Þjóðviljinn - 29.01.1950, Page 4

ÞJÓÐVILJINN
Sunaudagur 29. janúar 195fl
plÓÐVILIINN
Otgeíandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.)
Préttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Jónas Árnason
Auglýsingastjöri: Jónsteinn Haraldsson
Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðu-
fitig 19 — Sími 7500 (þrjár línur)
Áflkriftarverð: kr. 12.00 á mán. — Lausasöluverð 50 aur, eint.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Sósíaiistaflokkurinn, Þórsgötu 1 — Súni 7510 (þrj&r Ifnur)
? BiTURT VOPN I HENDI ÞÉB
Hvernig hefðu bæjarstjórnarkosningarnar í Reykjavík farið, ef
Mosið hefði verið viku eftir 30. xnarz 1949? Hver Reykvíkingur,
sem svarar þeirri spurningu í alvöru og einlægni kæmist að sömu
niðurstöðu: Reiðialdan gegn svívirðilegu framferði þríflokkanna,
Sjálfstæðisflokksins, Alþýðuflokksins og Framsóknarflokksins,
hefði skollið yfir þá sem almennt fylgishrun, skilningur fólksins
á því, sem þessir flokkar gerðu innan .veggja Alþingis, er þeir of-
urseldu ísland og ísiendinga hernaðar-.pg stríðsæsingabandalagi
Bandaríkjaauðvaldsins og andstyggð á f^amferði þeirra gagnvart
friðsömuxn borgurum á Austurvelli hefði rúið þá flokka fylgi, en
aukið að sama skapi fylgi eina flokksins, sem barðist heill og ó-
skiptur gegn smán og niðurlægingu þjóðarintiar, Sósíalistaflokks-
ins.
Flokkar, sem byggja líf sitt og tilveru á því að blekkja fólkið,
er lyftir þeim í valdasess, telja víst að mikill þorri fólks gleymi ó-
hæfuverkum þeirra, eins og t. d. atburðunum 30. marz, áður en
næst verða kosningar. Áxóðursmoldviðri er þyrlað framan í kjós-
endur, athygli þeirra beint að algerum aukaatriðum, eitthvert mál
blásið upp sem auðvelt er að tengja tilfinningum fólks, og her-
fylking þríflokkanna, Sjálfstæðisflokksins, AlþýðuflÖkksins og
Eramsóknarflokksins, sem í seinni tíð hefur hvað eftir annað
skriðið saman til óhæfuverka og blygðunarlausra árása gegn al-
þýðu manna, þrískiptir sér og læzt berjast innbyrðis í því skyni,
að blekkja fólkið til fylgis við sig enn á ný, gleymandi samsekt og
jamábyrgð Bjarna Ben., Stefáns Jóhanns, Eysteins og flokka
þeirra um hin verstu verk gegn vinnandi fólki þessa lands.
En sá dagur rís, að blekkingin fellur af fólkinu eins og álaga-
hamur. Sefjandi tónlist áróðursins snertir það ekki lengur, augu
h\'ers alþýðumanns ljúkast upp og hann sér óvini sína, hvar þeir
eru og hverjir þeir eru, hvað þeir eru aumkunarlega vesælir, fáir
og magnlausir, sviptir lýðskrumsspjörunum. Þann dag finnur aí-
þýðan, að hún er voldug og sterk, að hún á þetta land, en ekki
hinn arðsjúgandi afætulýður óvina hennar, að hún hvorki þarf né
má láta sér lynda að vera hornreka þjóðfélagsins, að það er einmitt
alþýðufólkið, sem eitt-er þess megnugt að stjórna þannig að fá-
tækt og neyð verði útrýmt, en öllum þegnum tryggð góð kjör.
'Sá dagur er nœr en margan grunar, dagsbrún alþýðuvalda á
íslandi. Hvern kosningadag getur alþýðan gert að stórum áfanga
á leið til sigurs, einnig daginn í dag. Eitt er líkt með þessum
sunnudegi og 30. marz í fyrra. Foringjar þríflokkanna, Sjálf-
stæðisflokksins, Alþýðuflokksins og Fi-amsóknarflokksins, hafa
boðað friðsama borgara á vissa staði hér í bænum, kjörstaði, og
ekki sparað fagurgala og áheit til fylgis. Þeir kvöddu líka fólk
saman t Reykjavík 30. marz. Og annað er líka hliðstætt. Ætlun
þríflokkanna, eftir þessar kosningar er sú að gera svívirðilega,
blygðunarlausa árás á alþýðu Reykjavíkur og alþýðu alls landsins.
