Þjóðviljinn - 05.02.1950, Qupperneq 6

6
ÞJÓÐVILJINN
Sunnudagxir 5. fel3rúar 19bb.
Enn um Venusmyndina
SvaK viS grein Björns Th. Björnssonas
Svar við grein Björns Th.
Björnssonar.
Nú er svo komið að ég svara
grein Björns Th. með trega.
í fyrri grein sinni ásakar hann
mig um að viðhafa „götustráka
orðbragð". nú um „vísvitandi
ósannindi." Virðist mér helzt,
að stóryrði þessi eigi að vera
til þess að hylja vanmátt
manns, sem enn er í brókum
ungæðingsskapar og yfirborðs-
mennsku og skiiur ekki að inni
haldslaus stóryrði vinna alltaf
gegn þeim sem notar þau.
Hinar númeruðu yfirlýsingar
hans koma í sannleika flatt
upp á mig, því í rauninni eru
þær ekki svör við minni grein
heldur hvassar ádeilur á skrif
hans sjálfs um þessa títt um-
ræddu „venusmynd,“ samanber
grein hans í Lesbók Morgunbl.
10. október 1948, en þar segir
hann refjalaust: „Slík upplausn
hefur nýlegg. átt sér stað okkur
til láns, því að ein af perlun-
um úr helzta og merkasta einka
safni Breta gistir nú höfuð-
borgina. Er það ein meðal feg-
urstu Venusmyndum Titians og
hefur verið í safni hertogans
frá Wellington í Aspley House,
London, um nær aldar skeið.“
Síðar í sömu grein segir
hann einnig: „Það sem mér
virðist tala sterkustu máli um
bandbragð Titians í myndinni
eru hin ákveðnu en þó fáguðu
pensilför í klæðinu, sérstaklega
svæflinum, og mönnunum tveim
í bakgrunninum."
í grein sinni hér í blaðinu
1. febrúar segist hann hafa
bent mér á í viðtali að ákveð-
inn hluti myndarinnar muni
vera yfirmálaður. Þótt hann
rangfæri viðtal okkar með því
að segja að hann hafi bent mér
á að þannig væri ástatt um
myndina, er það meira um
vert að hann viðurkennir að
myndin kunni að vera yfirmál
uð, já og í rauninni að hluti
hennar sé yfirmálaður. Til að
afsaka sig og sennilega Titian
segir hann þessa furðulegu vit
leysu, sem sérfróður maður:
,,— er það vitað að varla er til
nokkur mynd eldri en þrjú
hundruð ára, sem hefur ekki
verið yfirmáluð að einhverju
leyti.“ Samkvæmt því ætti
varla að vera til original eftir
Ciotto, Titian, Giorgione, Tintor
etto og fleiri meistara sem eru
eidri en þrjú hundruð ára.
Þar sem ég tel að tilgangi
minum sé náð með viðurkenn-
ingu listfræðingsins á að mynd
in sé yfirmáluð, sé eg ekki á-
stæðu til að skrifa meira um
það mál.
Vil ég þó að endingu biðja
Bjöm í einlægni að kynna sér
þær bókmenntir um listir, sem
gætu haft jákvæð áhrif á grein
ar hans og ummæli. Og vil ég
þá til dæmis benda honum á
bók Þjóðverjans Max Doerner,
sem heitir á ensku, „The Mater
ials of the Artist and their
use in Painting. With Notes On
The Techniques Of The Old
Masters."
4. febrúai', 1950.
Jóhannes Jóhannesson.
Sögustaður
Framhald af 5. síðu
var Quislingur", svaraði hann
myrkur í máli.
J. Harney var einn af aðal-
leiðtogum Chartistanna ensku,
en hreyfing þeirra var undan-
fari kommúnismans. Þessi rauð
hærði Bandaríkjamaður þótt-
ist hafa fundið órækar sannan-
ir, er sýndu að hann hefði þáð
mútur frá atvinnurekendum og
ensku stjórninni. Kjör brezks
verkalýðs voru ægileg fyrst eft
ir iðnaðarbyltinguna og forysta
hans í höndum svikara?
Alla grúskara dreymir um
að gera þannig óvæntar upp-
götvanir, eins og gullgrafarann
dreymir um gnægðir hins dýra
málms. En gullgröftur og
skjalagrúsk eru ólík viðfangs-
efni. Þótt fjármunir verði löng
um afl þeirra hluta, sem gera
skal, skapa þeir hvorki þjóðir
né menningarafrek í sjálfu sér.
Kjölfesta hverrar þjóðar, þegar
í nauðirnar rekur, er hin sögu-
lega erfð hennar. Fortíðin er
grundvöllurinn, sem framtíðin
verður að byggja á, ef vel á
að takast. Skjalavarzla og
sagnfræðilegar ran'nsóknir eru
þess vegna ekki jafnlangt fyrir
utan landamæri daglegs lífs og
mörgum kann að virðast.
Rvík, 31. 1. 1950
Björn Þorsteinsson
Bæjarfréttir
Framh. af 4. síðu.
eftir Haydn (plötur). 22.05 Dans-
lög. — Útvarpið á morgun: 18.30
Islenzkukennsla; I. fl. — 19.00
Þýzkukennsla; II. fl. 19.25 Þing-
fréttir. — Tónleikar. 20.30 Útvarps
hljómsveitin: Rúmensk þjóðlög.
20.45 Um daginn og veginn (Bald-
ur Pálmason). 21.05 Einsöngur
(Magnús Jónsson): a) „I dag
skein sól“ eftir Pál Isólfsson. b)
„Gengið er nú“, eftir Emil Thor-
oddsen. e) „Vorvisur" eftir Jón
Þórarinsson. d) „Sjá dagar korna"
eftir Sigurð Þórðarson. e) Aría úr
óperunni „Aida“ eftir Verdi. 21.20
Erindi: Heyrt og séð í Rochdale
(Hannes Jónsson félagsfræðing-
ur). 21.45 Tónleikar (plötur). 21.50
Sjórinn og sjávarlífið (Ástvaldur
Eydal liceusiat). 22.10 Lestur
Passíusálma hefst (séra Sigur-
björn Einarsson). 22.20 Létt lög
(plötur), —

AÐALFUNDUR
Slysavarnadeildarinnar Ingólfs, Reykjavík
verður haldinn í Listamannaskálanum í dag, sunnu-
dag kl. 4 e. h. stundvíslega,
Fundaref ni:
Venjuleg aðalfundarstörf.
Kosning fulltrúa á landsþing Slysavarnafél.
Islands.
S t j ó r n I n
wwvwvwvirtftwwwiwwvwvvwvvwvvvvwvinAivvwvvvvw
FRAMIIALDSSAGA:
BROBARHRINGURINN
E F T I R
Migtion G. Eberhart
75. BAGUR.

Já, hún varð að tala við Eric; en hún hafði „Já,“ sagði hann ólundarlega. „Það er nokkuð
enn ekki komizt að neinni hreinni og ákveðinni torráðið. Eg skal játa hreinskilnislega að ég
niðurstöðu. Skáphurðin hreyfðist aftur. held að Mimi mundi ekki láta sér fyrir brjósti
I stað þess að ganga að gluggunum og setja brenna að skrifa svona bréf. En ég á bágt með
hlerana fyrir, og loka dyrunum, eins og eðli- að trúa því að hún hefði látið hringinn þar
legast hefði verið, afréð hún að fara strax fil sem hann fannst.“
Erics. Hún hraðaði sér því út á ganginn. „En þó trftirðu því að Mimi hafi farið um
Eric var inni, Hann lá á legubekknum. Það borð þetta kvöld, fundið Yarrow dómara dauðan
hrikti í gluggahlerunum, en gluggarnir voru og skrifað bréfið, og —“
enn opnir svo að vindurinn blés inn um rifur á „Hann gaf henni merki um að þagna. Nú bar
hlerunum. Eric var með bók, sem hann hafði þó svipur hans greinilega vott um óþolinmæði.
ekki opnað; þessi beiski hugsandi svipur, sem „Þarf ég endilega að ræða um þetta, Róní?
Róní var farin að þekkja var á andliti hans. Þetta er svo ómerkilegt, allt saman."
Hún settist hjá honum. „Eric, ég þarf að „Það er það ekki fyrir mig,“ sagði Róní.
tala við þig“. Hann stundi. „Já, Róní, ég átti „Heldur ekki fyrir Lewis.“
von á því. Eg býst við að þú hafir gefið Mimi Eric stundi aftur, yppti öxlum og bar hönd
ilmvatnið, Buff böggulinn og Blanche umslagið. fyrir augu.
Hvað sögðu þau?“ 1 „Jæja þá,“ sagði hann, „ef þú endilega vilt,
„Blanche sagði ekkert, Buff heldur ekki já, ég trúi því að Mimi hafi farið um borð,
en Mimi sagði að ég hefði fjárkúgun í frammi, komið að dómaranum dauðum og séð sér leik á
til þess að þeim tækist ekki að láta breyta erfða- borði að reyna að gera þér til bölvunar, eins
skránni. Eric, þú verður að segja mér sannleik- og þú segir, akrifað bréfið sem þið Stuart vor“
ann um þetta, og eins um bréfið sem ég fór uð svo fávis að brenna. Annars skil ég ekki
með og skildi eftir í káetu dómarans um morg- hvers vegna þið sögðuð lögreglunni frá því,
uninn, áður en hann var myrtur; og —“ þar sem þið höfðuð brennt bréfinu —“
„Fleira sem þarf að útskýra V‘ spurði Eric „Af því að það virtist sanna. að Lewis hefði
þýðlega og skýldi augunum með annarri hend- ekki myrt hann.“
inni- Eric hélt áfram eins og jefði ekkert’
„Eric,“ sagði hún og beygði sig fram. „Eg sagt. Eg gæti líka bezt trúað því að Mimi hafi
hef reynt að tala við þig fyrr; þú hlýtur að sjálf farið inn til þín í nótt, og skilið þar eftir
hafa tekið eftir því að hér er einhver sem vill vasahnífinn og flðlustrenginn. Það er ekki vist
gera mér grikk. Það var bréf •— við brennd- að hún hafi ætlað að vinna þér mein. Það
um því.“ getur verið að hún hafi aðeins ætlað að hræða
„Já, Picot sagði mér frá því,“ sagði Eric þig. Taktu eftir“ — hann klemmdi saman var-
kuldalega. irnar — „ég hélt að þér væri orðið það ljóst,
Róní svelgdist á. „Þú hefur ekki sagt mér —“ Róní, að Mimi sleppir því ekki með góðu, sem
„Að ég vissi það? Það var ekki mikilvægt." henni finnst hún eiga tilkall til. Eg á ekki við
„Þar var ég sökuð um morð. Eg held að mig sjálfan, heldur fjármunina; dýrgripina sem
bréfritarinn hafi hvorki getað verið Yarrow ég gaf þér í gærkvöld; húsið. Allt er þetta mín
dómari né Lewis Sedley. Hann þekkti mig ekki, lögleg eign, sem Mimi hefur ásett sér að eignast.
þegar ég talaði við hann í sumarhúsinu Hann Hún hefur í nokkur ár beðið þess með óþreyju
vissi ekki svo mikið sem að þú værir kvongað- að ég hrykki upp af“, sagði Eric þurrlega, en
ur-“ þung undiralda gremju, jafnvel haturs var í
Erie horfði á hana, lengi og hugsandi. „Já, rödd hans. „Já, það munaði einu sinni minnstu
það sagði- Picot. En það sannar ekkert. Lewis að hún flýtti fyrir komu þeirrar gæfustundar.“
drap hann, á því er enginn vafi. Hitt, bréfið og „Gæfu — Eric? Um hvað ertu að tala?“
giftingarhrmgurinn, skiptir engu máii. Það sem „Eg er að tala um tilraun hennar til að myrða
kom fyrir í nótt var bara gert til þess að hræða mig,“ sagði Eric kuldalega. „Nei, ég hef ekki
lig. Það hefur einhver komið um borð í skút- mdsst vitið. Eg komst að því og kom í veg fyrir
una á undan þér, fundið dómarann dauðan, það. Það er allt og sumt. Það getur verið að ég
fengið tækifæri til að gera þér grikk og gert segi þér einhverntíma frá því. Það sýnir aðeins
xað. Þetta er allt og sumt. að Mimi á það til að vera athafnasöm."
„Hver?“ „Eric, þér hlýtur að skjátlast! Þú ímynd —“
Hann yppti öxlum. „Auðvitað Mimi. Blanehe „Ástin mín, það er engin ímyndun. Morðið
hefði ekki gert það. Catherine —“ það brá á Henry var ekki ímyndun. Æ, við skulum.
fyrir skugga á andliti hans. „Eg efast um að gleyma því,“ sagði hann. „Látum það bara
Catherine hefði hirt um að gera þetta.“ vera ímyndun. Það skiptir engu máli. Aðal-
„Hvers vegna ætti Mimi að fara þannig að atriðið er það að Mimi er orðin því vön að iíta
ráði sínu? Og hvernig hefði hún átt að gera á allt þetta sem sína eign. Blanche reyndar
xað, Eric? Bréfið og brúðarhringurinn minn —“ iíka — en ekki eins áberandi. Blanche þykir
DAVlÐ
WwBt