Þjóðviljinn - 29.07.1948, Side 8

Rikisstjórnin tekur npp í húsnæðismáiunum:
Neitar að útrýma húsnæðisleysinu nema íbúðirnar séu
lakari og ódýrari en verkamannabúsiaðir - Bæjarstjórn
armeirihlutinn hefur vanrækt að rannsaka húsnæðis-
Ekkert nýtt um handritamálið
— segir Hans Hedtoft
I \riðtali sem Hans Hedtoft átti við blaðamenii í Rær sagði
þörfina og semja áætlun um úrbætur
hann eftirfarandi um íslenzku handritin: „Fyrrverandi stjórn
Dana tók þetta mál upp og skipaði nefnd vísindamanna, sem átti
Bæjarstjórn samþykkti í gær með 11 atkvæðum, en 4
sátu hjá að selja íbúðirnar í Miklubrautarhúsunum. Þá sam-
þykkti lmn einnig með samliljóða atkvæðum söluskilmála
þá er bæjarráð hafði lagt til og Þjóðviljinn hefur áður sagt
frá, eða fyrir áætlað kostnaðarverð: stærri íbúðirnar fyrir
180 þús. og þær minni fyrir 138 þús. kr.
Ríkisstjórnin hefur neitað að lána til þessara íbúða
samkvæmt lögunum frá 1946 og gert það á þeim grund-
velli að byggingar til útrýmingar húsnæðisleysinu megi
ekki vera „jafn vandaðar og þá auðvitað einnig mun ódýr-
ari“ en verkamannabústaðir og hús byggingasamvinnufé-
iaga. Deildi Sigfús fast á ríkisstjórnina fyrir að hafa þann-
ig tekið upp pólastefnu íhaldsins — sem það nú ioks er
horfið frá.
Þá deildi liann einnig liart á meirihluta bæjarstjórnar
fyrir að hafa vanrækt að safna skýrslum um lnisnæðisþörf-
ina og gera áætlun um byggingar í samræmi við slíka
skýrslu.
Borgarstjóri skýrði í fram-
söguraeðu frá byggingu Miklu-
brautarhúsanna, en vinna við
þau hófst í jan. 1946 og munu
fyrstu ibúðirnar væntanlega
verða tilbúnar í október í haust.
Miðað við skilmála þá er bæj-
arstjóm hefur nú samþykkt
kvað hann mánaðarlega
greiðslu kaupenda að stærri í-
búðunum fyrstu 10 árin verða
779,16 en eftir 10. árið lækki
mánaðargreiðslan í 357,92 á
mánuði. Mánaðargreiðsla kaup
enda mitini íbúðana fyrstu 10
árin kr. 529,42, en eftir 10. árið
kr. 309,59.
Þá ræddi hann um kostnað-
inn og taldi hann stafa mikið
af þvl hve húsín væru vönduð,
jafnstórar íbúðir væru ekki allt
af sambærilegar og þyrfti að
koma á gæðamati húsnæðis.
Hann kvaðst skilja neitun' rík-
isstjómarinnar um lán til I-
búðanna, þótt hann viðurkenndi
ekki rök hennar að fullu.
Kvaðst hann ætla að óvíða væri
gert jafnmikið af bæjarfélagi
og hér til að bæta úr húsnæðis ■
leysdnu(!) Kvaðst hann hafa i
athugun einfaidari, ódýrari og
fljótvirkari leið til úrbóta í
Marsliallsvipan
ríður á böknm
ílollendinga
Fréljtaritari Lundúnablaðs-
ins „Financial Times“ í Amst-
erdam skýrir frá þvi, að hin
bandaríska stjórn Marshallá-
ætlunarinnar hafi stöðvað allar
vömsendingar samkvæmt áætl-
uninni til Hollands .Orsökin er.
að Holllendingar liafa notað sin
eigin skip til flutninga á Mar-
shallvörunum, en Marshallá-
ætlunin mælir svo fyrir að
helmingur varanna til hvers
Marshalllands skuli fluttur með
bandarískum skipum.
húsnæðismáluniun, en fram að
þessu hefði verið reynd, en of
snemmt væri að skýra írá því.
