Þjóðviljinn - 04.10.1950, Qupperneq 3

m •> '0' f-;o .> :;;-nhuví-rKV.
“•*=»-.TO.*Tí*iwJwfir ------
Miðvikudagur 4. október 1950.
ír ■/, 5 % C' t'- >
ÞJÖÐVILJIN N
$
í
Hk

FRIÐARÞING STÚDENTA I PRAG
Vi&tal víS Inga R. Helgason fulltrúa
StúdentaráBs Háskóla Islands
Meöal farþega, sem komu með Gullfossi frá Kaup-
mannahöfn í síðustu ferð, var Ingi R. Helgason. Til að um
fá fréttir af ferðalagi hans, átti tíðindamaöur Æsku-
lýðssíðunnar eftirfarandi viðtal við hann:
— Hvenær fórstu og hvert
var ferðinni heitið?
— Ég fór 5. ágúst s. 1. til
Kaupmannahafnar. Ferðinni var
heitið til Prag, en þeirri borg
átti að halda 2. þing Alþjóða-
sambands stúdenta (FUS), þar
sem ég átti að vera áheyrnar-
fulltrúi fyrir Stúdentaráð Há-
skóla íslands.
— Hvaða leið fórstu frá
Kaupmannahöfn til Prag?
— Ég fór stytztu járnbraut-
arleið gegnum Austur-Þýzka-
land. Þegar ég ætlaði að kaupa
farmiðann á brautarstöðinni í
Khöfn, rak afgreiðslumaðurinn
upp stór augu og lét í Ijós
efasemdir um, að ég fengi leyfi
1 tæka tíð fyrir næstu ferð hjá
rússneskum yfirvöldum í Khöfn
til að ferða.st úm Austur-Þýzka-
land. En ferðir eru aðeins tvisv
ar í viku.
Efasemdir afgreiðslumanns
reyndust ástæðulausar, því að
ég fékk vegabréfsáritun hjá
sendiráðum Rússa og Tékka
samdægurs gegn framvísun
skírteina minna frá Stúdenta-
ráði.
— Þú hefur farið í gegnum
Berlín ?
— Já, við komum með
dönsku járnbrautarferjunni til
borgarinnar Warnemiinde, og
þar var nokkuð annað að sjá en
„járntjöld“. Þar blasti við okk-
ur og öllum á ferjunni gevsi-
stórir borðar með áletruninni:
Velkomin til Austurþýzka al-
þýðuiýðveldisins. Þegar farþcg-
arnir komu út úr tollaigreiðsl-
unni, stóðu nokkur hundruð
ungmenna með blón f hönd og
sungu ættjarðar,"'jngva. — Var
þetta unga fólkið að taka á
móti rúnriloga 30-minna danskri
sendinefnd, sem bcðið h.afði ver
'ið til cTvalár í AúStur-Þýzka-
; landi. Meðan við biðum í 2
tíma, eftir að lestin færi til
Berlínar, söng þetta unga, glaða
fólk ættjarðarlög allan tímann.
— Svo þetta var þá ailt
járntjaldið. Mig skal ekki kynja
þótt atómkallarnir
svona járntjöld.
þoli ekki
fögnuðu þeim ákaft. Stund-
finnst manni heimurinn
vera lítill, en fyrsti Tékkinn,
sem ég talaði við innan um all-
ar þessar þúsundir var Jan Rak,
stúdent, sem er að þýða Atóm-
stöð Kiljans á tékknesku.
um lýstu ástandinu í heimalönd-
um sínum og voru sumar lýsing
arnar óhugnanlegar. Snarpar
orðasennur áttu sér stað milli
Fulltrúa Rússa, Sheljepin og
fulltrúa Breta, Jenkins, um her-
væðingu þessara þjóða. Mikið
var rætt um Kóreu og Stokk-
hólmsávarpið.