Ráðast á lífskjör hennar með öllum hugsanlegum ráðum og þrýsta
alþýðuheimilunum niður á eymdarstig sárrar fátæktar og atvinnu-
leysis. Þcir réðust líka á fólkið 30. marz.
/ dag á fólkið vopn í hendi sér, vopn, sem getur unnið aftur-
haldinu þann geyg,- að það geti ekki framkvæmt árásina á lífs-
kjör alþýðunnar, sem þríflokkarnir ætla að gera eftir kosningarm-
ár, ef þær fara þeim í hag. I dag getur fólkið, sem vopnlaust og
misþyrmt kreppti hnefa gegn lögreglukylfum þríflokkanna 30.
marz, svarað hóggunum. Hvert atkvæði, sem Sósíalistaflokknum
er greitt í dag, er hnefahögg framan í óbótamenn afturhaldsins,
nægilegaTnörg geta þau lamað óþokkafyrirætlanir þess.
Reylcvíkingar! Munið í dag, að kjörseðillinn er biturt vopn í
hendi; Feitið því til varnar alþýðuheimilunum, til sóknar gegn
Eátækt, kúgun og afturhaldi.
[BÆ J AUPOSTERIN M
" 'JBBlSfllllliBiliiIBÍ
Um uppgötvun
Suðurpóisins.
Dr. Sigurður Þórarinsson
skxáfar: — „Á hinum margum-
talaða umræðufundi Stúdenta-
félags Reykjavíkur um andlegt
frelsi nefndi Tómas skáld Guð-
mundsson það sem dæmi tun
óskammfeilni og ágengni
Rússa, að þeir teldu sig
hafa uppgötvað Suðurpólinn.
Eg man ekki betur en að próf-
essor Gylfi vitnaði í þessi um-
mæli Tómasar í sinni fyrstu
ræðu, enda þótt það innskot
standi ekki í ræðunni eins og
hún birtist í Alþýðublaðinu. Án
þess að geta fært á það fullar
sönnur þykir mér mjög líklegt
að hér muni eitthvað hafa rugl-
azt í kolli þessara heiðursmanna
eða heimildarmanna þeirra.
Suðurpóllinn var nefnilega
raunverulega uppgötvaður þeg-
ar af Forngrikkjum, um leið og
þeir komust að því að jörðin
væri hnöttur og svo iangt aftur
held ég að Rússarnir séu ekki
farnir að seilast um uppgötv-
anir. Hitt mun líldegast, að Rúss
amir hafi haldið því fram, að
þeip hafi fyrstir fundið Suður-
skautslandið (Antarctis), en
þessum hugtökum er oft ruglað
saman, t. d. talað um Suður-
skautsleiðangra þótt aðeins sé
átt við leiðangra til Suður-
skáutslandsins. Nú geri ég ráð
fyrir að bæði Tómas og Gylfi
og ýmsir áheyrendur þeirra
telji það skipta litlu hvort Rúss
ar telji sig hafa fundið Suður-
skautið eða Suðurskautslandið
fyrstir manna, hvorttveggja
muni jafn fráleitt.
□
Fabian von
Beíliagslmusen.
„En raunverúlega er það svo,
| að hin áreiðanlegustu fræðslurit
! vestan járntjalds, eins og t. d.
Encyclopædia Britannica, upp-
j lýsa að rússneskur landkönn-
: uður, Fabian von Bellings-
hausen liafi fyrstur manna
fundið Suðurskautslandið (Ant-
arctis). Hann var sendur í leið-
angur til suðurhafa 1819 af
Alexander I. Rússakeisara og
tóku tvö 500 lesta skip, Vostok
og Mirni, þátt í leiðangrinum.
Þessi Ieiðangur tók tvö ár. Þ.
