Þjóðviljinn - 16.02.1949, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 16. febrúar 1949.
ÞJOÐVILJINN

[málgácTæskul “yðsfyl TmrnmR í SÁMBÁNDS UNGRA SÓSIALISTA
Kóróna bæjarstjómaríhaldsins:
Aldrei rís viðurstyggð í-
haldsins hærra en í gyllivon-
um og skrumi þess í liúsnæðis-
málunum. Aldrei hefur íhaldið
í Reykjavík skapað húsnæðis-
leysingjum annað skjól en aug-
lýsingaskrumið, sem bezt kom
fram í Bláubók Bjarna Ben.
fyrir síðustu bæjarstjórnarkosn
ingar. I stjórn íhaldsins hefur
það alltaf reynzt jafn auðvelt
fyrir þann, sem átti hús og
nóga peninga, að koma upp
lúxushúsi, eins og það hefur
reynzt erfitt fyrir þann, sem
sífellt vann en ekki átti hús
né mikla psninga, að koma
upp þaki yfir höfuð sér.
Mitt í öllu þvargi um kónga
og kardínála, megum við aldrei
gleyma glæpum íhaldsins gagn
vart þeim, sem hafa átt við
stöðugt húsnæðisieysi að búa,
því fólki, sem býr í heilsu- og
mannspillandi hreysum tugum
sinnum verri en upphitaðir bíl-
skúrar stórborgaranna. Við get
um ásakað okkur fyrir að hafa
verið of miskunnsöm i baráttu
okkar gegn þeim þrjótum, sem
viðlialda af öllum krafti og
flærð ástandinu í húsnæðismál-
um alþýðunnar.
Hér skjil minnzt á nokkur
atriði í sambandi við húsnæðis-
málin, szm við getum haft i
huga með ýmsu öðru. Með því
einu að rannsaka þau vanda-
mál niður í kjölinn, sem steðja
að fólkinu, eflum við svo okkar
þekkingu og brýnum svo bar-
áttuviljann, að við munum
ekki taka neinum silkihönzkum
á því afturhaldi, sem ekki ein-
asta reynir að skapa eymd hjá
vinnandi alþýðu, heldur líka
vinnur að því Rynt og ljóst að
seija landið.
Kóróna
bæjarstjórnaríhaldsms
Hermannabraggar eru þær
ieifar hernámsins fyrir utan
leifarnar á Keflavíkurflugvelli,
'sem fyrir löngu hefðu átt að
• skipa sinn sess í öskuhaug.
Slík hefur ekki orðið raunin.
Hvað veldur? Jú, íhaldinu þótti,
Iþegar í upphafi og þykir enn,
braggarnir heppilegasta lausn-
in á húsnæðisvandræðum fólks-
ins. Það hefur ekki þurft að
beita fyrir sig póla,-kerfinu,
nema að litlu leyti, vegna þess,
að það fekk upp í hendurnar
sem aðaltromp heilsudrepandi
rottubragga. Hvílík íhaldslausn!
Við erum æskan. Og við skul-
um ræða við íhaldið um bragga
og börn, um áhrif húss og um-
hverfis á uptf/axandi æsku.
Okkar er að vita um það og
segja frá því. Við þurfum að
segja söddum frá hungr-
uðum og hungruðum frá södd-
um.
Gleymum því aldrei, þegar
við erum að útfylla syndaiista
íhaldsins, að hann er ékki lítill
barnafjöldinn í Reykjavia, sem
verður að ganga um dyr á
mannskemmandi bröggum.
Gleymum ekki minnstu æsk-
unni, sem á það því næst víst,
ef hún hrasar um þröskuldinn,
að detta í drullupoll. Það er
svart á tímum Fegrunarfélags
og Gunnaps Thoroddsen að
hýbýli barna skuli vera braggi
og leikvöllur þeirra drullupoll-
ur.
Það, að börn skuli þurfa að
hýrast í bröggum, er í senn
smán Reykjavíkur og glæpur
bæjarstjórnai’íhaldsins.
