Þjóðviljinn - 04.01.1950, Blaðsíða 8

Samviimntryggingar greiða 5% í arð
aí ársiðgjöldum hverrar tryggmgar
Samvinnutryssin"ar haía ákveðið að úthluta arði af starf-
semi bruna- og bifreiðatryggingadeiida stofnunarinnar á árinu
1950. Nemur arðurinn 5% af upphæð ársifgjalds hverrar vá-
tryggingar. Þessi arðsúthi'utun er áætluð samtals um 200
þúsund krónur.
R.étt til arðs eiga allir trygg
ingartakar, sem endurnýja vá-
tryggingar sínar hjá Samvinnu
tryggingum á árinu 1950, og
verður arðurinn dreginn frá
upphæð ’iðgjalda. á endurnýjun-
arkvittunum.
Slík arðsúthlutun sem þessi
er alger nýjung í vátrygging-
arstarfsemi hér á landi. Stafar
hún af því, að Sámvinnutrygg-
ingar eru reknar á samvinnu-
grundvelli, þeir sem tryggja
hjá stofnuninnj eru eigendur
•hennar og þeir og aðeins þeir
fá arð þahn, sem verður af |
starfsemínni.
Þessi arðsúthiutun er um-
fram þann afslátt sem veittur
er af iðgjöldum bifreiðatrygg'-
inga, ef tryggingartakar hafa
ekki vaidið bótaskyldu vissan
tíma. Sá aföláttur hjá Sam-
vinnutryggingum nemur 10%
eftir eitt ár og 25% eftir þrjú
ár án tjóns, sem bakar bóta-
skyldu. Þótt menn því eigi ekki
rétt á slíkum afslætti, þá fá
þeir arðinn, svo framarlega
sem þ'eir endurnýja vátrygg-
ingar sínar á þessu ári.
Þeir Erlendur Einarsson,
fcrstjóri Samvinnutrygginga
og Guðmundur Ásmundsson,
lögfræðingur þeirra, skýrðu
hlaðamönnum í gær frá starf-
seminni. Samvinnutryggingar
hófu starfsemi sína hér á landi
1. september 1946, en slík
starfsemi er ekki ný af nál-
inni, elzta samvinnutrygginga-
félag, brezka félagið var stofn
að 1868. Til að undirbúa stofn-
un íslenzku samvinnutrygging-
anna var fenginn ráðunautur
sænsku samvinnutrygginganna
og eru íslenzku samvinnutrygg
ingarnar mjög sniðnar að
sænskri fyrirmynd.
Vöxtur íslenzku samvinnu-
trygginganna sést bezt á því
að fyrsta starfsárið, 1946, voru
iðgjöld trygginganna 684 þús.
721 kr. og árið eftir 3 millj.
88 þús. kr., en s.l. ár um 6
millj. kr. og hafa því tvöfaid-
azt á tveim árum.
29. desember s.l. hafði bruna
tryggingadeild Samvinnutrygg-
inga gefið út 10.000 bruna-
tryggingarskir.teini.
Frá því er Samvinnutrygg-
ingar tóku til starfa, hafa hin-
ar ýmsu deildir stofnunarinnar
gefið út samtals yfir 25.000
tryggingarskírteini.
Listi sésíalista á
Akureyri
Frá fréttaritara. Þjóðviijans
á Akureyri í gærkvöld:
Framboðslisti Sósíalistaflokks
ins á Akureyri við bæjarstjórn-
arkosningarnar hefur verið á-
kveðinn og eru 10 efstu sætin
þannig skipuð: 1. Elísabet Ei-
ríksdóttir, 2. Tryggvi Helgason,
3. Björn Jónsson. 4. Jón Ingi-
marsson, 5. Eyjólfur Árnason,
6. Öskar Gíslason, 7. Jóhannes
Jósefsson, 8. Guðmundur
Snorrason, 9. Guðrún Guðvarð-
ardóttir, 10. Lórens Halldórs-
son.
Genpr Hriflu-
Jéitas í
þlÓÐVIUINN
Indénesíulýðveid-
ið viðurkennt
Ríkisstjórn • Isiands hefur
vei-tt lýðveldinu Bandaríkjum
Indónesíu viðurkenningu sína,
og hefur forseti íslands sent
dr. Soekarno forseta Banda-
ríkja Indónesíu, heillaóskir í
tilefni af stofnun lýðveldisins.
Stjérnarskipti
á ítalíu
Miðstjórn kaþólska flokksins
á ítalíu hefur krafizt þess, að
De Gasperi, forsætisráðherra
flokksins, biðist lausnar fyrir
núverandi stjórn sína fyrir 10.
þ. m. og myndi annaðhvort
hreina flokksstjórn eða sam-
steypustjórn með nýja stefnu-
skrá. De Gasperi hefur fallizt
á kröfuna og ætiar að hafa
nýju stjórnina fullmyndaða, er
hann biðst lausnar fyrir þá,
sem nú situr .
Bandaríkjaþing
kemur saman
Bandaríkjaþing kemur saman
í dag og gefur Truman þá hina
hefðbundnu skýrslu forsetans
um „ástand sambandsríkj-
anna“. - Einangrunarsinnar í
flokki republikana hafa við orð
að gera á þessu þingi harða
hríð að samstftrfinu við demo-
krata í utanríkismálum. Búist
er við deilum um afstöðuna til
Kína og upphæð fjárveiting-
anna til Marshalláætlunarinn-
ar og hervæðingar A.-banda-
lagsins.
ÍHALDIÐ L0FAÐI
ÍHALDIÐ ..... ?
Hvar er hin „fullkomna
fisksölumiðsföð?
Árið 1942 þann 8. janúar
fluttu bæjarfulltrúar Sjálf-
stæðisflokksins eftirfarandi
tillögu á fundi bæjarstjórn-
ar:
„Bæjarstjórn ákveður að
verja ágóðanum af útgerð
Þórs s. 1. vetur, er var tæp-
ar 200.000 kr., til að koma
upp fullkominni fisksölumið-
stöð fyrir bæinn og ályktar
að kjósa þriggja manna
nefnd, til þess, ásamt íveim
mönnum, sem fisksalar til-
nefna, að gera tillögur til
bæjarstjómarinnar um fyrir-
komulag Iiennar og tilhögun
fisksölunn^i; í bænum.“
Tillagan var samþykkt og
nefnd kosin 5. febrúar sama
ár. Síðan hefur málinu marg
oft verið hreyft í bæjarst jórn
og oftar enn einu sinni verið
samþykktar tillögur um að
hrinda því í framkvæmd, og
þar við situr.
•fc Alþýðublaðið skýrir frá þvr
að Alþýðuflokkurinn og „Fram
sókna,rmenn“ á Selfossi liafi
ákveðið að hafa sameiginlegan
lista við hreppsnefndarkosning-
arnar. Menn taki eftir hinu
yfirlætislausa orði „Framsókn-
armenn“, því að bak við það
dylst hin alkunna Selfosshreyf-
ing, fylgismenn Jónasar i'rá
Hriflu! Enda er það svo að
Alþýðuílokkurinn og „Fram-
sóknarmenn“ bjóða fram í
sýslunefnd Egil Thorarensen,
kaupfélagsstjóra!!
Margt gerist nú með ólík-
indum í stjórnmálum Iandsins.
Alþýðuflokkurinn hefur að
verðleikum hlotið viðurnefnið
aðstoðaríhald, og þó átti hann
enn eftir lokaskrefið. Jónas frá
Hriflu og fylgismenn hans eru
sem kunnugt er orðnir aftur-
haldsmenn svörtustu tegundar
og hampa skoðunum sem hafa
á sér æ fasistiskara svipmót.
Þeir líta á Framsóknarflokkinn
sem eldrauðan flokk og íhalds-
flokkinn telja þeir ískyggilega
bleikan. En í Alþýðuflokkrium
fundu þeir loks þá förunauta
sein til áttu skyldleika hjart-
ans! Hvenær ætli Hriflujónas
gangi sjálfur í Alþýðuflokkinn ?
Kveikt í kössíum
Slökkviliðið var kvaft að
húsinu nr. 2 við Grettisgötu
kl. 22.21 í gærkvöld. Hafði
kviknað þar í kössum inni í
porti. Er port þetta að jafnaði
lokað, en í þetta sinn hafci
gieymzt að loka því og er
sennilegt að krakkar hafi farið
þangað inn cg kveikt í köss-
unum. Eldurinn var strax
slökktur og engar teljandi
skemmdir urðu.
Dóbhud í réttarofsóknamáluR-
iim vegna 1 marz frestað þar
tií eftir kosninpr!
Málið hefur nú verið dregiS í níu
mánuði af otta við kjásendur
Skömmu eftir Alþingiskosningarnar, eða 8.
nóvember, fyrirskipaði Bjarni Benediktsson réttar-
ofsóknir gegn 25 Islendingum vegna atburðanna
30. niarz. Voru í þeim hópi engir þeirra maima
sem ábyrgð báru á atburðunum og tmnið liöfðu
óhæfuverk, heldur þeir sem orðið höfðu fyrir kylf-
urn hvítliðanna og gasi lögreglunnar.
Það var athyglisvert að Bjarni Benediktsson
fyrirskipaði ekki réttarofsóknir sínar fyrr en sjö
mánuðum eftir að hin aikunna „rannsókn“ hafði
verið framkvæmd — hálfum mánuði eftir alþingis-
kosningarnar. Það voru 10.000 vitni að atburðun-
um 30. marz og Bjarni taldi ekki árennilegt að
ganga í berhögg við vitneskju þeirra fyrir aiþing-
iskosningar. Hins vegar taldi hann sér ekki fært
að draga málið lengur þegar kosningum liafði lok-
ið stórslysalaust.
En þegar fréttin barst um að réttarofsóknir
hefðu verið fyrirskipaðar vakti hón þegar mikla
reiði meðal alls þorra landsmanna. Bjarni varð
því skelfdur á ný. Hann lét draga að afhenda verj-
endum hinna ákærðu málskjölin, og hafa þau loks
verið afhent nó, tveim mánuðum eftir að réttar-
ofsóknin var fyrirskipuð!
I skipunarbréfinu er lögfræðingunum tilkynnt
að þeim beri að skila vörn fyrir 28. janóar — dag-
inn fyrir kosningar! Þannig hefur verið- frá því
gengið að dómarnir verða ekki kveðnir upp fyrr
en að kosningunum loknum. Gefa þessi vinnubrögð
öll mjög góða mynd af ótta Bjarna Benediktssonar
við almenning, og þeirri^tró sem hann hefur sjálfur
á málstað sínum.
í húsi láns Þorsleinss®Et-
ar opirt til fösía-
dðgskvölds
Málverkasýnjngm í íþrétta-
húsl Jóns Þorsteinsscnar við
Lindargötu verður framlengd
ti! n.k. föstndagskvölds, en
áður haffti verið ákveðið a&
henni yrði iokið í gærkvöld.
Var þessi ákvörðun tekin
Nfjar brautir í síldarrann-
sóknum
Dr. Herrnann Einarsson skýrir frá athyglis-
verðum niðurstöðum síldarrannsóknanna á
síðastliðnu ári
Á fundi Hins íslenzka náttúrufræðifélags í fyrrakvöld
flutti dr. Hermaim Einarsson ntjög fróðíegt erindi um síldar-
rannsóknir á síðasttiönu ári.
Fjallaði erindið að mestum
hluta um rannsólmir dr. Her-
mann; á aðgreiningu síldar-
stofna sunnlenzku síldarinnar,
sumargotssíld og vetrargots-
síld, og endurbætur á aðferð
við aldursgreiningu síldar.
Aldursgreiningin, sem er ákaf-
lega mikilvæg til úrlausnar
jafnt fræðilegra sem hagnýtra
viðfangsefna, hefur aðallega
verið byggð á athugunum á
vegna skólabarna, en kennsla
hefst í skólunum á morgun
(fimmtud.). Aðgangur að sýn-
ingunni þessa fáu daga verður
þó ekki bundinn við skólafólk-
ið eitt, heldur er aðgangur öll-
um frjáls.
, hreistri og kynþroskaákvörðun
um. En dr. Hermann hsfur
unnið að endurbótum á þeirri
aðferð að ákveða aldur síldar
eftir kvörnum hennar, og er
niðurstaða hans, byggð á at-
hugunum 7336 sílda, að mun.
betra reynist að ákveða aldur-
eftir kvörnum en hreistri.
Þá taldi dr,. Hermann að
rannsóknir á síldargengd við
Suðurland á liðna árinu færi
auknar líkur að tilgátu hans
er hann skýrði frá fyrir áii
síðan, að síldin fylgdi þar hlýja.
Atlanzhafisjónum, sem streym,
ir inn í Faxaflóa, mjög mis-
munandi að magni.
Verður nánar. skýr.t frá þess
um athyglisverðu rannsóknum
hér í blaðinu innan skamms.