Þjóðviljinn - 05.04.1950, Qupperneq 4

I
ÞJÓÐVILJINN
Miðvikudagur 5. apríl 1950.
tMÓÐVIUINN
Otgsfandi: Bameiningarflokkur alþýOu — Sósxalistaflokkurlnn
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.) Sigurður Guðmundsson.
Fréttastjórl: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Ari Kárason, Magnúa Torfi Ólafsson, Jónas Sjmason
Áuglýsingaatjóri: Jónstelnn Haraldsson
Ritatjórn, afgrelBsla, auglýslngar, prentsmiðja: Bkólavörðu-
•tíg 18 — Blmi 7500 (þrjár linur)
Xakrlftarverð: kr. 12.00 á mán. — Lausasöluverö 50 aur, elnt
Prentamlðja ÞJÓÖvilJana hj.
Bósialistaflokkurinn, Þórsgötu 1 — Slml 7510 (þrjár llnnr)
Hver hefur grætt?
Hið mikla strik Ólafs Thors er dregið, þó ekki fengi
liann að njóta þess heiðurs að halda einn um penna-
skaftið, því svo leizt Framsókn vel á þetta „bjargráð“
íhaldsins, að hún krafðist að fá að vera með, og var það
látið eftir henni, enda íhaldinu meinfanga lítið.
Nú er tímabært að spyrja.
Hver hefur grætt?
Hver er betur settur, eftir að að íhaldið hefur fram-
kvæmt „bjargráð“ sín, hvaða vandamál hafa verið leyst?
Það er sjálfsagt fyrir alla hugsandi menn að nota
skírdagshelgar og páska til að velta þessum spurningum
fyrir sér.
Hefur bátaútvegurinn grætt? Bátaútvegsmenn og
sjómenn segja að bátaútvegurinn hafi aldrei verið verr
settur en nú, ef íhalds-,,bjargráðin“ hefðu verið fram-
kvæmd í vertíðarbyrjun hefði enginn bátur farið á flot
og þrátt fyrir það þó nú sé hávertíð, liggur við að margir
bátar hætti veiðum, og það beinlínis vegna þess að „bjarg-
xáðslög“ íhaldsins voru sett.
Hafa þá togararnir grætt? Sennilega hafa þeir ekki
bsinlínis tapað á „bjargráðunum" enn þá. Þó er hagur-
inn ekki betri en það að síðustu dagana hafa togarar,
og það meira að segja nýsköpunartogarar, verið auglýstir
til sölu, og liggur sjálfsagt að baki sú staðreynd, að eig-
endum þessara togara er ljóst, að það er aðeins tíma-
spursmál hvenær „bjargráðin“ hafa sömu áhrif á hag
togaraflotans eins og þau hafa þegar haft á hag báta-
flotans.
En bændurnir; hafa þeir ekki grætt? Fyrstu viðbrögð
hinna hyggnari bænda eru þau, að þeir hafa afturkallað
vsrulegan hluta af áburðarpöntunum sínum, þetta þýðir
að þeir eru ráðnir í því að draga bú sín saman, minnka
framleiðsluna, því þeim er ljóst að „bjargráðin“ verða
þeim að stórtjóni, og eina leiðin til að það tjón verði
ekki þegar á þessu ári að algeru hruni, er að draga úr
xekstrinum, svo tjónið veröi minna.
Við komum svo að iðnaðarmönnum. Skyldu þeir
ekki græða?
Nú þegar er svo komið, að fjöldi iðnaðarmanna sér
hrunið við dyrnar. Hvert iðnaðarfyrirtækið af öðru hlýt-
izr að falla í rústir vegna „bjargráðanna“ og það mjóg
fljótlega, og því fylgir auðvitað atvinnuleysi og sárasta
fátækt fyrir fjölda manns.
Við erum þá komin að launamönnum. Verkamönn-
um, opinberum starfsmönnum og öðrum þeim sem lifa
á launum einum saman. Allir vissu fyrirfram að þeim
var ætlað að tapa á „bjargráðunum", þeir áttu aö fórna.
En ao íhaldið færði yfir þá slíka flóðöldu verðhækkana
og svo hraðvaxandi atvinnuleysi og versnandi afkomu,
sem raun ber vitni, þáð' liefði fáa grunað, og að stéttir
eins og t.d. bílstjórar fyndu fyrir hrammi íhaldsins með
slíkum þunga, sem nú er orðið, því hefðu fáir trúað fyrir
xiokkrum vikum.
Þannig eru þá bjargráð íhaldsins. Þau eru eins og
Ihaldið sjálft, dauð hönd sem lögð er á framfarir og
■vilja þjóðarinnar.
En hefur þá enginn grætt?
