Þjóðviljinn - 17.02.1949, Blaðsíða 3

Fiœmtudagur 17. febrúar 1949.
ÞJÖÐVILJINN
S
Fyrir mm þeirra

Fréítir af vinnustað
Saumaverkstæði
A sunnudagsmorgun hitti ég ' um með að fá á því verði, sem
Það er nokkuð langt síðan ég
og hún Herþrúður vinkona mín
vorum ungar að lesa, Iæra og
syngja „Frelsisbæn Pólverja“
og fleiri kraftakvæði, sem þá
gagntóku hug Ijóðelskra ungl-
inga. Fátt hreif okkur eins og
þetta:
Guð, þú sem vorri ættjörð
skýldir áður,
alvaldur guð, sem vilt að hún
sig reisi,
lít þú I náð til lýðsins, sem
er hrjáður,
lagður í fjötra jafnt í borg
sem hreysi.
Guð, heyr vort óp, er grættir
þig við biðjum,
gef oss vort land, og frelsa
það úr viðjum.
Hún er enginn pólitískur
flautaþyrill hún Herþrúður,
heldur fáorð um þau mál, en
skapkona er hún, og nokkuð
föst fyrir, þegar því er að
skipta. Og það man ég vel, að
haustið 1946, um og eftir 5.
október, var Herþrúður oft að
raula fyrir munni sér eitthvað,
sem ég fann að ég þekkti, en
áttaði mig þó varla á. Bragar-
Iiáttinn kannaðist ég við, en
hljóðfallið og orðalagið tæpast.
Eg lilustaði betur, og loks
greindi ég vel svohljóðandi er-
indi:
Guð, þótt þú vorri ættjörð
skýldir áður,
nú er það voðinn mesti, að
hún sig reisi,
líttu ekki í náð til lýðsins,
sem er hrjáður,
leggðu hann í fjötra, jafnt í
borg sem hreysi.
Guð, heyr vort óp, nú gleiðir
þig vér biðjum:
Gef OSS vort land, VÉR
höklum því í viðjum.
„Ertu að biðja svona frá þínu
eigin brjósti, Herþruður mín?“
sagði ég rólega.
„O — nei, — ætli ]iað sé ekki
fyrir munn þessara þrjátíu og
tveggja,“ sagði hún fastmælt,
og hélt áfram að söngla.
Núna í vetur, eftir 1. desem-
ber, hef ég alloft heyrt Her-
þrúði liafa yfir sama erindið og
um haustið forðum. En nú hef-
ur mér ahlrei dottið í hug að ó-
náða hana með nokkurri spurn-
ingu. Mig hefur ekkert undrað
það þó hún liafi nú kveðið með
öllu meiri raddþunga, og ívið
Iiærra en fyrr.
Dalakona.
KONUB! Sendið Kvennasíð-
unni greinar og smáplstla.
Afgr. Þjóðviljans
Skólavörðustig 19.
stúlku, sem ég vissi að vann
alltaf á saumastofu. Eg tók
hana tali og bað hana að segja
mér fréttir af sínum vinnustað.
Henni fannst lítið þaðan að
frétta, og þó set ég hér á eftir
viðtal okkar, því hugsunarhátt-
urinn mun vera furðu líkur á
öðrum verkstæðum.
Hefur þú alltar nóg að gera ?
spurði ég.
„Já, við sitjum þarna um 30
saumastúlkur og keppumst við
alla daga.“
Hvernig er kaupvð?
„Við vinnum flestar i ákvæð-
isvinnu, flestar hafa frá 12—14
hundruð krónur á mánuði, en
það fer dálítið eftir því hvað
við ráðum við. Sokkavandræð-
in eru stöðugt umtalsefni. Em-
staka okkar hafa komizt yfir
nylon-sokka, auðvitað á svört-
uf markaði á svívirðilegu verði.
En flestar erum. við í marg-
stöggluðum sokkum, sem verð-
ur að gera við á hverju kvöldi.“
Hverjum er kennt um þetta
ófremdar ástand?
„Oftast er skömmtunarstjór-
inn skammaður og ríkisstjórn-
in fær sitt, því engum dettur í
hug að mæla henni bót. Það er
eins og þetta sé stjórn, sem
hefur engan flokk að verja
sig.“
Hafið þið ekkert talað um,
hvort ísland eigi að vera hlut-
vinnustað til þess að kynna sér
málið og skýra fyrir jafnöldr-
um okkar, hvað í húfi sé fyrir
alla þjóðina og menningu henn-
ar og framtíð okkar unga fólks-
ins. Okkur finnst ræða séra
Sigurbjörns gott meðal við
hræðslunni, sem Ameríku-
sleikjurnar ala á.“
Kannski þú sendir Kvenna-
síðunni fréttir aftur, þegar sam-
verkakonur þínar hafa betur
rætt þessi mál ?
,,Já, það skal ég gera. Við
ætlum að reyna að fá þær til að
sleppa sokkahjalinu um stund.
Það er óþolandi smán að það
skuli vera hægt að se^^^fim
okkur ungu stúlkurnar að við
hugsum ekkert um þetta mál,
sem mér virðist eina stórmálið,
sem allir heiðarlegir Islending-
ar verða að hafa áhrif á.“
Eg þakkaði stúlkunni fyrir
og bað hana að standa sig.
P. J.
Til iiilimis.
Ef illa gengur að þeyta rjóm-
ann, er gott að láta eggjahvítm
saman við.
Kjöt verður ljúffengara, ef þa®
er látið liggja nokkrar mínútur 5
ediksvatni áður en það er steikt
eða soðið.
Hvítir vatns- eða vínblettir á
borðinu hverfa, ef þeir eru nudd-
aðir upp úr vindlaösku, sem er
hrærð út í vatni.
Ef við sjóðum hvítkál, er ágætt
að iáta dálítið af ediki í vatnið,
kállyktin hverfur þá alveg.
Matar
upp-
skrift
&SS
m

