Þjóðviljinn - 03.08.1945, Page 6

6
ÞJÓÐVILJINN
Föstudagur 3. ágúst 1945
Óhappaeyjan
(Þýtt).
„Sjáið þið nú, hvað þið hafið gert? Þið hafið
fleygt rusli í grasið okkar. Þarna hefur ein dósin
brotið niður álfablóm. En ég skal sýna ykkur
fleira.“
Hann gekk lengra og benti þeim á haug af
appelsínuhýði í viðarrunna. Og það versta var, að
það lá rétt fyrir framan dyrnar á álfabæ, gildum
viðarstofni, og þegar álfarnir komu út, áttu þeir
á hættu að detta og meiða sig.
Þau héldu áfram og álfurinn sýndi þeim, hvar
þau höfðu fleygt bréfujm, hálfbrunnum eldspýt-
um og tómum gosdrykkjaflöskum. Það var á eng-
inu, þar sem álfarnir voru vanir að dansa.
Síðan fór álfurinn með þau niður að strönd-
inni. Þar láu visnuð blóm og viðargreinar í hrúgu.
„Æ,“ sagði Fríða, „við tíndum þetta í gær en
gleymdum að fara með það með okkur.
,,Já, þið hafið gert margt til ills,“ sagði álfurinn
alvarlega. „Þið eigið að fara um allan hólmann á
morgun og hreinsa^ allan óþrifnaðinn.“
„Burt! Burt“, kölluðu margar mjóar og veikar
raddir. Börnin urðu hrædd.
„Þetta eru álfarnir,“ sagði álfurinn. „Þetta
ætti' að verða ykkur minnisstætt.“
„Við gleymum því áreiðanlega ekki“, sögðu
börnin.
Álfurinn bauð þeim góða nótt.
Daginn eftir fóru þarj um allan hp’lman og
hreinsuðu allt rusl. Eftir það gengu þau vel um.
Ekkert óhapp kom fyrir framar og þau skemmtu
„Sá, sem einu sinni hefur
laugað sig Kristi, þarf ekki
að þvo andlit sitt,“ sagði einn
kirkjufeðranna.
Guðhrædir einsetumenn
tóku þetta bókstaflega og
breyttu eftir því. Einn þeirra
þvoði sér ekki í fjörutíu ár.
„Andlit hans var vott um
hreinleika sálarinnar,“ segir
í ævisögu hans, sem var rituð
að honum látnum. Hann var
nefndur hinn heilagi Abra-
ham.
Annar einsetumaður, hinn
heilági Makaríus, vakti í
tuttugu sólarhringa og bar
sand í körfu fram og aftur um
eyðimcrklna til þess .að sofna
ekk:. Dýrðlegast var þó að
svelta. „Sultur er fæða engl-
anna,“ sagði einhver kirkju-
feðranna.
Stundum höfðust einsetu-
menn við í holum trjám. Einn
þeirra bjó í þrjátíu ár í hárri
súlu. Lambdi hann ýmist enn-
inu við hnén eða stóð með út-
rétta handleggi og horfði til
himins. Einsetumenn, sem
höíðust við í fjöllum Mesa-
potamíu, komu á vorin niður
til byggða, skríðandi á f jórum
fótum.
★
„Skólaspekingarnir“ svo-
kölluðu fengust líka við rann-
sóknarefni eins og þau, úr
hvaða við kross Krists hafi
verið smíðaður, hvort Kristur
hafi stigið upp til himna al-
klæddur, hálfklæddur eða
nakinn, hvort gefa hefði mátt
! skepnum heyið úr jötunni
sem Jesú-barnið lá í, hvort
erfingjar Lazarusar'hafi verið
skyldugir til að skila arfinum
aftur, þegar hann reis upp frá
dauðum, hvort menn rísi upp
á dómsdegi með öll lýti sín
eða lýtalausir, hvort mús öðl-
izt sáluhjálp, ef hún meðtek-
ur sakramentið o. s. frv.
'k
Inntökuskilyrði í iðnfélög
eða »gildi“ þau, sem tíðkuð-
ust á miðöldunum, voru, með-
al annars, þau, að bæði um-
sækjandinn og kona hans
væru skilgetin og hefðu ó-
flekkað mannorð.
