Þjóðviljinn - 10.10.1948, Blaðsíða 8

fí
Bann ríkisstfórnaiinnar við gjaldeyrísöfian:
Nokkrar miiliénlr désa af níðursoi
inni ssld er hverfaiii
á heinmarkaoimim
— segir dr. •f«ik«»b Slgnrðssoit
En Fiskiðjuverið fær aðsins að framíeiða 200 þús. dés
ir, sem auðvelt væri að sMja aiiar hér innaniands!
Eins og Þjóðviljinn skýrði frá nýlega heldur*
fjandskapur stjómarvaldanna við Fiskiðjuver rík-
isins áfram á sama hátt og síðastliðið ár. Snemma
á þessu ári sótti Fiskiðjuverið um gjaldeyrisleyfi
fyrir tæpri milljón dósa til niðursuðu á Faxaflóa-
síld í vetur. Leyfið féklcst eftir atlmikinn drátt, en
þegar til kasta bankanna kom neituðu þeir alger-
lega yfirfærslu fyrst í stað! Eftir mjög mikla bið
fengust þeir loks til að yfirfæra gjaldeyrisleyfi
fyrir um 200.000 dósum, en það samsvarar tæp-
lega 10 daga framleiðslu með fuílum afköstum!
Dráttur sá sem á afgreiðslunni varð hefur það í
för með sér að niðursuða getur ekki hafizt fyrir
alvöru fyrr en eftir áramót. Bankarnir notuðu
gjaldeyrisvandræði sem fyrirslátt, en Fiskiðju-
verið bauðst þá til að endurgTeiða allan þann gjald-
eyri sem það fengi eftir 4—5 mánuði! En allt kom
fyrir ekki. Má segja að þá sé skriffinnskan og
einokunin orðin alger, þegar skortur á gjaldeyri er
orðin röksemd gegn því að gjaldeyris sé aflað!
Fzásögn dr. Jakobs
Sigarðssonar
Þjóðviljinn sneri sér fyrir
nokkrum dögum til dr. .Tnkobs
Sigurðssonar, framkvæmdá-
stjóra Fiskiðjuversins, og átti
við hann viðtal um þessi má'
og önnur sem Fiskiðjiiverið
ýarða. Sagðist dr. Jakob þannig
frá:
Við sóttum mjög tímanlega
til Viðskiptanefndar um gjald-
eyrislevfi að upphœð kr. 200.00O
fyrir tæplega milljón dósum frá
Ameríku. Leyfið fékkst eftii
nokkurn drátt, en þá kom til
kasta bankanna. Afgreiðsla
þeirra dróst óratíma, en seint og
síðarmeir yfirfœrðu þeir J0.000
dollara, en það samsvarar ca.
200.000 dósum. Drátturinn varð
til þess að við urðum að kaupii
dýrustu dósimar, þar se:n ai-
greiðslutími þeirra. er slcemmst-
ur, en engu að síður dregst það
fram til áramóta að þær komi
ir einni miljjón dósa, eðn um
20.000 kössum. Tl þess að skiia
þeim gjaldeyii aftur, hefði Fisk
iðjuverið getað sclt í Bandarikj-
unum eða annarsstáðar fýrlr
dollara hérumbil 3000 kassa
fypir það verð scm vitað er að
liægt er að fa, Á slíkri söiu
hefði oröið dálítið tap í krónuir,
en það hefði mátt vina.i upn
með því að selja 2—3000 kassa
innanlands með því verði sear
hér er auðvelt að fá. Eftir hefðu
þá verið 14—15000 kasiií.r lii
að selja á Evrópumarkað', þar
se.m iiægt er að fá yerð sem
borgar sig sæmiléga. - Er.
einnig þessu tilboði var r.eitað
af hálfu bankanna!
Ekki hcidur icylilegt
að gem dósirnai
iuuaniands!
Annars má gera ráð fynr því
að það sé stiuidarfyrirbrigði, að
eimmgis sé ha-gt að fá dósir
til landsins, og getur fram- J h’hr dollara, og svipað t'yri.
leiðsla ekki hafizt fyrir alvöráj 'íoffiula» yrði því ónauðsy.ilegt
fyrr en eftir þann tíma þótf
nægilegt af síld berist á ’and.
