Þjóðviljinn - 17.07.1948, Side 4

ÞJÓÐVILJINN
Laugardagur 17. júl5 1948.
5
þlÓÐVILIINN
Útgefandi: Sajneiningarflokltur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb).
Fréttaritstjöri: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfl Ólafsson, Jónas Árnason.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja, Skólavörðu-
atíg 19. — Sími 7500 (þrjár linur)
Áskriftarverð: kr. 10.00 á mánuði. — Lausasöluverð 50 aur. eint.
Prentsmiðja Þjóðviljans h. f.
Sósíalistaflokkurinn, Þórsgötu 1 — Siml 7510 (þrjár línur)
Ný sjálfstæðisbarátta
Fyrir nokkru skýrði Þjóðviljinn frá umræðum er farið höfðu
fram á Bandaríkjaþingi varðandi fjárveitingar sem hermálaráðu-
nejdi Bandaríkjanna krafðist að veittar yrðu til Keflavíkurflug-
vallarins. Þingmaðurinn sem talaði fyrir núverandi stjómarvöld
Bandaríkjanna, lýsti því yfir að ísland sé einn hinn mikilvægasti
staður frá hemaðarsjónarmiði fyrir Bandaríkin og öryggi þeirra
og að flugskilyrðin sem Bandaríkjamenn séu að koma sér upp á
Islandi séu gerð til verndar Bandaríkjunum. Þingmaðurinn lýsir
því yfir að bandarískt einkaflugfélag hafi starfrækslu á Kefla-
víkurflugvelli samkv, samningi við hermálaráðunejOi Banda-
rikjanna. Allar þessar ,,skýringar“ eru gefnar til að afsaka gífur
leg fjárframiög til framkvæmda á Keflavíkurflugvelli. En þar
að auki dylgjaði þingmaðurinn um að hann hefði fleiri skýring-
ar tiltækar, sem ekki mætti láta uppi: ,,Margt mætti segja um
mikilvæga liluti, sem fáir vita um og ekki er hægt að ræða á
opinberum deildarfundi", sagði hann.
Sumar fjárveitingamar sem hermálaráðunej’ti Bandaríkjanna
krafðist til framkvæmda á Keflavíkurflugvelli voru líka svo
furðulegar, að gerðar vom sérstaklega athugasemdir við þær.
Ein var til byggingar leikfimihúss, á sjöttu milljón kr. (5109 000
ísl. kr.), önnur til byggingar skólahúss, 611 þús. kr., og hálf
millj. til að stytta akveg um 13 km. fyrir eina vitavarðarfjöl-
skyidu við Keflavíkurflugvöllinn! Von er að bandarískir þing-
menn reki upp stór augu við þessum umsvífum hermálaráðu-
neytisins!
íslenzku stjórnarblöðin, Morgunbl., Alþýðubl., Tíminn og
Vísir, hafa ekki minnzt á þessi einkennilegu ummæli og enn ein-
kennilegri fjárveitingar Bandaríkjaþings til framkv. á Kefla-
víkurflugvellinum. Þó mun enginn draga í efa að hér sé alvarlegt
mál á ferðinni, er valdamönnum Bandaríkjanna þykir hlýða að
viðhafa slik ummæli og gera slíkar ráðstafanir. Ekki er vitað að
rikisstjóm íslands hafi gert neitt í málinu eða gefið á því neina
skýringu og er hún þó óspör á yfirlýsingar. Svo virðist sem
liúsbændumir bandarísku telji ekki lengur ástæður til að við-
halda því yfirskyni að þeim hafi einungis verið heimiluð viss af-
not af Keflavíkurflugvelli í nokkur ár, og telji rikisstjórn íslands
og íslendingum vorkunarlaust að taka þeim móðgunum og ráð-
stöfunum er þing og stjóm Bandaríkjanna kann að upphugsa.
