Þjóðviljinn - 06.08.1949, Blaðsíða 3

Xaagandagur- 6. ágúst 1949.
ÞJÖÐVHJINN
, . ..... . . z .ji--' r-í-.-:-■tt"% r~ *•-i-rrfirrv"* -.y, i-r-*—rfiruw iiiiii "'in III nifi 1 iiiiiiith : iiiii im i i iiU'Tin-rir n-n nniJ"*' ' r : r« . - -■
[ Æ S K li LÝÐSSÍÐAN MÁLGACN ÆSKUL ÝmFYL KINGÁMHNaA SAMBANm UNGRÁ SÓS/AL/STA §
Kátur hópur ungra sósíalista
lagði af stað úr Reykjavík
upp í Húsafellsskóg á laugar-
daginn var. Sá hópur átti eft-
ir að verða enn kátari.
Þið Kefðuð áft að vera með.
Eg hef oft verið í bíl, sem ! í>ar fengum við kaffi og ,meðði‘
Þegar allt var klappað og ekið var fyrir Hvalfjörð og í sér íog sáum Eystein Jónsson ráðh.
klárt ofan sem neðan þaks k kvert sinn var minnzt á lengd
rútubílnum, tóku menn að fjaj-gaHns en í þetta sinn
hrópa upp af þörf mikilli:
glejmdist alveg að tala um
Allir komnir uppí,. ekkert hana. Allir voru uppteknir við
droll, af stað nú. I flóknari málefni, og fram^ögn
Tryggur fararstjóri tók ekki j þvi höfðu stúlkurnar, þær
mark á slíkum upphrópunum, j sung,j: Er það skéggið á éfri
taldi farþega með eigin fingri ^ vgr, ega líhamans mikla f jör ?
og kvað síðan upp sinn Salo- Qg strákarnir tóku undir.
monsdóm, sem var að mig minn
ir: Allt í lagi. Og þá setti Guð-
mundúr í gir.
Er baS skeggið eöa
Bærinn hvarf fljótt hinum
sjmgjandi hópi. Eftir brekkur
og beygjur hafði Esjan tapað
Við vonum að hann viti ekki
að hverju við vorum að hlæja.
Sennilega hefur Eysteinn ver-
ið á suðurleið til að koma lagi
á dýrtíðina. Við héldum áfram,
gleymdum Eysteigi og dýrtíð-
inni.
Hsmdamir m-Öa-Mssa
Ekið var með miklum hraðá
og kröftugum söng upp Borgar
Síðan kom lyktin og hval-
stöðin. Sumir tóku fyrir vit sér,
en aðrir létu sér fátt, finnast
um peningalyktina, þeir fund- fjörð. Hinir borgfirzku bæjár-
ust jafnvel, sem teyguðu jrakkar eru víst óvanir bylting-
þefinn og þöndu út kassann til söngvum. Þeir urðu hissa, þeg
að sýna hreysti sína.. !ar við svöruðum gelti þeirra
Mönnum þótti svakalegt á með stríðssöng jafnaðarmanna:
planinu, þar sem líkin af hvöl- Sjároðanní austri. Samt urðp
unum eru skorin. Einn hvalur Þeir ekki skömmustulegir eins
lögun sinni, hún var komin eittj lá í pörtum á planinu, hryggur- og kratar, sem eru neyddir til
hvað afturfyrir og út á h.lið og, inn úr honum var kominn i
að síðustu 'sást ekkert af henni.1 snertingu við stóra vélsög.
Við vorum konjin: langt inn í’• Svo var lyktin kvödd. Við
Hvalf jörð.
sungum okkur út að Ferstiklu.
¥Ísir
Hinn vestræmí
' ■ c : F •
Basrbliifeð; Vísir vill fyrir alla. Kfándi mtiki; icfebi
hi'ii-
vera eftirbátur annarra borgarab!a&f ,hér á íslandi
í því að ófrægja Rússland og alþýðnríki Evrópu
annars vegar og hins vegar að syijgja mestu arð-
raeningjum veraldarsogunnar lof og prís. Miðviku-
ðaginn. 27, jölf sl. birti Vísir gréin eftir mann, séip ; !
kállar slg Búaénz, og var aúðseð á fyriisögninrji og ;
formálanum, að greinin átti að .ýtóra-' sipTkostiégií:
áróðursgagit Án efa er von á íleréi -; RusiSíiníðs-
greinum frá Krist jáni GuðlaugssjTar, enda er þeirra
full þörf fýrií- Iiann og hans nóta, því að kosning-
ar eru í yaendpm: bér uppi á fsláníli. En svo mikið
ér Víst, áo irn ð þéssap grein, skýtnr Kristján yfir.
maríiið Höfiiíidur1 jjreinarinnar ræðst með sálsýkis-
legu orðbragði að frjálslyndum menntamönnuni
Bandaríkianna og reynir að sNÍvirða þá fyrir hina
andfasísfisku baráttu þeirra og kaila þá asna og
fábjána. En þó rasskellir greinarhöfundur sjálfan
sig og Kristján Guðlaugsson hvað mest, þegar
hann með einni setningu lýsir hinu alfrjálsa og há-
lýðræðislega og ótiðjafnanlega stjórnarfyrirkomu-
lagi Randaríkjaima. Þessi eina setning er svohljóð-
andi:
„Margir þeirra nianna (mcnntamannanna), er
við þessar stofnanir hafa veríð rið'nir, hafa
verið dæmdir í sektir fyrir að haía þverskallazt
við að seg.fa af eða á urn, hvort þeir séu komm-
únistar“
Héðan í frá skal það vcra lýðum Ijóst á íslandi,
í hverjn pólifiskt frelsi í Bandarikjumim er fólgið.
Kristjin Guðlaugsson hefur séð fyrir því. Mer.n eru
sektaðir ef þeir vilja ekki segja yfirvöldunum hvaða
skoðun þeir hafa í stjómmálum. Ef menn neita að
borga sektina, er þeim stungið í fangelsi. Samkvæmt
stjómarskrá Bandaríkjanna á mönr.um þar í Iandi
að vera frjáíst að hugsa (hugsanafrelsi) og aðhyll-
ast hvaða skoðanir sem er (skoðanafrelsi), án þess
að þurfa að skýra frá því opinberlega. Nú hefur
Kristján Guðiaugsson í Vísi upplýst það, að yfir-
stétt Bandaríkjanna sé búin að gefa skít í stjóm-
ai>krána og sé tekin til að ofsækja meön, sem halda
því fram, að þeir þurfi ekki að skýra opinberiega frá
sinni pólitísk;, skoðun. Þáð er þá allt skoðanafrels-
ið og lýðræðið í Bandarikjunum, samkvænit því sem
Vísir segir. Þetta er skoðanakúgnn og hreinn naz-
'• ismj og verðugir dýrkendur hans hér beima eru þeir
Krístján Guðlaugsson og Bjarai Bem.
Æ. F. R. félagi nr. 364
nýmjólkinni. Konan í Kalmans-
Jtungu veit sannarlega, hvemig
já að taka á móti æskufólki,
i- i jsern kemur úr löngum göngu-
reyna að lyfta hinni frægu kvía ltúr- við Þökkum henni ósköp
hellu. Aðeins skal upplýst, að vei tyrtr aiit-
hefði J.ón Hreggviðsson ekki
haft vaskari keppinauta í sinni
tíð, hefði hann verið léttari í
»pori, er hann iágði upp í hina
miklu reisu norður. Félagamir
fjórir gengu ; til. skógar > og
féllu flest orð um Jón Hregg-
viðsson. Lj’ftingamenninrair
voru sofnaðir þrem stundum á
eftir öðrum félögum. -
lím kvöldið,
Eftir að við höfðum légið
úr okkur mestu þreytuna hið-
ur í tjaldstað, var stemningin.
Fnaimhald á 7. síðu.
Ctjaldeyrir
að hlusta á þennan bj’ltingar-
söng, þvl að hundur með skap
gerð Sloppy Joes finnst ekki á
neinum bæ í Borgarfirði.
Þegar nálgaðist Húsafeil
jókst hossiÚgurínn, sérílagi í
áftursætum.1 Rú'tan rahn sem
hryssa skvettin’ eftir hrjúfum
veginum.;, Þetta varð ti.l að
framkalla fagrar hugrenningar
um mýkt gamburmosans. Eng-
inn fékk þó svo vitað sé 'ökað-
legan slink á mjóhrygginn.
I , p *
Bílnam strekið í framan.
Það verður að aka gegnum
túnið á Húsafelli, þegar kopiið
er neðan að, til þebs að kómúst
1 í faðm skógarihs! Við skógár-
I jaðarinn að vestari rennur berg
I vatngéy. .Þúrrum hjólum f4r. éö;g
i inn bíll yfir hana. Einn félagi,
j semj'f^nhnr til mgð öllu lifandi
og dauðu, sagði, um leið og bill
inn snart ána: „Nú verður hön-
um kalt á hjólunum.“
Við ókunf*fyrst rakleitt gegn
um skóginn til að leita tjald-
staðar.
Góðar greinar trjánna not-
uðu tækifærið og struku bíln-
um í framan, um leið og hann
fór um veginn.
Hin rtiikía ganga.
Morguninn eftir var vaknað
kl. 7. Gangan til Surtshellis
hófst. Það var langur gangur.
Alls kyns göngustílar voru
reyndir allt frá lýðveldishátíð-
argöngulagi lögreglunnar til
hins ólympiska kappgöngustrls:'
Menntamálaráð ætti að
taka við úthlutun hans
aí Viðskiptanefnd.
* ’ \
íslendingar eru fátækir af
með mjaðmahnykkjum. Seinast ,gjaldeyri. Það er staðreynd,
gengu allir með sínu lagi. Hæl- Jen hér verður ekki rætt, hver
særum fjölgaði svo sem von- er orsök Þessa vandræðaá
legt er, þegar leið á gönguna.
Loks var numið staðar við
hið mikla op undirhéiíöa; UVið'
ferigum okkur' bita og-gerðum
að öllum helztu hælsærum áður
en við hurfum undir yfirborð
jarðar.
Einn félaginn Kafði fengið
óvenju stóra blöðru á hælinn.
Hann krafðist þess að iýðræðis
't|teg' atkvæðagreiðsla j’rði látin
fram fara um það, hvort blaðr 'ræmda kunningsskaparskipu-
örsök
stands, heldur borin fram til-
laga uro, hvernig gjaldeyri
námsfólks - verði réttar: skipt., .
Eins og kunnugt er, er það
Viðskiptanefnd, sem hefur
þetta hlútver'k;': 1 ‘éii' ‘: ‘það !éri
mjög óheppileg tilhögun. Þessi
nefnd hefur én'gá sérþekkingu
á, fræðslumálum þjóðarinnar
enda, virðist hún að mestu
lej’ti nóta hið alkunna og ill-
an j skj’ldi sþrengd, áður en
plátetrað væri j’fir hana, Sam-
þykkt. var að hún skyldi
gprengd. Það var líka riáuðsyn-
legt af sparsemcþjr.. ástæðum,
við höfðum ekki ótakmarkaðan
piástur.
Eftir að þessum lýðræðislegu
læknaaðgerðum var lokið, hvarf
hópurinn af yíirborði jarðar
lag við úthlutunina. Engin til-
mæli hafa komið frá nefridinni
um að prófskírteihi og meðiriælí
skuli yfirleitt fylgja umsókn-
um um gjaldeyri til námskostn
aðar. Það sýnir virðingu henn-
ar fyrir verðleikum námsfólks-
ins. En jafnvel þótt hún tæki.
upp á því ací kréfjást slikra'
skjala til þess að setja heiðar-
undir forustu. pilts frá Kal- jleikastimpil á þessa starfsemi
manstungu, sem var leiðsögu- sína, er engin ástæða til að
maður.
I iðrum jarðar var kveikt á
kertum til þess ekki j’rði stigin
slysaspor í niðamyrkri hellis.
Félagarnir mynduðu einfalda
röð af gangandi kertastjökum.
Snúið var vift á aurunum fj’r Það verður manni óglej'manleg
ir austan skóginn og ekið aftur
í gegnum hann. Og erinþá einu
sinni struku laufgaðar greinarn
ar bílnum í framan. Hann átti
það skilið.
Svo var sofiS.
En. . .
Tjaldað var á grasf’öt. við
skógarjaðarinn, þar sem lind
kemur upp. Ferðaþreyttir félag
ar lögust í svefnpoka uppúr lág
nættinu. Kyrrðin lagðist að.
Svo var sofið,
En þrír félagar höfnuðu
; svefni, þeim fannst ekki ná
| nokkurri átt að eyða heilli nótt
! í Húsafellsskógi í svefni.
j Það mátti sjá þá lötra til
! hellunnar þungu, sem liggur
j við kvíarnar fyrir austan Húsa
fellstúnið.
Það mátti heyra þá tala um
Jón Hreggviðsson og viðskipti
1 hans við helluna. Það mátti
-hörfa á þá bvem af öðrum
prosessía. Hún minnti mann
helzt á Pílagrímskórinn eða
Ave Maríu, kaflann úr loka-
þætti Fantasíu.
Við sáum ruðurnar eftir úti-
legumennina. Kaldranalegt hef-
ur það verið hjá þeim blessuð-
um.
Komið var í Stefánshelli. Þar
var kveikt á tveim blysnm, sem
lýstu upp hugfangin andlit fé-
laganna.
Tveir aðrir hellar voru skoð-
aðir, áður en snúið var aftur.
ð, hvílík stand.
Ef við hefðum verið spurð
að þvi, hvað hefði verið yndis-
legast við ferðina upp í Surts-
helli, hefðum við eflaust öll
svarað: Yndislegast var að fá
nýmjólkina, brauðið og kökurn
ar í Kalmanstungu, þegar við
komum úr göngunni. Ó, hvílík
stund. Það gleymdist að spyrja,
hvað kýrnar væru margar á
bænuro. Mikið var þambað a-f
halda annað en hún héldi upp-
teknum hætti. \
Jafnvel þótt ekkert sé hugs-
að um hæfileika eða hæfileika-
ieysi námsmanna, gæti nefndin
afiað sér upplýsinga um þörf
þjóðarinnar fyrir menntað fólk
í hverri námsgrein. Þessu er þó
ekki til að dreifa: Það sannast
á þvi, að fólki, í sömu grein,
hefur sumu verið neitað öðru
verið veitt leyfi, án þess að
nokkur tök væru á að rök-
stj’ðja þessa misskiptingu.
Niðurstaðan af þessu er sú,
að Viðskiptanefnd hefur sýnt
og sannað hæfileikaleysi sitt til
þess að skipta gjaldeyri náms-
fólks. t)r þessu verður að bæta.
En þótt nefndin lofaði bót og
betrun, væri það lítils virði eft
ir það, sem á undan er gengið.
Eðlilegast væri að Viðskipta-
nefnd hefði þó vald til að á-
kveða þá heildarupphæð gjald-
éyris, sem veitt yrði i þessu
skyni, en Menntamálaráði yrði
falin útblutunin meðal náms-
manna.
Námsfólkið vill ekki lengur
vera verzl.vara í hrossakaupum.
viðskiptanefndarmanna um
gjaldeyrisleyfi til kunningja
þeirra.
Stúdent. 4