Þjóðviljinn - 14.11.1945, Blaðsíða 4

Þ JÓÐyílíJvIN.fi
Miðvikudagur 14. nóv. 194o.
þJÓÐVILIINN
tRgefandi: Sameiningaríiokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Sigurður Guðmundsson.
Stjómmálaritstjórar: Einar Olgeirsson, Sigfús Sigurhjartarson.
Ritstjórnarskrifstofa: Austurstræti 12, sími 2270. (Eftir kl.
19.00 2184).
Afgreiðsla: Skólavörðustíg 19, sími 2184.
Auglýsingar: Skólavörðustíg 19, sími 6399.
Prentsmiðjusími 2184.
Askriftarverð: í Reykjavík og nágrenni: Kr. fi.00 á mánuði.
Úti á landi: Kr. 5.00 á mánuði.
Prentsmiðja Þjóðviljans h. í.
Samfylking húsaleigunefndar og forráðamanna
bæjarins í húsnæðismálunum
Forustuhlutverk bæjarstjórnanna
Meðal annrra stórmerkra mála sem flokksþing sósíal-
ista hefur rætt er hlutverk bæjarstjórna og hreppsnefnda
í kauptúnum.
Þingið var sammála um,. að hlutverk bæjarstjórna og
hreppsnefnda í kauptúnum þyrfti að verða víðtækara en
nú er tiðast. Atvirmulíf nútímabæja ,og, kauptúna krefst
þess; að fjl s,é forusta á hverjum stað sem telirr sér skylt. að
hafa á hver.jum tíme .yfirlit .yfir. atvjnnuþörf íbúanna og
atvinnuhorfurnar og jafnframt að tryggja atvinnuna og bæta
úr atvinnuskorti ef hann er fyrir hendi. Sama máli gegnir
með húsnæði, í hverjum bæ og þorpi verður að vera aðili,
sem ætíð fylgist með ástandinu og er ábyrgur fyrir að úr
sé. bætt þegar eitthvað fer aflaga. Slíkur aðili á bæjarstjórn
auðvitað að vera, borgararnir hljóta að fela henni forsjá
þessara mála.
•
Þetta forustu'hlutverk geta bæjarstjórnirnar rækt með
tvennu móti, með því að greiða fyrir framkvæmdum fé-
laga og e nstaklinga, og með því að bærinn sjálfur taki
beinan þátt i framkvæmdum, bæði byggingum húsa og
rekstri framleiðslufyrirtækja.
í þessu tilfelli er þó ekki um annað hvort að ræða heldur
hvort tveggja. Hvert það bæjarfélag sem vill leysa húsnæð-
isvandamálin verður í senn, eins og nú standa sakir, að
greiða götu félaga og einstaklinga, sem vilja byggja og
það verður einnig. sjálft að taka beinan þátt í að byggja
fyrir þá sem verst eru staddir. Og hvert það bæjarfélag
• sem vill tryggja öllum þegnum sínum störf við arðbæra at-
vi-nnu verður í senn að vera beinn þátttakandi í fram-
leiðsluatvinnuvegum, sjávarútvegi, fiskiðnaði og landbún-
að', og það verður einnig að búa sem bezt í hag fyrir
heilbrigðan atvinnurekstur félaga og einstaklinga.
• .
• Þegar þessi mál eru rædd er komið að kjarna þess
ágreinings sem skilur Sósíalistaflokkinn frá afturhalds-
flokkunum.
Hið raunverulega kjörorð afturhaldsins er „óbreytt
ástand“. Öll þess barátta snýst fyrst og fremst um að koma
í veg fyrr að bæjarfélögin fa.ri inn á svið athafnalífsins
Þessir flokkar halda sér enn við þá úreltu stefnu að
einkaframtakið geti og eigi að leysa þessi mál. Þeir
berja höfðinu við stein staðreyndanna, þeir virðast halda
að almenningur sé búinn að gleyma þeirri staðreynd, að
einkaframtak auðvaldslandanna hefur ætíð leitt kreppur og
atvinnuleysi yfir þjóðdrnar, alveg reglubundið og með
skömmu millibili. Þeir virðast líka halda að almenningur
hafi gleymt þeirri staðreynd, að einkaframtakið hefur
ætíð dæmt fjölda manna til að búa við heilsuspillandi og
alóhæft húsnæði.
