Þjóðviljinn - 05.10.1946, Blaðsíða 7

Laugardagur 5. október 1946.
Þjóðaratkvæðagreiðsla er hið!Ræða Brynjóifs
Bjarnasonar
eina rétta
ÞJÖÐVTLJINN
„Er það aí því, að hann Ól-
afur Thors er hálfdanskur, að
hann er svona óíslenskur?"
Þessari spurningu var beint að
mér nýlega í viðrœðum út af
flugvallamálinu.
„Eg veit ekki“, svaraði ég,
og ég meinti það. Eg veit ekki
hvernig liann getur verið svona
lítill Islendingur og eiga þó ís-
lenzka móður. Er það af því að
hann er danskur í hina ættina?
Hugsar hann sem svo: „Fyrst
íslendingar slitu sig úr sam-
bandinu við þjóð feðra niinna,
þá „lad gaa“ með það, þó þeir
ltomist undir yfirráð stærri
þjóða?“
Nei, ég spyr. Fróðlegt væri
að vita, livort þetta liggur í
undirvitund hans — honum ó-
sjálfrátt! Ef til vill væri það
nokkur afsökun fyrir fram-
komu hans í flugvallamálinu,
því einhverja afsökun hlýtur
hann að hafa, maðurinn. En ^
þetta væri þá líka eina afsökun-
in. Það væri ef til vill ekki úr
vegi að setja lög um það, að
þeir, sem færu með völd í land
inu, væru af alíslenzku bergi
brptnir. Eða myndi nokkur al-
íslenzkur maður hampa þess-
um samningi framan í alþjóð
og ætlast til þess að hún skrifi
undir ?
Jú, mér er sagt, að svo sé,
þótt ótrúlegt viroist vera. Sé
svo, þá eru þeir menn, (sem
það geta,) það aumari en Ólaf-
ur Thors að þeir hafa enga af-
sökun.
„íqlands óhamingju verður
allt að vopni; eldur úr iðrum
þess, ár úr fjöllum breiðum
byggðum eyða.“ Þetta segir
eitt af beztu skáldunum okkar
og víst er það satt. En enn
hættulegri en náttúruumbrot
lands vors, eru andlegu óeirð-
irnar með þjóð vorri. I stjórn-
málum vorum eru viðsjár
miklar með því illa og góða,
ekki síður en annars staðar í
heiminum, og geta þær orðið
óhamingju Islands skæð vopn.
En þrátt fyrir allt ósamkomu-
lág hélt ég, að við værum öll
sammála um eitt: ísland al-
frjálst. Þjóðaratkvæðagreiðslan
fýrir rúmum tveimur árum,
sýndi, að svo var þá, og þjóðar
atkvæðagreiðsla nú myndi
,sýna það sama, því ekki getur
okkur hafa farið aftur að mann
.dómi við það að fá fullveldið.
Þess vegna er atkvæðagreiðsla
um þetta mál hið eina rétta.
Eg dvaldi í æsku í Bándaríkj
unum um nokkurra ára skeið
óg leið þar ágætlega. Síðan ég
kom heim, hefur mér lioið
ÍUiklu ver, aðallega vegna þess
þve konan á margfallt erfiðara
með að ná rétti sínum hér en
þar. Vonandi lærir þjóð vor
það af Bandaríkjamönnum að
misbjóða ekki. „Fósturlands-
ihs freyju.“
r En ekkert mótlæti getur
kúgað réttlætistilfinningu mína
og því segi ég við tilboði órétt-
lætisins, hvaðan sem það kem
úr: Nei, Þökk fyrir!!
• Ekkert mótlæti fær mig til
þéss að gleyma þeirri ást til
lands og þjóðar, sem móðir
mín innrætti mér í æsku og
spng inn í sál mína með orðiun
skáldsins:
„Faðmi þig himinn hár
helgist þér öil mín tár,
þótt ótal ami sár
ísland far vel.“
Já, ísland — móðurjörð ■—
farnist þér vel. Megi börn þín
ætíð bera gæfu til þess að
halda velli og falla heldur með
sæmd, en láta bugast eða
ginnast til þess að svíkja þig.