22. jan. 1821 fann Bellingshaus-
en fyrstur manna land sunnan.
heimskautsbaugsins, það var
sú ey, sem skýrð var Eyja
Péturs I., og nú er eign Norð-
manna. Viku síðar sá hann meg
inland _ Suðurskautslandsins,
þann hluta þess, sem enn heit-
ir Land Alexanders I. og ligg-
ur suður af Grahamslandi.
□
Gefið keisaranum það
sem keisarans er.
„Það má vera, að rússneskir
kennslubókahöfundar hafi
gerzt nokkuð djarftækir til upp
finninga og funda sem öðrum
hafa verið eignaðir. Eg er ekki
fróður um það mál, og hverju
getur maður ekki trúað upp á
Rússana? Eg hef lesið það í
Morgunblaðinu að þeir séu af-
leitt fólk. En þar sem við erum
allir svo upplýstir og réttsýnir
hérna megin tjaldsins geri ég
ráð fyrir, að bæði Tómas og
Gylfi séu mér sammála um að
halda beri í heiðri hina gömlu
reglu: Gefið keisaranum það
sem keisarans er, og það jafn-
vel þótt keisarinn sé Alexanaer
I. Rússakeisari. S. Þ.“
□
Beynsla braggabúa af
húsaleigunefnd.
O. skrifar: „ .... Eg þurfti
að fá húsnæði yegna þess að ég
var á götunni “L947 og fór ég
til húsaleigunefndar, og fékk
ég úthiutað hermannaskála,
sem ég hef svo búið í síðan
með fjölskyldu minni. Her-
mannaskálinn.var þaanig útlits,
þegar mér var afhentur hann,
að það var bara- járaskrakkur-
inn, flestar niður brotnar og
léleg útihurð. Þurfti ég að
sjálfsögðu að leggja mikið fé í
skálann til að geta búið í hon-
um. Eg vil geta þess að Reykja
víkurbær sá um raflögnina. En
nú í vetur þurfti ég að flytja
héðan, vegna atvinnu mianar,
og þarafleiðandi sagði .ég skál-
anum lausum hjá húsaleigu-
nefnd.
□
Húsalexga ofau á ailt.
Þeir komu heim og virtu inn-
réttinguna en þeir virtu hana
þriðjungi lægra heldur en hún
hafði ‘ kostað mig. fyrir utan
mína vinnu. En þegar ég svo
fór til þeirra til að vitja um
peningana, þá tjá þeir mér að
mér beri að borga húsaieigu,
sem sé 100,00 krónur á mánuði,
frá því að ég hafi fengið skál-
ann. Nú langar mig til að vita
hvaða rétt þeir hafa til slíkra
hluta, og ennfrehmr..hvert þessir
peningar renna. Og fyrir hvað
við eigum að borga húsaleigu?
Var raflögnin svona dýr? Eða
er verið að safna x sjóð fyrir
okkur braggabúa. ? Við þessu
langar mig, og sennilega flesta
braggabúa, að fá svar sem
fyrst. — 0.“
★
Bæjarpóstuiinn vill minna les-
endur sína á að kjósa snemma
í dag.
x-c
EIMSKIP:
Brúarfoss fór frá Reykjavík kl.
20.00 í gærkvöld 28.1. til' Akúreyr-
ar. Dettifoss kom til Rotterdam
27.1. fer þaðan 30.1. til Antverpen,
Hull, Leith og Reykjavíkur. Fjall-
foss fer frá Reykjavík 30.1. til
Leith, Fredrikstad og Menstad í
Noregi. Goðafoss kom til Reykja
víkur 17.1. frá Hull. Lagarfoss fer
frá Kaupmannahöfn 28.—29.1. til
Álaborgar og Reykjavíkur. Selfoss
er í Reykjavík. Tröllafoss fór frá
N. Y. 23.1. til Reykjavíkur. Vatna-
jökull kom til Hamborgar 19.1.
Beykvíkingar! Hringkonur selja
í dag merki tii ágóða fyrir barna-
spítalasjóðinn. Merkin verða seld
við alla kjörstaðina.
Kjartan Ó. Bjarnason sýnir í
Skemmuglugganum myndir úr ís-
lenzkum litkvikmyndum, er sýna
á í Nýja Bíó næstkomandi þriðjur
dag. Nánar verður sagt frá sýning
um þessum í næsta blaði.