Ameríska auðvaldið hefur lánað ©kkur stórfé. Þetta
fé eigum við að borga með vinnu þjóðarinnar. Ameríska
auðvaldið vill selja okkur allskonar varning, þennan vam
Matstofan í „Héðni“
V. V. skrifar: — „Kæri bæj-
arpÓ3tur. — Eitt stærsta fyr-
irtækið hér í bænum, Vélsmiðj-
an Héðinn h.f., hefur tekið
upp þá nýbreytni að selja
starfsmönnum hádegisverð fyr-
ir lægra verð en þekkist hér
nú, kr. 5.00 máltíðina og er
þar góður matur framreiddur.
Þeir, sem notfæra sér þetta,
munu vera um 150 menn. Það,
sem vinnst við þetta, er það,
að nú er hætt vinnu kl. 4.09
alla daga nema laugardaga, þá
kl. 12 á hádegi. Áður var
vinnutilhögun þannig að hætt
var kl. 6 á mánudögum en kl.
5 hina dagana, nema laugar-
daga, þá kl. 12 á hádegi. Við
tökum aðeins Ví: tíma í mat nú
og kaffitímar falla niður.
□
Mjög ánægðir
með fyrirkomulagið
„Ég þarf ekki að lýsa því,
að við starfsmennirnir erum
mjög ánægðir með þetta fyrir-
komulag, og á þó sennilega á-
nægja okkar eftir að aukast
þegar sumar tekur við og við
fáum að hætta vinnu á meðan
sól er hátt á lofti. — Matstof-
an er mjög rúmgóð og vistleg
og eldhús búið nýtízku áhöld-
um. Aðeins 2 stúlkur vinna að
matargerðinnli. Fyrirkomulagi
og gerð matstofunnar réði
Sveinn Guðmundsson forstjóri
Héðins, og á hann þakkir skilið
fyrir framtakssemi og dugnað
í þessum málum.
□
Fleiri fyrirtæld sottu
að koma á eftir
„Það sem fyrir mér vakir
með því að biðja bæjarpóstinn
að birta þennan pistil, er að
vekja athygli á þessari ágætu
nýbreytni, í von um að fleiri
fyrirtæki komi í kjölfar Héðins.
Því að þetta fyrirkomulag er,
að mínum dómi til mikilla
hagsbóta fyrir starfsmennina,
sérstaklega á sumrin.... Þeim,
sem inni vinna allt árið, veitir
svo sannarlega ekki af að fá að
njótar sólar eftir því sem mögu
legt er. — V. V.“
□
Vantar pappír
utan um skyr
„Alma“ skrifar: „Það er allt-
af verið að lýsa því fyrir okk-
ur, hvað nú séu í uppsiglingu
miklir tímar skorts og eymdar.
Og málgögn óhófsstéttanna
þreytast aldrei á að prédika yf-
ir okkur sparnað.... En er
ekki annars stundum eins og
verið sé að gera grín að okkur?
Hvað segja menn t. d. um það
að nú er ekki lengur hægt að
fá keypt skyr í mjólkurbúðun-
um nema maður komi með
pappírinn með sér að heiman?
Getur það virkilega verið, að
fátækt þessa lands sé orðin svo
mikil, að það hafi ekki ráð
á að útvega sér pappír utan-
um skyr? Hlýtur þetta ekki
frekar að vera trassaskap að
kenna? Nema þetta sé yfirveg-
uð eymdarspekúlasjón? Ég
hallast samt helzt að þeirri
skoðun, að þarna sé hreint og
beint verið að gera grin að
okkur. . ..
□
Ef upp kæmi farsc'tt
„Og þá er að snúa máli sínu
til heilbrigðisyfirvaldanna:
Hafið þið ekkert við það að at-
huga, að fólk komi úr öllum
áttum með meira og minna
óhreinan pappír til að láta af-
greiða í hann skyr í mjólkur-
búðum? Segjum svo að upp
kæmi skæð farsótt í landinu,
hvaða leið mundi þá upplagð-
ari fyrir smit hennar milli
heimilanna en þessi líka þokka-
lega skyrkaupaleið ? — Annars
þarf ekki farsótt til að manni
flökri við svona sóðaslcap, —
svona villimennsku, liggur mér
við að segja. — Alma“.
ing eigum við að borga með vinnu. Nú er það staðreynd,
að ef við gátum unnið af okkur ákveðna dollaraskuld,
meö átta tíma vinnu í sumar, þá þurfum við að vinna í
tuttugu tíma til áð losa okkur viö sömu skuld nú, með
öðrum orðum ameríska auðvaldið heimtar af okkur 2V2
sinnum meiri vinnu, sem endurgjald fyrir vsitt lán og
seldar vörur, nú eftir tvær gengisfellingar en áður var.
Þetta er „buisness“ frá amerísku sjónarmiði.
Sósíalistar hafa fyrir löngu sagt það fyrir að svo
myndi fara fýrr eöa sednna, Ameríkanar færu að koma
hér upp allskonar hervirkjum auk flugvallarins, við slíka
virkjagerð skiptir það verulegu máli, að fá 20 vinnutíma
fyrir sama dollarafjölda og áður fengust 8, það er heidur
ekki með öllu þýðingarlaust, þegar farið verður að fala
menn til slíkrar vinnu, að verulegt atvinnuleysi sé í land-
inu, það er hægara aö fá menn til að sætta sig við ame-
rískan aga, ef þeir eiga í fá hús að venda með vinnu.
íhaldið sótti „bjargráðin“ til Ameríku, það var hag-
fræðingur sem kom með þau að vestan, hann færði okkur
fátækt, en húsbændum sínum, amerísku auðvaldsherr-
unum, færði hann litla þjóð í fjötrum skortsins, hann
kunni sitt verk pilturinn sá, enda fær Óli fígúra ekki
dáð hann að vild, til þess skortir hann orð.
Höfnin
Egill rauði kom frá Englandi í
gær. Bjarni riddari og Sævar
komu og fóru. Þýzki togarinn
Hans Böckler kom.
RIKISSKIP:
Hekla fer frá Reykjavík kl.
18.00 í kvöld vestur um land til
Akureyrar. Esja var á Raufar-
höfn í gærkvöld á austurleið.
Herðubreið fór frá Reykjavík í
gærkvöld austur um land til Siglu
fjarðar. Skjaldbreið fer frá R-
vík síðdegis í dag til Snæfellsness
, liafna, Gilsfjarðar og Plateyjar.
Þyrill er í Reykjavík. Ármann er
í Reykjavík.
! DAG verður dregið
í áskriíendahappdrætti
Þjóðviljans.
E I M S K I P :
Brúarfoss fór frá Sarpsborg 1.4.
til Reykjavíkur. Dettifoss fór frá
Reykjavík 3.4. til Hull og Rotter
dam. Fjallfoss fer frá Siglufirði
4.4. til Akureyrar. Goðafoss fór
frá Hamborg 3.4. til Gdynia. Lag-
arfoss fór frá N. Y. 1.4. til Sears-
port og Reykjavíkur. Selfoss var
væntanlegur til Akureyrar í gær
4.4. frá Siglufirði. Tröllafoss fór
frá Reykjavík 25.3. til N. Y.
Vatnajökull fór frá Marseilles 30.3.
til Palestínu.
Elnarsson & Zoega
Foldin er á leið til Palestínu
með freðfisk frá Bretlandi. Linge
stroom fór frá Norðfirði síðdegis
i gær, mánuaag, áleiðis til Amster
dam.
SKIP S. I. S.
Arnarfell er á leið frá Húsavik
til Reyðarfjarðar. Hvassafell er
á leið til Italíu.
s\ín.
Söngæfing kl. 8 e.
h. Þriðjudaginn
apríl.
1. apríl voru
gefin saman í
hjónaband af
séra Bjarna
Jónssyni, Guð-
finna Ingunn
Jónasdóttir og Jón Magnússon út-
varpsvirki.
Gerist áskrifendui:
Þjéðviljans.
Næturakstur: Hreyfill, sími 6833,
annast næturaksturinn um pásk-
ana, nema á laugardag, þá B.S.R.
— Simi 1720.
Nýlega opinberuðu
trúlofun sína, ung
frú Kristín Gott-
liebsdóttir frá Ól-
afsfirði og Björg-
vin Kristófersson,
Silfurteig 4, Reykjavík.
Aumingja Leopold.
Hann á bágt í
Mogganum í gær:
Heldur við keipinn
og raknar ekki úr
kreppunni. Og þó
er Ivar staddur erlendis.
Starfsfólk Hraðfrystistöðvarinnar.
í Reykjavík og gestir þess þakka
Steingrími Árnasyni forstjóra og
frú hans rausnarlegar veitingar’
og ánægjulega kvöldstund að
hótel Höil 1. apríl 1950.
( fundur á morg
un kl. 8.30 á
venjulegum stað.
S.Æ.2e. h.
Helgidagsteknar: Á skírdag:
Ólafur Tryggvason, Drápuhlíð 2.
— Simi 6866. Föstudaginn langa:
Kristján Hannesson, Auðarstræti
5. — Sími 3836. Laugardaginn fyr-
ir páska: Ólafur Jóhannsson,
Njálsgötu 55. — Sími 4034. Páska
dag: Ófeigur J. Ófeigsson, Sól-
vallagötu 51. — Sími 2907. Annan
páskadag: Skúli Thoroddsen, Stór
holt 37. — Simi 81619.