Kr. M. J. Björnson.
Nœturlœknir er í læknavarð
stofunni, Austurbæjarskólanum
Nœluryörfiur er í lyfjabúðinni
Iðunn.
Næturakstur: Litla bílastöðin,
sími 1380.
Landsbókasafnið er opið alla
virka daga kl. 10—12 f. h., 1—7
og 8—10 e. h. Þjóðskjalasafnið i
er opið alla virka daga kl. 2—7!
e. h. Þjóðminjasafnið er opið
sunnudaga, þriðjudaga og fimmtu
daga, kl. 1—3 e. h. Bæjarbóka-
safn Beykjavíkur: Lestrarsalur-
inn er opinn alla virka daga kl.
10—12 f. h. og 1—10 e. h. —
Útlánsdeildin er opin kl. 2—
10 e.h. Náttúrugripasafnið opið
sunnudaga, þriðjudaga og
fimmtudaga kl. 2—3 e. h.
ncimsóknartími spítalanna:
Landsspítalinn: Kl. 3—4 alla
virka daga, kl. 2—4 sunnudaga.
Hvítabandið: Kl. 3—4 og 6,30.
Landakotsspítalinn: Kl. 3—5 alla
daga, Sólheimar: Kl. 3—4,30 og
7—8 e. h. alla daga.
SósíeElisSai:
og aðrir velunnarar Þjóðviljans
eru vinsamlega beðnir að
hjálpa til að útvega nú þegar
börn til að bera blaðið til á-
skrifenda. Hverfin sem vantar
í eru auglýst á öðrum stað í
blaðinu.
Útvarpið í- dag:
20.30 Útvarpstrióið: Eíhleikur og
tríó.
20.45 Leikrit: — „Efasemdir
Siverts“ eftir Peter Egge —
(Leikstjóri: Lárus Pálsson).
21.30 M.A.-tríóið leikur mandólin
21.50 Danslög (plötur).
22.05 Danslög.
24.00 Dagskrárlok.
Kaupið Þjóðviljann
Muuið
Kaffisöluna
Hafnarstræti 16
I. ----1--ri-ir-»-M-r-■i-ii-h-i—■-
Framhald af 5. siðu.
heldur kaldranaleg afmælis-
gjöf að ákveða að byggja skól
anum nýtt hús á öorum stað.
Á þessum stað hefur gerzt
einn merkasti atburður í sögu
þjóðarinnar. Við eigum okkur
allir heilaga staði,, sem æsku-
minningar okkar eru tengdar
við, hver í sinni sveit, hver á
sínurn bernskustöðvum. En
þessi skóli er sameiginlegt æsku
heimili okkar allra, sem hér
höfum stundað nám. Ekki að-
eins húsið sjálft, heldur líka
skólalóðin eru helgidómar í
okkar augum. Ef við vöknuð-
um við það einhvérn morgun-
inn, að þetta hús væri horfið
og vegieg höll komin í staðinn,
þá myndi sú sýn vera blandin
samskonar trega og ástvina-
missir. Okkur finnst eins og
dauðinn hefði verið að verki og
kippt burt snörum þætti
af sjálfum oss. En þá skuld
eiga allir að gjalda. Þetta eru
örlög alls, sem er. Við söknum
gömlu torfbæjanna þegar við
komum á bernskustöðvarnar.
En við látum þó ekki eftir okk
ur þann barnaskap að krefjast
þess, að gömlu bæirnir og
gömlu gripahúsin á víð og dreif
um túnin séu látin standa og
fólkið neiti sér um að reisa sér
ný og betri híbýli, til þess að
særa ekki tilfinningar okkar.