jað nafni Símia söng og spilaðl
á gámalt iranskt strengjahljóð-
jfæri frá 14. öld af slíkri snilld,
'að hún átti ævinlega stærsta
áheyrendahópimi á útileiksviðun
um. Annað músikatriði var ó-
gleymanlegt en það var þegar
prófessor við tónlistarháskól-
ann í Prag lék píanólög eftir
Þingið samþykkti 17. ágúst, ^Smetana. Kínverska sendinefnd
að senda áskorun til öryggis- in bauð fulltrúunum að sjá
ráðs Sameinuðu þjóðanna um nýja kínverska kvikmynd ,,Dæt-
að hlutast til um að vopnavið-
skiptum í Kóreu verði hætt þeg-
ur Kína“, sem er hreint meist-
araverk og stendur fullkcm-
ar í stað og aliur erlendur her jlega jafnfætis beztu kvikmynd-
fluttur þaðan á brott. um, sem komið hafa fram í
—En hvað um önnur sér- Evrópu eftir heimsstyrjöldina.
hagsmunamál stúdenta? Ég vonast til að Islendingam
— Sambandið stendur fyrir gefist kostur á að sjá hana
víðtækum stúdentaskiptum, héld hið fyrsta.
ur uppi öflugri upplýsingastarf- — Er stúdentaráð í þessu Al-
semi um liagi og námskjör þjóðasambandi ?
stúdenta í öllum löndum og — Nei, ég var aðeins áheyrn-
gengst fyrir geysiþýðingarmik- arfulltrúi, en Stúdentaráð átti
illi hjálparstarfsemi meðal stúd- áheymarfulitrúa á stofnþingitíu
enta. Þær framkvæmdanefndir, 1945. Alþjóðasamband stúdenta
sem hafa séð um þessi mál frá |var stofnað í lck heimsstyrjaid
siðasta þingi sambandsins arinnar af stúdentásamtökum í
fengu mikið lof fyrir góða '3g Jöndum, sem höfðu verið
frammistöðu og samþykkt var s þátttakendur í baráttunni gegn
að færa enn út kvíarnar. Ég jnazismanum. 1946 töldust vera
var viðstaddur, þegar horn- 45 iniiij. stúdenta í þessum
steinn að nýju, stóru berkla- samtökum, en síðan hefur sam-
heiisuhæli fyrir berklaveika batídið vaxið upp í að verða
stúdenta frá ýmsum löndum, heildarsamtök yfir 5 millj. stúd-
var lagður við Trekotov í ná- enta í 71 landi. Albjóðasam-
grenni Prag, þar sem fyrsta Ibandið hefur hlotið viðurkenn-
heilsuhæli sambandsins var ^ ingu Sameinuðu þjóðanna og er
re*st- jhið eina alþjóðasamband stúd-
•— Plafðirðu tíma til að cnta í heiminum. Út af atburð-
íngi R. Heigason á stúdentaþinginu. — Stúdentinn við hliðina
á honum er einn af fulltrúunum frá Madagaskar.
skemmta þér og skoða þ!g um
í Prag? *
— Því miður ekki nægilegan.
Þingið stóð frá kl. 8.30 á
morgnana til 7 e. h. og eftir
það fóru fram allskonar sýn-
■'l
Málgagn Æskulýðsfylk-
Ingarinnar ---- sambands
ungra sósíallsta.
RITSTJÓRAR:
Páll Bergþórsson
ólafur Jensson
—Nei, það er engin furða.
Og sama er að segja um Berlín.
Eftir fréttum Marshallmál-
gagnanna hér heima og ríkisút-
varpsins, mætti maður ætla að
hernámshlutar Vesturveldanna
og Rússa í borginni væru girtir
af með lögregluþjónum og
gaddavír og samgöngur milli
beirra undir ströngu vegabréfa-
éftirliti. Ekkert slíkt á sér stað.