&
EINARSSON & ZOfiGA H.F.
Foldin var væntanlega til Grims
by í gær, fór þaðan síðdegis i gær
til Amsterdam. Lingestroom er á
leið frá Færeyjum.
EIMSKIFAF. BEYKJAVIKUB:
Katla er á Eyjafirði
S K I P S. I. S.
Arnarfell er í Abo í Finnlandi.
Hvassafell er x Álaborg.
B IKISS KIP:
Hekla var á Akureyri í gær á
vesturleið. Esja er í Reykjavík og
fer þaðan næstkomandi þriðjudag
vestur um land til Akureyrar.
Herðubreið var á Hornafirði í gær
á norðurleið. Skjaldbreið er á
Húnaflóa á suðurieið. Þyrill er í
Reykjavík. Skaftfellingur -á að
fara frá Vestmannaeyjum á morg
un til Reykjavíkur.
11.00 Messa í Hall
grímskirkju (séra
Sigurjón Árnason).
15.15 Útvarp til ís
lendinga erlendis:
lendinga erlendis:
Fréttir. — Erindi (Thorolf Smith
blgðamað ur). 15.45 Miðdegistónleik
ar. 18.30 Bárnatími (Hildur Kal-
man): a) Dregið um verðlaun í
sönglagagetrauninni á nýársdag.
b) Fréttatími bamanna. c) Uppiest
úr: „Þegjandadalur," saga eftir
Huldu (Róbert Arnfinnsson les).
19.30 Tónleikar: „Rake’s Pro-
gress,“ danssýningariög eftir Ga-
vin Gordon (plötur). 22.20 Samleik
ur á klarinett og píanó: Sónata
eftir Staníórd (Egill JónsSon bg
dr. Urbantschitsch). 20.35 Eriirdi:
Steinunn Egilsdóttir húsfreyja á
Spóastöðum (séra Sigurður Einars
son). 20.55 Tónleikar (plötur).
21.05 Upplestur: „Máttur jarðar,"
bókarkafli eftir Jón Björnsson.
21.30 Tónleikar: „Rósariddarinn"
svita eftir Richaxd Strauss (plöt
ur). 22.05 Danslög (plötur) —
og kosningafréttir. Dagskrárlok á
óvissum tíma.
Utvarpið á morgun:
18.30 fslenzkukennsla; I. fl. —
19.00 Þýzk'ukehnsla; II. fl. .19.25
Þingfréttir. — Tónleikar. 20.30 Út-
varpshljómsveitin: Þjóðlög frá
ýmsum lönadum. 20.45 Um daginn
og veginn (Baldur Pálmason).
21.05 Einsöngur: L. Tibhett syngur
(plötur). 21.20 Erindi: Hæfileika-
próf (Ása Jónsdóttir kennari).
21.40 Tónleikar (plötur). 21.50 Lög
og réttur (Ólafur Jóhanness. próf-
essor). 22.10 Létt lög (plötur).
22.30 Dagskrárlok.
Næturakstur í nótt óg aðra nótt
annast Litia bílstöðin. — Sími 1380.
Næturvörður er í Reykjavíkur-
apóteki. — Sími 1760.
Næturlæknir er í læknavarð-
stofunni. — Simi 5030.
Helgidagslæknir: Guðmundur
Eyjólfsson, Úthlíð 3. — Sími 80285.
HVAR átt þú
a2 kjósa?
Kjósendur! Athugið
auglýsinguna um skipt-
ingu bæjarins í kjör-
svæði. Hún er á 3. síðu
Kjörstaðir voru ákveðnir
samkværat manntali
haustið 1948 og leiðrétt-
ingum (ílutningstilkynn-
ingum) til febrúaríoka
1949. Þetta eru þeir beðn
ir að athuga, sem skipt
hafa um heimilisfang síð
an í febrúarlok 1949;
kjörstaðurinn fer eftir
heimilisfangi á kjör-
skránni. — Auglýsing
frá kosningaskrifstofu
Sósíalistaflokksins er á
2. síðu.
Að kjósa hjáflokkana er sama ©g kjósa íhaldið