Þjóðviljinn - 04.10.1946, Blaðsíða 3

Föstudagur 4. október 1946.
ÞJOÐVILJINN
3
ÍÞRÓTTIR
Ritstjóri: FdíMANN IIELGASON
Handritamálið
Hlbeít GaSmimdssðEa
leikisr með IrsesiaS
Samkvæmt fregnum sem bor
izt hafa frá Englandi hefur A1
bert Guðmundsson nú gert
samning við hið fræga knatt-
spyrnufélag Arsenal um að
leika með því sem áhugamað-
ur. Meðan Albert dvaldist í
Skotlandi iék hann fyrir bezta
lið Skota, Glasgow Rangers sem
varð efst' í fyrra og er nú eftir
9 leiki með flest stig. Var í
Skotlandi lokið miklu lofsorði
á leikhæfni Alberts, og þeir
sem sáu síðasta leik Islendinga
við Dani liafa vissulega sann-
færst um hæfni hans sem knatt
spyrnumanns. Sé annars hægt
að segja að einn maour vinni
leik, þá gerði hann það í þeim
leik.
Það að Arsenal hefur gcrt
samning við Albert gefur til
kynna hvílíkt álit félagið hefur
á honum, og fyrir okkur Islend
inga er þetta íþróttaviðburður,
að í sjálfu landi knattspyrnunn
ar skuli Albert vera jafnað við
beztu menn Breta. Arsenal er
heimsþekkt félag og hefur um
mörg ár verið talið glæsilegasta
félagið í Bretlandi, og víst er
um það, að til þess hafa augu
margra ungra Breta hvarflað,
og óskir um að komast í það
félag og hafá sjaldnazt ræzt.
Arsenal er stofnað 1886 í
London og á Highburry íþrótta-
völlinn. Árið 1892 gerðist fé-
lagið atvinnufélag, en átti fram
an af við töluverða fjárhags-
örðugleika að stríða. Það er
ekki fyrr en 1925 sem það fer
að rétta verulega við bæði í-
þróttalega og efnalega, og 1926
er félagið nr. 2 í I. deild og
1927 x úrslitum í „Cup“-úrslit
um, en tapaði 1:0 á sjálfs-
marki. Síðan hefur félagiö oft
verið í úrslitum og unnið 1930
1936 „Cupinn“ og 1931, 1933,
1935 og ’33 „League“-keppnina.
Á þessum áruin hefur Arsenal
oft átt marga menn í landsiiði
Eretlands..
Á stríðsárunum hefur komiS'
acturkippur í félagið o
ÖJÍ’U <ílvÍ 6Í
nr. 17 í I.
fí’óðir rner
Evrópumeistaramótið
nu a
crlLi 5 er félagið
leívi cg telja nór-
;:að vci’ð'
Ánnar dagur mótsins var
dagur Englands vegna sigurs-
ins í 5000 m. og 100 m. hlaupi,
en hann var þó meira dagur
Norðurlanda og var dagurinn
ekki dagur Islands? apurðu
sum blöðin.
50 km. ganga
Met ekki staðfest í þessari
grein.
E.M. meistari 1938 Ii. E.
Whitlock, England 4,41,51..
1. Jon Ljunggren, Svíþj. 4,38,20
2. Forbes, Engl. 4,42,58
3. Megnin, Engl. 4,57,04
4.0. Sponberg, Nor. 5,00,27
5. H. Kristensen Danm. 5,03,18
I þessari göngu voru tveir
menn dæmdir úr leik fyrir að
„hlaupa upp“ og var annar
hinn ágæti göngu maður Norð
manna, Edgar Bruun.
Hástökk
Heimsmet: Lester Steers U.
S. A. 2,11.
Evrópumet: K. Kotkas, Finn
land 2,04.
EM-meistari 1938 K. Lund-
qvist, Svíþjóð 1,97.
