Þjóðviljinn - 31.03.1949, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 31. marz 1949.
ÞJÓÐVILJINN
eru
Framh. af 1. siðu.
urhjartarson og fleiri alþingis-
menn mótmæltu harðlega, og
bentu á að samkvæmt þing-
'skapagreininni er forseti byggði
þetta á, væri einungis heimiluð
slík takmörkun ef umræður
hefðu staðið úr hófi fram.
Urðu sósialistar að flytja þessi
mótmæli án þess að fá orðið, og
varð af háreysti mikil er for-
seti hringdi bjöllunni í sífellu.
Hóf forseti atkvæðagreiðslu
um niðurskurðartillöguna en
margir þingmenn mótmæltu of-
beldi stjórnarliðsins í greinar-
gerðum fyrir atkvæði sínu, auk
sósíalistaþingmanna Gylfi Þ,
Gislason og Hannibal Valdimars
son. Greinargerð Einars Olgeirs
sonar varð ýtarleg svo að for-
seti reyndi að taka af honum
orðið. Einar hclt áfram að mót-
mæla, og tók ráðherrunum að
líða illa undir mótmælum hans,
þar kom að Stefán Jóhann hopp
aði upp úr forsætisráðhcrrastól
og tók að tipla fram og aftur
um gólfið, titrandi af æsingi,
loks stökk Emil Jónsscn upp
ekki gert með þessuni samningi. Þjóðin getur ekki viðurkennt j heiminum. Það er byrjað á ao Sigurður Guðiiáson samþykkt
Hermann minnti á hve Banda- i samningsgerð sem framkvæmd jhefja ofbeldið innanlands, byrj útifundarins og bað forseta að
rílcjastjórn hefði hangið á.jer með þeim aðferðum sem
veikri átyllu um skilning her- ! stjórnarliðið hefur haft, og ætl-
verndarsamningsins og hvernig ' að er að bindi þjóðina í 20 ár.
farið hefði um Keflavíkursamn Taugaóstyrkur ráðherranna er
inginn, skýringarnar sem gefn- ; aí þvi kominn að þeir vita að
ar hafa verið á Alþingi heí'ðu þeir eru að gera rangt og óttast
ekki staðizt, loforðin sem Al-
þingi voru gefin ekki haldin.
Taldi Hermann það fjarstæðu
að Islendingar gætu með fyrir
vara, sem 'ekki mætti einu sinni
vera skriflegur, undanþegið sig
ákvæðum Atlanzhafsbandalags-
samningsins. Hermann minnti á
hve framkvæmd Keflavíkur-
samningsins hefði orðið langt
frá loforðunum, og lýsti yfir
þeirri skoðun sinni að ekkert
hefði reynzt jafnhættulegt vin-
samlegri sambúð Islendinga og
Bandaríkjamanna og einmitt
Keflavíkursamningurinn. Að
lokum lýsti Hermann vanþókn-
un á meðferð málsins.
Það kom þó skýrt í Ijós að
þetta, var ekki afstaða Frarn-
scknarflokksins, Eysteinn Jóns
son reis upp og lýsti yfir að
líka, og kepptust þeir flokks- jstefna Framsóknarflokksins
bræður við að arga á Einar j vier! sú að Island yrði stofnað-
Ili Atlánzlíafsbandalágsins, og
skoraði á þingmenn að fe'.Ia
breytingartillögur Hermanns
Jónassonar og Skúla Guðmunds
sonar.
níði og ókvæðisorðum, loks
gargaði Emil í sífellu: „Hendið
honum út, liendið honum út!“
Þegar Stéfán Jóhann gargaði
í æsingi: ,,Þú ert ekki þingmað
ur Islendinga,“ minnti Einar
á að hann væri þingmaður 7000
Reykvíkinga, en Stefán Jóhann
hefði ólí'kt færri kjósendur á
bak við sig! Loks fékk Einar
forseta til að þagga niður í ráð-
hérrunum svo harin fengi næði
til að ljúka greinargerð sinni.
Var niðrirskurðartillagan samþ.
með 29 atkv. gegn 13, en sjö
greiddu ekki atkvæði.
Fulltrúar Framsoknar í
uta nríkismálanef nd
lögðust á móti samþykkt
samningsins
Hófst nú riiðiirskorin um-
ræðan. Framsögumönnum utan-
ríkismálanefndar, er klofnað
hafði í þrjá hluta, var ætlaður.
- hálftími.
Fyrir meirihlutann, landsölu-
blökk ihaldsins og aðstoðar-
íhaldsins, talaði Ölafur Thórs,
innantóman helging, kvaðst i
rauninni ekki þurfa að ræða
málið, það lægi svo skýrt fyrir
Alþingi að þess væru fá dæmi
um þingmál!