„Hann veit allt,“ svaraði
faðir hans þurrlega. „Við töl-
uðum mikið saman þá, og
hann lofaði að losa okkur við
byltingamennina gegn því, að
ég lánaði honum vissa fjárupp
hæð. Einu sinni gerði hann
boð eftir mér. Eg fór einn á
fund hans. Hann sýndi mér
skrá yfir kommúnista, sem
átti' að taka af lífi og þar var
nafn þitt. Eg fullyrti, að það
hlyti að stafa af misgripum,
en þá sendi hann eftir einum
skólabróður þínum, sem hafði
látið hann hafa þennan lista
fyrir peninga —: —“.
„Hét hann Peng Liu?“
spurði I-wan ákafur.
„Eg veit það ekki,“ svaraði
faðir hans og það var eins og
hann hugsaði til þessara at-
burða með hryllingi. ,,En, það
var vesældarlegur, grámyglu-
legur náungi. Hann sagði að
faðir sinn væri smákaupmað-
ur?“
„Já, það hefur verið Peng
Liu. Hvar er hann nú?“
I-wan létti. Peony var þá
saklaus. Hún átti ekki sök á
dauða En-lans.
„Hvar hann er? Hann er
dauður,“ svaraði faðir hans ró
lega. „Ilann fékk peningana
og svo var hann drepinn.11
„En hvers vegna var hann
drepinn, þegar —“
,Chiang fyrirlítur svikara,“
sagði faðir hans.
„En hvernig gat hann boðið
manni mútur og hegnt hon-
um fyrir að taka við þeim?“
spurði I-wan hneykslaður.
„Jú, það gat hann. Þú verð-
ur að skilja þetta. Hann er
strangur maður, en hann er
líka réttsýnn. Hann notar alla
en losar sig við þá aítur, ef
hann sér, að hann getur ekki
treyst þeim.
,Tækifærismaður!“ sagði I-
wan.
„Allir vitrir menn eru tæki-
færissinnar,“ sagði faðir hans.
„Það eru aðeins bjánar, sem
ekki haga sér eftir breyttum
aðstæðum. En innsta eðli
manna breytist auðvitað
aldrei.“
Faðir hans laut fram yfir
borðið og sló létt högg með
fingrunum. „Eg get sagt þér
það, I-wan, að hann er sá eini,
sem getur' frelsað okkur úr
klóm Japana. Hann getur
það. Hann tók þá ákvörðun,
þegar hann kom aftur frá
Sian og hann gefst ekki upp
fyrr en hann hefur sigrað. Þú
sérð, hvernig hann hefur
hrakið kommúnista á flótta.
Þeir eru komnir út á lands-
horn í Norðvestur-Kína. Hann
rak flóttann árum saman og
hann hafði ákveðið að sam-
eina þjóðina undir eina
stjórn.“
„Sína stjórn!“ sagði I-wan
reiður.
„Stjórn!‘ endurtók faðir
han,s hörkulega. „Stjórn er
betri en borgarastyrjöld. Hún
hefði lagt landið í rústir og
svo hefðu Japanir komið og
tekið það varnarlaust.“
„Trúir þú því?“ spurði I-
wan stillilega, „að hann hafi
séð það fyrir tíu árum síðan,
hvað mundi vérða — og þess
vegna farið að vinna að því,
að sameina þjóðina.' ‘
Faðir hans hneigði höfuðið
til samþykkis. „Eg held að
hann skilji allt — geti allt.
Hann er mikilmenni.“
I-wan hafði alveg gleymt
Peony. Hann var að hugsa um
þennan mann, sem hann hafði
hatað af öllu hjarta eins og
auðvirðilegan svikara, yegna
þess að hann sveik byltinguna
og félaga sína. En hafði hann
þá þegar öllu var á botninn
hvolft, verið framsýnni en
þeir allir?
Hann gat þó ekki gert sig
ánægðan með skýringar föð-
ur síns. Og nú datt honum í
hug ýmislegt, sem hann hafði
séð í japönskum blöðum.
„Tækifærisstefna hans hef-
ur að minnsta kosti oft leitt
hann inn á ranga braut,“
sagði hann.
