Þjóðviljinn - 04.09.1949, Blaðsíða 1

14. árgangur.
Laugardagur 3. sept. 1949.
194. tölublað.
ýþ Á hinum nýja lýðsskrums-
spretti sín'um hefur Alþýðublað
ið reynt að afla flokki sínum
púlitískra verðíeika í sambandi
við hækkun þá sem ákveSin hef
ur verið á verðgrundvelli land-
búnaðarafurða. Nemur hækkun-
in 2,5%. I undirnefndinni sem
á að ákveða þennan grundvöll
áttu sæti „frá neytendum“ þeir
Sæmundur Ólafsson sem „full-
trúi sjómannafélags Reykjavík-
ur“, Einar Gíslason sem „full-
trúi Landssambands iðnaðar-
manna“ og bórður Gíslason
sem „fulltrúi Alþýðusambands-
itis“. Þeir þremenningarnir i
báru fram tillögu um að verð-
grundvöllurinn iækkaði um 8%.
Bændafulltrúarniir þrír sem í
nefndinni voru lögðu hins veg-
ar til að gi'undvöllurinn hækk-
aði um 18%- Hagstofustjórinn
úrskurðaði síðan hina endan-
legu niðurstöðu sem einskonar
meðaltal þessara mjög svo
sundurleitu tiilagna!
'fc Alþýðublaðið heldur því
mjög á loft hversu vel hinir
þrír „neytendaful!trúar“ hafi
haldið á liagsmunum al-
mennings þótt Jæir hafi orðið
að láta í minni pokann að lok-
um vegna ofríkis bændafulitrú-
anna. Sú kenning rekst þó illi-
lega á þá staðreynd að verð-
lagsgrundvöllurina var því að-
eins endurskoðaður og hækkað-
ur að honum var sagt upp. Og
það voru ekki bændafuiltrúarn-
ir sem sögðu honum upp, held-
ur neytendafúlltrúarnir, hinir
skeleggu þremenningar! Og
þeir sögðu honum upp á sein-
ustu stundu þegar sýnt þótti að
engin uppsögn bærist frá
bændafulltrúumum! Árangurinn
varð hins vegar sá sem að of-
an greinir, 2,5% hækkun á
neyzluvörum almennings. Þokka
legar kjarabætur það!
Hér skal ekki um það dæmt
hvort hækltun þessi er róttlæt-
anleg, eða ekki. Verðlagsgrund-
völlurinn virðist svífa algerlega
í iáusu lofti, eins og hinar mjög
svo sundurleitu tillögur sýna,
og allt fyrirkomulag þessara
mála er fáránlegt. Hitt er ljóst
að ábyrgðin af þessari verð-
hækkun sem er í samræmi við
alla þróun dýrtíðarmálanna
undanfarið hálft þriðja ár, fell-
ur óskert á ríkisstjórnin og(
stefnu hennar. I tíð fyrstu
Stjórnar Alþýðuflokksins hefur
ekki gengið á öðrú en eilífum
verðhækkunum, ár frá ári og
mánuð eftir mánuð. Það eru
efndir stjórnarinnar á hátið-
legasta loforði hennar: að
vinna bug á verðbólgunni. A-
byrgðin af því verður ekki um-
flúln þótt Alþýðublaðið reyni
á fávíslegan hátt að þyrla ryki
í augu fólks.
EIGNAKONNUNARHNEYKSLIÐ
Auðmemúnir fengu 11 mánaða frest til að fela millj
sínar, en smáeipamenn fá enn einn Alþýðuflskattmn
Eignakönnunin tilkynnt í febrúar 1947 — samþykkt í
maí — nefnd skipuð í ágúst—framkvæmdir hafnar um
áramót — skatfurinn lagður á tveim árum seinna!
Sfr »*■ **n
Undanfarið hafa ýmsir borgarar bæjarhis feagið íii-
kynningar um nvjiui skatt — eignalíönnunarskatt! Er
hann árangur af eignakönnuninni alræmdu, mjög sérstæð-
ur árangur. Fjölmargir láglaunamenn hafa fengið skatt
þennan á þeirri forsendu að þeim hafi tekizt að afia sér
einhverra eigna með striti langrar ævi. Margir eru álíærðir
um skattsvik, þó eina sök þeirra sé að hafa ekki kunnað
að telja fram. Hins vegar munu stórgróðamenuirnir, milij-
ónararnir, lítt hafa kveinkað sér undan þessum nýja skatti.
Þjóðviljinn snéri sér í gær til Nikulásar Eimarssonar,
skrifstofustjóra framtalsnefndar, og spurðist fyrir um
þennam nýja skatt. Skýrði hann svo frá að eignakömmnar-
nefnd hefði nú lokið störfum sínum. Hins vegar kvaðst
hann ekki geta gefið upplýsingar um hvei ju mikil heildar-
upphæð skattsins yrði, þar sem reglurnar urn skaftgrcitól-
ur af uppliæðum hærri en 45 þúsimd væru enn ekk-i ú-|
kveðnar. Átti að ákveða þær með lögum írá Alþingi í vor,
en frunivarpið var fellt víð fyrstu umræðu! I þeim tiifellum
hefur því aðeins verið send út tSlkynning um heildarupp-
hæð þá sem skattskyld er taiin. Lagði skrifstofustjórinn
áherziu á að þeir sem teldu ástæðu til að kæra yfir skatt-
Æ. F. R.
Félagar ailir í skáiann, far-
ið verður frá Þórsgötn 1 ki. 2
í dag.
‘ „Nú verður heimurlnn máí-
aður grænn“. — Sakkur sýnir
„lysiina“.
