Þjóðviljinn - 14.11.1945, Blaðsíða 6

Miðv'kudagur 14. nóv. 1945
ÞJÓÐVILJIKK
3
Bernskumiimingar
toginn átti hesta og vagn og faðir hans hefðii
verið einhver voðamaður í frönsku byltingunni.
Þar næst sýndi ég þeim allar bækurnar, sem
frændi og frænka höfðu gefið mér í jólagjöf, og ég
raupaði af jólaveizlunni hjá Glosemeyer stórkaup-
manni. Það var barnaveizla og við vorum öll boð-
in: Elín, Allan og ég. Við höfðum íengið &ð tína
af jólatrénu og hafa með okkur góðgæti heim.
Og ég hafði komið í boð þar sem voru þau ósköp
af leikföngum.
Alíne Laurell hlustaði þ?gjandi á þetta allt.
Og henni hefur víst ekki litizt á þessa Stockhólms-
Mr. Stone lagði frá sér
pennann.
„Eg skrifa ekki meira í
dag“, sagði hann /;Mér er
það ómögulegt. Eg er ekki
sjálfum mér líkur“.
Rödd hans var gjörbreytt.
Hann var þreytulegur e'ns og
gamall, horaður, áburðarhest-
ur, sem hengir höfuðið, svo
að hálssinarnar koma í ljós.
Allt í einu tók liann til máls
— og hafði áreiðanlega
gleymt þe'rn. sem inni voru:
„Ó, þú mikli alheimur! Eg
er gamall maður. Andi minn
gerist hrörlegur. Hjálpaðu
mér til að skrifa. Hjálpaðu
mér til að rita bók, hverrar
stúlku.
Verzt var, að ég var farinn að tala Stockholms-
mállýzku. Eg vissi það ekki sjálf. En Alíne tók
það auðvitað svo, að ég væri mesta fífl. Þeir, semi
fæddir eru í Vármlandi, áttu ekki að skammast
sín fyrir móðurmálið sitt.
Eg kom víða við: talaði um Drottningargötu,
Barzeligarðinn, Strauminn, Konungshöllina og líf-
vörð konungsins. Eg hafði komið í katólsku kirkj-
una séð „St. Göran“ og „Dómsdaginn", í Stór-
kirkjunni, fengið allar bækur Walters Schotts lán-
aðar hjá frænda og lært hjá dæmalaust góðri
kennslukonu, sem sagði, að ég yrði líklega sjálf
kennslukona, þegar ég væri orðin stór.
Alíne hlustaði á þetta allt og hefur' líklega
hugsað sem svo, að þetta væri auma dekurbarnið.
Nú er orðið skammt til sumars, og bráðum fara
Alíne og Emma heim til mömmu sinnar í Kalstað.
Þ^s vegna segir pabbi, að það sé óþarfi, að ég fari
að læra hjá Alínu og ég þurfi ekki að byrja að lesa
aftur fyrr en með haustinu.
jafningja veröldin hefur
aldrei séð“.
Dauðaþögn ríkti í stofunni
eftir þessa undarlegu bæn.
Bianca reis á fætur. Tárm
streymdu niður vanga henn-1
ar. Hún flýtti sér út.
Mr. Stone kom til sjálfs sin
aftur. En þá kom óttasvipur á
fölt andlit hans og hann roðn-
aði. Hann leit á Hilary.
„Ég er hræddur um, að ég
hafi gleymt mér. Ég hef víst
ekki sagt neitt sérstakt?“
Hilary gat engu svarað.
Hann hristi höfuðið og gekk
út.
24. KAFLI.
Land skugganna.
„Við eigum okkur öll
skugga á þessum slóðum — i
þessum götum.“
Þessi orð höfðu fokið út í
ÞETT4
Það er álitið, að Richelieu
hetiogi (ættingi stjórnmála
mannsins fræga, Richelieu
kard'nála) hafi öllum mönn
um lengur ritað ástarbréf
cg tek ð á móti ástarbréí
ur.
rym varð 92 ára gamal’
(dá'nn 1788) og iðkaöi
bréfaviðskipti sín fram 1
dsuðann. Eins og nærri mi
p;eta, voru ástarævintýrí
ham mörg og söguleg á
vnsrri árum. Hafði hann
iafnan heppnina með sér.
að einu atviki undanteknu
Það var, þegar hin fagra
madame Cramerhryggbraut
hann í höllinni Tourneg ár-
ið 1782. Þá var hann 66 ára
gamall, og hafði hann þess-
ar ó-kiljanlegu hrakíarir
sínar lengi á orði sjálfur.
