Þjóðviljinn - 30.04.1947, Qupperneq 6

'*'■ 'MJ Ijii.ai 4*« i ,'p '' ii|hí4<MWi*i»>í»i mi'f nmrn' iiimim itiidiMá,,: 11 t■'Thj'í V if>|-. i»»i
Elliotf Hoosevelt: 4.
Sjónarmið iíooseveíts
forseta
Fyrsls hafli.
FRÁ TEXAS TIL ARGENTIU.
Mansjúríu og Tékkóslóvakíu, myndi það hafa borgað sig
■ og sþarað okkur mikið af blóði.
Til þess að ganga úr skugga. . um hye almenn þessi
skoðun hefur verið blaðaði ég í opinberum heimildum
frá þessum tíma og eldri. Her erul t. d. minnisgreinar
frá blaðamannafundi sem fáðir minn hélt 20. apríl 1938.
Vantrúáður fréttamaður spyr hann um nauðsyn her-
stöðva í Kyrrahafinu. Fréttamaðurinn telur að við mun-
um aldrei geta varið Filipseyjar og aðrar eyjar okkar
í Kyrrahafinu, ef við eigum samtímis að.verjast árásum
á vesturhelming jarðar. Og faðir minn svarar:
„Ja, sé gert ráð fyrir aðeins einu óvinaríki er það hægt.
En segjum að óvinaríkin séu tvö og tveir fjarlægir stað-
ir. Þá verðum við víst að vera fráir á fæti, sigra fyrst
annan andstæðinginn, flytja síðan herinn og sigrg liinn.
Það virðist vera eina leiðin“.
Og þegar hin mikla deila hófst, sem háð var um öll
Bandaríkin mánuðina áður en árásin var gerð á Pearl
Harbour, gerði faðir minn allt sem unnt var til þess að
engin slík árás hitti oss óviðbúna. Forustumennirnir fyrir
andstöðunni í þinginu gegn því að nægilegt fé væri veitt
til hers og flota voru þeir Brewster frá Main, Ham
Fish frá New York, Vandenberg frá Michigan, Capper
frá Karizas og Borah frá Idaho. Hearst-blöðin og Mac-
Cormick-Patterson möndullinn börðust gegn stefnu sam-
eiginlegs öryggis, en-fyrir einangrunarstefnu.
I júní 1940 kom ég til New York í viðskiptaerindum.
Á heimleiðinni kom ég við í Washington, og það sem
olli mér áhyggjum var hið sama og hjá öllum öðrum við-
skiptamönnum: skattarnir. Einkum tekjuaukaskatturinn,
er myndi ekki saka stóru fyrirtækin, en smærri fyrir-
tækin sem áttu minni höfuðstól og mikið útistandandi
gátu orðið hættulega stödd. Eg talaði um þetta við föður
minn. Hann var einmitt að enda við morgunverðinn
áður en hann hæfi störf dagsins.
„Hvað finnst þér, pabbi? Vill ríkisstjórnin þá ekki að
við hinir smærri getum staðið við skuldbindingar okk-
ar ?“
Hann brosti og ýtti stórum lilaða of Chicago- New
York- Washington-blöðum niður á gólfið. „Ertu búinn
að drekka kaffi?“
,,Eg er ekki að hugsa um kaffi núna. Eg vildi gjarna
fá að vita eitthvað um tekjuaukaskattinn“.
„Þér finnst þó ekki að fyrirtækið þitt sé allt ?“
„Nei, en....“
Þú viðurkennir þó líklega að peningana verðum við
að fá ? Og finnst þér ekki -réttmætt nú, þegar stóru auð-
félögin eru byrjuð á vígbúnaðarframleiðslu fyrir ríkið,
að taka eitthvað af ofsagróða þeirra ? Þú ert sammála því
að peningana verðum við að útvéga, ef við eigum að
eignast nægilega sterkan her, flota og flugher?“
„Jú, auðvitað, en hvað með mitt litla —“
Hann greip fram í fyrir mér;. „Skattalög koma ætíð
hart niður á einhverjum. Það gera öll skattalög. Eg vildi
öllum öðrum fremur bæta aðstöðu smáframleiðendanna
í samkeppni við stóru fyrirtækin, en viðskipti og skatta-
mál eru ekki aðaláhugaefni okkar nú. Vandamálin eru
miklu stærri en svo. Mér þykir leitt að skattarnir skuli
valda þér höfuðverk. Hérna, fáðu þér höfuðskammt!“
Eg hló.
Jæja, það var líka annað mál sem einnig lá mér á
hjarta.