Svo hittist á, að fulltrúar
Framsóknarmanna í utanríkis-
málanefncl eru Ilermann Jónas
son og Páll Zóphóníasson. Skil-
uou þeir ýtarlcgu nefndaráliti
og lögðu á irióti samþykkt samu
vngsins nema tillögmini', yrði
gerbreytt, höfö þjóðaratkvæða-
greiðsla um málið er yfði á-
kyarSacdi fyrir afsíöðu ís-
lemlinga.
Hermann Jónasson hafði fram
sögu. Taldi hann þá félaga þess
fýsandi að ísland yrði þátttak-
andi í Atlanzhafsbandalagi ef
nógu tryggilega yrði gengið frá
Ofbeldisle:
á Alþingi
vinnubrögð
Einar Olgeirsson flutti frain-
sögúræðu fyrir þriðja nefndar-
hlutanum. Nefndarálit hans.
þrungið alvöru og ábyrgðartil-
finningu örlagastundar, verður
birt í næstá blaði.
í ræðu sinni benti Einar á bi't
ofbeldislegu vinnubrögð að af-
greiðslu malsiris. Utanríkis
nefnd hefði ekki fengið minnstv
tóm til að kveðja á sinn fund
helztu .sérfræðiriga landsins í al-
þjóðarétti. Hver þingnefnd tel-
ur það skyldu sína að kveðja
sérfræðinga á fund sinn um smá
mál, hvað þá mestu mál þjóðar-
innár. I
Það er verið að rífa niður
þessa stofnun, Alþingi, rétt
hennar, venjur, reglur og svipta
þjóðina og fulltrúa herinar rétti
tíl að dæma um mál sín. Nefnd-
ir Alþingis fá ekki að starfa,
alþingismenn. fá ekki málfrelsi,
ö;g knýja á iriállð, fram með of-
foi'si og ofbeldi urn leið og lýst
ér yfir að allt þctta sé gert ti!
aö vernda lýoræðið.
Einar iagði enn áherzlu á
kröfuria um þjóðaratkvæða-
greiðsiu, þetta væíi samningur
til langs tíma, 20 ára, og ein-
mitt lýðveidisstjórnarskráin
geri ráð fyrir því að stærstu
málum þjóðárinnar sé skotið
til þjóðaratkvæðis. Ear Einar
fram þá breýtingartillögú að
því aðeins yrði afráðin þátttalca
íslands í Atlanzhafsbandalagi
að samningsuppkastið liafi áður
veiiið lagt undir þjóðardóm í
þjóðaratkvæðagreiðslu og hlot-
sérstöðu fslands. Það teldu þeir | ið meirihluta greiddra atkvasða.
þann dóm er þeir muni fá.
Voru r'kkstjérn o.g
þingmeirihlutá aö frairt-
kvæma fyrtrsldpar 'r er-
lendra stjórnarvalda?
Sjálfstæði og öryggi lands-
ins er stofnað í hættu. Sú veika
von sem Islendiagar höfðu um
að geta haldið sér utan við átök
stórveldanna er g’.ötuð ef að-
ild að Atlanzhaísbandalagi er;
samþykkt.
Meirihkiti Alþingis, er aði
gera ráðstafanir t:I að stofna
lífi og tilveru þjáðarmnar í
vc-ða, Það er verið að svíkjaj
það gofugasta í fari þjáðar-j
innar frá uppíiafi vega. ís-
lenzka þjáðin héíur byggt'
tiíveru sína á því að aðrir
ménn virtts frelsi hehnar til
að lií'a. Kún er þekkt úti um
heim sem andans þjáð, bók-
merintaþjóð,' eri ekid fyrir
vopn eða herstyrk. Einmitt
r-ú, í veröid 'grárri fyrir járn-
um hefði það verið heiður ís-
lerisku þjóðiniii að þora ein
allra að hálda uppi merki
friðar, þora að segja við
heiminn: Við treysímn á þrá
maörikynsins eftir friði, við
höldum uppi merki smæíingj
anna meðal þjáðanna. Við
gétuin túlkað þeirra ésldr,
þeirra þrár eftir friði, og
að á að sundra þjóðinni eins og leita svars hjá fonnönnum þing
liægt er. i flokkanna við kröfu fundarins
Aíþingi er að leiða varanlega um þjóðaratkvaeði.