Að vísu höfum við nokkra tugi- Seru dósir her heima
í framtíðinni. Enn fremur má
spara mikinn gjaldeyri mcð því
þúsunda dósa, sem hægt er :ið
nota til niðursuðu, en þæi
hi’ökkva skammt þar sem fratn
Iciðsian, getur orðið 20—30 þús.J
dósir á dag með fullum afköst-
um.
Tilboð um
endurgreióslu
• Sjálfsagt er að viðurkenna að
yfirfærsla er örðug, þar sem
greiða veröur dollara fyrir dós-
irnar, en við stungum upp á ef .
infarandi lausn á því vandamáii:
. Setjum svo að Fiskiðjuverið
hefði fengið gjaldeyrislerii fyv
flytja aðeins efnið inn. Til þess
þyrfti að flytja inn vélar sem
nú er hægt að fá fyrir sterling-:
pund og kosta aðeins nokkra
tugi þúsunda króna og væri jxt
hægt að framleiða hér þær teg-
undir dósa sem dýrastar eru >
innkaupi. Þyrfti aðeins eiiin
mann til að annast þáj.fram-
leiöshi. En j>að er éins mel
það og nnnað, léyfi hefu ■ ekki
féiigizt
Markaður
mjög mlkill
Um markaðshorfur sagði dr.
Jakob: .
Sigþór Ingi-
marsson
Starfsmenn í liválveiðastöð-
inni í Hvalfirði sendu Sly.se-
varnafélagi íslands nýleg,; veg-
lega minningargjöf, kr. 3.200,
um einn vinnufélaga sinn, Sig-
þór Ingimarsson, bifreiðastjóra
frá Akureyri, sem fórst vio
sprenginguna í skipinu „Þyrill“.
Sigþór gat sér allstaðar hins
bezta orðs fyrir dugnað og góó.t
framkomu og vilja vinnufélagar
hans þakka góðum dreng sam-
veruna með því að senda Siysr. -
vamafélaginu minningargjöf
þessa.
blÓÐVILI
Forseti íslcndc lagði horasíeiti iðn-
skólahussins nýja í gær
ðyggÍHgarneíndin vonasi til að Iðnskálinn geií
íluii í nýju húsakynnin eftir 6 ár
Forseti Islands, herra Sveinn Björnsson, lagði í gær horiri
; ‘leliJÍnn að liinnl nýju iðnskólabyggmgu, sem nú er i smíðum
á Skclavörðuliolti. Auk forsetans flutitu rœður við }*ao tseki-
færi .vmsir forvígismenn byggingarinuar.
Hið nýja Iðnskýlahiis verður aúnað stærsta skólahú.s á
landlau og á að geta rúmað 1000 ncmendur. Standa vonir til að
}>að verði lullbúið tii notkunar eftir G ár. Búið er að :*'eypá
kjallara og eina liæð. en ijárfestingarleyfi vantar 141 ai* halda
byggingunni áfram ai' fuSJum krafti.
Bygging hins' nýja iðnskóla- Kristjón ' Kristjónsson, íónas
húss var hafin árið 1946. Þór
Sandliolt arkitekt gerði teikr--
inguna, en byggingaíélagið
Stoð hefur séð um verkið. Eins
og fvrr segir er nú búið ao
steypa kjallara og eina hæj,
en staðið hefur á fjárféstiugar-
leyfi til áframhaldandi fram-
kyæmda. Húsið verður 33 þús.
teningsmetrar, og er Háskólin i
eina skólahúsið á landinu, sem
cr stærra. Heimavist nema.ndi
25 herbérgi, verður á efstu hæð,
en á þeim neðii kennslustofur
fyrirlestrasalur og stofur fyriv
námskeið og meistaraskóla.
í byggingarnefnd eru: Helgi
Hermann Eiríksson, förmaður,
Nýt! skemmdarverk ríkissticn?ariar.ar:
Wélsmiðjnraar í Vesiinannscyj-
efnisskoris!
Stöðugt verða þau ileiri dæmin um öngþveitið í at-
viununiálum þjóðarinnar og um þau skemmtlarvcrk,
sem ríkisstjóriiin vinnur á því sviði. — Sl. láugaraag
tilkynntu vélsmiðjurnar i Vestmannaeýjum að þær w gju
s<*r ekki annað i'ært en að hsétta störfum végna ei'nis-
skorís. Frá og moð iiiorgundeginiim verður þeim loliað.