En þessum staðreyndum verður ekki gleymt, þessar
stáðreyndir verða þvert á móti forsendur þess dóms, sem
almenningur kveður upp við bæjarstjórnarkosningarnar
á komandi vetri, sá dómur verður á þann veg að hinir
úreltu íhaldsflokkar eigi að þoka úr vegi framfaranna.
Straumurinn liggur til vinstri.
í júlí í sumar var mér und-
irrituðum úthlutað b^agga-
pláss á Skólav.hæð 10, sem
sumir kalla Hallgrímssókn.
Kannski eru þessar íbúðir
eitthvað í ætt við hreysið,
sem Hallgrímur bjó í. Þetta
er einn þessi enski braggi.
Tíu manns var hrúgað þarna
inn. í öðrum endanum eru 5
stúlkur. Hinum var mér út-
hlutað ásamt stúlku með 3ja
ára barn- Við. hjónin erum
með eitt barn.
Fyrir nokkrum dögum kom
upp smávegis ágreiningur
á milli mín og stúlkunnar,
sem hefur húsplássið ásamt
okkur. Hún fer þá í húsaleigu
nefnd án þess að tala nokkuð
við mig um það og fær því
framgengt að þess.um bragga-
helming er sk'.pt upp enn á
ný.
Ekki var nú rúmt áður, en
lítið hefur nú um bætzt.
Sunnudag'nn 4. þ. m. koma
svo einhverjir menn heim um
kvöldið og rífa nýjar dyr á
braggann. Síðan var skilið við
þetta svona opið og fólkinu
víst ætlað frískt loft. Mánu-
dagskyöldið koma þessir
menn aftur og byrja þá að
hólfa braggann sundur. Ekki
var nú svo að byrjað
værá á því og endað
á dyrunum. Eg stoppa þá
verkið og vil kynna mér
hvernig í þessu liggi. Á
þriðjudaginn var svo þetta
forlátaverður, sem allir
muna og borgarstjórinn var
að sýna blaðamþnnum og
öðrum hinar miklu framr
kvæmdir íhaldsins í húsa-
byggingum þessa bæjar.
Ekki var samt konan mín
þess vör að hann kæmi þang
að þar sem hún sat skjálf-
andi með barnið í hurðar-
lausum kofanum. Borgarstjór
inn hefði þó ekki átt að fara
fram hjá stærsta liðnum í
nýbyggingarmálum íhalds-
íns í þessum bæ, því aldrei
mun Reykjávíkurbær háfa
séð éins mörgum fyrir hús-
næði eins og þeim er nú búa
í þessum Breta-hálftunnum.
Kannski honum hafi gengið
til yfirlætisleysi, að sýna
ekki toppinn á framförunum.
Þennan dag varð ég að
sleppa vinnu ásamt fleiri dög
um og ganga á milli heró-
desa og pílatusa þessa bæj-
ar. Alstaðar var sama svarið.
Við ráðum engu, getum ekk-
ert gert. Farið þér til húsa-
leigunefndar. Húisaleigunefnd
lagði auðvitað blessun yfir
sín fyrri verk og þóttist vel
gera. Eg benti á að 2, jafnvel
3 íbúðarbraggar væru lausir
þarna, en hún sagði, að ekki
mætti flytja inn í þá.
Enn bá situr allt við sama.