Kjallaraíbúðir
Engum hefur ennþá dottið
í hug að fleygja potentátum í-
haldsins í ,,kjallarann“ fyrir
að hafa ekki framkvæmt lög-
in um útrýmingu kjallaraíbúða,
sem samþykkt voru 1921. Kjall
araíbúðir hafa verið fram á
þennan dag ein ,,lausn“ íhalds-
ins á húsnæðisvandræðunum.
Og sæld þeirrar „lausnar" þarf
ekki að lýsa fyrir þeim sem
fcV.
I
I

Húsnæði
Góð stofa óskast leigð frá 1. marz að telja, til
afnota fyrir Englending, er mun dveljast hér á
vegum flugmálastjórnarinnar. Ræsting og aðgangur
að baðherbergi þarf að fylgja.
Tilboð sendist skrifstofu flugmálastjóra fyrir
25. þ. m.
Flugmálastjóri.

búa í kjöllurum, né þeim, sem
koma með kolin, rukka raf-
magnið eða innheimta skattana
fyrir íhaldið. En það þarf að
lýsa ,,lausninni“ fyrir íhaldinu,
sem vaknar ekki við kalda
saggableytu eða rottutíst. Marg
ir hafa orðið til þess, svo sem
tilskipaðir læknar og menn, sem
af veikum mætti reyna að elska
náungann eins og sjálfan sig,
þótt þeir lifi í þjóðfélagi, sem
byggir á mannvonzku, flátt-
skap og samkeppni, sem ein-
kennir dýraríkið.
Einkenni æskunnar, sem býr
í sólarlausum saggakjöllurum
er kroniskt kvef og hor i nefi.
Aðalverkefni alþýðukonunnar í
þessum jarðhúsum er að
vinda úr gluggum, þurrka af
rúðum, ef þær eru á „ibúðinni"
og oft ausa vatni af kjallara-
gólfinu. Kjallaraíbúðir eru tíð-
um nokkurskonar safnþró fyrir
skólpvatn af yfirborði jarðar.
Kofar,‘ eru líka ein af
„lausnum“ ihaldsins. Fróðleg
er endurspeglunin í þeim tvéim
pólum, kofa alþýðumannsins og
lúxushöll burgeisans.
' Fólkið hefur barizt, og berst
fyrir mannsæmandi íbúðum. I-
haldið hsfur framkvæmt litið
brot áf því sem þarf til að bæta
úr. „Lausn“ þess á nekt alþýð-
unnar fyrir íslenzku veðurfari
er æ sem fyrr eitt af fernu:
Kjallari, kofi, braggi eða ekk-
er.t.
Lúxushallir
braskaralýðslns
Lítum nú á húsnæðismálin
hjá þeim, sem taka skatt af
hverju handtaki og toll af hverj
um munnbita alþýðunnar. Þar
höfum við stóran hóp af ný-
tizku salómonum í musterum
skryddum utan og innan
veggja.
Þar búa börn í umhverfi
svipuðu því er hinn konunglegi
krógi Alþýðublaðsins og auka-
myndanna lifir í. Þar sjáum
við kröfur hins þjóðsaaðlega
braskaralýðs til híbýla, manna,
sem hafa ems mikið af auð og
■braggahverfin -af skít.
Þar fáum við í almætti mót-
setningarinnar muninn á þeim
sem skapa auðinn og þeim, sem
stela honiun á ,,lýðræðislegan“
hátt.
Burgeisahöllin og bragginn
eru tákn tveggja stétta í „lýð-
ræðislegu“ þjóðfclagi.
Kínamúrarnir kringum
burgeisahallirnar
Enginn liefur svo vitandi sé
lagt í að reikna saman, hve
margar meðal húsatóttir hefði
mátt byggja úr því byggingar-
efni, sem farið hefur í að reisa
Kínamúrana stóru og þykku,
sem umlykja burgeisahallirnar
í Reykjavík. Það væri nógu
gaman að vita hvað hefði mátt
byggja margar íbúðir úr efn-
inu, sem farið hefur í að koma
upp þeim varnarvirkjum bur-
geisanna gegn sauðsvörtum al-
múganum.