Einu sinni háðu tvæ-
konur einvígi út af honum
með skammbyssum. En ekk'i
fylgir það sögunni, hve gam
all hann var þá.
Hertoginn ritaði ævimlnn
ingar sínar og minntist þá
einkum ævintýra sinna. En
samtíðarmenn hans haíu.
íka víða getið þessa lífs-
ceiga manns.
★
Seinheppinn var hann.
aftur á móti, negrakyn-
blendingurinn í Jóhannesar
borg sem augiýsti fyrir
nokkrum árum eft:r bréfa-
viðskiptum við konu „með
hjúskap fyrir augum“, þar
eð honum þætti „minnkun
j að devja í einlífi, en hefði
I allt að þessu ekki fengið já-
yrði neinnar konu. Iiann
'var 117 ára.
veður og vind, eins og mörg
spakmæli Mr. Stone. En hverj-
um, sem leit inn í herbergi
Creeds gamla í Hound Street,
á „þessum tímum", liefði átt
að detta það sama í hug.
Gamli yfirþjónninn lá í
rúmi sínu og beið-eftLr. þ.yí,
að vekjarakiukkan á ofninum
hringdi. Við hlið þessa harð-
Stjóra,- sém rak gamia fótfúna
manninn ■ upp úr rúminu,
stóðu myndif lfá liðnum upp-
iiefðartímum. Öðru megin var
j mynd af „hávelbornum" liérra
! liðsforingja Bateson í einkenn-
lisbúningi. Hann var í pappa-
mngerð, lítið eitt óhreinni.
Andlit hins „hávelborna" var
á þessari mynd líkast því at
liann vildi segja — eins o«
liann sagði oft áður fyrr —
; „Fjandinn sjáifur hafi það
jCreed. Lánaðu mér eitt pund.
Eg á ekki grænan eyri.“
Hinum megin við klukk-
una, í grænni umgerð, sem
einu sinni var úr flaueli, og
bak við brotið gler, var mynd
ekkjufrúarinnar, Glengower
peifynju. En myndin var tek-
in á því hátíðlega augnabliki,
þegar hún lagði hornsteininn
að fátækraliæli sóknarinnar.
Creed hrapaði úr virðingar-
stoðu sinni, vegna heilsuleys-
is. Og allan þann tíma, sem
hann var aðgerðalaus — áðui
en Westminstertíðindi komu
honum til bjargar — höfðu
þessi skurðgoð iians legið
niðri á botni í gömlum kassa
sem var í geymslu hjá dyra-
verði í leiguhúsi.
Hinn „háve!bomi“ herra
liðsforingi dó án þess að greiða
Greed þau pund, sem hann
Iiafði lánað honum. Glengow-
er greifafrú var líka komin ti!
himins og hafði gleymt að
minnast þjónustufólks síns í
erfðaskránni. En fyrsta liugs-
un Creeds gamla, eftir að hann
fék vinnu hjá Westminstertíð-
indum, var að draga saman
aufa, til að geta flutt skurðgoð
sín heim úr óvirðulegri út-
legð.
Þetta tókst hálfu ári síðar.
Þá flutti hann kassann heim
og sá myndirnar aftur innan
um aðrar eignir sínar: þrenn-
ar ullarnærbuxur, lýtalaus
I jólföt, röndótt Iiálsbindi,
biblíuna, þrenna götótta
sokka, ullargarn og stagnál,
inniskó, greiðu, skeggsápu,
pípuhreinsara (vafða innan í
dagblað), tvo harða flibba,
hina fyrrnefndu vekjara-
klukku, hálsbindisnælu með
mynd Viktoríu drottningar
Hvo oft hafði hann ekki lát-
ið hugann reika meðal þessara
dýrgripa sinna á meðan hann
hafði þá ekki hjá sér? Hve oft
hafði hann ekki skoðað þá í
krók og kring, eftir að hann
fékk þá aítur, og lmgsað með
óslökkvandi gremju um
skyrtu, sem hann átti, en hafði
horfið úr kæsanum. Hann
hefði getað svarið, að þar
skildi hann við hana!