Bragginn opinn og stormur-
inn og rigningin leikur um
heiinilið. Konan er hálf
heilsulaus og hefur hvergi
skjól með barnið. Meira að
segja ég sem öllu er vanur
get ekki sofið á nóttunum fyr
ir kulda. Það litla sem unnið
er þarna að þessum breyting-
um, er gert á kvöldin þegar
menn þurfa að fá hvíld. Eg
fékk vottorð hjá bæjarlækni
um íbúðina. Ekki leizt hon-
um nú á hana, en vottorðið er
mátulega varlega orðað. Eg
er nú að hugsa um að fá
óvilhalla menn til að gera al-
gera lýsingu af þessari íbúð
og festa vottorðið þar með.,
Þetta plagg á svo að geym-
ast, því ekki mun þetta ófróð
legt plagg þegar saga þessa
íhaldsmeirihluta verður rit-
uð.
Það er ekki undarlegt þó
þessir menn gapi mikið yfir
framförum þessa bæjar og
ekki sízt því að bærinn skuli
hafa yerið raflýstur og lagt
í hann vatn. Á bessu er
tuggast áratug eftir áratug,
þó risið hafi ekki verið hærra
en það, að þetta hefur gerzt
í ótal þútum og þegar hverj
um áfanga hefur verið lokið,
þá hefur verið orðin þurrð
bæði á ljósum og vatni.
Síðast um daginn æpti
unga afturhaldið um ein-
hverjar nýjungar í húsnæðis-
málum. Kannski það hafi ver
ið byrjað á mér. En vel hefði
mér komið að veðramót-
drengurinn hefði staðið í dyr
unum í hurðarstað og haf-
steinshátalarinn æpt í eyru
mér til að sannfæra mig um
ágæti þessa.
Fer nú annars ekki flest-
um að finnast mælirinn full-
ur þegar farið er að fara
með íbúa þessa bæjar viðlíka
og í fangabúðum nazista.
Þegar farið er að troða
fjölskyldum í kvarttunnur
þó heilir íbúðarbraggar standi
auðir. Mismunur þarf jafnvel
að koma niður á bragga-
sviðinu. í næsta bragga við
mig búa barnlaus hjón og
þafa braggann allan. Það
væri heldur ekkert spaug, ef
einhver jöfnuður kæmist á,
þó að ekki væri meiri en það,
að allir gætu staðið innan
hurðar, bá strax mundi í-
haldið faka kartöflusýkina og
heilsunni hraka.
Eg skírskota að síðustu til
allra hugsandi manna að
leggja mér lið í þessu máli
með því að láta álit sitt í ljós
á þessu athæfi. Með því eipu
verða þessi öfl knúin til und-
anhalds. Og jafnvel þó það
fari svo að ég fái enga rétting
minna mála, þá munið að
hrinda þessum helstefnu
hafnsögumönnum frá stjórn,
svo leikurinn haldi ekki á-
fram endalaust og nýjar
Belsenbúðir rísi upp.
Geirharður Jónsson,
Bragga 10, Skólavörðuholti.
(Grein þessi er skrifu6
fyrir nokkrum dögum).
'1
Kosningaskrifstofa
Sósíalistaflokksins
er opiri alla virka daga kl. 10—12 og 1—7.
Skrifstofan gefur allar upplýsingar
varðandi kosningarnar.
1
Að
v o r u n.
Tryggingastofnun ríkisins — slysa-
trj^ggingadeild — aðvarar hér með
alla þá atvinnurekendur í Reykja-
vík, sem ekki hafa skilað framtali
um slysatryggingarskylda vinnu, er
framkvæmd hefur verið á s.l. 2 árum
(1943 og 1944) fyrir þeirra reikning
að gera full skil fyrir 25. þ. m.
Að öðrum kosti munu þeim áætluð
iðgjöld skv. fyrirmælum alþýðu-
tryggingarlaganna og reikningarnir
sendir til lögtaks.
Skrifstofan er í Alþýðuhúsinu og er
opin kl. 9 til 12 og 13 til 17 alla virka
daga nema á laugardögum aðeins til
hádegis.