við saumum og svo auðvitað i iaust fullvalda ríki eða hvort
eftir því hvað maður er vanur; 'við eigum að láta landið undir
einstaka kemst upp fyrir! hernaðarbækistöð fyrir Banda-
þetta.“ ríkin ?
Hvað saumið þið helzt?
„Mest er sau.mað
„Einhver nefndi ræðu séra
af kven- Jakobs, en það fór lágt, því að
kápum og nærfötum. Nýlega
erum við líka farnar að sauma
karlmannaföt og skyrtur.“
Hefur engin vinnustöðvun orð
ið vegna efnaskorts, held ég á-
fram að spyrja, kemur slíkt
ekki fyrir á mörgum vinnu-
stöðum ?
„Nei, það virðist vera nóg
efni í þennan fatnað, sem við
saumum.“
Er þetta heildsala, sem selur
smákaupmönnum fatnaðinn ?
„Nei, mér virðist allt í'ara til
stórkaupmanns hér í bænum
sem hefur góða aðstöðu, sem
vefnaðarvöruinnflytjandi, því
efnið kemur líka frá þeim
sama.“
Er þessi heildsali eigandi
verkstæðisins ?
„Eg veit satt að segja ekki
hver á hvað, en við væfum'all-
ar ánægðari, ef við gætum
fengið keypta álnavöruna í búð
í staðinn fyrir 'að neyðast til
að kaupa þessi dýru tilbúnu
föt. Fyrir hverja kápu fáum
við 54 krónur í saumalaun, en
út úr búð kostar kápan 7—8
hundruð krónur og kjólar eru
hér um bil eins dýrir. Ef maður
fengi út á miðána sína, fer t. d.
efni í' einn kjól ekki mikið
fram úr 130—140 krónum.“
Talið þið ekki mikið saman
yfir vinnunni?
„Jú, það er okkur frjálst, því
það er hægt að sauma þótt
maður tali, þegar það er hægt
vegna hávaðans.“
Hvað talið þið oftast um?
„Oftast tölum við um föt,
,/sem við erum allar i vandræð-
annaðhvort eru þær flestar
gjörsamlega áhugalausar um
þetta mál, eða þær eru hræddar
við að láta heyrast, að þær tali
um það. Ein stúlkan kom ný-
lega með ræðu séra Sigurbjörns
og við erum staðráðnar í því
að fá allar stúlkurnar á mínum
Hið Mþjóðlega lýðræóis-
handalag kvenna
sem stofnað var 1945 í París,
hélt annað þing sitt í Budapest
fyrstu dagana í desember s.l.
ár. — Þarna voru mættir 385
fulltrúar frá ýmsum löndum
heims — meðal þeirra 65 konur
alþingismenn, 18 sem vinna við
vísindalegar rannsóknir, 24
húsmæður, 4 stúdentar og 13
verkfræðingar.
KAKTÖFLUBOLLUR:
400 gr. soðnar kartöflur J
150 gr. flesk eða feitt
saltkjöt \
35 gr. brauðmylsna
20 gr. hveiti
1—2 egg, salt, pipar, laukut,
Kartöflurnar, fleskið og lauk-
urinn er saxað allt einu sinm
saman — síðan er brauðmylsn-
unni, eggjunum og hveitinm
hrært saman við. Bollurnar eru,
steiktar ljósbrúnar.
RtíSSNESK 1‘ÖNNUKAKA

M
_ t>.
50 gr. marg.
100 gr. hveiti
3 dl. mjólk
15 gr. sykur
3 egg
citronbörkur.
Smjörlíkið er brætt í potti, hveit-
ið bakað upp með mjólkinni. Deg-
ið látið kólna og eggjarauðurnar
hrærðar út í ein og ein, sitron-
börkurinn látinn saman við. Eggja
hvíturnar stíf-pískaðar og hrærðar
gætilega saman við. Smjörlíki er
brætt á pönnu og úr deginu eru
bakaðar 2 kökur við vægan hita.
Sultutau eða ávaxtamauk er látiS
á milli og flórsykri stráð yfir.

Kápa úr dökkbláu eða dökkgráu ullarefni.* Kragi og vasi
bryddaðir -n»eð -s-vörtu astrakani. Húia úr sama efni.
Fiiðainefnd kvenna
shoraz á stéiveldin ijögni'
að hefja með séi
samninga
Alþjóðanefnd' kvenna til
verndar friði og frelsi, sem skipj
uð er fulltrúum frá 20 Vestur-
evrópu-löndum, hefur nýlega'
sent ríkisstjórn Bandaríkjanna,
Englands, Frakklands og Sovék
ríkjanna áskorun um að hefjai
með sér samninga. Samhljóða-
skeyti til þessara fjögurra rík-
isstjórna voru undirrituð afi
varaforsetum nefndarinnar,
Gertrude Baer (Bandaríkjun-
um), Andrée Jouve (Frakk*
landi) og Marie Louise MohiJ
(Noregi). J