1. Bolinder, Svíþjóð 1,99
2. Peterson, Bretl. 1,96
3. Nicklen, Finnland 1,93
4. Leirud, Noregur 1,93
5. Lindecra.nts, Svíþjóð - 1,93
6. Campagner, ítalía 1,90
Þetta var mjög skemmtileg
keppni. 10 keppendanna fóru
yfir 1,90 og þar á meðal okkar
ágæti Skúli, en úr því fóru þeir
að fella og næstu hæð 1,93
komust aoeins 5, Bolinder og
hinn litli Finni Nicklen fóru yf-
ir í fyrstu tilraun en Leirud í
annarri, en Peterson og Lind-
ecrants í þriðju tilraun. Eftir-
væntingin vex þegar hækkað er
í 1,96. Hinn granni hávaxni
skozki stúdent fer þegar í
fyrstu tilraun yfir, en aðeins
Bolinder tekst að leika það eft
ir, en hinum þremur ekki. Nú
er hækkað í 1,99. Skotinn fell-
ir cg Svíinn líka. Allt fer á
sömu lcið í annari tilraun. Að-
eins ein tilraun cfíir. Peterson
hefur úöur stoklci’j hæst 2,00
en Bolinde'r 1,98. Skotinn fellir.
c:
kaupa og
deild. .V.öil
fyrir miiili
ao
nýja leikmexxn ef
aO fara niður í II
/-rsenals varS
skcmmdúm í loft
1
leixac;
• n iðf
þár
þótti það tíöindum sæta, en
blalamaöur se'gir eftir lcikinn,
r.5 þcir hafi Icikið- í'iT.uCurn
peysum, en ‘ þáð var það cir.a
sein var cftir af gamla heiðurs-
krýuda Arsenál:
Ef til vill á, AJU. ckkar eftir
að hjálpa til að lyfta því í
þann sesn, cem það. naut á ár-
unum 1925 til 193D.
búinh. Ilvað skeður, hinn 34
ara gai :n!i Svíi yfirgengur sjálf
an sig, cg ctöhk yíir. Bofindcr
llefur c ildrei áður kep; pt í lands
H5i Sví 13 ár. =a, cn liefur oi t keppt í
XÚ v X—.. t Llnup
iiCÍU; ísmct: Jesse Owens
UCA 1
Karc rld Davis -USA -1.
Evrópi* imet: C^sáÉtiaj ,1 > > @r [j er, ■
TTollnn- 1 in'Q iroj i • JLJ.O il’O .:.
Í. Hai L’berg Svlþj. 10,3, • 1936.
Ncc kerjnan, Þýzka! !. 10,3 ’30.
A. Jon ath, Þýzkal. 1( ),3 ’32
. EM-i r-ieisiai'i 1938. Ivl. B.
3. Monti, ítalía 10,8
4. Balli, Frakkland 10,8
5. Ilákansson, Svíþjóð 10,8
6. Finnbjörn, ísland 10,9.
Þessari keppni var ítarlega
lýst í greininni „Þáttur íslands
í EM-mótinu“ og vísast til henn
ar.
John Archer er 25 ára gam-
all og er frá Nothingham, og
var flugmaður í stríðinu. Á
þessu móti hljóp hann alla
þrjá sprettina á 10,6.
5000 m. hír.up
Heimsrnet: G. Hágg, Svíþjóð
13,58,2.
Evrópumet sami.
ELI-meistari 1938 T. Máki,
Finnland 14,26,8.
1. Wooderson, Bretland 14,08,6
2. Slykhuis, Holland 14,14,0
3. Nyberg, Svíþjóð 14,23,3
4. Ileino, Finnland 14,24,4
5. Zatopek, Tékkoslóv. 14,25,8
6. Reiff, Belgía 14,45,8
Þetta var ef til vill skemmti-
legasta keppnin á mótinu. Þeg-
ar er hlaupararnir komu á
rásstrikið byrjaði ólgan í áhorf
endum. Þeim fannst þeir eiga
von á einhverju sérstöku. Þarna
voru fræg nöfn. Skyldi Heino
endurtaka afrck sitt fi'á degin
um áður á 10 km., eða kæmi
Belginn Reiff eða Slykhuis
báðir ungir og efnilegir. Sumir
töldu Wooderson líklegan.
