Þjóðviljinn - 10.08.1950, Blaðsíða 3

'immtudagur 10. ágúst 1950.
ÞU ÓÐVlLJINfl
sr
® .«c a«iu»K*a*s*E»ece**ra».tur«rBgpgimi
um framtíS mannkynsins
STRAX í lok. síðttstu styrj-
aldar 1945 komú konur frá hin-
um
a hrjáðj^Oe út|)índu styrjald-
arlöndum samán á ráðstefnu í
París, sem var boðað til af
bandalagi franskra kvenna með
það fyrir augum að skipuleggja
konur í öllum löndum heims
til baráttu fyrir því, að heim-
inum yrði aldrei hrundið aftur
út í þær hörmungar, sem flest-
ar þessar konur höfðu horft
upp á og orðið sjálfar að þola
að meira eða minna leyti öll
styrjaldarárin. En þetta kvenna
þing varð einnig sögulegur at-
burður, því þar var lagður
grundvöllurinn að Alþjóða-
bandalagi lýðræðissinnaðra
kvenna, sem er einn sterkasti
armurinn í friðarsókn þjóðanna
í dag, með 90 milljónir kvenna
að baki sér í öllum löndum
heims.
1 dag, þegar öll afturhalds-
blöð Vesturálfu skýra fagnandi
frá því að milljörðum og aftur
milljörðum sé varið til fram-
ieiðslu á kjarnorku- og vetn-
issprengjum og orð Trumans
Bandaríkjaforseta hljóma enn í
eyrum manna eins og rödd.frá
undirheimum eftir ræðu hans
í Poeatello 10 í maí í vor. „Það
var ég sem lét kasta kjarnorku-
sprengjunni á Hírósíma og
Nagasaki og ég mundi láta
gera það aftur ef við þyrfti."
Hafa þjóðirnar um allan heim
svarað stríðsæsingamönnunum
með því að skipa sér hver af
annarri í friðarsókn þá, sem
háð er undir forustu heims-
friðarnefndarinnar og þar eru
konurnar hvarvetna í fremstu
víglínu. I ávarpi frá alþjóða-
bandalagi lýðræðissinnaðra
kvenna segir meðal annars:
„Konur í öllum löndum og
af öllum þjóðum heims! Þung
ábyrgft hvílir á herðum okkar
gagnvart börnum okkar, þjóð
og sögu. Ef Við konurnar sem
erum helmingur mannkynsins
stöndum sameinaðar og ákveðn-
ar móti styrjaldaröflum þeim,
sem hrinda vilja heiminum út
í nýja styrjöld, þá getum vift
hindrað aft nýjar liörmungar
ægilegri en okkur grunar gangi
aftur yfir löndin.
Konvir um allan heim, systur
í sameiginlegri baráttu.! Stönd-
um allar saman og vinrtum frið-
inn“.
I óteljandi löndum, þar á
meðal Bandaríkjunum , Eng-
landi, Ðanmörku, Sviþjóð, Nor.
egi, Holiandi, Belgíu og Vestur-
T*ýzkalandi hefúr almenningur,
þrátt fyrir Atlantshafsbandalag
risið upp til virkrar baráttu
fyrir heimsfriðnum og fyrsta
ífti'gið í þeirri baráttu er að
krefjast algers banns á kjarn-
orkuvopnum.
Atburðirnir frá Hírósíma og
Nagasaki, þar sem 300 þúsund
borgarbúa létu lífið, karlar og
konur, börn og gamalmenni,
sýna að kjarnorkuvopnum er
fyrst og fremst ætlað að jafna
varnarlausar borgir og bæi við
jörðu. Þessvegna krefst Stokk-
hólmsávarpið fyrst og fremst
afnáms kjarnorkuhernaðar og
lýsir hverja þá ríkisstjórn stríðs
glæpamenn, sem hefur slíkt
árásarstríð. Stokkhólmsávarp-
ið og undirritun þess er fyrsta
stigið í algerðri afvopnun og
friði meðal þjóðanna á jörðu.
Konur þær sem séð hafa bæi
cg borgir landa sinna i rústum
eftir flugvélaárásir síðustu
styrjaldar vita gleggst hvað bíð
'ur barna þeirra og heimila ef
til kjarnorkuhernaðar dregur.