— öllum ætti sS vera ljóst, hversai alvarlegar afleiðing-
ar þetfa getur haft. Ve: •l.inannaeyjar eru ein iv.ikilvæg-
asta útgerðarstöð huidsins, og bátailotinn þar var nú
sem óðast að búa sig iindir væntajilegar síldveiðar hér
sunnanlands. AUur siikur undirbúningur er nú ói'ram-
laæmanlegur, þegar vélsmiðjurnar hætta «*.!>rfum.
Sömuleiðis eru með }>essu settar hömlur á alián undir-
búiting að vetr.uveriíð. Og ef togararnir þarfnast við-
gerðar, }w þýðir }>eim ekki að leita til Vestmannaeyju.
— En aivarlegast er þefúa að sjiíafsögðái með tilliii til
vetrarsíldveiðanna. .V þeim hafa vcrið byggðar miklar
vonir nm efnahagsai'komu }>jóðarinnar, en ríkisstjómin
rirðist sem sé ætia að sjá um að þa*r vonir bregðist; —
hún gerir stóran liiuta bátaflotans óstarihæfan með því
að sjá svo -um itð eiiii slsorti til nauðsynlegs iindlrhúu-
ings undir veiðarnar! Leyuist uokkrum, að liér er iim
visvitaudi skemnularstörf að neða?
Guðmundsson, Einar Gíslasón
og Guðmundur H. Guðmunds-
scm.
„Eg vildi óska. 'að óbtfa
hús yrði komið til fulíra íiota
þegar Iðnskólinn veröur 50
ára,“ sagði Helgi Hermarm E’-
riksson skólastjóri. þegar .íorn-
steinn byggingarinnar vav lagð
ur í gær. Sagði hann frá }> i, að
75 ár væru liðin síðan Iðixaðar-
mannafélagið hóf'fyrst sitóla-
hald, og var það sunnudaga-
skóli. Árið 1904 tók svo L nskól
inn til starfa. en 1926 flutti
hann í núverandi húsakynrii, og
liefur nú 9 kennslustofur lil af
nota, en nemendur cru 900 í
vetur.
Ilelgi Hermann Eiríksson, hei
ur verið skólastjóri Iönskólan;
í aldarfjórðung.T viðurkenning
arskjni fyrir unnin s'örf ; þágu
iðnf.æðslunnai', var iiomivt af-
hent í gær vcnduð múrskeið að
gjöf frá verktökum iðp.vkóia-
byggingarinnar. Þór Sar.dhoit
arkitckt afhenti gjöfina, í gav:-
kvöld héldu samstarfsmeim og
nemendur Ilelga samsæti í
Tjarnarcafé.

r
Ilinn árlegi merkjasöludagu"
skátanna er í dag. Verður á-
gáða af sölunni varið til st.vrkr-
ar starfsemi þeirra. Mérkin
kosta 5 kr. og 2 kr.
Starfsemi skátanna er mjög
víðtæk og þarf mikið fé; vil áð
halda henni gangandi. Ævlcaji
sækist mjög eftir að kom l.?1 í
skátafélögin, og' er varla h.ægt
að veita öllum þeim fjoida \H>.V-
töku. Enda þótt skátaho’miHb
sé allstórt, eiga skátar nú við
húsnæðisskort að stríða. og rcr.n
ur ágóðinn af merkjasölunni í
dag m. a. til úrbóta i þeim
efnum.
Varan hefur líkað mjög’ veí,
fengið góða dóma allsstaðar og
hvergi orðið vart við skenvndi ’.
En yitanlega er ekki hægt aðj
fullyrða ncitt um hversu -nikió j
magn-er hægt að selja- fýrr eni
hægt er að hafa vöruna t, boð-
stólum. Hitt cr hægt að fu'J-
yrða að markaðurinn er vnjög
miktil. Nokkrar milljónir dóna
Framhald á .6. síðu
M.vnd þessi var tekii;
á slaitaheiuiUiiia ág
sýnir nolikra úits; >
1>UU Uera hjúlP í vi<<-
liÍKUJU.