Þjóðviljinn - 08.06.1946, Blaðsíða 5

.ugardagur 8. júní 1946
ÞJÓÐVILJINN
Rússum var
þegar alger-
lega ljóst, að
hlutleysissátt
málinn við
nazistaríkið
færði þeim
ekki neinn
langframa
frið. Hann
efi þeim aðeins gálgafrest.
/rirheit Hitlers um „kross-
rðina“ gegn Ráðstjórnar-
kjunum yrði áreiðanlega
:nt. Þessi sáttmáli yrði svik-
m eins og allir aðrir milli-
kjasamningar, sem Hitler
afði gert, allt frá því erl
ann kom til valda.
En Rússar munu hafa litið i
vo á, að með sáttmálanum
ynnust þeim eftirfarandi
agkvæmdir:
1) Það sé fyrir það girt, að
ninnsta kosti í bili, að Þýzka
and og Vesturveldin samein-
st í krossför gegn Ráðstjórn-
irríkjunum, en þá hættu
íöfðu Rússar talið yfirvof-
mdi.
2) Ráðstjórnarríkin tryggi
;ér frið um nokkurt skeið.
>ann tíma ætla þau að nota
;il að herbúast í óða önn og
;tanda þar með betur að vígi
3ð mæta óvininum, þegar
dann hefur árásina.
3) Þau fái hentugleika til
að tryggja sér varnarlínur í
Austur-Finnlandi, við Eystra-
salt og í Austur-Póllandi á
meðan Þýzkaland og Vestur-
veldin hafi herafla bundinn
í styrjöld í Vestur-Evrópu.
4) Ekki er ósennilegt, að
Rússar hafi gert ráð fyrir,
að styrjöld Hitlers í Vestur-
Evrópu tæki lengri tíma og
yrði vopnafrekari en raun
varð á og kynni því að draga
svo úr hernaðarmætti naz-
ismans í bili, að hann þyrfti
nokkra hvíld, áður en hann
beindi vígvélum sínum aust-
ur á bóginn, en sú hvíld gat
orðið vígbúnaði Rússa mik'ls
virði.
5) Trúlega hafa Rússar
einnig reiknað með þeim
möguleika, að Hitler næði
ekki að brjóta England á bak
aftur. Þeir vita, að ýmsir
málsmetandi stjórnmálamenn
þar í landi höfðu viljað gera
hernaðarbandalag við Ráð-
stjórnarríkin, þótt þeir væru
ofurliði bornir. En svo gæti
Þórbergur Þórðarson:
MÓRALSKIR MÆLIKVARÐAR
Opið bréf til þeirra, sem þrá að vita

fvar©6<S$
Ég veit náttúrlega ekki
hvað þeir hefðu þá gert. En
mér þykir langsennilegast að
þeir hefðu ekki gert neitt
annað en að halda áfram að
vígbúast af öllu afli til þess
að vera sem bezt við búnir
árás Hitlers, sem úr því hefði
verið yfirvofandi á hverri
stundu.
í ágústmánuði 1939 stóð
heimspólitíkin á þá lund, að
Rússar áttu aðeins um tvo
kosti að velja. Annar var sá,
að dragast inn í styrjöld við
Hitler, eiga það nokkurnveg-
inn víst að Bretland og Frakk
land veittu honum hernaðar-
lega hjálp, ef þau sæju, að
hann yrði ekki nógu sterkur
til að koma Ráðstjórnarríkj
unum á kné, og að Japanar
yrðu uppörvaðir til að herja
á þá í Austur-Asíu.
irhafnarlaust í augum uppi,
hvernig hann ætti að forgylla
sviksemi sína og heimsku.
Hann gerði sér lítið fyrir og
hafði í einu_andartaki hrein
endaskipti á heimspólitík-
inni: Við vorum alltaf tilbún-
ir að semja. Við vorum alltaf
að reyna að semja. En það
voru Rússarnir sem ekki feng
ust til nokkurs samkomulags.