„Hvernig verður með lögin um. ...“
Eg skipti svo fljótt um umræðuefni að pabbi hélt
fyrst að ég ætti enn við skattalögin. „Nú, þú átt við
herkvaðninguna, hvers vegna?“
„Eg vildi aðeins vita, hvað þér finnst að John Frank-
Jin og ég eigum að gera ef lögin verða samþykkt. Jimmy
er heidur gamall til.....“
„Jimmy er í flotanum" minnti hann mig á.
„Getur þú nokkuð sagt mér hvemig lögin muni verða,
ég á við varðandi aldurstakmörk og þess háttar?“
„Eg vil gera þér eitt fyllilega ljóst. Verði lögin um
skráningu til herþjónustu samþykkt verður sárhver ykkar
að gera það sem samvizkan býður honum. Ef þið viljið
bíða þángað til lögin hafa verið staðfest — ef þau verða
þá nokkurn tíma samþykkt þá verðið þið að ákveða það
Þ J Ó-tÐ V .1 L J I N N .........-Miðyikudagur 30: apríl 1947

pniiiiipiunil..

,' .á.',....--.. •' ‘-'iíl. ,i v-;-t,'. J
DULHEIMAR
50. dagur
EMr Phyllis Boííome
sama, Hann þekkti strax marga af karlmönnunum, með hann hingað, en hann gat ekki starfað að neinu,
og áhugi hans hafði alltaf verið meiri fyrir þeim, þar til einn dag að hún sá hann vera að horfa á
sem óðir voru, eri öðfúm á sjúk-rahúsinu. Nú Jangaði Jackáöá, létn Var að reyna,að teikna^gamla spángka
hann tÚ að vita hvort hann gæti ekki vakið tiLgalleiðu, seniuhomipa. tól^t ekki sérlega vel. ,Hún
lífsins hinn unga Endicot, sem sViþtur kafðí órðið ‘ sagðf þá við Travérs: „Af. hverju reynir þú ekki að
vitinu átjániára í stríðinu, óg. élski ffengið . þáð- búþ iil svonáí- skip,; hr. Travers?'1 og áður en við
aftur síéan. vissum af, hafði hánn tekið hlutinn í sínar hendur
Alec gekk um hinar nýju sjúkrastofur sínar með
djörfum ákvörðunum og því næst út í garðinn til að
líta eftir sjúklingunum, sem voru að vinna. Allt
sem hann gerði jók áhuga hans, en hann lét bíða
þar til síðast að heimsækja vinnustofu Arnolds, þar
sem var bezta verksvið á öllum spítalanum.
Arnold hafði verið sjúklingur áður. Hann hafði
ekki aðeins verið læknaður, hann hafði komið aftur
fimm árum seinna, algerlega lærður og hæfur geð-
veikra kennari, sá bezti, sem sjúkrahúsið hafði haft.
Jane hélt að enginn þyrfti að hafa afskipti af Arn-
lod, og Alec bar sama traustið til hans. Charles
hafði auðvitað ekki skilning til að sjá það, en
Charles gat til allrar hamingju engu um það ráðið.
Hlutir, sem gengu vel, gátu haldið áfram að ganga
vel. Hann hafði aðeins vald til að breyta hlutum,
sem gengu úr lagi.
Mennirnir litu upp, eins og eftirtekt þeirra væri
vakin, þegar Alec kom inn í stofuna og grúfðu sig
strax aftur yfir vinnu sína. En gamli Robson,
sem ekki hafði talað í þrjátíu ár, þekkti Alec og lét
þann fögnuð í ljós, að allur hinn samanskroppni
persónuleiki hans hjarnaði aftur við. Augu hans
skinu af góðvild og hann lyfti upp hendinni í kveðju-
skyni að gamalli venju. Hann lilustaði með djúpri
eftirtekt, meðan Alec sagði honum frá ferðalagi
sínu með Sally. Ef til vill hafði Robson ferðazt
mikið í æsku, og nöfn á stöðum, þar sem Alec hafði
komið, rifjað upp myndir fyrir honum, sem dregið
hafði verið tjald fyrir, milli hans og lífsins. En
eftir nokkra stund urðu augu hans móðu hulin.
Robson gamli hafði átt sterka lífsþrá, og hún vildi
lengi ekki til fulls yfirgefa hann. Hann brosti dauf-
lega, og gekk síðan burtu frá Alec, eins og hann
hefði aldrei þekkt hann.
„Hann vissi að þú mundir koma heim aftur í
dag“, útskýrði Arnold með lágri röddu. „Hann
hefur verið að gá að þér í allan morgun. Og nú er
hann, þó að þú gætir ekki haldið það, barnslega
glaður. Hann hætti að eta nokkra daga, þegar dr.
Everest tók við hinni deildinni, og í rauninni hefði
ég ekkert orðið undrandi, þó hann hefði svelt sig
í hel. En hún leit stundum til hans og hressti hann
UPP> °S þegar hún sagði honum, að þú ættir að
koma og taka við deildinni, hresstist hann við og
fór aftur að borða. Það er gaman að því, hvað þeir,
sem eru utan við mannfélagið, taka miklu ástfóstri
við eina eða tvær manneskjur, sem þeir bera traust
til. Það er eins og að því minna sem þær umgangast
mannlegar verur, því meira þarfnist þeir þeirra.
Allir þessir sjúklingar vinna betur í félagi. Þeir
losna undan birði sjálfra sín nokkra stund á dag,
einhvern veginn. Stundum fá þeir meira að segja
áhuga á hver annars starfi. Tökum t. d. Green
litla, sem er út við gluggann. Þegar hann kom
hingað fyrst, sat hann klukkutímum saman grát-
andi, eða reyndi að eyðileggja hluti fyrir öðrum.
Nú leitar hann fyrir sér að ýju, ef honum bregzt
sú aðferð, sem hann fyrst reynir. Og það má trúa
honum fyrir hverju verkfæri. Hann hefur gert nokk-
ur ný sýnishorn sjálfur, og kennt öðrum sjúklingum,
hvernig eigi að búa þau til. Eg gæti vel trúað því,
að hann yrði bráðum heilbrigður. Þú þekkir Travers,
er það ekki? Háa manninn þarna yfir hjá litla
borðinu. Hann er erfiðasti sjúklingurinn okkar,
hættulegur náungi, fyrirhafnarmeiri en allir hinir til
samans. Hann er mjög skynugur, menntaður piltur,
en hann getur aldrei látið neinn í friði. Alltaf að
reyna að gera einhverja óknytti. Dr. Everest kom
ög var faririn að búa til þrílyfta galleiðu af eins
mikilli leikni og hann hefði verið uppalinn á spánska
flotanum. Nú vinnpr hann hér alla daga, og hvað
sem hann gerir af sér annars staðar, er hann alltaf
stilltur hér inni“.
• Alece varð litið í fjandsamlega ósvífin augu
þessa sjúklings yfir borðið. Furða að Jane skyldi
nokkuð geta tjónkað wið þennan náunga..
„Þú heldur virkilega, að honum hafi batnað hjá
dr. Everest?" spurði Alec.
Svipurinn á andliti Arnolds vakti undrun hans.
„Dr. Everest", sagði hann alvarlega, „er að mínu
áliti bezti sálfræðingur, sem ég hef nokkurn tíma
kynnst. Það er enginn þeirra manna, sem ég hef
haft hér á stofunni, sem ekki hefur tekið einum
eða öðrum bata. Það er ekki unnt að lækna þá alla,
en þeim líður öllum betur eftir það, sem hún hefur
gert fyrir þá“.
BARNASAGA
W irnÉr Péturs litla segja
sögur
Pofitucinn
líða. Því að á morgun átti hann að fá að
fara á fætur! Vetrarliljan stóð á borðinu
við rúmið og leit vingjarnlega til hans.
Pétúr hugsaði með sér, að hún gæti áreið-
anlega sagt frá einhverju skemmtilegu.
En hann vissi, að hlutirnir tala ekki nema
í myrkri og spurði blómið því ekki að
neinu.
En það var aðeins byrjað að rökkva,
þegar eldspýtnastokkurinn stökk upp á
barminn á jurtapottinum, hneigði sig og
sagði glaðlega: „Velkomin, kæra vetrar-
lilja! Þú færir okkur þann fagnaðarboð-
skap, að senn er veturinn á enda, og þú
getur sagt okkur eitthvað úr ríki náttúr-
unnar og frá trjánum, mínum ástkæru
bræðrum".
Blómið hneigði hvítu krónuna og svar-
aði með hljómfagurri röddu: „Já, vorið er
í nánd, trén bræður þínir, fara að vakna
af dvala. Nýtt líf er að vakna í skauti
jarðarinnar. Hinn gamli, vondi vetur trú-
ir því, að hann sé voldugur herra, en við
vetrarliljurnar höfum þegar haldið eríis-
drykkju hans. Hann tekur ekki eftir því,
heimskinginn sá arna, að í leyndum vinna
á móti honum þúsundir góðra afla, og
hann heldur að hann muni alltaf geta
kúgað allt sem lifir með þjónum sínum:
frostinu, storminum og snjónum. Ef hann
sér einhverstaðar blóm eða grænt blað, þá
ræðst hann á það og drepur það, en í stað-
inn fyrir eitt blóm- sem drepið er, spretta
tíu ný. Og á hverju kvöldi sendir vorið til
vor sendiboða sína, sem segja við oss: