Þjóðviljinn - 13.06.1950, Síða 5

Þriðjudagur 13. júni 1950
ÞJÓÐVILJI™N
B
Þessa uppdrætti hefur Sig-
valdi Thordarsen arkite'
gert fyrir Leigjendafélag
Keykjavíkur, en það hefur
í h.vggju að ráðast í bygg-
mgaframkvæmdir fyrir með-
limi sina, og yrðu íbúðir
þessar leigðar félagsmönn-
um á kostnaðarverði. Ibúð-
irnar eru af tveimur gerðum,
fjögurra og þriggja her-
bergja, og er gert ráð fyrir
að þær verði í þriggja hæða
sambyggingum, ca. 30 íbúð-
ir í bloklí.
Leigjendafélagið vill ráðasi i byggingu íbnða er
leisðar verl félagsmönnni á bostnaðarverði
Sigvaldi Tliordarseii laeffiir gerí upgidrætti
af fveimur ibíidarger ðaisii fyrir félagid
Þao er á allra vitorði, sem eitthvað hafa kynnt sér
hyggingamál Reykjavíkur, að þær íbúðir, sem reistar
hafa verið hér á síðustu árum eru alltof dýrar fyrir
láglaunafólki, að eignast þær eða leigja. Þáð vandamál
hefur enn ekki veriö Isyst, að sjá fátækasta fólkinu hér
x þessum bæ fyrir ódýrum en þó góðum og hollum
íbúðum.
Þegar Leigjendafélag Reykjavíkur var stofnað fyrir
röskum tveim árum síðan, var það eitt af stefnumálum
þess að ráöast í byggingu leiguíbúða fyrir félagsmenn,
auk þess sem þaö gætti hagsmuna leigjenda almennt í
viðskiptum þeirra við húseigendur. Nú hefur félagið
fengið ungan og áhugasaman arkitekt, Sigvalda Thordar-
sen, til að gera uppdrætti áð tveimur íbúðagerðum fyrir
félagið, þar sem leitast er við að hagnýta byggingar-
efni og húsrými sem bszt, um leið og fullnægt er kröf-
unni um hagkvæmar og heilsusamlegar íbúöir.
Gunnaz M. Magnúss:
Þegar æðukollan flýgur
fyrir skotið
Nýlega afhenti stjórn Leigj-
endafélagsins blaðaraönnum
iþessa uppdrætti ásamt með-
fylgjandi greinargerð, þar sem
settar eru fram. hugmyndir
félagsins í sambandi við hinar
fyrirhuguðu byggingafram-
kvæmdir:
„Leigjendaféiag Reykjavíkur
álítur brýna nauösyn. béra til
þess, að félagið sjálft leggi út
í byggingaframkvæmdir leigu-
íbúða fyrir meðlimi sína eins
fljótt og því verður við komið.
Hefur stjórn félagsins snúið
sér til Sigvalda Thordarsen
arkitekts, og fengið hann til
iþess að teikna meðfylgjandi
uppdrætti að tveini íbúðargerð-
iUm. Er þar lögð sérstök á-
iherzla á að hagnýta sem bezt
rými og efni, er fullnægi þó að
öllu þeim kröfum, sem gera
verður til mannsæmandi hús-
næðis. Stærri íbúðargerðin, sem
er 4 herbergi, borðikrókur, eld-
hús og bað er 89,5 nr brúttó
með hálfu stigahúsi. í stiga-
Ihúsi er komið fyrir rafmagns>-
jnælum o. þ. h. ásamt sorp-
rennu. Auk þess eru svalir ca.
5 m2.