Skálasfjórn.
Deildafínndii
verður í öllum deildum Sósíal-
istafélags Réykjavíkur á mámi.
daginn, kl. 8,30, á venjulegom
stöðum.
inum kæmu kæranum á framfæri fyrir 16. september.
Samkvæmt þessu er þannig
ekki vitað enn hverjar verða
tekjur ríkissjóðs af hinni frægu
eignakönnun. Hinsvegar gefur
þetta tilefni til að rifja upp
sögu málsins í stórum drátt-
um.
Eignakönnunin átti að sögn
ríkisstjórnarinnar að vera ráð-
stöfun til að leggja byrðamar
á þá ríku, hún átti að sýna
réttlæti stjórnarinnar, hvernig
hún deildi fórnunum eftir efn-
um og ástæðum. Og raunar
varð framkvæmdin á sinn hátt
skýr mynd af þessari viðleitni
ríkisstjórnarinnar. Vinnubrögð-
in voru á þessa leið:
1 febrúar 1947 gaf ríkis-
stjórnin yfirlýsingu um að
eignakönnun yrði fram-
kvæmd.
í maí 1947 voru lögin um
eignakönnunina samþykkt.
I ágúst 1947 var skipuð
nefnd til að framkvæma
eignakönnunarlögin.
Um áramótin 1947-’48 var
framkvæmdin hafin!
í ágúst 1949 er skatturinn
svo lagður á.
Auðmennirnir höfðu þannig
11 mánaða frest til að kornu
eignum sínum sem haganleg-
ast fyrir — og sá frestur var
hagnýttur út í yztu æsar. Stór
gróðamennimir og braskaram-
ir höfðu ótal smugur til að
komast undan ákvæðum eigna-
könnunarlaganna, og þegar til
framkvæmdanna kom varð þess ’
ekki var,t að þeir kveinkuðu
sér.
Hins vegar kom eignakönn-
unin hart niður á lágtekju fólki
sem hvorki hafði kunnáttu né
aðstæður né löngun til að fylgja
fordæmi gróðamannanna. Það
er þetta fólk fyrst og fremst
sem nú fær að kenna á eigna-
könnunarskattinum, enda eru
aðstæður þess aðrar og verri
en þegar eignakönnunin var
framkvæmd. Mikið af þessum
skatti stafar af vankunnáttu
fólks á þeim flóknu lögum og
reglum sem nú umlykja allt.
Þjóðhagslega hafði eigna-
könnunin mjög alvarleg áhrif.
Allir sem tök höfðu á reyndu
að festa fé sitt, með þeim af-
leiðingum að lánsfjárkreppa
og verðlag á fasteignum, vöru-
lagerum og öðru slíku stór-
hækkaði.
Allstaðar erlendis þar sem
eignakönnun hefur verið fram-
kvæmd var það gert fyrirvara-
laust. Hér var auðmönnunum
hins vegar gefinn 11 mánaða
fyrirvari. Þeir munu allir hafa
sloppið stórslysalítið, en almenn
ingur, venjulegt fólk, sem tek-
izt hafði að safna sér smávægi
legum eignum fær nú að súpa
seyðið af því hvernig fyrsta
stjórn Alþýðuflokksins fer að
leggja byrðamar á þá ríku.
Á þjóðhátíðardegi Pólverja, 22. júlí í sumar, var vígður
mikill fjöldi nýrra mannvirkja, og hátíðahöldin öll báru
glæsilegan vott um þann árangur sem náðst hefur við upp-
bygginguna í Póllandi eftir stríðið. Þessi jámbrautarbrú
átti upphaflega að vígjast þann dag, en verkamennirnir
fóru svo langt fram úr áætlun við smíði hennar, að vígslan
fór fram einum og hálfum mánuði fyrir þjóðhátíðardaginn.
Þýzka kirkjan nazistahreiður
Fréttaritari Reuters í Berlín segir, að liðsforingjar í
kirkjumáladeild bandarísku hemámsstjómarinnar í Þýzka-
landi hafi í skýrslu til McCloy hemámsstjóra bent á, að
evangelísk lútherska kirkjan, fjölmennasta kirkjudeild.
Þýzkalands, sé „fjarri því að vera nazistahreinsuð“.
Kirkjumáladeild hemáms-
stjórnarinnar er sögð mjög ó-
ánægð með nýja embættisveit-
ingu Otto Dibelíusar biskups í
Brandenburg og hefur lagt til
að nánar gætur verði hafðar
á atferlí bisikupsins. Dibelíus
hefur gert að persónulegum
aðstoðarmanni sínum séra Wolf
gang Gunter Dietrich, sem var
meðlimur nazistaflokksins 1933
—1945, var meðlimur storm-
sveita nazista og hinnar þjóð-
emissinnuðu þýzku kristindóms
hreyfingar. Liðsforingi í her-
námsstjórnimii hefur látið svo
ummælt: „Ferill Dietrich hefði
aðeins að einu leyti getað verið
verri, hann hefði getað verið
meðlimur SS-sveitanna“. Kirkju
máladeild bandarísku hernáms-
stjórnarinnar segir í skýrslu
sinni, að full ástæða sé til að
fylgjast vel með aliri starfsemi
evangelísk lútersku kirkjunnar.
Dibelíus biskup var gagn-
rýndur mjög í blöðum á sovct-
hernámssvæðinu er hann í hirð
isbréfi um hvítasunnu líkti
stefnunni á sovétsvæðinu við
aðfarir nazista. Blöðin bentu á
að nazistablöð eins og „Der
Angriff“ höfðu á sínum tíma
vitnað með milkilli velþóknun
í stólræður Dibelíusar,