Sérfræðingar hafa athugað
möguleika á því, að byggja liið
nýja skólahús á sama stað og
skólinn er nú. Þeir er.u sam-
mála um, að óhjákvæmilegt sé
að skólinn fái til umráða allt
svæðið, sem takmarkast af
Þingholtstræti, Amtmannsstíg,
Bókhlöðustíg og Lækjargötu.
Þeir eru einnig sammála um,
að ekki yrði hjá því komizt
að rífa gamla skólahúsið niður
að grunni, áður en hafin yrði
bygging hins nýja húss. Á með
an yrði menntaskólinn húsnæð-
islaus. Skólabygging á þessum
stað myndi taka mjög langan
tíma, miklu lengri en við höf-
um ráð á, og hún myndi verða
allmörgum milljónum króna
dýrari en bygging annars stað
ar. Við þetta bætist, að ein af
aðalumferðagötum bæjarins
verður fast við skólann, sam-
kvæmt því skipulagi, sem þeg-
ar hefur verið ákvcðið. Þetta
telja skólamenn yfirleitt óvið-
unandi.
Hið nýja skólahús mun því
verða byggt annars staðar,
þar sem skólinn fær nóg land-
rými og að minni hyggju á ein
um fegursta stað í bæjarland-
inu. Jafnframt þarf að gera
ráðstafanir til þess að varð-
veita hinar sögulegu minjar
sem tengdar eru við þetta hús.
Og vissulega mun hið nýja hús
öðlast samskonar helgi í hug-
um komandi kynslóða eins og
þetta hús hefur fyrir sjónum
okkar. Bezta ræktarsemin við
fortíðina er að leggja hönd á
plóginn til þess að skapa betri
framtíð. Heiður og þökk sé
öllum þeim, sem hafa gert veg
skólans mikinn þau huiidrao
ár, sem hann hefur verið hér
til húsa. .Hamingjan fylgi hon-
ur úr þessu húsi yfir í ný og
fullkomnari salarkynni.
Ctbreiðiö Þjóðviljann
Nýjar bækur:
Sveinn Elverssen
Skáldsaga eftir Selmu Lagerlöf í þýðingu Axels
Guðmundssonar. Sveinn Elversson er ein af feg-
urstu sögum höfundarins. Lesandinn verður hug-
fanginn af efninu strax í upphafi og menn leggja
ekki bókina frá sér hálflesna.
íslenzkar þjóðsögur, IV. heíti
Safnað hefur Einar Guðmundsson
í heftinu eru yfir 30 sögur, þættir og ævintýri.
Þetta hefti er tvímælalaust bezta hefti safnsins. -
Öll hin heftin eru enn fáanleg. — 5. hefti kemur út
síðar í haust eða um áramótin.
Sögur Sindbaðs
Hinar heimsfrægu ævintýrasögur úr „Þúsund og
einni nótt“ endursagðar af Laurence Houseman, en
Freysteinn Gunnarsson, skólastjóri, íslenzkaði. —
Hér er verulega ævintýraleg og skemmtileg bck á
ferðinni, skreytt mörgum góðum myndum.
Búmbó
Saga um sirkusfíl. Með mörgum myndum. Anna
Snorradóttir íslenzkaði. Þetta er bráðskemmtileg
barnabók.
Fóthvaiur og Grái-Úlíur
Indíánasögur með mörgum myndum. Mjög skemmti-
legar og fróðlegar.
Bækurnar fást hjá næsta bóksala og beint írá
H.F. LEIFTUR
Reykjavík — Sími 7554,
'1
Nú er siasta tækifærí fyrir j
að senda gjafabögla til Þýzkalands og
Mið-Evrópulanda.
Tökum á móti pöntunum til 15. október.
Hverfisgötu 52.
Sendisveinn
óskast írá klukkan 10 í. h. til klukkan
7 e. h. Hátt kaup.
Þjóðviljinn.