Þjóðviljinn - 21.09.1945, Page 8

Heimsþing verkalýðsins hefst í París 25. sept.
Tillaga um að verkalýðshreyfing allra þjóða snúi sér af
alefli gegn fasistastjórn Francos
Á fjórða hundrað fulltrúar frá öllum löndum* *
heims nema Þýzkalandi og Japan eru saman komn-
ir í París, á heimsþing verkalýðsfélaganna, sem
hefst 25. þ. m.
Talið er líklegt að Lombardo Toledano, hinn
heimskunni mexíkanski verkalýðsleiðtogi, beri
fram þegar í þingbyrjun tillögu þess efnis, að hið
nýja alþjóðasamband verkalýðsfélaganna beiti afli
sínu til að knýja fram almenna viðurkenningu á
Giralstjórninni spönsku og beitt verði efnahags-
legum refsiaðgerðum gegn fasistastjórn Francos
á Spáni.
Ennfremur er búizt við að
Toledano flytji tillögu um
stuðning alþjóðasambandsins
við eflingu sjálfstæðrar iðn-
aðarþróunar í nýlendum og
hálfnýlendum, og stuðli þann
ig að vaxandi sjálfstæði
þeirra.
t verkalýðsblöðum um
heim allan er mikið rætt
um þingið. Þrír heimskunn
ir verkalýðsleiðtogar, Philip
Murray, forseti CIO, rót-
tæka vérkalýössambandsins
í Bandaríkjunum, franski
verkalýðsleiðtoginn Louis
Saillant, og forseti mexi-
kanska verkalýðssambands-
ins Lombardo Toledano,
rita í rússneska tímaritið
,,Nýir tímar,“ og láta allir
þá von í ljós, aö á þinginu
verði stofnað heimssam -
band verkalýðsfélaga.
Leggja þeir áherzlu á að
með stofnun slíks sam-
bands hefjist nýtt tímabil
í sögu verkalýössamtak
anna.
Spánskir kommúnist-
ar og Negrinsmenn
lýsa afstöðu sinni til
Giralst j ó rnarinnar
Kommúnistaflokkur Spán
ar og sá hluti Sósíaldemó-
krataflokksins sem fylgir
dr. Juan Negrin neituðu
þátttöku í spönsku ríkis-
stjórninni, sem José Giral
myndaði nýlega í Mexikó,
og skýrt hefur verið frá hér
í blaðinu.
I yfirlýsingu Kommúii
istaflokksins um stjórnina
segir, a ð hún „hafi mark-
að sér stefnu, sem er önnui
og jafnvel andstæö þeirri,
sem við teljum óhjákvæmi-
lega á þessum úrslitaaugna
blikum í sögu þjóðarinnar.“
Bæði kommúnistar og fylgj
endur Negrins lýstu hins
vegar yfir, að þeir ætluðu
sér ekki ao vinna gegn
stjórn Girais, heldur „fylgja
henni sem lýðveldismenn
og lýðræöissinnar að hverju
réttu máli, en tökum ekki
ábyrgð á stefnu hennar eða
aögeröum.11
I stjórninni eru tíu ráð
herrar úr Lýðveldisflokkn-
um, Þjóðernissinnar frá
Baskíu og Katalóníu, og
hægri sósíaldemókratar,
fylgjendur Indalecio Prietos,
sem jafnan barðist gegn
samvinnu við kommúnista
og vaúð áhrifalaus um
stjórnmál á Spáni er leið á
borgar astyr j öldina.
Björn Jónsson
Frh. af 4. síðu.
afarákveðinn, þótt nokkrir
menn væru í vafa, en þeg
ar út í deiluna var komið
stóðu þeir saman sem einr.
maður eins og venja er í
urentarafélaginu og ekki
lát á neinum þeirra.
Hugurinn síóð til annars.
— En ég er latur maður
segir Björn brosandi, og vai
orðinn þreyttur á því að
hafa ekki friö allan ársins
hring og baðst þess vegna
undan endurkosningu þeg-
ar ég hafði verið formaður
í átta ár.
Ef ég á að segja eins og
er þá byrjaði ég á prent-
verkinu sárnauðugur, mét’
hefur alltaf leiðst það, sér-
staklega á fyrri árum, —
eini ljósi punkturinn hefu
verið að rífast við blaða-
menn og ritstjóra.
— Af hverju fleiru hefur
þú haft ánægju en aö ríf-
ast við blaöamenn og rit-
stjóra?
— Auðvitað er sambúð
Friðfinnur
Guðjónsson
þJÓÐVIUINN
Sjö matreiðsiumenn
og ftmm íramreiðslu-
menn ljúka prófi
Fyrsta prófi matreiðslu- og
framreiðslumanna, sem tekið
hefur verið hér á lancLi, lauk
í fyrradag í Valhöll á Þing-
völlum. Prófið tóku 7 mat-
reiðslumenn og 5 framreiðslu
menn.
Framreiðslumennirnir sem
þarna luku prófi, voru þess-
ir: Stefán Þorvaldsson, Theo-
dór Ólafsson, Árni Guðjón
Jónasson, Trausti Magnússon
og Tryggvi Steingrímsson. —
Prófdómendur í þessari grein
voru Steingrímur Jóhannes-
son, Helgi Rósenberg og Ed-
mund Eriksen.
Matreiðsluprófi luku: Þor-
geir Pétursson, Kristján Ás-
geirsson, Sveinsína Guð-
Vaxandi áhrif
komnumistaflokks
Hollands
Þrem máuðum eftir að
Holland varð frjálst hafði
aðalmálgagn Kommúnista-
flokks Hollands, DE WAAR
tíEID (Sannleikurinn) náð
400 þúsund einstaka upp-
lagi.
„Eg fór á ritstjórnarskrif-
stofu blaðsins til að fá skýr
ingar á þessari miklu út
breiðslu“ ritar bandaríski
blaðamaðurinn Bert Whyte.
„Ritstjórinn P. Clerkx er
grannur hæglátur maður á
fertugsaldri. Hann bauö
mér inn í skrifstofu sína,
benti mér á stól, þáði sígar-
ettu og sagöi mér brosandi
að hann talaði ensku varla
nógu vel til að geta átt við
Klinke: „Nú held ég fari að halla
mér“.
Frh. af 1. síðu.
stofnaði Leikfélag Reykja
víkur voru starfandi með-
limir í félaginu unz þeir
féllu fró — og ég held mér
sé óhætt að segja að við
Gunnþórur.n séum ein eft-
ir af fyrstu stofnendum
Leikfélagsins.
Félagið var stofnað um
sama leyti og Iðnó vav
byggt og var ætíð leikið þar
Fyrst lékum viö aðeins smá
leiki. En áður höfðu verið
sýndir leikir í Gúttó á veg-
um GóÖtemplara.
270—280 hlutverk — 50 ár.
— Hefur þú mest leikið
gamanhlutverk ?
— Eg hef leikið alvarleg
hlutverk líka, en megnið af
því, sem ég hef leikið, hefur
þó verið létt.
— Hvað hefup þú leikið
mörg hlutverk um dagana?
— Þau voru orðin milli
270—280 þegar ég hætti.
— Veiztu nokkuð hve mörg
mig blaðaviðtal. „Eg iærði
mundsdóttir, Hólmfríður Mar enskU; frönsku og þýzku j
ía Jensdóttir, Þórður E. Ara- skoia fyrir íöngu, og tala
sæmilega þyzku, en enskan
mín og franskan!“
Kommúnistaflokkurinn
hélt ráðstefnu í Amsterdam
21.—23. júií. Kosin var 40
manna flokksstjórn, og á-
kvaröanir teknar um starf
flokksins. „De Waardeid”
kemur út 1 átta útgáfum
samtímis, í Amsterdam,
Haag, Rotterdam, Utrecht,
Deventer, Zutphen, Grom-
ingen, Enschedt og Apel-
Fyrir stríð var Kommún-
istaflokkur Holiands lítiil
flokkur. Nákvæmar tölui
um meðlimi hans nú hafa
ekki verið birtar, en meö-
limatalan mun vera ná
lægt 50 þúsund. Flokkurinn
í vann sér mikið álit og
son, Böðvar Steinþórsson og
Kjaítan Guðjónsson. — Próf-
dómendur í matreiðslu voru
Ludvig Petersen, Alfred Rós-
enberg og Þórir Jónsson.
Matvöruverð
í Sovétríkjunum
lækkar um 15 prósent
V er zlunarþ j óðf ulltr úar áð
Sovétríkjanna tilkynnti 21.
ágúst, að matvöruverð þar
í landi lækki frá þeim- degi
um 15%.
Súmar helztu nauðsynja-
vörur, svo sem brauð og
korn lækka um 33%, smjör
viö góða konu ein mesta J kvöld þú hefur verið á svið-
hamingja lífsins. Ennfrem- inu í Iðnó?
ur að eiga góða foreldra og
mörg og góö systkini. Og ef
ég á að skrifta meira þá
hefur mér vsriö afar mikil
ánægja aö lesa; og ég heí
alltaf þráð aö eiga heima
í sveit, enda þótt ég viti aö
ég væri enginn maður til
þess að vinria í sveit.
Eg ei svo mikið allra
sveita kvikindþ aö ég gæti
átt heima i öllum sveitum
landsins — og líklega á
enginn maður á landinu
eins marga frændur og ég,
t. d. svo að segja á hverjum
bæ kring um allan Breiöa
og olía 30% og kjöt 22%. ■ fyigi með ágætu starfi í
frelsishreyfingunni á her-
Aörar nauðsynjavörur en
matvörur hafa lækkað í
verði aö meöaltali 6%.
námsárunum, — mikill
__________ fjöldi nýju meðlimanna eru
| fyrrverandi sósíaldemókrat
Ragnar, sem var verzlunar- ar, sem voru óánægðir með
maður.
Slík voru kjör brautryðj-
endanna.
— Hvernig voru kjörin að
vera prentari og leikari í þá
Undirritaöur hefur verið
„svarti sauðurinn“ meðai
frændanna og nú slógum
við út í aðra sálma sem
ekki verða raktir frekav
hér.
Þjóðviljinn óskar Birni
til hamngju með daginn.
J. B.
Nei, þau hef ég aldrei daga?
reynt að telja, segir Frið-
finnur og brosir.
Árin sem ég eyddi í þetta
að staðaldri vo.ru 50.
— Þú hefur einnig skemmt
útvarpshlustendum.
— Já, eftir að ég hætti á
leiksviðinu, lék ég allmikið
í útvarpið.
Seztur í helgan stein.
— En nú er ég hættur leik-
störfum og prentverki, hætti
fyrir 5 árum og lifi með konu
og börnum, segir Friðfinnur.
Friðfinnur er kvæntur
Jakobínu Torfadóttur, skip-
stjóra á ísafirði. Þau eignuð-
ust 8 börn, þar af eru 5 á
lífi, þrír synir, Aðalsteinn,
Gísli og Haukur og tvær dæt-
ur, Lilja og Jóhanna. Þrjá
pilta misstu þau uppkomna,
Gunnar, sem var prentari,
I Gísla, í menntaskóla, og
— Eg fór á æfingar kl. 8V2
á kvöldin og stóð þar til kl.
12 og að ganga 1 á næturna.
Vinnan í prentsmiðjunni
hófst kl. 7 að morgni og stóð
til kl. 8. Þessi aðstaða er nú
mikið breytt. Þá voru engar
setjaravélar, allt handsett.
— Þú hefur orðið að fara
beint úr prentsmiðjunni á
æfingarnar.
— Já, ég fékk sjaldan eða
aldrei nokkurn kvöldmat fyrr
en ég kom heim á næturnar
— þess vegna þykir mér allt-
af svo gaman að éta, þegar
ég er kominn upp í.
★
Leiklistarunnendur, fjær og
nær um allt ísland, þakka
Friðfinni í dag allar ánægju-
stundimar, sem hann hefur
veitt þeim og óska honum
langra og hamingjuríkra elli-
daga. J. B.
hina „óvirku andstöðu“
sem flokkur þeirra prédik
aöi á hernámsárunum.
— Er núverandi stjórn
Hollands rétt mynd af þjóð-
arviljanum, spyr bl&ðamaö-
urinn.
— Nei, áreiðanlega ekki,
svarar Clerkx. Þrir kaþólsk-
ir, þrír sósíaldemókratar og
Shellolíuhringurinn! ÞaÖ er
ríkisstjórn tii aö gæia hags
muna Bretlands og Banda'
ríkjanna, en lætur sér
hægt um hagsmuni Hol
lands.
Húsnæðismálin
Frh. af 1. síöu.
þar sem fyrst og fremst
braggabúum og öðrum, sem
verst eru settir, yrði tryggt
húsnæði.
Allmiklar umræður urðu
um máliö. Borgarstjóri færð
ist hjá því að ræða megin-
kjarna málsins meö því aö
tala um hvaö Reykjavík
heföi gert. Þjóöviljinn mun
'’kýra nánar frá umræöum
á morgun.