Fráhvarf frá ákvörðun um
útrýmiugu húsnæðis-
leysisins
Sigfús Sigurhjartarson rakti
ástæður þess að bærinn réðistj
í byggingu Miklubrautarhús- J
anna. Með lögum frá Alþingi
2.''. apríl 1946 var ákveðið að
hið opinbera, bær og ríki, hæfu
skipulegar aðgerðir til þess að
útrýma heilsuspillandi húsnæði
á næstu 4 árum — eða því
skyldi verða lokið 1950. Kvað
hann neitun ríkisstjómarinnar
um að leggja fram fé til Miklu-
brautarhúsanna ’ svo og sala
þeirra marka nokkur tímamót,
— sér virtist að nú hefði verið
horfið frá þeirri stefnu að út-
rýma heilsuspillandi húsnæði.
Skyldur bæjarins
Með lögum þessum var
Reykjavíkurbæ lögð sú skylda
á herðar að safna skýrslum um
liúsnæðisþörfina og jafnframt
að kvnna sér efnahag og at-
vinnu þess fólks er byggi i
heilsuspillandi húsnæði, ásamt
fyrirætlunum þess vun húsnæð-
isútvegun. Að þessari skýrslu-
gerð lokinni skyldi bærinn láta
gera nákvæma kostnaðaráætl-
un um byggingar til úrbóta,
miðaða við það að þeim yrði
lokið á næstu 4 árum.
Byggingar þessar • skyldu
bæta úr þörf þeirra sem af f jár
hagsástæðum urðu að hafast
við í óhæfu húsnæði.
Það er ekki þörfin, heldur
peníngarnir sem ráða
Sú ákvörðun meirihluta bæj-
arstjórnar að selja íbúðirnar
virðist því gefa til kynna að
þar með sé algerlega horfið frá
ákvörðuninni um það að út-
rýma heilsuspillandi húsnæði
Miklubrau'taríbúðirnar em einn
ig það dýrar að ekki skiptir
miklu máli hvort þær eru leigð-
ar eða seldar, það er of dýrt
fyrir fólk sem h-efur innan við
2000 kr. mánaðartekjur eins og
Dagsbrúnarmenn hafa, bæði að
leigja í þeim og kaupa þær. Það
er því efnahagur manna sem
ræður því hvort þeir komast í
þessar íbúðir en alls ekki þörf-
in fyrir húsnæði.
Þær koma því ekki að gagni
fyrir það fólk sem býr í heilsu-
spillandi húsnæði. Þeir sem
hafa ráð á því að kasta 70 þús.
kr. án þess að reikna sér
nokkra vexti af þeim geta lifað
við sæmileg kjör í Miklubraut-
arhúsunum.
Fyrir þá sem þurfa að greiða
6% vexti af útborguninni í hús-
unum er mánaðargreiðslan
hærri en borgarstjórinn nefndi
eða 900 kr. á mánuði.
2500 Reykvíkingar lifa
nú í heilsuspillandi
húsnæði
að skila áiiti um eignarré'ltinn að handritunum. Nefndin hefur
ekki enn lokið störfuni og ekki skilað neinu áliti. Sjálfur vona
ég að liæg't verði að kornast að sanngjarni og réttmætri lausn á
þessu vandamáli."
Að öðru leyti skýrði Hedtoft
frá för sinni til Grænlands.
Grænlandsmálin eru nú í deigl-
unni. Árið 1939 komu til Dan-
merkur 4 fulltrúar frá lands-
ráði Grænlands til þess að ræða
um framtíðarskipun mála þar
nyrðra. Það byrjunarstarf varð
að engu vegna styrjaldarinnar
en var tekið upp að nýju 1946,
og var þá gerð fimm ára áætl-
un um málefni Grænlands.
Síðan hafa orðið harðar um-
ræður um Grænland bæði í
Danmörku og Grænlandi.
