Þjóðviljinn - 25.09.1945, Blaðsíða 4

ÞJÓÐVIL JINN
Þriöjudagur 25. sept. 1945.
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Sigurður Guðmundsson.
Stjórnmálaritstjórar: Einar Olgeirsson, Sigfús Sigurhjartarson.
Ritstjómarskrifstofa: Austurstræti 12, sími 2270. (Eftir ki.
19.00 2184).
Afgreiðsla: Skólavörðustíg 19, sími 2184.
Auglýsingar: Skólavörðustíg 19, sími 6399.
Prentsmiðjusími 2184.
Áskriftarverð: í Reykjavik og nágrenni: Kr. 6.00 á mánuðL
Úti á landi: Kr. 5.00 á mánuði.
Prentsmiðja Þjóðviljans h. f.
Hinar „róttæku og raunhæf uí; aðgerð
ir Alþýðublaðsins í húsnæðismáb
unum!
ujlríMii^r
rvdrcftðs
Það er bæði viturt og biturt
rakblaðið hans Stefáns Jóh. Á
sunnudaginn heimtar það „raun-
hæfar og róttækar ráðstafanir“
í húsnæðismálum, í stað tillagna
j bæjárfulltrúa sósíalista., enda
segir það að „lausn húsnæðis-
vandamálsins sé vissulega fjarri
þó pólitískir æfintýramenn gefi
fólki heimskulegar tálvonir með
fyrirheiti um fagrar skýjaborgir“.
Um allt þetta getið þið lesið á
4. síðu blaðsins.

Öll blöðin gera húsnæðistillögur sósíalista að umræðu-
efni. Jafnvel Alþýðublaðið sem vel og lengi hefur lifað
eftir þeirri ágætu reglu að minnast ekki á tillögur sósíalista
í bæjarstjórn, fær ekki orða bundist. Fyrir utan frétt skrifar
það leiðara um málið. Blaðamaður sem skrifaði fréttina
gerði það nokkurn veginn hlutlaust og heiðarlega, svo
langt sem frétt' hans náði. Þetta hefur Stefáni ritstjóra
Péturssyni ekki litizt á og í fumi og fáti hefur hann gripið
handritið og skrifað á það fyrirsögnina: „Kommúnistar bjóða
upp á skýjaborgir í staðinn fyrir húsnæði11. Það skyldi þó
aldrei um Stefán og blað hans spyrjast að hann væri ekki
dyggur á verðinum gegn bolsévismanum, gegn sérhverri
tillögu fram borinni af kommúnistum“ skyldi hann berjast,
efni tillögunnar skiptir í því samöandi engu. Og úr því
Stefán var nú einu sinni búinn að skrifa þessa fyrirsögn,
þá varð að koma grein í samræmi við hana þó ekki væri
fyrr en í næsta blaði, og sunnudagsleiðari hans heitir
„Skýjaborgir í staðinn fyrir hús“.
Fyrsti hluti leiðarans fjallar um húsnæðisvandræðin.
Þeim er rétt lýst.
Miðhluti leiðarans hefst á þessum orðum: „Tillögur
kommúnista um byggingu fimmhundruð íbúða þegar á
næsta ári, er verði viðbót við byggingar hins opinbera,
félaga og einstaklinga er fjarri því að vera líkleg til lausnar
á húsnæðisvandræðum Reykjavíkur.“ Þetta er svo rökstutt
með því að „skortur á fagmönnum sé svo mikill, að litlar
líkur virðist til að unnt sé að ljúka byggingu þeirra húsa,
sem þegar sé byrjað á eða í undirbúningi, á tilsettum
tíma“ og þessum kafla leiðarans lýkur með orðunum: „Mál
þetta verður að leysa með raunhaefum og róttækum ráð-
stöfunum. En skýjaborgir kommúnista munu aldrei veita
hinum húsvilltu Reykvíkingum skjól“.
Nú hefst síðasti hluti leiðarans, og maður býst við til-
lögum um „raunhæfar og róttækar ráðstafanir“. Jú til-
lögurnar koma. „Það ber fyrst og fremst að leggja áherzlu
á að lögum um verkamannabústaði verði breytt.“ Hvernig
á að breýta þeim? Mundu þær breytingar, sem Alþýðublaðið
vill gera á þeim, bæta úr skortinum á fagmönnum? Þessu
svarar Alþýðublaðið ekki.
„Fasteignalán verða að hækka og vextir af þeim jafn-
framt að lækka“ segir Alþýðublaðið. Þetta er alveg hárrétt,
en ekki mundi það bæta úr skortinum á fagmönnum, ^ri
hinsvegar er vissa fyrir því að ef bæjarstjórnin gerist virk-
ur aðili að því að bæta úr húsnæðisvandræðunum, mundi
hún geta stuðlað að því að fá nauðsynlegar breytingar á
lánastarfsemi til húsabygginga.