„Það var áður en hann
gjarnlega. „Við höfum ekki
minnzt á hana. Japanskar kon
ur eru venjulega góðar eigin-
konur. Mér var það ekkert á
móti skapi, að þú ættir hana.
Það kemur styrjöldinni ekk-
ert við. Það eru ekki aðrir en
heimskingjar, sem rugla sam-
an æinkamálum og utanríkis-
pólitík.“
I-wan varð föður sínum svo
þakklátur, að hann fann löng-
un hjá sér til að tala við hann
í trúnaði.
„Iiún er eins góð og nokk-
ur kona getur verið — svo um
hyggjusöm í öllu. Eg lít ekki
á hana sem Japana. í mínum
“augum er hún aðeins konan
mín og móðir drengjanna
minna.‘ ‘
„Já — já,“ sagði faðir hans
hugsandi.1 En hvernig getið
þið skrifast á? Það geta hlot-
izt vandræði af því, ef þú
færð bréf frá Japan. En á
skrifstofu minni verður auð-
vitað ekki tekið eftir því.
Segðu henni að senda bréfin
til mín og svo færðu mér bréf
in til hennar. Menn eru svo
tortryggnir á þessum tímum,
að þú gætir átt á hættu að
verða myrtur, ef það kæmist
upn, að þú sendir og tækir á
móti bréfum frá Japan.“
I-wan hafði ekki hugsað um
þetta. „En er það ekki hættu-
lagt fyrir þig, faðir minn?“,
spurði hann.
varð sá maður, sem hann er
nú, svaraði faðir hans.
„Manngildi hvers manns fer
eftir því, hvort hann hefur
þrek til að sjá villu síns veg-
ar og taka rétta stefnu.“
„Hann verður aldrei annað
en herkonungur,“ svaraði I-
wan. „Hann hugsar og stjórn-
ar eins og herkonungur og
sk'puleggur með valdi.“
„En hann skipuleggur líka“,
sagði faðir hans.
„Og konur hans —“
Faðir hans leit kuldalega á
hann. „Eg þrætí ekki um um
þetta v;ið þ:g,“ sagði hann
maður sjálfur, hvaða konu
hann velur sér. Þegar bróðir
þinn kom heim með -—
Fr:edu, varð móðir þín ær og
grét, þar til ég varð að senda
„Nei, mig þekkja allir. Þar
að auki þorir enginn að drepa
mig. Chiang mundi hefna þess
tvo rækilega. Og allir óttast
hann.“
Þá voru þeir aftur farnir að
tala um hann.
„Þú varst að minnast á
hjónabönd hans,“ sagði faðir
hans. „Konurnar, ■ sem hann
átti áður, voru einskir nýtar.
Þess vegna tók hann sér konu,
sem gat orðið honum stoð og
stytta. — En bað eru ekki all-
ir, sem hafa hug til þess.“
Faðir hans brost.i, fékk sér
meira te og tók slðan bréf úr
brjóstvasa sínum. „Þá átt að
hitta hann eftir átta daga.
Það eru skipanir hans.“
Hann sagði þessi orð: „skip
anir hans“ með svo miklum
ánægjusvip, að það reitti I-
Hún saeði, að við
hefðum átt að velja I-ko konu,
aour en hann fór. Eg sagði
henni, að við hefðum gert rétt
og það væri ekki okknr sök,
þó að sonur okkar væri kjáni.1
Hann þagnaði og varð brúna
þungur. I-wan skildi, að ekki
hefði allt ve^ið sem bezt, síð-
an tengdadóttirin kom á heim
ilið. Faðir háns horfði á hann.
„En hvernig er japanska
konan þín,“ spurði hann vin-
wan til reiði.
„Þú hefur breytzt mikið,“
sagði hann illgirnislega. „Eg
hef heyrt að Chiang sé farinn
að trúa á einhvern guð — guð
kristinna manna. Er honum
það alvara? og trúirðu samt á
hann?“
Faðir hans brosti. „Hönum
er allt alvara.“
Og svo heyrði I-wan fyndni
af vörum föður síns í fyrsta
sinn á ævinni: