Þjóðviljinn - 20.05.1948, Blaðsíða 1

13. árgangur.
Fimmtudagur 20. maí Jí)48
109. tölubiaí.
© •
höndum saitian m ú hindra slikf spelívirki
Kjarnorkunefnd
iogö iuour —
Kjamorkuvopíif
reynd
Að undirlagi fulltrúa Banda-
í'íkjanna, Bretlands og Frakk-
lands hefur kjamorkunefnd
SÞ samþykkt með 9 atkv. gegn
2 að hætta störfum. Gromiko,
fulltrúi Sovétríkjanna, mót-
mælti ályktuninni og sagði, að
samkomulag um kjamorkumál-
in væri mögulegt.
Sama daginn og þessi sam-
þykkt var gerð tilkynntu kjarn
orkuyfirvöld Bandaríkjanna, að
tilraunir með þrjú ný kjarn-
orkuvopn hefðu verið gerðar
með góðum árangri við Eniwe-
tok koraleyju í Kyrrahafi, og
yrði tilraunum liaidið áfram
eftir fyrirskipun Trumans for-
seta.
Ríkisstjórnin mun nú ætla sér að selja út úr land-
inu alla aömlu togarana sem enn eru eítir, en þeir
eru 15, og þegar hafa sent mann út þeirra erinda.
Ríkisstjórnin hefur hinsvegar engar ráðstafanir
gert til þess að afla nýrra togara, svo sala heirra
gömlu út úr landinu væri beint tilræði við sjávarút-
veginn, efnahagslegt sjálfstæði þjóðarinnar og at-
vinnulífið í landinu. Slík ráðstöfun myndi beinlínis
hafa í för með sér efnahagslegt ósjálfstæði landsins
og jafnframt skapa atvinnuíeysi.
Sjómannasamtökin þurfa því að standa vel á
verði í þessu máli og hindra að framið verði slíkt
iilræði gagnvart aðalatvinnuvegi landsmanna og
alþjóðarhag.
Samkvæmt áætlun nýbygg-
ingarráðs var svo ráð fyrir gert
að árið 1951 yrðu enn eftir í
eign landsmanna 15 af gömlu
togurunum. Nú þegar eru þeir
ekki fleiri en 15, hinir hafa ver-
ið seldir út úr landinu.
Rikiastjórnin hefur engar
ráöstafanir gert til þess að afla
nýrra togara, en stjómarfJokk-
amir hafa hvað eftir annað
felit tillögur sósialista um að
afla 20—25 nýrra togara til
viðbótar við þá sem þegar em
komnir eða væntaniegir.
Hinsvegar hefur ríkisstjóra-
in leyft sölu á gömlu togurunum
úr landi, — og jafníramt stöðv
að bátabyggingamar. Samkv.
lögum er bannað að selja tog-
ara út úr landinu, en sjávarút-
vegsmálaráðherra heimilað að
veita undanþágur. Þetta vald
Miðstjórn Verka-
mannaflokksins
fordæmir fjölda-
morð
Miðstjóm brezka Verkamanna
flokksins hefur samþykkt álykt
un þar sem fjöldaaftökumar í
Grikklandi em fordæmdar sem
hryðjuverk. Er talið, að þessi
samþykkt sé tilraun til að lægja
gremju fulltrúa á þingi flokks-
ins sem nú stendur jTir í Scar-
borough yfir stuðningi brezku
stjóraarinnar við fasistastjóm
ina í Aþenu.
sitt ætlar rikisstjómin að nota
á þann hátt að selja alla gömlu
togarana — án þess að gera
nokkrar ráðstafanir tii að
tryggja nýja í staðinn — og
mun þegar I'afa sent Gunnar
Guðjónsson skipamiðlara utan
þeirra erinda.
Svo fáránlegar eru fyrirætl-
anir ríkisstjóraarinnar að út-
vegsmönnum í bæjum úti á
landi er meinað að kaupa gömlu
togarana og flytja þá þangað.
Togarafélag á Isafirði víldi t.
d. kaupa togarann Belgaum og
mim þeirri málaleitan hafa ver
ið tekið líklega — þar til Gunn-
ar Guðjónsson var farinn utan,
þá kom annað hljóð í strokkinn.
Það liggur i augum uppi hví-
lík firra og gerræði það væri
frá þjóðarhagslegu sjónarmiði
að selja togarana, án þess að
afla nýrra í staðinn. Þeir tog-
arar sem eftir era enn, eru þeir
stærstu og skársiu af gömlu
togurunum, og hafa auk þess
verið gerðir upp fyrir tugi millj.
kr., þannig að þeir togarar sem
voru ryðkláfar 1939 hafa síðan
fengið þær viðgerðir að þeir
mega teljast sæmileg tæki, tæki
sem afla ekki svo lítils hluta af
gjaldeyristekjunum.
Sala þeirra væri því beint til-
ræði við aðalatvinnuveg þjóð-
arinnar og efnahagslegt sjálf-
stæði hennar — jafnframt því
að vera eitt grófasta tiltæki
ríkisstjómarinnar til þess ao
skipuleggja atvinnuleysi.
Gegn slíku tilræði verða sam-
tök sjómanna og annarrar al-
þýðu að vera á verði og hindra
það vægðarlaist.
Yfirganffur
Friðeer
Meíuu
Það er yfirgangsstefna núverandi stjómar í Bandaríkj
unnm, sem hindrar samkomulag milii stórveManna, segir í
tHkynnÍKgu sem rússneska Tass fréttastofan gaf út i gær.
Tillíynningin felur í sér skoðanir forystumanna í Sovetríkj-
unum á afstöðn þeirri, sem bandaríska utanríkisráðuneytið
hefur tekið til svars Stalíns við hinu opna bréfi Henrj’
Wailaee.
Ógildir Hoffman
viðskiptasamsi-
mga
í tilkynningu Tass er bent
á, að öll ágreiningsefni hafi ver
ið leyst með samkomulagi, með
an Roosevelts naut við og síðan
spurt, hvort það sé vegna þess,
að nú hafi önnur stefna verið
tekin upp í Bandaríkjunum,
sem samkomulag náist ekki
milli stórveldanna. Segir Tass,
að það hafi vakið undrun í
Moskva, að Bandaríkjastjóm
virðist hafa gersamlega snúizt
hugur síðan 4. mai, er hún lét
Smith sendiherra sinn í Moskva
lýsa yfir, að hún væri fús til
viðræðna og samkomulags um
ágreiningsmál.
Marshall utanríkisráðherra
sagði í Washington í gær, að
Það muni sjást á alþjóðafund-
um, er nú standa yfir hver hug
ur fylgi máli hjá Stalín.
Friðarboðskapur til banda-
rísku þjóðarinnar
Henry Wallace frambjóðandi
þriðja flokksins við forsetakosn
ingamar i Bandaríkjunum sagði j Bn.ndaríkjaþing setti fyrir Mars
Framhald á 7. síðn hallaðstoð.
Starfsmenn í stjórn Marshall
áætlunarinnar hafa skýrt frá
því að Hoffman yfirstjómandi
áætlunarinnar muni kveða upp
úrskurð uni, hvort viðskiþta-
samningar Breta við Sovétríkin
og önnur lönd 1 Austur-Evrópu
brjóti í bág við skilyrði, sem
Hernaðarbaitdalðg laiilarlkjanna og
álykta lögð fydi Bandaiíkiabing
Utanríkismálauefnd öiduiigadeildar Bar.daxíkjaþiags
hefur einróma ’áamþylckt ályktua um að heimila Banda-
þau ágreiningsatriði, er aðeins ríkjastjóm að gera hemaðarhandalag við hernaðaiba.ida-
vörðuðu Sovétríkin og Banda- j Vestur-Evrópuríkja.
ríkin væm tiltölulega lítilvæg.
• Nefndin samþykkti ályktun-
ina. einróma. Vandenberg, for-
maður nefndarinnar, samdi á-
lyktunina í samráði við Mars- ha.ll utanríkisráðherra, Henryi
Cabot Lodge, einn nefndar-
lyjffe ■ JlÍPl manna sagði í gær að ef Vestur
Evrópuríkin vilji fá hernaðarað
J& J stoð frá Bandaríkjunum verði
" ‘ :'k|É þau að sýna, að þau séu hernað
. '' { Malik tekur við
l i af Gromiko
I 1 ' Gromiko, fulltrúi Sovétríkj-
Æjk. &IÉÉ anna hjá SÞ hefur skýrt frá því
1 - ■ I ...;V að hann muni bráðlega hverfa heim til Sovétríkjanna. Við
.starfi hans tekur Josep Malik,
Henry Wallace varautanríkisráðherra.
arlega einhvers megnug og
setja herafla sinn undir sarneig
inlega stjórn.
Bandarísk flotayfirvöld til-
kynna, að öflugur floti verði
sendur til æfinga i Miðjarðar-
hafi„i sumar. Verða i flotanum
14 herskip, þeirra á meðal 45
þús. tonna orustuskipið Missouri
og 45 þús tonna flugstöðvar-
skipið Coral Sea. Skipin koma
fyrst til hafnar í Lissabon og
halda þaðan til hafnar á Mið—
jarðarhafsströnd Frakklands,.
Italíu, Frönsku Norður-Afriku
og Gíbraltar.