Þjóðviljinn - 31.01.1950, Side 4

Þriðjudagur 31. janúar 1950.
%
ÞJÓÐVILJINN
ÓÐVILIINN
Útgeíandl; Sameiningarflokkur aiþýðu — Sósíalistaflokkurinn
Kitstjórar: Hagnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.)
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðam.: 'Arl Kárason, Hagnús Torfi Ólafsson, Jónas Árnason
Auglýsingaetjórl: Jónsteinn Haraldsson
Kitstjórn, aígreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðu-
stíg 19 — Slmi 7500 (þrjár linur)
Áskriítarverðf kr. 12.00 á mán. — Lausasöluverð 50 aur. eint.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Sósfa'istaflokknrtnn, Þórsgötn 1 — Síml 7510 (þrjár Iinur)
Burt með sundurlyndÉsfjandann!
í bæjarstjórnarkosningiinuin í fyrradag beindist at-
hygli manna umfram aílt að tveim stöðum, þar sem úr-
slitaorustur voru háðai* miili sósíalista og afturhaldsins:
Reykjavík og Norðfirði,
Á Norðfirði fóru sósíalistar með stjóm síðasta kjör-
, tímabil, en það er eini staðuricn á landinu þar sem sósral-
istar hafa stjórnað einir Og borið einir ábyrgð.á fram-
kvæmdunum. I þessum kosningnm ætlaði afturhaMið sér
að hnekkja yfirráðum sósíalista, afturhaldsliðið allt skreið
saman í bróðurlegri einingd, og samkvæmt úrslitum síð-
ustu kosninga átti sfturhaldið að fá hreinan meirihluta.
En það fór á aðra leið. Sósíalistar tmnu glæsilegasta sigur
kosnmgabaráttunnar og einhvem mesta sigur sem um getur
í íslenzkri stjórnmálasögu, fengo tvöfalt fleiri bæjarfull-
trúa en afturhaldsliðið! Eru þessi úrslit einstæð trausts-
yfirlýsmg til Sósíalistaflokksins — og munu verða þjóðinni
dæmi þess að sá flokkur bregzt ekki trausti sem honum
er sýnt. ,
Úrslitin í Reykjavík urðu á a.Srahmd, hér vann íhalds-
flokkurinn stóran sigur. Ástæðuraar til þess eru ýmsar,
en fyrst og fremst sú að meginröksemd Ihaldsins, sú að
ef það missti meirihlutann tæki glundroðinn einn við,
luglaði dómgreind verulegs hluta bæjarbúa. Sú röksemd
var færð íhaldinu að gjöf af ráðamönnum Alþýðuflokksins
og Fi’amsóknar, þegar þeir neituðu öllu gamstarfi við
Sósíalistaflokkinn, en slík samvinna, sameiginlegur listi,
sameiginleg bæjannálastefnuskrá og sainkomulag um.vaj
hæfra manna í framkvæmdastjóm bæjarins, hefði gert
glundroðakenninguna að engu og tryggt fall Ihaldsins.
Það er neitun Alþýðuflokksins og Framsóknarflokksins við
samvinnutilboði sósíalista sem færði íhaldlrtu sigurinn í
Reykjavík, og er það ekki í fyrsta s:nn sem ráðamenn
þessara flokka vinna slík þjónustuverk andstæð hagsmun-
um fylgismanna sinna.
íhaldið heldur meirihlutar.um í Reykjavík. Sósíalista-
flokkurinn getur ekki ásakað sig um að hann ’hafi ekkl
brýnt fyrir almenningi afleiðingar slíkra yfirráða. Hlu
heilli hafa vamaðarorð hans ekki náð til nægilega rnargra;
nú verða þau að sannast af þungbærri reynelu kreppu,
atvinnuleysis og fátæktar. Þess mun ekki Iangt að b'ða að
þúsundir alþýðumanna sem létu glepiast af áróðri íhaldsins
fái að reyna hverjar afleiðingar lítill kross á kjörseðli
getur haft.