Nú’ lá hann í rtúni sínu,
breiddi sængina upp að blá-
njuð'u nefinu og beið þess að
'tlukkan luingdi. Hanri velti
'fyrir sér því samaog han.n var
vánur að hugsa um á morgn-
tna: Að frú Ilughs ætti ekki
ið spara við hann smjörið, að
'mn ætti, að réttu lagi, að
’ækka húsaleiguna um six
pence, að maðurinn. sem ók
il hans kvöldútgáfu bíaðsins,
etti að verða með fyrra móti
i ferðinni í dag, að heldur
skyldi hann ganga á götóttum
>kónum þanga^ð til í sumar en
:ið borga skósmiðnum 9 pence
fyrir að só!a þá. — Þá gat ver-
ið að sá hundingi yrði feginn
að fá að sóla þá fyrir sixpense.
Þeim, sem þykja þetta lítil-
fjörlegar hugleiðingar væri
bezt að reyna, hvað það var að
þurfa að standa á fótum
Creeds gamla (sem ná lágu
skældir og krepptii undir
sænginni) þangað til klukkan
dlefu að kvöldi, aðeins vegna
bess, að enginn fékkst til þess
tð kaupa af honum síðustu 12
jlöðin.
Enginn vissi það eins vel og
Creed gamli sjálfur, að faeri
íann að líta á lífið með stæri-
'æti, þá gat því ekki lokið
iema á 'einn veg: nefnilega
þannig, að hann lenti í því
húsi, sem hann hafði olt beðið
guð að forða sér frá. Það var
raunar sú eina bæn, sem hann
bað.
Allt í einu heyrði hann
hljóð. Hann var gætinn mað-
ur, þó að hann væri ekki
hræðslugjarn, og beið þar til
hann heyrði annað hljóð, þá
fór hann fram úr rúminu, lét
á sig gleraugun, greip eldskör-
unginn og gekk til dyra.
Þannig hafði hann á yrigri
árum sínum oft risið úr
rekkju — í anda — til að verja
silfurgripi hins „hávelborna"
húsbónda síns og Glengotver
greifafrúar.
Hann staðnæmdist frammi
við dyr og beið þar um stund,
skjálfandi af kulda í gamalli,
síðri náttskyrtu. Svo reif hmn
hurðina opna og leu út um
gættina.
Frú Hughs stóði úti á gang-
inum með drenginn sinn á
öðrum-handleggnum, en rétti
hinn frá sér í áttina til manns
síns, sem stóð frammi fyrir
henni.
„Þú byrjaðir. Það er þér að
kenna, ef ég verð á endanum
hengdur," sagði Hughs.
Frú Hughs smeygði sér fram
hjá Creed ga-mla inn í her-
bergið. Annar úlfliður hennar
var blóðugur. Creed sá, að
Hughs hélt á byssusting í
höndunum. En þá hóf hann
skörunginn á loft og æpti af
öllum kröftum:
„Þú ættir að skammast þín.
Þú mættir skanTmast þín.“
Það var einkennilegt, að
honum skyldi terða svona
hversdagsleg ónot að' orði á því
hættulegasta augnabliki, sem
hann háfði lifað. Þessi ofstopi,
sem ekki var neinum Englend-
ingi líkur, vakti hjá Creed
gamla einlægan ásetning um
að gæta meðalhófs: Hann
horfði á nakið stálið og óð elg-:
inn: Hvað átti þetta að þýða
— að gera heimilinu skömm
ut á við — og það á þessum
tíma sólarlningsins? ITvérnig
var hann upp alinn? Þóttist
hann vera hermaður? Hann
réðist á kvenfólk og gamal-
menni. Hann rnátti sk'ammast
sín.