Byrjunarhraði hlaupsins var
mikill. Heino tók brátt forust-
una og fylgdu Belginn og Hol-
lendingurinn fast eftir. Wood-
erson hélt sig noltkru aftar án
þess að missa af þeim sem
fremstir voi’u. 800 m. liöfðu
þeir hlaupið á 2,12 og 1500 m.
á 4,12 og 3000 m. á 8,33. Hol-
lendingurinn jók hi-aðann alveg
furðulega, og kom brátt í ljós
að Heino og Reiff höfðu ekki
möguleika til sigurs. Það virt-
ist sem Wooderson myndi ekki
þola þennan hraða. Ilann fylgdi
þó fast eftir. Hollendingurinn
leit við og við aftur en Bretinn
var þar stöðugt. Á næst síðustu
bcinu brauthmi eykur Wooder-
son hraðann og fer fram hjá
Hollendingnum, en hann slepp
ir W. ekki fram hjá sér en á
síðustu beyjunni bætir Wood-
ei’son en við sig, en það stenzt
þessi 21 árs gamli Iíollending-
ur ekki og Wooderson sigrar á
næst bezta tíxna sern náðst hef-
ur á 50G0 m.
Tími Slýkhuis er fimmti
bczti tími og var nýtt hollenzkt
Eftirfarandl grein um handritamálið birtist nýicga sem forustu-
grein í danska blaðinu Land og Folk, aöalmálgagni Kommúnista-
flokksins.
í Reykjavík fóru nýlega áliti okkar, að við teljum ósk
fram viðræður milli danskra ir Islendinga fullkomlega rétt
og íslenzkra samninganefnda mætar, og að Dönum beri að
um ýms atriði varðandi nið- skoða afhendingu handrit-
urfelling sambandslaganna. j anna sem sjálfsagt vináttu-
í viðræðum þessum komu bra§ð — réttlætismál gagn-
aftur fram af hálfu íslend- vart íslenzku þjóðinni að fá
inga þær óskir, að þeim yrðu henni aftur í hendur sínar
afhent þau gömlu íslenzku eig.n bókmenntir.
handrit, sem nú eru í eigu
Við neitum því ekki, að
Háskólahókasafnsins ogkgl|Danir giga mikinn þátt f
bókasafnsins í Höfn. Þar sem • verndun þessara aldagömlu
það er álit dönsku ríkisstjórn handr:ta _ gn bar - móti
arinnar að afhending þessara; kemur sú staðreynd) að á Uðn
handrita sé óviðkomandi
um tímum var stjórnarfars-
leg og efnahagsleg afstaða
bað er að segja ýms-;Dana tn íslendinga slíkj að
þeim málum, sem til umræðu
voru
um atriðum í sambandi við
niðurfelling sambandslaganna
— þá hafði danska samninga
nefndin ekkert umboð til að
taka afstöðu til handritamáls
ins, en gat aðeins tekizt á
hendur að koma óskum Is-
lendinga áleiðis til dönsku
ríkisstjórnarinnar, til frekari
yfirvegunar.
Þetta er ekki í fyrsta sinn,
sem slíkar óskir koma fram
af íslands hálfu, en í hvert
þeir voru í flestu tilliti sekir
um hörmungarástand það á
Sögueyjunni, er olli því að
Íslend.'ngar höfðu lítil sem
engin tök á að forða handrit-
unum frá glötun. Það er einn
ig rétt, að Danir hlutu hand-
ritin að gjöf, en ástæðan til
þess var meðal annars sú. að
ísland varð háð Danmörku og
að einungis í Kaupmannah.
var hægt að vernda handr t-
in undir fullnægjandi kring-
skipti* hefur þeim verið vísað i umstæðum þannig, að þau
á bug — sérstaklega hafa eln
staka danskir vísindamenn
! lægju vel við til vísindalegra
rannsókna. í dag eru aðstæð-
borið fram sterk mótmæli
gegn þeim. Þeir sem eru and-
vígir því, að Islendingar fá'I
handritin, fæi’a það aðallega
fram máli sínu til stuðnings.