Minni íbúðargerðin, sem er 3
jhetbergi, borðkrólcur, eldhús og
bað, er 75,75 ms brúttó með
hálfu stigahúsi. Auk þess eru
svalir ca. 5 m\
Rúmmál stærri íbúðargerðar-
innar er ca. 250 m", fyrir utan
hlutdeild í kjallara og þaki, en
minni íbúðargerðirnar ca. 210
m", reiltnað á sama hátt. Eins
og sjá má á teikningum þess-
um, er við skipulag íbúðanna
lögð aðaláhersla á það að gera
störf húsmóðurinnar sem létt-
ust. ■
Leikskáii (borðkrókur), sval-
ir, eru í nánu sambandi við
eldhúsið, ennfremur svefnher-
bergið og aðrir hlutar íbúðar-
innar. Og segir það sig sjálft,
að slíkt fyrirkomulag íbúða
auðveldar mjög alla umsjón
með börnum.
Ennfremur er lögð á það
mikil áherzla, að sem minnst
verði af göngum og dimmum
forstofum í íbúðinni. Innri
gangurinn, sem komið er inri í
úr stigahúsinu, er í senn bæði
leikskáli og borðkrókúr. Fata-
geymsla sem ekki nær til lofts,
skilur borðkrók frá sjálfum inn-
ganginum.
Gert er ráð fyrir þriggja
hæða sambyggingum (blokk-
um), tneð ca. 30 íbúðum í
hverri. I kjallara verði komið
f.yrir auk geymslna, sameigin-
legu þvottahúsi er búið sé öll-
um nýtízku vélum.
Séu húsin ekki á hitaveitu-
svæði er gert ráð fyrir sam-
eiginlegum ,.hitacentral“, helzt
fyrir fleiri blokkir.
Auk barnaleikvallar, er að
sjálfsögðú mjög nauðsynlegt
að hafa barnaheimili og vöggu-
stofur í sambandi við slíkar
blokkbyggingar. En gerð og
fyrirkomulag þeirra heimila
færi vitanlega eft-ir því hve
miklu framlagi félagiS, hefði
yfir að ráða.
í þessum hugmyndiun sem
hér eru settar fram, er gerð
tilraun til þess að samræma
sem bezt hagnýtingu rýmis og
efnis við þarfir íbúanna. Og í
öðru lagi er þeim hluta alþýð-
unnar í landinu, sem skarðast-
an hlut hefur með alla tekju-
öflun, veittur möguleiki til þess
að búa í góðum og hollum íbúð-
um, þar sem félagið hugsar sér
að íbúðirnar verði leigðar fé-
lagsmönnum með aðeins kostn-
aðarverði. En fjöldi láglauna-
fólks hefur engin tök á að
leggja fram þær fjárupphæðir,
sem til þess þarf að eignast
góðar íbúðir. Hinsvegar er vit-
að, að húsaleigan er flestum
alþýðufjölskyldum ærið þung
byrði, en ekki alltaf að sama
skapi haganlegar íbúðir þær,
sem almenningur verður að
sætta sig við. Hér er því um
mjög mikilsvert þjóðþrifamál
að ræða, sem i framkvæmdinni
ætti að geta orðið drjúgur
þáttur í að ráða bót á þeirri
verðbólgu, er nú þjáir allan
þorra láglaimafólks.
1 Danmörku og Svíþjóð hafa
samtök leigjenda lagt út í mikl
ar byggingaframkvæmdir með
svipuðu fyrirkomulagi og hér
eru hugsaðar, og gefið ágæta
raim.“
I Vestur-ísafjarðarsýslu var
að orðtaki haft, að ekki væri
það skyttunnar sök, þótt æðu-
kollan flygi fyrir skotið og
steyptist til jarðar.
Þetta má gjarnan vera motto
fyrir nokkrum orðum út af
grein Benedikts Gröndals í Al-
þýðublaðinu, sem beint er til
mín.
Fyrir rúmri viku skýrði ég
frá þvi, að Benedikt Gröndal
hefði gerzt árásarmaður að mér
með svokölluðum ritdómi um
Virkið í norðri, en sýndi jafn-
framt fram á, með fullum rök-
um og tilvitnunum, að sá sami
Benedikt hefði notað hina for-
dæmdu bók sem aðalheimild og
jafnvel einu heimild að útvarps-
erindi um hernámsdaginn 1940.