Nú sjáið þið, góðir hálsar!
Kommúnistar gengnir í
bandalag við nazistana. Stalín
kominn í flatsæng með Hitl-
er. Rússland búlð að gera
samsæri með nazistaríkinu
gegn lýðræðislöndunum. Höf-
um við ekki alltaf sagt, að
kommúnismi og nazismi
væru nákvæmlega sama tó-
bakið? Þurfið þið frekar vitn
anna við?
og nazismans“, og það öfug-
mæli var lamið inn í auðtrúa
almenning af fádæma ófyrir-
Mönniun hefur þótt undarlegt
oð Alþýóublaðið skyldi birll
falsaóar fréttir um frönsku kosn
ingarnar og lieilan leiöara um
leitni, að kommúnismi og ,fyigistap kommúnista. Það hef-
nazismi væru eitt og hið
sama.
Ég heyrði skarpasta hugsuð
íhaldsins, dr. Guðmund Finn-
bogason, segja á skemmti-
fundi blaðamanna á Hótel
Og nú var hafin heiftúðleg I pólitík, lágu flatir fyrir
pa í /vusiui-rvsiu. ,
Hmn var að ganga að griða 1 krossferð haturs, rógs og lyga i sanmndaaroðri þeirra, er bet-
, r X . 9C *_'1 • ' 1 í_ TSr, rS tto V O -pc oV O Tí 1 OO'f
sáttmála við Hitler, fá með
honum nokkurn árásarfrest,
vígbúast á meðan af kappi
og bíða þess, sem verða vildi.
Atburðirnir leiddu það síðar
um öll lýðræðisríki álfunnar,
ekki gegn nazismanum og
nazistaríkinu, sem ógnaði
allri álfunni, heldur á móti
kommúnismanum og Ráð-
ur aldrei veriö talinn neinn á-
litsauki fyrir blöö að flytja vís-
vitandi falsanir og standa síóan
aflijúpnS franuni fyrir lesend-
mn síniun. En alll á sínar skýr-
------ -------------- ingar og einnig ósannindi Al-
Borg 3. nóvember þá um | jjysublaösins. Sálsjúkir menn
haustið: „Það er eins og ég Iuigfta ekki í samhengi, veikindi
hef alltaf sagt. Það er enginnj j,eirra knýja þá til ákveóinna
munur á kommúnisma og j verka an mnhugsunar um afleiö-
nazisma.“ 1 ingarnar. Alkóhólistinn fórnar
En auk þessara manna, sem ölju m j,ess „ð ná í áfengi, eit-
ég leyfi mér að kalla hina j iu.ulfjamaðurinn öllu til þess að
forhertu, voru margir fákæn- j tHl ,■ enllVt sa stelsjúki stelur af
ir og auðtrúa, sem ekkert [áviöráöanlegri livöt, pýróman-
botnuðu í hinni sviplegu kú- kveikir í af losta, Stefán
Pétursson fórnar se ru flokks
síns og blaös til þess að gela
„hefnl sín“ á Rússum og komm-
unistum. Stefán Pétursson hefur
vissulega setiö í sjxluvímu þegar
hann skrifaöi um fylgistap
vendingu Ráðstjórnarríkj-
anna. Þessir menn, sem eng-
an skilning höfðu á alþjóða-
o-
ekki nazisminn og nazista-
veldið, sem þetta fólk hataði.
Það var kommúnisminn og
í Ijós, að þessir 22 náðarmán-1 stjórnarríkjunum. Það
uðir, sem Rússum hlotnuðust
í skjóli sáttmálanst munaði
þá meiru en Hitler, sem allan
þann tíma varð að eyða her-
gögnum og mannafla í stríðs-
útistöður.
Sáttmálinn milli Þýzka-
lands og Ráðstjórnarríkjanna
fól ekki í sér neina pólitíska
nýjung aðra en þá, að hvor-
ugt ríklð um sig réðist ekki
á hitt og tæki ekki þátt í
neinum bandalögum eða sam-
tökum, sem stefnt væri gegn
hinu ríkinu.