Enginn maður, hvorki karl né
kona getur verið hlutlaus í
þeim átökum sem nú fara fram
í heiminum um framtíð mann-
kynsins.
í Vestur-Þýzkalandi var gönv
ul kona sem safnað hefur þús-
undum undirskrifta undir Stokk
hólmsávarpi spurð að því
hvers vegna hún þetta gömul,
sem tilheyrði ekki neinum pólit-
ískum flokki, væri að tefla ör-
yggi sínu og ef til- vill vanda-
manna sinna, í hættu (því
að í Vestur-Þýzkalandi hafa
menn verið settir í fangelsi
fyrir að vera á móti kjarnorku-
styrjöld). „Við heyrum öll til
einum flokki í dag“, sagði kon-
an rólega, „annað hvort þeim
sem vilja nýtt heimsstríð eða
hinum sem hafa tekið upp hug,
rakka baráttu fyrir friðnum.
Ég tilheyri fjölmennari flokkn-
um, þeim sem vill frið. Það er
sterkasti flokkurinn í heiminum
í dag“. Hver og einn maður,
arl eða kona, hvar sem hann
er á jörðinni, sem skrifar und-
ir Stókkhólmsávarpið, er rödd
úr hópnum, sém segir nel við
nýrri heimsstyrjöld, og tekur
undir ákvörðun þeirra hundruð
milljóna sem hafa þegar sýnt
vilja sinn í verki og eru nú
þegar orðin að því friðarafli-
sem heimurinn hefur aldrei
þekkt áður.
Konur! Sendið kvennasíð
unni greinar um áhugamál yku
ar.
KVÖLD
"I
REYKJAVÍK
Staðið a biðröð
Aldrei skyldi maður segja
aldrei. — Einu sinni hafði ég
þó heitið því, þegar biðraða-
farganið hófst hér á landi und-
ii stjórn fráfarandi og núver-
andi ríkisstjórnar, að fara aldr-
ei í biðröð meðan ég ætti ein-
hverja sokkagarma eða spjör
til að fara í. Því mér hafði ekki
svo sjaldan hitnað í hamsi og
meira að segja komizt við að
sjá kynsystur mínar híma hóp-
um saman undir búðarveggj-
um höfuðstaðarins, hvernig sem
viðraði til að fá einhvern pír-
ing utan á sig eða krakkana.
En svo skeður það að hin
góðkunna verzlun Egill Jacob-
sen skorar á bæjarbúa að
„koma, skoða og verzla" í hin-
um nýju salarkynnum verzlun-
arinnar í Austurstræti. Gæða-
vörur og allskonar hnoss voru
á boðstólum — og ég stóðst
ckki mátið.
Um sjö leytið var ég komin
niður að Pósthúsi og var þá
komin alllöng halarófa, sem
iiáði frá verzluninni og góðan
spöl niður í Pósthússtræti. Það
var hálfsvalt í veðri og himin-
inn grámyglulegur, mér fannst
ekki betur en regndropi detta
á nefið á mér, en ég smeygði
mér eigi að síður inn í „röðina"
og var bjartsýn á máttarvöld
himins og jarðar. •
Þrjár ungar stúlkur gengu
hlæjandi fram hjá, sögðúst vera
að fara að fá sér hressingu —
einhver hafði komið og leyst
þær af. — Þær sögðu hreykn-
ar frá því að þær hefðu beðið
frá kl. hálf eitt í nótt — „við
vorum þó ekki fyrstar, það
hafði verið kominn dálítill hóp-
ur strax klukkan ellefu“.
ítöðin lengist. Fleiri og fleiri
bætast í hópinn. Allir virðast
vera í bezta skapi. Nú er aðeins
rúmur klukkutími þangað til
opnað verður. Afgreiðslan hlýt-
ur að ganga fljótt, búðin er
stór og náttúrlega eru margir
við afgreiðsluna á svona degi,
þegar vitað er um að hundruð
ef ekki þúsund háttvirtra við-
skiptavina bíða fyrir utan.
.: Konurnar í kringum mig tala
um kjólaefnin, útlenzka prjóna-
garnið og sængurveradamaskið.