Aðeins Vísir reynir af veikum mætti að rifja upp gömlu fulí-
yrðingarnar um að Bandaríkin eigi enga herstöð á íslandi. Ekki
þorir blaðið samt að birta ummæli Bandarikjaþingmannsins, en
röflar um nauðsynlegar „endurbætur". „Þótt einhverjar endur-
bætur fari fram á vellinum og umhverfi hans, þarf það engum
að ógna nema síður sé“, segir þetta auðsveipa leppblað. Hitt
reynir blaðið að sjáifsögðu ekki að skýra hver»ig leilrfim-ishús
fyrír rúmar fimm millj. kr. og skóli fyrir 611 þús. kr. heyrir tH
nauðsynlegra endurbóta á Keflavíkurflugvelli, og hvers vegua
hermálaráðuneyti Bandaríkjanna beitir sér fyrir slíkum endur-
bótum.
Allt bendir til þess að hermálaráðimeyti Bandaríkjanna hafi
aðrar fyrirætlanir um Keflavikurflugvöilinn en þær sem heim-
ilaðar eru í herstöðvarsamningnum frá 1946. „Leikfimishúsið ‘
sem kosta á nokkuð á sjöttu milljón er ekki miðað við stutta
dvöl Bandaríkjamanna á Keflavíkurflugvelli. Þjóðin fær nú að
sjá hvorir höfðu rétt fyrir sér, þeir sem töldu að með Keflavík-
nrsamningnum væri verið að svíkja þjóðina á vald erlends stór-
veldis eða Alþýðubl., Morgunbl., Visir og Tíminn sem sóru að
engin hætta væri á ferðum, — og sverja enn um nýja landráða-
samninginn,
En þjóðin hefur lært. Hún kynnir sér staðreyndirnar, hún veit
Bt.|,\KPOSTIIHN\

Það gárar varla ... \ af að kveikja í þinghúsi. Og
við höfum séð hvernig þau far
Hér er bréf um hrörnunar- aat sjálf ; sinu eigin íkveikju-
einkenni íslenzku yfirstéttarinn æði _ Þarna er nefnilega að
ar' finna eitt alvarlegasta sjúk-
„á sama tíma og forustu- dómseinkenni hrörnandi þjóð-
menn íslenzku borgarastéttar- félagsafla....
innar fleygja fullveldi og efna- . Hrömun þjóðfélagsafta
hagslegu sjálfstæði þjóðarinnar hefst með veiklun á siðferðinu.
út í hafsjó bandarískrar heims- Seinast er siðferðið alveg datitt
valdastefnu, reyna málgögi Dg þá má vænta endalokanna
þessarar stéttar að gera mikið a næsta leiti.
Yfirstéttin íslenzka hefur
Framhald á 7. síðu.
skvamp út af einhverjum smá-
pakka, sem fallið hefur fyrir
borð af skipi i Reykjavíkur-
höfn. Þetta er tilraun til að
lægja þær öldur vandlætingar-
innar, sem risu hjá íslenzku
þjóðinni, þegar efnahagslegt
sjálfstæði hennar hvarf í djúp
ið með undirskrift Bjama Ben.
að Marshailáætluninni. Borgaz'a
blöðin vonast til að geta dregiö
ath\'g!i fólksins frá hinum ægi-
legu svikum með því að hrópa: Búðanesið var tekið upp í nýju
Það datt pakki i s'jóinn! En dráttarbrautina i Siippnum i da-;.
það gárar varla af liinum póli-
tíska pakka.
Er það fyrsta skipið, sem dreglð
er á land með þeim tækjum.
ISFISKSALAN.
^ 1 íyrradag seidi Belgaum 2985
vættir fyrir 8085 pund i Grimsby
1 fyrradag seldi Gylfi 272,7 lestir aí
tilvera Bandarikjaliðsins fiski , Hamborg.
★
Hin tollfría
aði flutning þess í fyrra sinn). 21,
30 Norðurlandasöngvarar syngja
(plötur). 21.35 Upplestur: Smásaga
eftir Arnulf överjand, í þýðingu
Helga Sæmundssonar (Karl Isfeld
ritstjóri les). 22.05 Danslög (plöt-
ur). — (22.30 Veðurfregnir).
