Þjóðviljinn - 21.12.1949, Blaðsíða 4

4
Þ JÖÐVIL JINN
Miðvikudagur 21. des. 1949.
Þjóðviliinn
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Jónas Árnason
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson
Ritstjórn afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðu-
stíg 19 — Sími 7500 (þrjár línur) .
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Áskriftarverð: kr. 12.00 á mán. — Lausasöluverð 50 aur. eint.
Sósíalistafiokkurinn, Þórsgötu 1 — Siml 7510 (þrjár lsnur)
Afturhaldsblöðin gera sér nú mjög tíðrætt um mála-
ferli, sem undanfarið hafa farið fram í ýmsum löndum
Ausrurevrópu. Er svo að sjá sem blöðin vilji telja þessi
fjarlægu málaferli brýnustu vandamál íslenzku þjóðar-
innar, og er það raunar engin nýung að fjarlægustu at-
burðú' sem almenningur hefur engin tök á að meta og
dæma af eigin raun séu notaðir til að leiða hugann frá
innlendu öngþveiti og yfirvofandi kúgunaraðgerðum.
Frásagnir blaðanna af málaferlum þessum eru sízt af
öllu í fréttastíl. Þær líkjast öðru fremur fátæklegustu
glæpareyfurum: hinir ákærðu og dómfelldu eru hreinir
englar, vammlausir föðurlandsvinir, en forustumenn
Austurevrópuþjóðanna eru trylltir glæpahundar sem ekki
sofa rólegir nema þeir hafi nasað af blóði áður.
Hér skulu ekki hafnar umræður um þessi málaferli
'Við afturhaldsblöðin. Þau eru ekki viðræðuhæf um slík
mál, auk þess eru málavextir langt frá því að vera kunnir
hér norður á hjara veraldar, og enn virðast innlendu vanda-
málin vera svo brýn að eðlilegra virðist að láta þau sitja
í fyrirrúmi. En aðeins skal minnzt á að þetta er ekki í
fyrsta sinn sem afturhaldsblöðin verða óð af hneykslun
yfir uppkveðnum dómum.
Fyrir rúmum áratug fóru fram mjög víðtæk réttar-
höld í Sovétríkjunum. Réttarhöld þessi vöktu ekki minna
æði í afturhaldsblöðunum en þau sem nú er mest rætt um
og fúkyrðin voru ekki spöruð. En nokkrum árum síðar
urðu staðreyndirnar um þessi málaferli öllum ljós. Um
þá sögu má til gamans kalla íslenzkt vitni, einn fram-
bjóðanda Alþýðuflokksins í síðustu kosningum, séra Sig-
urð Einarsson. Árið 1942 skrifaði hann grein í tímaritið
Helgafell undir fyrirsögninni „Verður Rússland sigrað.“
I greininni vekur hann athygli á því ,, að í Rússlandi er
enginn austurrískur Seyss-Inquart, enginn téhkc slóvakísk-
ur Henlein, enginn slóvakískur Tiso, enginn belgískur
Degrelle, enginn norskur Quisling, enginn danskur Fritz
Clausen, enginn franskur Petain“. Hliðstæðir sómamenn
höfðu að vísu verið til í Sovétríkjunum, en þeir höfðu
verið dregnir fyrir lög og dóm:
„Á árunum 1937 og 1938 urðu hin miklu „hrein-
gerningarmálaferli“ í Rússlandi. Þau komu eíns og skriða,
hvert á fætur öðru, og heimurinn starði á þau.í ur.drandi
skelí'ingu og, að því er virtist. hjartagróinni meðaumkun
með gömlu og heiðarlegu bolsévíkunum, en sá ekki armað
í þeim en hamslausa persónulega innbyrðis vaklabaráttu
milli Stalíns og gamalla og nýrra andstæðingá hans. Það
er liægara að átta sig á öllum þessum málum nú eftir á,
þegar kunnugt er orðið um fimmtuherdeildarstarf nazista
í ýmsum löndum. Játningar sakborninganna, sem mjög
voru tortryggðar víða um iíeim, hafa fengið nýja merk-
ingu síðan.“
Síðan skýrir Sigurður frá því hvernig komizt hafi
,upp um víðtækt iandráðasamsæri að undirlagi Þjóðverja
og Japana og hafi mjög háttsettir menn verið við það
riðnir og lýkur máli sinu með þessum oröum: „En liitt er
staðreynd sem nú er orðin deginum Ijósari, að þáð var
engin fimmta herdeild til í Rússlandi 1941, þegar inn-
rásarherinn þurfti á henni að halda. Hún hvarf í hrein-
gerningunum.“
Þessi saga hlýtur nú að vera hugstæð hverjum
hugsandi manni, hverjum þeim sem getur lært af reynsl-
unni og kann að draga ályktanir.
KAPPAR
íslendingasagnaþœttir fyrir unglinga
Teikningar eftir Halldór Pétursson
GLÆSILEG JÓLAGJÖF
ABalútsalð
BókahúS Æskunnar
Kirkjnhvoli — Sími 4235

—rMil •
7. og síðasfca jólabók Prentsmiðju Austurlands h. f.
PÖLSKT SYEITALIF

eftir stórskáldið W. S. Reymont, í þýðingu Magnúsar
Magnússonar.
Bók þessi er hrífandi og skemmtileg. BÓK-
MENNTAGILBI HENNAR M.4 MARKA AF ÞVf,
AÐ SKALDIB HLAUT NOBELSVERÐLAUN
FYRIR HANA.
Prentsmiðja Austurlands h. f. hefur nú sent út
allar jóiabækur sínar og þykist ekki þurfa að fyrir-
verða sig fyrir þær, því að óhætt mun að fullyrða,
að aldrei hafi nokkurt útgáfufyrirtæki sent frá sér
svo mikið bókaúrval á jafn skömmum tíma.
HINAR BÆKURNAR ERU:
James Hilton: Á VÍGASLÓÐ, í þýð. Axels Thor-
steinssonar, spennandi og skemmtileg bók.
Sigurd Hoel: Á ÖRLAGASTUNDU. Bezta bók skáldsins.
Leo Tolstoy: KREUTZERSÓNATAN, Heimsfrægt, sígilt listaverk.
William Motley: LÍFIÐ ER DÝRT. Stórmerkileg bók. Metsölubók í Ameríku,
Danmörku og víðar.
R. H. Dana: IIETJUR HAFSINS (Rödd úr hásetaklefanuin). Frægasta bók á
enska tungu um sjóferðir og siglingar meí Iangferðaseglskipum.
Ilenry Thomas og Dana Lee Thomas: FBÆGAR KONUR. Ævi-þættir 16 heims-
frægra kvenna, þýddar og endursagðar af Magnúsi Magnússyni ritstjóra.
Fróðleg og skemmtileg bók. —
Spyrjið eftir bókum frá Prentsmiðju Austurlands h. f. þegar þið komið í bóka-
búðir til að kaupa bækur.
Prenlsmiðja Aushirlands fci.
i'
:
I
Seyðisfirði
(c. o. L. Jóbannesson, Suðurgötu 4).