ógæfu yíir íslcnsku þjóðina, | Forseti bar kröfu fundarins
þeir sém knýja þetta mál fram ir.cdir Stefán Jóhann Stefáns-
taka á sig þunga ábyrgð. ; scn, Eystein Jónsson og Ólaf
Einar cýndi fiam á aö hvo.ki Thárs. Svar þeirra allra var
ríkisstjárnin néliiöbliur fyigis- NEI.
maður hsnnar hafi gefiS nabkra j
skýringa á því hvers \egn-
þurfi cð hraða málinu með cf
bsldi gegnum Alþingi, svc að stuilil
þrð sé afg'eiít þar á rúmnm
j sðlarhiTng. Eagin Ör-uar ástæða
j vrari hrigsanlég en sú að rfíns-
jsíjárn íslands og þingmeirihluti
sé liér að frr.mkvæmaf yrirsklp
j un eríéudra stjórnarvaida.
Samkvæirit erl., valdboði eiga
íslendingar að samb. og sltíiía
undir þennan samnirig stiax j
þetta erlenda vald hefur fjár-
liagslegt kverkatak á íslenzku
stjórnínni. Þess vegna er of-
forsi, oíbeldi og lögiéysum beitt
gegn Alþingi Isíendinga. Þess,
vegna þórir ríkisstjórnin ekki!
að leggja málið undir dóm þjóð-i
arinnar.
Verðj inngangan- í Atlanz-
Iiafsbandalagið samþybkt er
það mesta ógæfuspor sem ís-
lendingar hafa stigið, að
1282 ekki undanskildu.
Aíkv.-srreíðsla og kylfu-
barsmíð hófst á samri
Atkvæðagreiðslan hófst, all-
ar breytingartillögur (frá Gylfá
og Hannibal, Skúla og Heiv
manni Jónassyni og Einari 01-
i géirssyni) voru felldar af sam-
1 felldri blökk AÍþýðuflokksins'y
ihaldsins og meirihluta Fram-
sóknarílokksins, með þeim
voru 12—1G atkv. Verður nán-
ar skýrt frá breytingartillögunf-
uni síðar.
Ofbeldimi. mc',mælt —
krafizt þjöðaratkvæðis
í sama anda tö’riðu aðrir
þingmenn sósíálisía. Sigfus Sig
urhjartarson, Katrín Thorodd-
Á sama augnabliki og at-
kvæðagreiðslan hófst uni
sjálfa þingsályktunartillög-
una, réðst lögregian með
kylfubarsmíö á mannfjöld-
ann, samkvæmt fyrirmælunj.
Ó!afs Thórs, og barði fólkið
frá húsinu. Svarao var með
steinkasti í rúður þingsals-
ins, og glumdi í grjóti og
gleri milli þess sem já og nei
þingmanna heýrðust. Tillag--
an var samþykkt með 37 at-
kyæðum gegn 13, tveir sátvi
hjá.
Þessir þingmenn samþykktu.
inrigörigu íslands í Atlanzhafs-
sen, Lúðvík Jósefsson, Sigurð j bandalag:
ur Guðnason, Áki Jakobsson. , Ásgeir Ásgéirsson, Barði Guð
„Eg mótmæli cfbeldinu og lýsi j mundsscn, Bernharð Stefánsr
sök á Iiendur þeirn er fremja j son, Bjarni Ásgeirsson, Bjarni
Benediktsson, Björn Kristjáns
son, Björn Ólafsson, Eiríkur
sýnt t verki aS við viljuiri og j þáð, aðgerðir þeirra ólog' o£
Idjótuni að verá friðarþjóð. markieysu,“ sagði Katrín Thor
En n úættu íslendingár að oddáen, og fleiri þingmeiíri sós- j Einárssori, Emil Jónsson, Ey-
yfirgefa allt þetta, traðka á ! íalisía gáfu samskonar yfirlýs- | stelnn Jónsson, Finnur Jónsson,
öllu því sem hefur’gefið okkur jingar. Ræðutími hafði verio skor j Gísii Jónsscn, Guðm. I. Guð-
aðalsmerki í heiminum. En inn niður þegar er framsögu- mundsson, Gunnar Thoroddsen,
bregðumst því hlutverki sem mennirnir höfðu lokið máii sínu, j Halldór Ásgrímsson, Hallgrím-
hefði getað gert Island gott og j fyrst í fimm mínútur og síðast j ur Benédiktsson, Helgi Jónas-
sterkt, ef við skírskotum tii í þrjár mínútur, svo engin leið 1 son, Ingólfur Jórissoh, Jólianp
l hinnq.r sterku friðarþrár manns j var að ræða niáíið ýtarlega Háfstein, Jóhann Þ. Josefsj-
inS. j enda varð Ijóst að einmitt ýtar-
I stað þess á að fylkja Is- I legar umræður átti að liindra.
Unair lok umræðunnar
son, Jón Gíslasori, Jó&
Sigurðsson, Jónas Jónsson, Jör-
Framliald á 6. síðu.
Hluti af inaimf jölchmum á Austurvelli.