I gær má lesa i Tímadálkum Pét-
urs iandshornasirkils þau heilræði,
færð ungum stúlkum, að liefja nú
kerfisbundið harðfiskát, úrþví rik-
isstjórnln neitar þeim sem öðrum
um rannpasta tii að þrífa tennurn-
ar; harðfiskur sé ótrúlega liollui
fyrir tennurnar, miklu hollari en
tannpasta, og uugar stúlkur muni
verða með afbrigðum kyssilegar
af að tyggja hann sýstematiskt.
I’ó er Pétrl landshornasen áreið-
anlega kimnugt um meðal eitt.
sem talið er mlklu öruggara gegn
tannskemmdiun, — sem sé skro.
En sleppum því.
— Hitt er svo
annað mái, að
Pétur þessi gæti
án efa enda-
laust huggað
landsfólkið meá*
sínum hollu ráð
um, eftir því sem ríkisstjórnin
skipuleggur frekari skort á nauð-
synjavörum. Hann ga>ti úpplýsr
karlmenn um, að það sé mjög holit
fj-rir húðina að ganga um órakað-
ur, yrði algjör skortur á raKsápu.
Hann gæti sagt það miklu prakt-
ískara og kostnaðarminna að
ganga í ópressuðum fötum en
pressuðum, yrðl skortur á tækjum
til að pressa föt. Hann ga>ti — el
liér yrði algjör skortui' á skóni —
bent i þann óþjóðiega sið að ganga
i venjulegum skóm, — ga>tl kalla'i
það Lreyzkleikamerkl kaupstaðar
húa að ganga á öðrum skóm en
kúsklnnsskóm; — o. frv., o. s. frv.
„Margsinnis hefur verið á
það bent, hvernig bandaríska
liðið á Keflavíkurflugvelli lifir
lífi sínu tollfrítt, ef svo mætti
segja. Það drekkur bjór og
brennivín tollfrítt, það étur mat
sinn tollfrítt, það fær aflið til
að knýja farartæki sín toll-
frítt, farartækin sjálf líka, og
þannig mætti lengi telja, og
allt er þetta samt skýlaust brot
á íslenzkum lögur.... Tilvera
bandaríska liðsins á Keflavík-
urflugvelli er eitt svívirðileg-
asta smyglmál sögimnar. En
íslenzkir valdhafar láta það
með öllu afskiptalaust, því það
eru húsbændur þeirra, sem
þama eiga í hlut. Og málgögn
borgarastéttarinnar minnast
ekki á það, nema þá í afsök-
unarskyni. Hinsvegar rjúka
þau upp til lianda og fóta, þeg-
ar pakki dettur í Reykjavíkur-
höfn og reyna að busla upp
af því viðurstyggilegum rógi
um pólitíska andstæðinga,-
Hrörnimin hefst
með siðferðisvelklnn
Öll þessi viðbrögð eiga
rót sína að rekja til sömu
hvata og þffð t. d. að kveikja í
þinghúsi. Ákveðin öfl eru allt-
EIMSKIP:
Brúarfoss er í Leith. Fjallfoss er
á Akureyri. Goðafoss er í Reykja-
vik. Lagarfoss fór frá Leith 14.7.
til Rotterdam og Kaupmannahafn
ar. Reykjafoss er í Reykjavík. Sc-1
foss fór frá Siglufirði 14.7. til Amst
erdam. Tröllafoss fór frá N. Y.
14.7. til Halifax. Horsa fór frá
Reykjavik í gærkvöld kl. 21.00 16.7.
vestur og norður. Madonna fór fr-i
Hull 14.7. til Reykjavikur. Southern
land lestar í Antverpen og Rotter-
dam 16.—20. júli. Marinier fór fri
Leith 14.7. til Reykjavikur.
Sklp Einarssoitar og Zöega.
Foldin er væntaleg á sunnudag
til Reykjavikur. Vatnajökull vænt
anlegur til Reykjavíkur upp úr
helginni frá Liverp. Lingestroo'n
kom til Reykjavilcur síðdegis í
fyrradag. Vesthor fermir í Hull 39.
til 20. þ. m.
KIKISSKIP:
Hekla fer frá Reykjavík kl. 10 á
sunnudagsmorguninn vestur um
land og norður. Esja er á leið tii
Glasgov. Súðin var við Eystra-
Horn kl. 9 i gær morgun á suður-
leið. Herðubreið fór kl. 13.00 í gær
austur um land. Skjaldbreið kon
til Reykjavíkur á hádegi í gær.
Þyrill er í Reykjavík.
Útvarpið í dag.
20.30 Tónleikar: Trió nr. 3 í E-
dúr cftir Mozart (plötur). 20.45
Leikrit: „Fyrir orustuna við
Kanne“ eftir Kaj Munk (Leikend-
iu-: Þorsteinn ö. Stephensén, Lár-
us Pálsson, Haukur Óskarsson,
Árni Tryggvason og Steindór Hjör-
leifsson. — Leikstjóri: Lárus Páls-
son. — Leikritið er endurtekið,
vegna þess að stöðvarbilun hindr-
Sambandi íslenzkra berklasjúk1.-
inga hafa að undanförnu borizt
nokkrar stórar og rausnarlegar
gjafir auk ýmissa annarra smærri
gjafa. S. 1. fimmtudag barst 5 þú>:.
kr. gjöf frá ónefndri konu, gamallt
áheit. Fyrir skömmu barst gjöf fra
lækni, sem ekki vill láta nafns
síns getið, kr. 15,000. Alþýðuhúsið
h. f. gaf kr. 1000.00 og Gullbringu
og Kjósarsýsla kr. 5000. ->-
KROSSGÁTA NR. 69.
■n r n m
—__—„——mii
^PC-JPt
■ n n é
um hinar ósvífnu móðganir Bandaríkjamanna enda þótt stjóm-
arblöðin reyni að fela þær. Einnig í hinum þremur stjórnar-
flokkum rís krafan um uppsögn beggja landráðasamninganna,
nýja sjálfstæðisbaráttu gegn yfirgangi Bandaríkjaauðvaldsins
og landráðum íslenzkra leppa þess. Og þess mun minnzt, að Sós-
íalistafl. sá hvað í húfi var og barðist af alefli gegn báðum
landráðasamningtmum. Þess mun mimizt þegar þjóðin þekkir
vitjunartíma sinn og hristir af sér ófrelsisokið sem henni hefur
verið lagt á herðar.
Lárétt: 1. Fjöldi, 4. Gelti, 5. Ut-
an, 7. Reykja, 9. Húsgagn, 10. Fram
leiðslufyrirtæki. 11. Leiða, 13.
Kemst, 15. Húsdýr, 16 Leiðir.
Lóðrétt: 1. Eldsneyti, 2. Loft, 3.
Tré, 4. Feldurinn, 6. Smíðaáhald,
7. Heyrast, 8. Flýti, 12. Ferðatælci,
14. /Et, 15. Tryllt.
Tímarit Verkfræðingafélags ls-
lands, 6, hefti 1947, er komið út og
hefur borizt blaðinu. Efni: Steiu-
þór Sigurðsson, dánarminning eft
ir Sigurkarl Stefánsson; xlfsegui-
mögnun stórra riðstraumsrafla;
eftir Eirík Briem; Samvinnimefnd
norrænna verkfræðinga eftir Jón
E. Vestdal; Skipulag Reykjavikur
o. fl.
, yá
Búhaðarritið, sextugsasti árgang
ur, 1947, er kominn út. Efni'
Skýrsla um störf Búnaðarfélags Ts
lands árin 1945—1946 og skýrslur
starfsmanna B. I. 1945 og 1946.
Næturlæknir er í læknavarðstot-
unni, Austurbæjarskólanum —
. Næturvörður er i Ingólfsapótekl.
— Sími 1330.
Næturakstur í nótt: Litla biistöð-
in — Sími 1380.
Veðurspúin: Faxaflói: Hæg-
viðri fyrst, sunnan og suöaust-
an gola í dag. Skýjað með köfl-
um cn úrkomulaust.