Ihaidið heldur völdunum I Reykjavík. Þúsundir raun-
verulegra íhaldsandstæðinga kusu íhaldið, eingöngu vegna
þess glundroðaáróðuis sem ráðamenn Alþýðuflokksins og
Framsóknar færðu íhaldinu upp í henduraar. Ályktunin
af þeirri staðreynd verðúx ein og aðeins ein:
Það verður að kcma í veg fyrir áframhaldandi
sundrungu vinstri aflanna. Alþýðan verður
að hætía'að skemmta auðstéttinni með inn-
byrðis ósamlyndi, sem veikir styrk hennar og
íærir auðmannastéttinni sigur í stað ósigurs.
Allir reykvískir íhaldsandstæðingar verða að
hrekja sundurlyndisfjandann út í yztu myrkur
og standa saman í þeim hörðu átökum sem nú
eru framundan.
Sósíalistaflokkunnn lagði áherfclu á nána samstöðu
-Vinstri aflanna fyrir kósningar, og1 kosningarnar hafa sann-
jið hina óhjákvæmilegn nauösyn þeirrai-ýstefpM- Barattunni
BIIAUI'0ST1III\\

Um fet, áströlsk pund
o. fl. slíkt.
Sjómaður einn hefur beðið
mig fyrir eftirfarandi vinsam-
leg tilmæli til blaðanna: „Gæt-
uð þið ekki vanið ykkur á að
greina fjarlægðir samkvæmt
því lengdarmáli sem tíðkast hér
á íslandi? Þegar þið t. d. segið
frá þvi hvað þessi eða hin flug-
vélin hafði farið hátt, þá skal
það alltaf tilgreint í fetum. Væri
það ofverkið ykkar að snara
fetatölunni yfir í metratölu,
svo að hver lesandi um sig þurfi
ekki að fara að reikna út til
samræmingar við það lengdar-
mál sem hann hefur átt að venj
ast? .......Þó er þetta hirðu
leysi ykkar kannske ennþá
bagalegra, þegar þið talið um
erlenda mynt. Þá er stundum
bókstaflega ómögulegt fyrir les
endurna að vera með á nótun-
um, að mirmsta kosti er ég
hræddur um að ísl. almenningur
skilji ekki vel hvað átt er við,
þegar taiað er t. d. um áströlsk
pund, en slíkt hefur oftar en
einu sinni, svo að ég viti til,
verið gert í blöðum hér.“
□
Vatn í benzíninu?
Ég gekk um daginn framhjá
kunningja minum einum, þar
sem hann stóð hjá bilnum sín-
um og var að athuga mótorinn
í honum, — og kunningi minn
sagði: „Þú ættir að nefna það
í blaðinu, hvort benzínstöðvarn
ar gætu gefið nokkra skýringu
á þessu vatni sem svo mjög
er farið að láta á sér bera i
benzíninu.“----„Er vatn í benz
íninu?“ sagði ég og var hissa.
„Ja, vatn eða ekki vatn,“ sagði
maðurinn, „Það er að minnsta
kosti einhver vökvi sem ekki á
þar að vera.- Ef þú trúir þessu
ekki, þá skaltu spyrja bílstjór-
ana og heyra hvað þeir hafa að
segja um vélabilanimar sem
þetta hefur valdið upp á síð-
kastið.“ —
□ ’■ -
Vill „CharIeston“ og
þessháttar dansa.
Loks er bréíakafli frá „kát-
um ka’Ii.“ Hann skrifar: ,,....
Eg er mikill vinur gömlu dans
airna, og fagna því að ákveðin
félög og samtök manna skuli
vilja halda þeim við .......En
það eru til fleiri gamlir dansar
en skottis, marzúrka, ræll og
þessháttar. Hvað er t. d um
alla fjörugu dansana sem voru
vinsælir fyrir 15—20 árum?
Eða eru menn ef til vill búnir
að gleyma „Charleston“ og því
tímabili sem hann tilheyrði?
Hvemig væri að skemmtifélögin
hefðu slíka dansa á dagskrá
annað álagið? .„... Eg vil
biðja bæjarpóstinn að koma
þessari bppástungu minni á
framfæri, og jafnframt vonast
ég til þess að hún verði tek-
in til vinsamlegrar athugunar.
— Kátur karl.“
□
Þegar aðeins fæst flak-
aður fiskur.
Húsmóðir skrifar: „Kæri bæj
arpóstur. — Mér fellur yfirleitt
vel við fisksalann minn, þetta
er hjálpsamur maður og reynir
að veita hverjum úrlausn eftir
fremstu getu .... Það er bara
eitt i sambandi við fyrirtæki
hans, sem ég get ekki látið mér
lynda, sem sé þetta: Það kemur
of oft fyrir að hann hefur ekki
til sölu nýjan fisk, nema flakað
an. Flakaður er fiskurinn miklu
dýrari en óflakaður, en flestar
munum við húsmæðurnar hins-
vegar ekki telja eftir okkur að
gera sjálfar á honum þessa að-
gerð, ef nauðsynlegt þykir. Við
mundum því í flestum tilfelium
heldur kjósa óflakaðan fisk. ..
□
Gildir tirn marga aðra.
„.... Þegar nóg er til af
fiski, þá er raunar ekkert við
þvi að segja, þó að eitthvað af
honum sé flakað áður en hann
er boðinn til sölu, maður getur
þá alltaf valið úr, og þvi ber
ekki að neita að mörgum okkar
þykir sjálfsagt gott að losna
við að flaka, ef þær ætla t. d.
að steikja fiskinn. En sé litið
um fisk, þá finnst mér ótækt
að hann sé allur seldur
flakaður, og maður sé þann-
ig neyddur til ?ð kaupa
hann á miklu dýrara verði
en annars þyrfti að vera.
.... Þetta hefði ég sem sé vilj-
að benaa fisksalanum minum á,
og þó hefði ég ekki farið að
skrifa um það opinberlega nema
af því að ég veit — af frásögn
um annarra húsmæðra — að
sama gildir um marga aðra fisk
sala. — Húsmóðir."
★
ISFISKSSALAN
Þann 26. þ. m. seldi Svaibakúr
3806 kits fyrir 12626 pund. Þ. 27.
þ. m. seldi Skúli Magnússon 3245
kits fyrir 9894'pund.
SKIPADEILD S.Í.S.:
M. s. Arnarfell er í Abo í Finn-
iandi. M. s. Hvassafell er i Ála-
borg.
RÍKISSKH’:
Hekla er i Reykjavík. Esja er
i Reykjavík og fer i kvöld vestur
um iand til Akureyrar. Herðubreið
var á Fáskrúðsfirði í gær. Skjald-
breið er i Reykjavík og fer á
morgun til Snæfellsneshafna, Gils-
fjarðar og^ Flateyjar. Þyrill er i
Reykjavík. Skaftfellingur á að
fara frá Reykjavík í dag til Vest-
mannaeyja.
EIXARSSON & ZOÉGA H.F.
Foldin fór frá Grimsby í gær
mánudag', áleiðis til Ámsterdam.
Lingestroom er á leið frá Færeyj-
um til Amsterdam.
EIMSKIP:
Brúarfoss kom til Akureyrar í
fyrrinótt 30. þ. m. frá Reykjavík.
Dettiíoss kom til Reykjavíkur
Dettifoss kom til Rotterdam 27.
þ. m. fer þaðan væntanlega 30. þ.
m. til Antwerpen. Fjallfoss fór frá
Reykjavík í gærkvöld til Leith,
Fredrikstad og Menstad í Noregi.
Goðafoss kom til Reykjavíkur 17.
þ. m. frá Hull. Lagarfoss kom til
Álaborgar 29. þ m. frá Kaupmanna
höfn. Selfoss er i Reykjavík.
Tröllafoss fór frá New York 23.
þ. m. til Reykjavíkur. Vatnajökull
kom til Hamborgar 19. þ. m.
Næturlæknir er í læknavarð-
stofunni. — Sími 5030.
18.00 Framhalds-
saga barnanna: Úr
sögunni um Árna
»g Berit eftir Ant-
on Mohr; III. (Ste-
• fán Jpnsson náms-
stjóri). 18.30 Dönskukennsla; H.
fl. — 19.00 Enskukennsla; I. fl.
19.25 Þingfréttir. ■— Tónleikar.
20.20 Tónleikar: Samleikur á fiðlu
og píanó (Rut Hermsnns og Wil-
helm Lanskyi-Otto): Sónata i A-
dúr eftir César Franck. 20.50 Er-
indi: Lækning áfengissjúklinga
(Árni Óla ritstjóri). 21.25 Mál-
fundur í útj^rpsáál: Umræður um
stjórnarsln ármálið. Fundarstjóri:
Vilhjálmur Þ. Gislason. 22.10 Vin-
sæl lög (j)lötur).. 22.3® Dagskrár-
lok.
S. 1. laugardag
voru gefin sám-
an í hjónaband
af séra Kristni
Stefánss. ung-
frú Ingigerður
Karlsdóttir, Hverfisgötu 51, Hafn-
arfirði og Njáll Haraldsson, Lang-
holtsvegi 41, Reykjavík. Heimili
ungu hjónanna verður að Hverf-
isgötu 49, Hafnarfirði. — Nýlega
voru gefin saman í hjónaband
ungfrú Vilborg Jóhannsdóttir og
Gunnar Sigurjónsson, cand. theol.
Þórsgötu 4.
Nýlega' hafa opin-
berað trúlof un
sína, ungfrú Edith
Riegel frá Lúbeck
og Jón Níelssoh,
Helgafelli, Mosfells
sveit.
Næturakstur í nótt annast B.S.R.
*mi 1720. ,
Næturvörður er í Reykjavílcur-
apóteki. — Sími 1760,
Heilsuvernd,
timarit Náttúru
lækningafél. Is-
lands, 3. hefti
1949, er nýkom-
ið út, fjölbreytt
ög vandað að
efni og frá-
gangi. Úr efnisinnihaldi má nefna
þetta: Græni 'k?össinh í Sviss
(Jónas læknir KriStjánsson). Leið
út úr ógöngum, hugleiðingar um
tóbaksnautn (Vilhjálmur Þ. Bjarn-
ar). Vörn og orsök krabbameins
III: Krabbamein er hægfara eitr-
un (Björn L. Jónsson). Heitur
matur og krabbamein. Rannsókn
á áhrifum mataræðisins um með-
göngutímann á sængurkonuna og
barnið. Lungnakrabbi og royking-
ar. Spurningar og svör. Uppskrift-
ir, Félagsfréttir o. fl. Ritstjóri er
Jónas Kristjánsson, læknir.
fyrir vinstri samvinnu verður haldið áfram og styrkur
SósíaJistaílokksins er trygging fyrir miklum árangri þeirr-
ar baráttu. Allar vonir afturhaldsins um að lama Sósíal-
istafiokkinn í tvennum kosningum hafa brugðizt herfilega,
Sósíalistaflokkurinn er nú sterkara afl í íslenzku þjóðlífi
en cokkru sinni fyrr, og styrkur hans m-un .vaxa með aukn-
um •sk-ikungi almennings á nauðsyn samvinnu-og einingar.
>
Sendiráð Islands í París hef-
ur skýrt ráðuneytinu frá því,
að frönsk stjómarvöld krefjist
nú áritunar fransks ræðismanns
á Islandi á alla vörureikninga
yfir útfluttar fiskafurðir til
Frakklands. Stendur ráðstöfun.
þessi í sambandi við það, að
fyrir skömmu hefur verið lög-1
leiddur á ný toilur á fiski í
Frakklandi. Tollur þessí reikn*
ast af upphæð vörureiknings-
ins. '
(Fr-étt fiá utanríkisráðu-
uéytinu). ' I