Kínamúrarnir eru eitt kröft-
ugasta sýnishornið fyrir al-
þýðuna um meðferð spilltrar
fjárplógsstéttar á þeim fémun-
um, sem vinnandi fólk hefur
aflað með súrum sveita. Allt í
fari borgarastéttarinnar sýnir
okkur það sama: Brjálkenndir
duttlungar og yfirlæti þeirra,
sem gjörsneyddir eru fegurðar-
smekk, er leiðarljós peninga-
mannanna, þegar þeir eru að
farga gróðanum, sem þeir hafa
komizt yfir með svindilbraskí
sínu.
Hér hefur aðeins verið drep-
ið á fátt eitt. Við verðum að
starfa sleitulaust að því að af
hjúpa glæpi borgarastéttarinn-
ar.
Látum ekki eina magafyili,
sem við höfúm fengið um stund.
arsakir og af tilviljun, deyfa
okkar sósíalistíska eldmóð. Lút
úm aldrei kórónu bæjarstjórn-
aríhaldsins: Bragganum.
Ó. J.
laseli skiiar nonnst
414 dagsvertaim á árí
Það er nú fyrst, sem ungir sjómenn nýsköpunartog-
aranna fá að sjá framaní hið sanna ránssmetti stór-
útgerðarvaldsins. Málgagn „allra stétta“ tvístígur ekki
í afstöðu sinni til verkbanns útgerðarmanna. Það hefur
þegar tekið sína „allrastétta“-stefnu gegn togarasjó-
mönnum en með blásnauðum togaraeigendum. (Sbr. lýs-
ingu þess á vinnulaunum þeim, sem Tryggvi Ófeigsson
borgar hásetum sínum. Það cr víst mál til k'omið að
gefa aumingjanum annan nýsköpunartogara!) Moggi
stendur alltaf með þeim, sem eiga í kjarabaráttu, nú
með stórútgerðarmönnum. — Er ekki satt? —
En eftirfarandi staðreyndir verðum við að þekkja,
minnsta kosti til að geta gefið Moggavaldinu verðskuld-
aðan „gúmorinn á latínu“ í baráttu þess gegn tog-
arasjómönnum.
Hver háseti skilar að minnsta kosti 414 ilagsverkum
á ári (miðað við 8 stunda vinnudag) með því að fara
12 veið ' úra, sigla með aflann þrisvar til útlanda og
vinna 2x9 dagœ í netum á ári meðan togarinrt siglir, —
Reikni hver sem vill.
Togarasjóménn eru sjö heila mánuði fjarri heimilum
sínum, vinna erfitt starf við tíðum slæm skilyrði. (Hal-
inn er ekki upphituð skrifstofa), hendingu undirorpið,
hvort þeir eru heima um jól, páska eða þessháttar há-
tíðar eins og það er líka hendingunni undirorpið, hvort
þeir eru heima, þegar eitthvað skeður, gott eða illt.
Þann hluta af árinu, sem þcir eru á sjó, hafa þsir
enga eða litla mögpleika til að líta í bók, blað, hlusta
á útvarp eða lyfta sér upp á nokkurn hátt (það er svart
en satt, borgarar og Borgarfólk),
Þetta eru mennirnir sem skapa gjaldeyririnn.
Þetta eru hetjur hafsins á Sjómannadaginn.
Þetta eru mennirnir, sem Moggavaldið talar um að
lækka launin hjá, á þeirri forsendu að úfinn Ægir
sé ekki sama sláturhúsið og hann var, þegar morðherj-
ar sigldu um, drepandi þá sömu menn, sem Mogga-
valdið telur ofsadda af 30 þús. kr. á ári.
Að spyrja, hvort samúð þjóðarinnar sé með Mogga-
valdinu eða togarasjómönnum, það er fávíslega spurt.
Moggavaldið er í einu og öllu óvinur íslenzku þjóð-
arinnar. Ó. J.