTT
Fyrir suðvestan Lodz er lokið
við að uppræta 10 000 manna
þýzkt lið, sem hafði verið króað
inni. — Teknir voru um 3000 fang-
ar, og 53 skriðdrekar voru eyði-
lagðir.
SÓKNIN í TÉKKOSLOVAKÍU
Það er her Malinovskis mar-
skálks, sem hefur rofið varnir
Þjóðverja við suðurlandamæri
Slovakíu, fyx-ir vestan ixorgina
Kossice, og hefur sótt frarn um
20 km á 40 km langri víglínu.
Land er þarna erfit't yfirferðar
vegna fjalla og skóga.
Teknir hafa verið rúnxl. 80 b:e-
ir og þorp, m. a. tvaér mikilvægar
járabrautastöðvar. Rozsnyo og
Jolsvatapolca, — 00 og 70 km fyrir
vestan Kosice.
Rauði herinn hratt áhlaupum
Þjóðverja fyrir suðvestan Brxda-
pest í gær.
Stalín tilkynnti í gær, að hei*
Rokossovskis hefði unnið mikið á
í suðausturenda Austui’-Pmsslands
og komikt í samband við her Tsér
niakovskis, sem nálgast Könings-
'berg. — Her Rokossovskis er kom-
inn langt inn í vatnahéröðin miklu.
Tók hann m. a. bæina Lúck og
Neuendorf og 200 bæi og þorp.
Sigrinum var fagnað seint í gæi’-
kveldi í Moskvu með skothríð.
í sókn sinni norður í Austui'-
Prússlandi tók her Tsérniakovskis
um 250 bæi og þox-p í gær, m. a.
bæ einn 50 km fyrir sunnan Inst-
erburg.
„ÞYNGSTA ÁFALLIГ
Stalín tilkynnti töku Oppelns í
sérstakri dagskipun. Borgin er mið
stöð sahigangna og hei-gagnaiðnað-
ar í Efri-Slesíu, sem er annað
mesta iðnaðarhéi’að Þýzkalands.
Pétur tðlar við
Subaslc
Pétur konungur rœddi tvisvar í
gœr við Subasic forsœtisráðherra.
I neðri deild brezka þingsins
sagði Eden utanríkisráðherra, að
samningur Titos og^ Subasics væri
þannig, að Bretland gæti fallizt á
hann í aðalatriðum.
Utanríkisráðuneytið í Washing-
ton hefur gefið út svipaða yfirlýs-
ingu.
Mesta iðnaðar og námasvæðið í
Efri-Slesíu er á milli Gleiwitz (sem
Þjóðvei’jar segja, að nú sé barizt
í) og pólsku borgarinnar Katowice.
— Þarna á miUi eru 12 iðnaðarbæ-
ir með 100 000 íbúum auk fjölda
eriendra verkamanna núna.
Eru þarna auk kolanáma og járn
brautastöðva alls konar hergagna-
verksmiðjur, vélaverksmiðjur og
efnaverksmiðjur. Hefur verið unn-
ið þar dag og nótt undanfarin ár.
Herfræðingar telja missi þessa
héraðs þyngsta áfallið, sem þýzku
nazistarnir hafi orðið fyrir í við-
ureigninni á árinu.
240 KM FRÁ BERLÍN
Norðar, í Neðri-Slesíu, hafa
sveitir úr her Konéffs tekið bæ-
inn Trachenberg, og Póllandsmeg-
in við landamærin bæinn Rawicz,
240 km frá Bei-lín í beinni línu.
— Rauði herinn er þarna kominn
vestast. — Rawicz er iðnaðarbær-
með 15000 íbúa.
Konéff tók samthls um 200 bæi
og þoi’p í Slesíu og er um 7 km
frá Breslau. — Fullytt er, að Riiss
ar séu komnir yfir Oder á a. m. k.
einum stað og séu" horfur á, áð
Breslau verði umkringd.
KALISZ
1 sérstakri dagskipan frá Stalín
var tilkynnt, að her Súkoffs hefði
tekið pólsku borgina Kalisz, 100
km fyrir-vestan Lodz. Er.hún ein
af elztu og fegurstu borgum Pól-
lands með 55 000 íbúa.
Dagsbrúnarfundurínn;
nlMnoa
nrsnkn Miislans
Dagsbrúnarfunduriim í Listamannaskálanum í gær
til þess að ræða stjómarkosninguna var mjög fjölmennur,
ekki aðeins hvert sæti skipað, heldur stóðu menn einnig
á stórum kafla í húsinu.
Hannes Stephensen varaformaður Dagsbrúnar hafði
framsögu um þessi mál og rakti sögu þeirra þriggja ára
sem friður og samvinna uin stéttarleg mál hefur ríkt í
Dagsbrún. Jafnframt skýrði hann frá stefnuskrá eining-
arlistans og fyrirætlununi þeirra manna er skipa A-list-
ann til þess að styrkja eininguna og efla mátt samtakanna
í framtíðinni.
Ámi Kristjánsson talaði fyrstur af Sprengilistamönn-
unum og var bæði auð-heyrt og séð hve nauðugur hann
hefur gengið til þessa leiks.
Sprengilistamennimir vom hvað eftir annað spurðir
hver væri þeirra stefnuskrá. Hún var engin. Þar með
er það að fulln komið í dagsins ljós að B-listinn er knú-
inn fram af pólitískum spekúlöntum Alþý&uflokksins með
stuðningi Framsóknarafturhaldsins til þess að rjúfa eining-
una í verklýðssamtökunum og veikja þau. Það er listi
borinn fram af andstæðingum verklýðshreyfingarinnar sem
vilja hana feiga.
Eftirfarandi tillaga var samþykkt með öllum greidd-
um atkvæðum gegn 7:
„Fjölmennur félagsfundur í Dagsbrún haldinn 23. jan.
1945 skorar á alla meðlimi félagsins að vemda einingu
og samheldni félagsins með því að fjölmenna á kjörstað
í vænt^nlegum kosningum og fylkja sér einhuga um lista
uppstillingamefndar og trúnaðarráðs.“
Þjóðviljinn mun skýra nánar frá fundinum á morgun.
Norskir föðurlands-
vinir sökkva þýzk-
um skipum
Þjóðverjar handtóku 150
þýzka hermenn, sem áttu að
gæta hafnarinnar í Oslo, eftir
að skemmdaverkin höfðu verið
unnin þar í lok nóvembermán-
aðar, er 35000 smálestir skipa
vom eyðilagðar í skipasmíða-
stöðvunum Akers Mekaniske
Verksted og Nylands Verksted.
— S.S.-menn voru látnir taka
við varðgæzlunni. — Þjóðverjar
vom ekki í vafa um að norsku
föðurlandsvinunum hefði ekki
getað heppnazt að fremja þessi
skemmdaverk án vitundar
manna úr hinu öfluga varðUði
eða í beinni samvinnu við þá.
Nú heíui' verið tilkynnt, að
fyrir skömmu hafi orðið spi’eng
ing í þýzka flutningaskipinu
,,Donau“, er það var að sigla
út Óslófjörð á leið til Þýzka-
lands með 500 þýzka hermenn,
bíla, hesta og fleii’a. — Þjóð-
verjum tókst að sigla skipinu
á land og skipuðu mönnum,
hestum og vöi'um upp með mik
illi æsingu og öngþveiti. Mai'gir
sæi'ðust og fórust. Meiri part-
inum hafði víst vei’ið komið á
land, áður en „Donau“ sökk.
Skipið hafði komið að sunn-
an til Ósló 15. jan. með nokkra
hermenn, sem höfðu verið í oi'-
lofi, og var fermt í einum hvelli
næstu nótt. Samt tókst norsku
föðurlandsvinunum að fram-
kvæma áform sín. þráþt *fyrir
hin öflugu varðhöld S.S.-manna
anna.
Nokkrum dögum seinna vai'ð
sprenging í öðru þýzku flutn-
ingaskipi, sem lá við bryggju
í Óslóai'höfn. Leki komst að
skipinu, en Þjóðverjum tókst að
halda því á floti með dælun-
um, þangað til gert hafði verið
við lekann til bráðabirgða.
(Frá norska blaðafulltr.).
Bretar taka Heinsberg
Bretar tóku bœinn Heinsberg í
gœr og S þorp að auki. Bœr þessi
er 10 km fyrir norðan Geilenkirk-
en. — Ephann mikUvœgasta sam-
göngumiðstöð á milli Geilenkirch-
en og Roermund.
Þjóðverjar halda áfram að hörfa
úr Ardénnafleygiium.
Fréttaritari segir St. Vith vera
verst útleikna bæinn ,sem hann
hafi séð.
1 Norður-Alsace gera Þjóðverj-
ar áihlaup á hina nýju varnarlínu
Bandaríkjamanna á rnilli Saaregue
rnines og Strasburg.
Frakkar vinna á hjá Colmar.
Flótti Þjóðverja frá
Eydtkuhnen
1 Flótti Þjóðverja frá Eydtkuhn-
eii i Austur-Prússlandi varð með
mjög skjótum hætti. — Þegar sov-
éthermennirnir komu inn í bæinn.
var hann mannlaus, en búðar-
gluggarnir voru fullir af vörum, og
á borðum voru hálfetnar máltíðir
Þjóðverjar yfirgáfu ekki aðeins
Fi'amh. á 5. síðu.