Kvaðst Hedtoft nú fara til
Grænlands til þess að taka þátt
\ fundi landsráðsins og kynna
sér allar aðstæður. Hann fer
héðan næstkomandi föstudag.
Íslenzkara Syf-
fræðingum boðið
til Helsingfors
Lyffræðingasamband Norð-
urlanda heldur ársþing í Hels-
ingfors í september í haust, og
sjá finnskir lyffræðingar um
þingið. Hefur íslenzka lyffræð-
ingafélaginu nú borizt bréf,
þar sem því er boðið að senda
þrjá fulltrúa á þingið og verði
þeir gestir Finnana meðan á
mótinu stendur.
Skemmtiferð Æskulýðsfylking-
arinnar
Æskulýðsfylkingin í Reykjavík efnir fil skemmti-
ferðar um næstu helgi inn á Landmannaafréít
Lagt verður af stað á laugardaginn kl. 2,30 og komið aft-
ur í bæinn á mánudagskvöld. Þátttakendur þurfa að hafa
með sér mat, en verður séð fyrir tjöldum. — Þátttökugjald
er kr. 120.00 og eru væntanlegir þátttakendur beðnir að
hafa samband við skrifstofu Æ.F.R. Þórsgötu 1, sími 7510.
Þá rakti Sigfús efni bréfs er
félagsmálaráðuneytið skrifaði
borgarstjóra 3. júní sl. Þar seg-
ir m .a .svo:
,,Af skýrslu þeirri er getur
í bréfi yðar ,lir. borgarstjóri,
dags. 1. marz 1947, er talið
að „óhæfar með öllu“ til í-
búðar séu þá ca. 460 íbúðir
í Reykjavík. Það húsnæði,
sem síðan hefur fengizt ti)
útrýmingar þessum 460 íbúð-
um eru hinar 72 Skúlagötu-
íbúðir. Virðast þá enn vera
eftir 388 „óhæfar“ íbúðir, auk
þeirra íbúða, sem svo hafa
gengið úr sér síðan skýrslan
var gerð, að þær mundu nú
teljast „óhæfar“ til íbúðar.
Þar sem talsverður hluti hús-
næðisins, sem 1947 var talið
„lélegt“, eru braggar frá
hernum, er ekki ósennilegt að
á árunum 1947 og 1948 færist
álíka margar íbúðir iir flokkn-
um „lélegt húsnæði" í flokk-
inn ,,óhæft“ húsnæði, þannig
að milli 400 og 500 ibúðir
reyndust nú ,,óhæfar“, ef ný
athugun færi fram í lok þessa
árs.“
Þessi tala mun vera raun-
verulega miklu liærri, en sé
miðað við það að búið sé í 500
lieilsuspillandi íbúðum og miðað
við 5 manna fjölskyldu þá cru
það 2500 Reykvíkingar er iifa
í heilsuspillandi húsiueði.
iMrmannaskálar versna frá
degi til dags. Fafi .b''5-
lélegir í fyrra, þá eru þeir enn
lélegri í ár og verða enn lélegri
að ári. Lífi og heilsu þess fólks
er þar býr er hætta búin og
unga kynslóðin sem þar verður
að alast upp lifir við þannig
skilyrði að bærinn mun síðar
þurfa að horfast í augu við af-
leiðingarnar af því.
Ríkisstjórnin tekur upp
Pólastefnu bæjarstjórn-
aríhaldsins
Þá vék Sigfús að öðrum kafla'
í bréfi félagsmálaráðuneytisins,
þar segir: . . .Af þessu leiðir
að sjálfsögðu það, ef faja á eft-
ir ákvæðum laganna, að þær
Fraiuhald á 7. síðu
Koma „Niels
Ebbesenu
„Þegar lierskipið „Niels
Ebbesen" með forsætisráðherra
Dana, Hans Hedtoft, og Vedel,
yfirforingja danska flotans, um
borð sigldi inn á Reykjavíkiu--
höfn skaut skipið 21 skoti í
heiðursskyni við íslenzka fán-
Framh. á 3, siðu.