Ég stend í sælum draumi, er
búin að ákveða að fá mér rós-
ótt efni í kjól, eina sokka og
helzt að ná mér í tvö hand-
klæði. Og svo fer ég að hugsa
um hvort ekki sé nú munur að
lifa í landinu okkar núna um
miðbik tuttugustu aldarinnar
heldur en á hérvistardögum
hans Jóns okkar Hreggviðsson-
ar, þegar snærisleysið var að
drepa þjóðina. Marsjallhjálp
þeirra tima hélt sér við „ölm-
usukornið" og fussaði við snær-
um. Marsjallhjálp vorra tíma
sendir landsmönnum aftur á
móti stórar og vatnsmiklar
kartöflur Og hefur með hjálp
góðra manna komið upp mót-
virðissjóði, sem blessaður
Marshall mim sjá um að verði
ráðstafað á réttan hátt.
Ég hrekk upp úr þessum hug-
leiðingum við það að einhver
hrópar: „Það er búið að opna“.
Röðin þokast áfram um nolckra
sentimetra. Frétt berst í loft-
inu um það, að 20 manna hóp sé
hleypt inn í einu og hverjum
sér úthlutað einum sokkum,
einu kjólefni eða einu damask
sængurveraefni og þremur hesp
um af prjónagarni. „Það er
ekki að spyrja að henni frú
Soffíu, hún lætur nú ekki
hamstra", segir eldri kona, sem
hefur staðið síðan kl. 4 til að
ná í sængurver handa tengda-
dóttui’ sinni, sem ku vera kom-
in á steypirinn.
Klukkan er að halla í tíu.
Fólk er að fara til vinnu sinn-
ar og margur á leið um Aust-
urstræti. Flestir karlmennirnir
stanZa' örlítið við á gangstétt-
inni hinumegin og horfa kýmn-
ir á svip og hálf-gíottandi á
halarófuna við Landsbankann.
„Hvað er þetta“, segir strák-
hnokki, sem er í hópi áhorf-
endanna, „er bomsuslagur hjá
kerlingunum í dag“. Hvað
svona lítið gerpi gat lagt mikla
fyrirlitningu í röddina.
Þrjár feitar dúfur sitja uppi
á húsþaki og halla undir flatt.
klýndasmiðir eru líkai komnir
upp á þak. Við búðardymay
á verzlun Ragnars Blöndal virð,
ist vera að myndast önnur,
„röð“ til að horfa á biðröð nr.,
eitt. Tíminn seitlast hægt og
drepandi áfram. „Það gengur
Framhald á 6. síðu.
Matar
skrift
i
BERJASAFT
* i
ÞAÐ ER mikið talað um að það
mundi verða gott berjaár í ár„
og flestar húsmæður munu því
reyna að birgja sig eitthvað upp;
með þessa hollu og vítamínríku
fæðu þótt það sé hart að geta
ekki hagnýtt sér hana sem skyldi
vegna sykurskorts. — Hvernig eri
það, hefði ekki mátt nota eitt-
hvað af þeim gjaldeyri sem gekk
í kaup á 5 lúxusbílum, sem komu
með síðustu ferð Lagarfoss frá
Ameríku, til sykurkaupa.
Kraekiberja-hrásaft
*
4 kg. krækiber
500—750 gr. sykur í einn lítraí
af saft.
2 litlar matsk. uppleyst vín-<
sýra í hvern lítra af saft.
Berin eru þvegin vel, lauf og;
óhreinindi tind frá. Söxuð í berja-<
kvörn eða venjulegri kjötkvörn.
Saftin siuð og mæld. Sykurinn og
vínsýran látin í. Hrært vel í, með-
an sykurinn bráðnar. Látin á
flöskur merkt og dagsett. Hrat-
ið frá berjunum soðið í dálitlu
vatni og síað, sykur látinn í eftir,
yild.
í
!
Sykurlaus krækiberja-hrásaft <
* ’t
Berin hrein§uð og söxuð á samá
hátt og áður. Saftin síuð og mæld.
1 gr. vínsýra eða sítrónsýra látin
í hvern lítra af saft. Einnig 1 gr.
bensósúrt natfón (1 lítil matskeið
uppleyst bensósúrt natrón, eða at-
amon). Saftin- er látin á flösk-
ur með tappa og gipsað eða bundi
ið vel yfir. ^