Þessi tíðindi vöktu bæði
reiði og skelfingu víða um
heim. Auðmannaklíkurnar í
Bretlandi og Frakklandi voru
allt í einu lostnar reiðarslagi.
Þeim hafði rv,;stekizt að siga
morðveldi H.tlers á Ráðstjóm
arríkin. Á allan almenning
verkaði þessi óvænti atburð-
ur svipað því, sem köldu
vatni væri skvett framan í
var
ur vissu. Það var afsakanlegt.
En hitt er óafsakanlegur kommúnista í Erakklandi, lwati
daufingjaháttur, að hafa ekki (,(„.gag,- hann um siaöreyndir,
lært það af atburðum síðustu var aö „hefna
sjö á.ra, að túlkun auðvalds-
ins á hlutleysissáttmála Þjóð-
verja og Rússa var vísvitandx stefán Pétursson í heljar-
fölsun á einu merkasta við-
bragði mannkynssögunnar,
luuill VCIV dð yyl^VjllCl SUl a
„fjandmönnum" síniim. Og þann
ig mun s júkdo n i u rip n sifellt
klier sinar,
gefst, og
hvenser sem tilefni
Alþýöublaöiö mun
land sósíalismans. í f jögur I viðbragði, sem tæpum sex ár-1 /iaí(/„ afram aö verða sér lil
o___ sofandi mann. Þessi ábýrgð-
reytzt þar veður í lofti, að | arlausi múgur, sem kommún-
essi öfl yrðu ofan á, þegar istar og aðrir sjáandi hióp
rezka þjóðin sæi nazistiska endur í eyðimörkinni höfðu
illidýrið grúfa sig yfir meg-! árangurslaust reynt að
iland Vestur-Evrópu, og þá rumska við í löng sex ái, ^
hrökk nú skyndilega upp af sem
værum svefni sljóleika og
andvaraleys's við ægileika
glæpaveldisins í Mið-Evrópu.
En það er ein gáfa, sem
aldrei hefur svikið mannlegt
innræti. Það er ekki hrein-
skilnin, sem viðurkenni yfir-
sjónir eigingirninnar. Það er
háskaþrungin ár höfðu Rúss-
ar gert allt, sem þeir gátu,
til að fá auðvaldslöndin í
samtök með sér gegn yfir-
gangi fasisma og nazisma. Og
eftir að allt þetta stref og
strit ekki bar hinn minnsta
árangur, þá eru það Rússar,
sem hafa svikið Evrópu í
þann voðat sem hún vaknaði
upp í 23. ágúst 1939. Það þarf
mannsparta, sem saman eru
settir af ýmsu öðru en heið-
arleik og ráðvendni, til að
ganga svona blygðunarlaust
í berhögg við allar stað-
reyndir.
Hér úti á íslandi var sátt-
málanum milli Þjóðverja og
Rússa tekið með sömu blind-
uðu forherðingunni gegn því
að reyna að átta sig á gangi
alþjóðastjórnmálanna, sem í
um síðar gerði rússneskum
kommúnistum fært að vinna
það heimssögulega afrek að
standa yfir höfuðsvörðum
nazismans og þar með frelsa
þig og mig frá morðklefum
Hitlers.
Er þetta mjög óskiljanlegt9
skammar, mcöan heiöarlegri Al-
þýöuflokksm cnn halda tryggö
vi8 hinn sálsjúka mann.
MorgunblaðiS var aS vella þvi
fyrir sér í geer, livort borgai -
stjórinn ivtti trekar heima á Al-
þingi en i tugtlmsinu. Stikar
liugleiSingar eru óþarfar. Borg-
arstjórinn fer hvorki i tugthúsiö
né á þing. Ilitt ætti aftur á móli
ekki aS vera áliiamál fyrir
Mo.rgunblaSiS á hvorum staSn-
um luum wtli betur heima.