Þá erum við komnir að hinni þriðju og síðu=tu „raun-
hæfu og róttæku ráðstöfun11 Alþýðublaðsins: Það á að
tryggja með lögum að bygging íbúðahúsa yfir hið hús-
villta fólk gangi fyrir öðrum byggingum“. Skynsamleg til-
laga, er mundi ekki verða takmarkað gagn af þessari lög-
gjöf nema til sé aðili, sem beitir sér fyrir að byggt' verði
fyrir þetta fólk, og er ekki eðlilegt að sá aðili sé bærinn,
. og mundi ekki verða auðveldara að fá slíka löggjöf, ef
bæjarstjórnin að athuguðu máli tékir að hún þurfi á henriar
„Ætli nú bæjarstjÓTn og þeir
sem um þessi mál fjalla að taka
rögg á sig og láta engan vera
húsnæðislausan í haust“. Hvar
haldið þið að þessi orð standi
skrifuð? Látið þið ekki liða yfir
ykkur. Þetta eru hinar raun-
hæfu tillögur rakblaðsins í hús-
næðismálunum. Þær birtust á
fimmtu síðu blaðsins á sunnu-
daginn. Þetta er blaðamennska
HLYÐIÐ UMFERÐASTJORN.
A- S. skrifar Bæjarpóstinum:
„Það er mjög áberandi að þeg-
ar lögregluþjónar stjóma um-
ferðinni á fjölförnustu gatnamót-
um skeyta gangandi vegfarendur
ekki hið minnsta um umferða-
bendingar þeirra. Utanlands gegn
ir þetta öðru máli. Umferðastjóm
nær ekki einungis til stjómenda
ökutækja, heldur til allra veg-
farenda. Þetta þyrftu allir fót-
gangandi vegfarendur að gera
sér ljóst, það þjálfar athyglina
að hlýða umferðamerkjum lög-
reglunnar og er auk þess skylda
ur Vísis til hinna húsnæðislausu.
Þetta er sterk afstaða.
*
Valtýr collega við Morgunblað-
.* . u____ir ekki svo mikið til ef hóflega
íð var í vandræðum þegar hann
þeirra sem um bæinn fara. Og
þó menn þurfi e. t. v. að flýta
sér, þá liggur engum svo mikið
á að hann megi ekki vera að
því að bíða andartak, sem auk
þess að vera. nauðsynlegt vegna
umferðarinnar, er beinlínis
skylda."
AÐFERÐ TIL AÐ FRAM-
LEIÐA GÖTURYK
Ó. Þ. skrifar mér þetta bréf um
göturykið í bænum:
„Það virðist vera orðin eins-
konar hefð að strá heilmiklum
sandi á götumar, sem verið er
að gera við og hreinsa hann alls
ekki aftur, eða þá ekki fyrr en
seint og síðarmeir. Núna nýlega
var þetta gert við Laugaveginn,
og Hverfisgatan varð fyrir þessu
sama tilfelli í s.l. viku. Þetta ger
fór að skrifa um húsnæðistil-
lögur sósíalista. Hann gat eig-
inlega ekkert illt um þær sagt,
og greip þá til þess ráðs að
skrökva dálítið í fyrirsögn, hon-
í lagi. Fjórða síðan heimtar j um fannst það betra en ekkert.
„raunhæfar tillögur“, fimmta síð-
an birtir þær.
*
Vísir talar um húsnæðistillög-
ur bæjarfulltrúa sósíalista. Hann
segir: „Bæjarstjórnarmeiri-
hlutinn hefur hins vegar sterka
afstöðu í málinu“. Til hvers á
að nota þá sterku aðstöðu? Vísir
notar leiðara sinn til að sýna
fram á að bæjarstjórnarmeiri-
hlutinn hafi gert feiknin öll til
að bæta úr húsnæðisvandræðum.
„Sjá, allt sem við höfum gert
og verið þið ánægð“ er boðskap-
Hann sagði, í fyrirsögn: „Sigfús
Sigurhjartarson ráðleggur inn-
fiutning erlendra verkamanna“.
rignir, verði úrkoman hinsvegar
mjög mikil, eins og suma und-
anfarna daga, slettist þessi leðja
af götunum á fólk, sem gengur
á gangstéttunum, ekki sízt þegár
um er að ræða einstefnuaksturs
götur, þar sem bifreiðar keyra
jafnan hraðar en á öðrum göt-
um. Sé hins vegar þurrt veður,
þyrlast þessi óþverri upp við
minnsta vindblæ og veldur hinu
Þetta gerði Sigfús ekki, en hann mesta kvalræf’ gangandi veg-
farendum. Það er krafa okkar,
minnti Alþýðuflokksmenn á að
félagsmálaráðherra og formaður
Alþýðuflokksins hefðu lagt til
að komið yrði á sameiginlegum
vinnumarkaði fyrir öll Norður-
lönd, og spurði hvort samkvæmt
þessum tillögum kæmi ekki til
athugunar að fá hingað fagmenn
í byggingariðnaði, ef þeir væru á
lausum kili á hinum Norðurlönd-
unum, en þá vantaði hér.
aðstoð að halda til að framkvæma sínar fyrirætlanir?