Einu mörkin milli hernáms-
svæðanna eru skilti, sem segja
til um takmörk þeirra. Milli
hernámssvæðanna oru óhindr-
aðar samgöngur, fólk úr Vest-
ur-Berlin fer í bió í Austur-
Berlín ög fólk úr Austur-Berlín
fer á skémmtanir í'Vestur-Berl-
ín án þess nokkru sinni að
sýna vegabrcf. Gjaldmiðillini;
er það cina, sem skiptir borg-
inni í tvennt svo maður verður
var ‘við.
— Hvernig var svo, þegar þið
komuð til Prag?
— Móttökunum þar gleymi
eg aldrei. Öll borgin var skreytt,
fánum og blómum, myndum og
hvatningaráletrunum. — Járn-
brautarstöðin var eitt blóma-
haf, þegar stúdéntarnir komu
þangað frá hinum ýmsu lönd-
um, — stutt ávörp, íöst
handtök, dynjandi húrrahróp,
klingjandi söngur. — Þeg-
ar stúdentahóparnir gengu til
hallarinnar, þar sem þingið var
háð, voru þeir kynntir fyrir
tugþúsundum Pragbúa, sem
unum í Tékkóslóvakíu 1948,
sögou stúdentasamtökin á norð-
urlöndum sig úr sambandinu cg
áttu því aðeins áheyrnarfuil-
trúa á. þessu Iringi. Landssam-
band brezkra stúdenta er í sarn-
ingar,- jsem. hinir ýmsu stúd- jbandinu og formaður þess mr.
entahópar stóðu fyrir, ýmist Jenkins var á þinginu kosinn
— Hvað er að segja af setn-
ingu þingsins og þinginu sjálfu ?
— Setning þingsins var mjög
hátíðleg. Viðstaddir voru helztu
leiðtogar Tékka í menningar
og atvinnumálum, erlendir full-
trúar, prófessorar, rithöfundar,
biskupar og vísindamenn frá
fjölda þjóða. Meðal þeirra, sem
ávörpuiu þingið voru: Fierling-
er varaforsætisráðherra Téldca.
prófessor Bernal frá London,
Ilja Ehrenburg, Joliot-Curie,
franski biskupinn Abbe Boulier
ameríski kjarnorkufræð. Fisch-
er 0. fl. Á þinginu voru saman-
komnir á annað þúsund stúd-
entar frá 78 löndum og hlut-
verk þingsins var að sameina
öll lýðræcisleg stúdentasamtök
í hehninum, í skipulagða bar-
áttu til varðveizlu friðarins.
Þarna sátu- stúdentar hliö við
hlið. frá hinum ýmsu löad-
um, frá licimi kapítaiismans
og heimi sósíalismans, með ó-
iíkar skoðanir cg viðhorf. Það
sem batt þá saman í eina órofa
heild var sú ósk og sú krafa
hins heilbrigða- æskumanns, að
heiminum verði ekki steypt
út í nýja heimsstyrjöld. Þing-
heimi var sú staðreynd ljós, að
i! eru öfl, sem telja sig hafa
hagnað áf striði, og þess vegna
er baráttan fyrir friði nauðsyn-
legriallri annarri baráttu í
dag. Umræður á þdnginu voru
fjörugar og geysifróðlegar. —
Stúdentar frá nýlenduþjóðun-
undir beru lofti, í skemmti-
görðum eða í hljómleikasölam,
varaf. samb. Tékkinn Josef
Grchman var endurkosinn for-
leikhúsum og kvikmyndahúsum |seti sambandsins. I aðalalyktun.
borgarinnar. Or nógu var að iþingsins segir að 5 milljónir
velja og engin lcið að sjá skipulagðra stúdenta muni,
allt. þrátt fyrir margháttaðan skoð-
— Hvað er þér sérstakiega anamun, leggja fram alla
minnisstætt ? krafta sína í baráttunni fyrir
—Þrjú atriði voru mjög á- varanlegum friði í heiminum.
hrifarík. Ung stúdína frá Iran
Ó. J.
Walter Ulbricht, aðalritari Sósíalistíska einingarflokksins
þýzka, í ræðustól á bingi flokksins í Berlin. j