SKÁKMEISTARINN holleiiziu
Max Euwe, hefur sagt upp stöðu
sinni sem menntaskólakennari
til að gcta algerlega helgað sig
æfingu.m undir hina miklu skak
keppni, sem fram á að fara í
Los Angeles 1947.
ku niv
GRISKUR lagastúdent, Plioik-
ion Tambakopouhis, var nýlega
j dæmdur til dauða í þriðja sinn.
Nazistar dæmdu liann tvisvar a
i stríðsárunum fyrir drap a kvisl-
i iagum, og nú liefur gríska stjórn
in látið dæma lnmn fyrir þenn-
öðrum auðvaldslöndum. Menn | KARLOY GREIFI, hmn ^
fundu enga sök hjá Bretum! ungverski stjórnmálumaður, tók|a.n saina verkntu .
eða Frökkum. Þetta var allt nýlega sæti á þingi eftir að hafai _
helvítis Rússum að kenna.UrlS landtlóUa í 20 «r. H.,m SENDINkFND Ira M.
maður. i yar hrakinn í útlegð af fasista-1 piparmeyjum gekk nylega a fund
;æti svo til sk'.pazt, að Eng-
and vildi taka upp heiðar-
ega samvinnu við Ráðstjórn-
irríkin, þegar Hitler svikt
ilutleysi.ssáttmálann og sig-
aði hersveitum sínum á Aust-
ur-Evrópu. Ennfremur er
hugsanlegt, að Rússar hafi
gert ráð fyrir, að Vesturveld-
unum tækist að koma Hitler
á kné.
En hvað ætluðu Rússar að
gera, ef Hitler hefði gersigr-
að alla Vestur-Evrópu? Þetta
er spurning, sem á marga
hefur sótt að spyrja.
Stalín var vondur
ekki vildi semja við | stjórn Hortys.
góðu mennina. Chamberlain
og Daladier. Rússland .var
falskt einræðisrík', sem ekki
vildi samvinnu við heiðarlegu 1
lýðræðisríkin í Vestur-Ev-
rópu.
Fólk fékkst ekki til að
NÝLENDUMÁLARÁÐHERRA
r í Rretlands hefur heðið landstjót
ann í Paíestínu að láta loka
| „Lido-Café“, dans og hljómská’.a
við Galileuvatn. Segir ráðherr-
ann, að skemmtistaður þarna
leita nokkurs samhengis milii
o ----- I
ekki yfirsýn yfir ástand, sem | sáttmálans og he'mssögulegra
hefur miklar víðáttur. Það er viðburða undanfarinna ára
ekki árveknin, sem gæti stýrt og mánaða. Það leit ekki í þá
frá milljónum manna þján- átt að skilja aðstöðu Rússa.
ingum og dauða. Það er sjalfsj Sáttmálinn var kallaður „flat
réttlætingarvesaldómurinn. | sæng Stalíns og Hitlers ,
sieri
tilfinningar kristinna
Attlees forsætisráðherra oi
krafðist þess, að pipaimeyjar
fengju eftirlaun fr.á 55 ára aldri.
í Jafnframt kvörtuðu f.rökenarnar
yfir „hörmulegum skorti á karl-
mönnum“.
FRANCOIS-PONCET, fyrrver-
“Uiæilllgaivescuuoimuum. ! t, --- - , .. „ ...
í þetta sinn lá honum fyr-1 „bræðralag kommunismans. t>roa >fir e> *
andi sendiherra Frakklands- i
manna. jRerlín, hefur la'gt tii, að Þýzka-
GL/EPAMANNANÝLENDA ! land verði gert að sarnbands-
Frakka á Djöflaey verður hráð-' ríki. hamhandsrikin verði sex pg
lega lögð niöur. Fangarnir, sem | höfuðhorgin Frankfurf .am Mam.
þar eru, verða fluttir lieim lil. Aliðstjórnin fari einungls með
utanríkis- og fjóripái. Her verði
enginn.
Frakklands, og frumskógnrina