Benedikt Gröndal reiddist þessu
og svaraði með nokkrum vind-
spenningi í Alþýðublaðinu. En
þar sem grein hans er mjög
flekkuð óhreinum handbrögð-
um, tel ég skylt að láta hið
rétta koma í ljós í þeim atrið-
um, er hann dregur fram.
Að vísu tekur B. Gr. þann
kostinn, er ég þröngvaði hon-
um til, að „játa það blvgðun-
arlaust, að ég athugaði frásögn
Virkisins um nokkra atburði,
sem þar eru og ekki annars-
staðar“, eins og hann orðar
það. — Nú jæja, þetta má nú
gott heita, en þessi játning
Benedikts verður mjög á kostn-
að hans betri manns og tekur
hann nú að gera mér getsakir
og skrökva ýmsu sér til hug-
arhægðar.
Það skal játað, að B. Gr.
virðist hafa töluverða þjálfun
í því að láta blekkingar og
ósannindi líta út sem tærasta
sakleysi, en þó fer enn sem fyrr,
að hann dylst ekki þeim, sem
nennir að beita hann smáveg-
is gagnrýni. Ég hirði ekki um
að taka nema tvö atriði. B. Gr.
segir, að ég hafi setið í laun-
sátri til þess að koma fram
hefnd gegn honum fyrir rit-
dómana, reynir jafnframt að
sýna, að hann beri engan per-
sónulegan kala til mín. I öðru
agi segir B. Gr., að ég hafi
irt um hann níðbrag í hefnd-
rskyni. — Nú skal ég láta al-
.nenning dæma hér um, og segja
hið sanna í þessum atriðum.
Þetta er þá fyrst: Þegar fyrsta
hindið af Virkinu kom út, ósk-
ði ritdómari Alþýðublaðsins,
Ie’gi Sæmundsson, eftir eintaki
:f bókinni til umsagnar. Ilann
’ákk það. Nokkrum dögum síð-
r kom ritdómur í blaðinu. En
tann var ekki eftir Helga,
íeldur Benedikt Gröndal. Ég
íringdi þá til Helga og spurði
ívort hann hefði verið að biðja
im bókina til þess að fá hana
hendur manni, sem virtist
era með óvildarhug gegn mér.
— Nei, sagði Helgi, það var
ekki mitt eintak, Benedikt hef-
ur víst keypt bókina, og hann
vildi endilega skrifa um hana.
— Nú kom annað bindið út síð-
ar á sama ári. Þá var það, að
Guðm. G. Hagalin ritaði mjög
um bækur í Alþýðublaðið. Bað
Hagaiin mig að senda sér bók-
ina, og kvaðst ætla að skrifa
’im hana strax, er hún væri
:omin út. En hvað skeður.
lómur Hagalíns kom aldrei, og
agði G. G. H. mér sjálfur, að
•itstjórri Alþýðublaðsins hefði
■kki viljað láta sig skrifa um
•>ókina. Aftur á móti kom dóm-
ur eftir Ben. Gröndal, af því að
i.ann vildi „endilega" halda á-
’ram. Má augljóst vera, að hér
á nokkuð við, og B. Gr. þurfti
■ lúta áráttu þeirri, er hann
irtist haldinn. Og hvers vegna
hann vildi „endilega" skrifa um
bókina í þeim tón, er hann
gerði, er mér enginn leyndar-
dómur. Ég skipti mér þó aldr-
ei af þessu, en taldi rétt að
benda á vinnubrögð B. Gr., þeg-
ar hann flcgraði í útvarpið hér
á dögunum.
Þá segir B. Gr., að ég hafi
birt um sig níðbrag í hefndar-
skyni. En ég hafði fulla ástæðu
til að kalla dóm hans níðdóm,
en að sögn B. G. á rithöfund-
Framhald á 7. síðu.