í þessu sambandi er ef til vill óþarfi að tala um smá-
muni eins og það þó Alþýðublaðið fari rangt með tillögu
sósíalista. Tillaga sósíalista var þannig:
„Bæjarstjórnin ákveður að láta nú þegar hefja undir-
búning að byggingu eigi færri en 500 íbúða, með það fyrir
augum að hafizt verði handa með byggingarframkvæmdir
á komandi vori“. í greinargerð var tekið fram að sérstaka
áherzlu bæri að leggja á, að þessar. framkvæmdir verði ekki
„til að hindra byggingar einstaklinga og félaga. Væntanlega
verður ekki um það deilt að æskilegast sé að þessar bygg-
ingaframkvæmdir bæjarins verði hrein viðbót við aðrar
byggingaframkvæmdir, en talsmenn sósíalista í bæjar-
stjórn tóku skýrt fram að ef það reyndist ókleift, sökum
efnisskorts' eða skorts á fagmönnum, þá teldu þeir að
byggingar fyrir þá sem í óhæfu húsnæði búa, ættu að hafa
forgangsrétt bæði að byggingarefni og vinnuafli, og væri
þá eðlilegt að bæjarstjórn leitaði aðstoðar löggjafarvalds-
ins ef hún teldi það nauðsynlegt, og framkvæmanlegt. Aðal
atriðið er að bæjarstjórn taki inálið í sínar hendur með
það fyrir augum að leysa það þannig, að braggar og aðrar
óhæfar íbúðir tæmist eins fljótt og mögulegt er. Þessa
stefnu sósíalistanna dæmir Alþýðublaðið í niðurlagi leiðara
síns með orðunum: „En lausn húsnæðisvandamálsins er
vissulega fjarri, þótt pólitískir ævintýramenn gefi fólki
heimskulegar tálvonir með fyrirheiti um fagrar skýja-
borgir“.
Þjóðviljinn hefur ekkert á móti því þó Alþýðublaðið
heimski sig með slíkri afstöðu, því vissulega þýðir það að
sú stund nálgast, að klíka Alþýðublaðsins missir öll tök
í íálenzkum stjómmálum.
sem ferðumst fótgangandi, að
þessi „nýmóðins" gatnagerð, sé
ekki ffamkvæmd á svo óviturleg
an hátt, að heilsa manna sé í
veði, auk allra annarra óþæg-
inda, sem þetta bakar gangandi
vegfaréndum.“
morgunMyrkur og
GÖTULJÓS
Ó. skrifar:
„Mér datt í hug að senda
Bæjarpóstinum fyrirspurn, sem
ég vona að hann komi áleiðis,
til réttra aðila. Því er þannig
háttað að ég fer í vinnu um kl.
6 á morgnana, eða nokkru fyrr
en allur þorri bæjarbúa. Und-
anfarna morgna hefi ég veitt því
eftirtekt að öll rafljós eru slökkt
kl. hálf sex eða kortér fyrir sex,
þá er auðvitað svarta myrkur,
sérstaklega þegar dimmt er í
lofti eins og verið hefur flesta
undanfarna morgna. Eina Ijós-
glætan í bænum, þar til dagsljós-
ið fer að segja til sín, er frá
búðagluggum, þar sem ljós logar
allar nætur. Þetta er algerlega
ófullnægjandi, margar götur í
bænum eru ekki ennþá betur
gerðar en það, að þar sitja víða
pollar og þorarleðja í rigning-
um. Hvers vegna er ekki látið
loga á götuljósunum dálítið leng-
ur? Bkki getur verið rafmagns-
leysi um að kenna,, eða hvað.
Um kl. 6 á morgnana byrja
verkamenn og ýmsir aðrir að
fara til vinnu. Okkur, sem för-
um til vinnu svona snemma
þætti afarvænt um að hlutað-
eigandi yfirvöld athuguðu hvort
ekki væri hægt að kippa þessu
í lag.“
Vestur-íslenzki söngvarinn,
Birgir Halldórsson, söng s. 1.
miðvikudagskvöld við mjög góð-
ar undirtektir, varð hann að
endurtaka 5 lög og syngja 3
aukalög. í gærkvöldi söng hann
á Siglufirði. Reykvíkingar vonast
til þess að þeim gefist kostur á
að heyra til söngvarans hér þeg
ar hann kemur aftur^ að-úorðan;—