að Danmörk hafi hlotið hand-
ur aðrar. ísland er sjálfstætt
ríki með eigin háskóla og hef
ur á að skipa viðurkenndum
vísindamönnum, og af hálfu
ríkisstjórnar þess hafa verið
gerðar ráðstafanir til vísinda
legra nota af handritunum-
ritin að gjöf (mest frá hendi
hins íslenzka biskups, Brynj -jhæði hvað snertir íslenzka og
ólfs Sveinssonar, og sömuleið erlenda vísindamenn. En
is frá hinum íslenzka skjala-
safnara, Árna Magnússyni,
Árnasafn) og þess vegna hafi
ísland engan rétt til þeirra.
hvað því viðkemur, að hand-
ritin eigi að geymast á stað,
sem liggur vel við fyrir vís-
indamenn hinna ýmsu þjóða,
Osendarp, Holland 10,5.
1. Archer, Bretland 10,6
2. Tranberg, Noregur 10,7
Hlanii -'er; tálinix einlxver efni-
legasti hlaupari sem nú er á
feróinxxi. Woodercon varð 32
ára 30. aj4. siÍ.’Lét hann þess
getið, að þetta væri sitt siðasta
stóra hlaup. Hánn varð hinn
stóri maður dagsins þ'ótt vöxt-
urinn væri lítill. Er sú saga
sögo aö nieðarx lilaupiö stóö
Ennfremur byggja þeir rök.þá hefur það lítið að segja á
s>ín á .því, að handritin hefðu j okkar dögum, hvort rannsókn
glatazt og farið forgörðum, j irnar fara fram í Kaupmanna
ef Danlr hefðu ekki gætt höfn eða Reykjavík.
þeirra, og að með tilliti tilj Auðvitað mun afhending
vísindalegra rannsókna sé þessara handrita hafa í för
það mjög þýð'ngarmikið, að j með sér mikinn missi fyrir
þau geymist á stað, sem ligg- bókasöfn okkar. En við verð-
ur vel við fyrir vísindamenn j um einnig. að hafa hugfast, að
hinna ýmsu þjóða, en slík skil þessi handrit eru í augum
yrði uppfylli Kaupmannahöfn flestra Dana aðeins forngrip
einkar vel. ir (og margir Dan:r hafa
—T. , reyndar enga hugmynd um
Nu eru aftur fram komnar • J , .
, . . . , f . . . ... þau) — en í augum hvers
osk.r fra Islands halfu um at-i - , ,
•, .. . i , • lemasta Islendmgs eru þau
I hendmgu handritanna og mn-1 , ,
I . ö aftur á móti þjoðlegir dyrgrip
lan skamms mun danska nk- v .... , . -r7.«
... . ,v , , i ír, með ollu ometanlegir. Við
‘sstjormn (og siðar danskaT
... Danir eigum fullkomm soin
iþngið) taka þesJar oskir lil; ..... . .*
I , T , 1 og fiolskruðug og í hollum og
athugunar. Þess vegna ma ■, ° , . ,
v , ,, i köstulum viðsvegar um land-
buast við, að bratt mum nsa: . f .
,,, v ,..5 ið eigum við minjar fra fyrri
allharðar deilur um malið ,’,.,*• f
. , . ...... 5 ... i timum þjoðarmnar — en >b-
herlendis, bæðx með og moti! , ,
,, " -T 5 lendmgar, aftur a moti, eiga
afhéndxngu handr tanna. Við; „ . , , ... .. . • „
, ° l , , ■ aðems handritm til mmnmg-
viljum þo strax lysa yfir þvi i - f
J -* I ar um mennmgu forfeðra
yfir hafi kona nckkur, sem
ekki er vön aö vev.a. á xþróttav
mótuxn, látið í ijós ixndi’un
sína yfir því að: jafn stórt riki
og Bretland skyldi senda svcnr.
lííinn rnann í svona langt
T- ’--I
sinna. Á íslandi er, svo að
segja, hver einasti maður, alit
frá stjómmálamann'num og
menntamanninum til hins ó-
breytta verkamanns og
bónda, gagnkunnugur bó t
Framhald á 6. síðiu,